52 मराठी व्याकरण विशेषण 1 / 18 Category: विशेषण 1. 'वर - पिता मुलाच्या लग्नात तोऱ्यात वावरत असतो. अधोरेखित शब्दाची शब्दजात सांगा. (PSI 2012) A) क्रियापद B) सर्वनाम C) नाम D) विशेषण 'वर - पिता मुलाच्या लग्नात तोऱ्यात वावरत असतो.' या वाक्यात अधोरेखित 'वर' शब्दाची शब्दजात विशेषण आहे. कारण 'वर' हा शब्द 'कसा?' या प्रश्नाचे उत्तर देतो आणि तो पिता या संज्ञेचा विशेषण म्हणून कार्य करतो. 'वर' हे एक विशेषण असून, हे एक व्यक्तीच्या स्थितीचा किंवा स्थानाचा उल्लेख करते. त्यामुळे, त्याचा उपयोग वाक्यात स्थिती स्पष्ट करण्यासाठी केला जातो. इतर पर्याय जसे की नाम, सर्वनाम आणि क्रियापद यांना या संदर्भात लागू होत नाहीत, कारण ते 'वर' च्या कार्याचे वर्णन करत नाहीत. म्हणूनच, बरोबर उत्तर 'विशेषण' आहे. 2 / 18 Category: विशेषण 2. 'रस्त्याच्या बाजूने काही माणसे चालली आहेत' या वाक्यात आलेल्या विशेषणाच्या बाबतीत कोणते विधान बरोबर आहे? (PSI 2017) A) हे क्रमवाचक संख्याविशेषण आहे. B) हे गणनावाचक संख्याविशेषण आहे. C) हे अनिश्चित संख्याविशेषण आहे. D) हे आवृत्तिवाचक संख्याविशेषण आहे. 'रस्त्याच्या बाजूने काही माणसे चालली आहेत' या वाक्यात 'काही' हे विशेषण अनिश्चित संख्याविशेषण आहे. अनिश्चित संख्याविशेषण म्हणजे संख्येची अचूक माहीती न देता, एकूण संख्येचा अंदाज व्यक्त करणारे विशेषण. 'काही' हे वाक्यातील माणसांची संख्या निश्चित करत नाही, तर साधारणपणे दोन किंवा अधिक माणसांचा उल्लेख करते. इतर पर्याय, जसे की गणनावाचक, क्रमवाचक, आणि आवृत्तिवाचक संख्याविशेषण, यामध्ये संख्या ठरवणारी किंवा क्रमिक माहिती असते, जी या वाक्यात नाही. त्यामुळे 'हे अनिश्चित संख्याविशेषण आहे' हे विधान योग्य आहे. 3 / 18 Category: विशेषण 3. चांगला मुलगा परीक्षेत पास होतो. या वाक्यातील विशेषणाचा प्रकार ओळखा. (PSI 2011) A) उत्तर विशेषण B) सार्वनामिक विशेषण C) विधिविशेषण D) अधिविशेषण 'चांगला मुलगा परीक्षेत पास होतो.' या वाक्यातील 'चांगला' हा शब्द विशेषण आहे, आणि तो 'मुलगा' या संज्ञेसाठी वापरण्यात आलेला आहे. त्यामुळे 'चांगला' हा अधिविशेषण आहे. अधिविशेषण म्हणजे संज्ञेला अधिक माहिती देणारे विशेषण, जे त्या संज्ञेचा गुण, रंग, आकार किंवा अवस्था दर्शवते. 'चांगला' हा विशेषण मुलाच्या गुणांचा उल्लेख करत असून, त्याच्या शैक्षणिक यशाबद्दल संदर्भ देतो. अन्य पर्यायांमध्ये 'विधिविशेषण', 'सार्वनामिक विशेषण' आणि 'उत्तर विशेषण' यांचा उपयोग या वाक्यात केलेले नाही. त्यामुळे दिलेल्या पर्यायांमध्ये 'अधिविशेषण' हा अधिक योग्य आहे. 4 / 18 Category: विशेषण 4. फिकट हिरव्या पिवळ्या रंगाची साडी' या वाक्यात कोणती शब्दजाती अधिक प्रमाणात उपयोगात आणली आहे? (PSI 2010) A) नाम B) क्रियापद C) सर्वनाम D) विशेषण 'फिकट हिरव्या पिवळ्या रंगाची साडी' या वाक्यात विशेषणांची अधिक प्रमाणात वापर केला आहे. विशेषण म्हणजे त्या शब्दांना म्हणतात, जे नामाची अधिक माहिती देतात. या वाक्यात 'फिकट', 'हिरव्या', आणि 'पिवळ्या' हे तीन विशेषण आहेत, जे 'साडी' या नामावर विविध गुणात्मक माहिती देत आहेत. 'फिकट' विशेषणाने रंगाची गडदपणा दर्शविला आहे, तर 'हिरव्या' आणि 'पिवळ्या' यांद्वारे रंगाचे विशेष वर्णन केले आहे. त्यामुळे वाक्य अधिक स्पष्ट आणि आकर्षक बनते. त्यामुळे, 'विशेषण' हा पर्याय बरोबर आहे, कारण वाक्यात विशेषणांचा वापर प्रमाणात अधिक आहे. 5 / 18 Category: विशेषण 5. हा असा असला, इतका ही कोणती विशेषणे आहेत ? (PSI 2011) A) संख्यावाचक B) गणना वाचक C) क्रमवाचक D) सर्वनामसाधित "हा असा असला, इतका" या विशेषणांमध्ये "हा" आणि "इतका" हे सर्वनामसाधित विशेषणांचे उदाहरण आहेत कारण हे विशेषणे व्यक्ती, वस्तू किंवा गुणधर्मांचे संदर्भ देत आहेत. सर्वनामसाधित विशेषण म्हणजेच जे विशेषण एखाद्या गोष्टीचा उल्लेख करतात आणि त्या गोष्टीला विशेष अर्थ देतात. "हा" हा विशेषण व्यक्तीच्या संदर्भात वापरला जातो, तर "इतका" हा विशेषण प्रमाणित करून ती वस्तू किंवा गुणधर्म व्यक्त करतो. त्यामुळे, या विशेषणांचा योग्य प्रकार म्हणजे सर्वनामसाधित, जो त्यांच्या कार्यप्रणालीवर आधारित आहे. त्यामुळे "सर्वनामसाधित" हा पर्याय बरोबर आहे. 6 / 18 Category: विशेषण 6. प्रधान वाक्यातील एखाद्या नामाशी किंवा सर्वनामाशी संबंध असणाऱ्या वाक्यास म्हणतात. (ASO 2014) A) करणरूपी वाक्य B) विशेषण वाक्य C) नाम वाक्य D) सर्वनाम प्रधान वाक्यातील एखाद्या नामाशी किंवा सर्वनामाशी संबंध असणाऱ्या वाक्यास 'विशेषण वाक्य' असे म्हणतात. विशेषण वाक्य हे प्रधान वाक्याला अधिक माहिती देण्यासाठी जोडले जाते आणि ते त्या नामाच्या विशेषणस्वरूप असते. उदाहरणार्थ, "राजा जो धैर्यवान आहे" या वाक्यात "जो धैर्यवान आहे" हे विशेषण वाक्य आहे, जे 'राजा' या नामाला अधिक माहिती प्रदान करते. अन्य पर्यायांमध्ये 'सर्वनाम', 'नाम वाक्य' आणि 'करणरूपी वाक्य' हे विशेषण वाक्याचे योग्य वर्णन करत नाहीत, कारण ते प्रधान वाक्याच्या संदर्भात योग्य संबंध दर्शवत नाहीत. त्यामुळे 'विशेषण वाक्य' हा बरोबर पर्याय आहे. 7 / 18 Category: विशेषण 7. अर्धी रक्कम, पाव हिस्सा, पाऊण माप' ही संख्यावाचक विशेषणाच्या कोणत्या प्रकारात मोडतात? (ASO 2016) A) साकल्यवाचक संख्याविशेषण B) अनिश्चित संख्यासूचक विशेषण C) पूर्णांकसूचक संख्याविशेषण D) अपूर्णांकसूचक संख्याविशेषण "अर्धी रक्कम, पाव हिस्सा, पाऊण माप" यासारखी उदाहरणे "अपूर्णांकसूचक संख्याविशेषण" या प्रकारात मोडतात. अपूर्णांकसूचक संख्याविशेषण म्हणजे अशा विशेषणांचा उपयोग जो पूर्ण संख्येच्या व्यतिरिक्त असलेल्या भाग किंवा अंशाचे प्रमाण दर्शवतो. या विशेषणांमध्ये "अर्धा," "पाव" आणि "पाऊण" हे शब्द संख्येच्या अंशाचे संकेत देतात, ज्यामुळे हे विशेषण अपूर्णांकाच्या श्रेणीत येतात. यामुळे योग्य पर्याय हा अपूर्णांकसूचक संख्याविशेषण आहे. अशा प्रकारच्या विशेषणांचा उपयोग संख्यात्मक विचारांना अधिक स्पष्टता आणि सुसंगतता देतो, ज्यामुळे त्यांचा उपयोग संवादात आवश्यक ठरतो. 8 / 18 Category: विशेषण 8. पुढील 'अनुकरणवाचक शब्द' कोणत्या शब्दाच्या जातीचा आहे? 'सुटसुटीत' (ASO 2015) A) क्रियाविशेषण B) नाम C) क्रियापद D) विशेषण 'सुटसुटीत' हा शब्द विशेषणाच्या जातीचा आहे कारण हा शब्द कोणत्याही नामाची विशेषता दर्शवतो. विशेषण म्हणजे ते शब्द जे नामाच्या गुणधर्म, स्वरूप, रंग, आकार किंवा इतर विशेषतांची माहिती देतात. 'सुटसुटीत' हा विशेषण म्हणजे वस्तुची एक विशिष्ट आकाराची किंवा स्वरूपाची विशेषता दर्शवतो, जसे की वस्तू चांगली, सुंदर किंवा आकर्षक दिसत आहे. त्यामुळे या शब्दाने एका नामाला विशेषता दिली आहे. इतर पर्याय जसे की नाम, क्रियापद आणि क्रियाविशेषण हे 'सुटसुटीत' शब्दाच्या अर्थास किंवा कार्यास योग्य नाहीत, कारण ते या शब्दाच्या गुणधर्मांचे प्रतिनिधित्व करत नाहीत. त्यामुळे 'सुटसुटीत' हा विशेषण म्हणून योग्य आहे. 9 / 18 Category: विशेषण 9. आम्हां मुलांना कोण विचारतो ? या वाक्यातील अधोरेखित शब्दाची अचूक शब्दजात सांगा ? (PSI 2012) A) सार्वनामिक विशेषण B) प्रश्नार्थक विशेषण C) दर्शक विशेषण D) संबंधी विशेषण 'आम्हां मुलांना कोण विचारतो?' या वाक्यातील 'कोण' हा शब्द अधोरेखित आहे आणि याची शब्दजात 'सार्वनामिक विशेषण' आहे. 'सार्वनामिक विशेषण' म्हणजे असे विशेषण जे कोणत्याही व्यक्ती, वस्तू किंवा संकल्पनेला दर्शवते, आणि 'कोण' हा एक प्रश्नार्थक शब्द असून तो विशेषण म्हणून कार्य करतो जो व्यक्तीच्या संदर्भात प्रश्न विचारतो. या वाक्यात 'कोण' मुलांना विचारणाऱ्या व्यक्तीची माहिती देत आहे, त्यामुळे 'सार्वनामिक विशेषण' हा पर्याय योग्य आहे. अन्य पर्याय या वाक्यातील संदर्भानुसार योग्य ठरत नाहीत, कारण ते 'कोण' च्या कार्याचे योग्य प्रतिनिधित्व करत नाहीत. 10 / 18 Category: विशेषण 10. 'काल मी मावळणारा सूर्य पाहिला. या वाक्यातील 'मावळणारा' या विशेषणाचा प्रकार कोणता ? (ASO 2014) A) क्रमवाचक विशेषण B) सिद्ध विशेषण C) गुण विशेषण D) साधित विशेषण 'काल मी मावळणारा सूर्य पाहिला' या वाक्यातील 'मावळणारा' हा विशेषण साधित विशेषण आहे. साधित विशेषण म्हणजे ज्या विशेषणात क्रियापदाचे विशेषण स्वरूपात रूपांतर केले जाते, त्याला साधित विशेषण म्हणतात. 'मावळणारा' येथे सूर्याच्या स्थितीचे वर्णन करत आहे आणि हे एक क्रियापद असलेले विशेषण आहे, जे सूर्याच्या अस्ताच्या क्रियेला दर्शवते. त्यामुळे 'मावळणारा' हा शब्द सूर्याच्या क्रियेची द्योतकता करतो. सिद्ध विशेषण हे मूळ स्वरूपात असलेले विशेषण असतात, जे 'मावळणारा'च्या स्वरूपात नाही. गुण विशेषण विशेषणाच्या गुणधर्मांचे वर्णन करते, तर क्रमवाचक विशेषण क्रमाने काहीतरी दर्शवते, जे येथे लागू होत नाही. म्हणूनच, 'मावळणारा' हा शब्द साधित विशेषण म्हणून योग्य आहे. 11 / 18 Category: विशेषण 11. 'पृथकत्ववाचक' संख्याविशेषणाचे उदाहरण कोणते? (PSI 2013) A) पाचवी खेप B) छपन्न मोती C) थोडी विश्रांती D) एकेक मुलगा 'पृथकत्ववाचक' संख्याविशेषणाचे उदाहरण 'एकेक मुलगा' आहे. पृथकत्ववाचक संख्याविशेषण म्हणजे विशेषतः गुणधर्म दर्शवणारे संख्याविशेषण, जे वस्तूंच्या एखाद्या विशिष्ट गटातील प्रत्येक तत्वाच्या वेगळेपणावर जोर देते. 'एकेक' या शब्दामुळे प्रत्येक मुलाचे पृथकत्व स्पष्ट होते, जे त्यांना एकमेकांपासून वेगळे दर्शवते. याउलट, 'छपन्न मोती', 'पाचवी खेप' आणि 'थोडी विश्रांती' हे संख्याविशेषण पृथकत्व दर्शवत नाहीत, कारण त्यात एकत्रित किंवा गटातील वस्तूंचा उल्लेख आहे. त्यामुळे, 'एकेक मुलगा' हे योग्य उत्तर आहे, कारण ते पृथकत्ववाचक संख्याविशेषणाचे उदाहरण दर्शवते. 12 / 18 Category: विशेषण 12. 'बाराराशी' या विशेषणाचा प्रकार सांगा. (PSI 2011) A) गुणवाचक विशेषण B) संख्यावाचक विशेषण C) क्रमवाचक विशेषण D) संख्यावृत्तीवाचक विशेषण 'बाराराशी' हा विशेषण संख्यावाचक विशेषण आहे कारण तो संख्या दर्शवण्यासाठी वापरला जातो. विशेषतः, 'बार' हा संख्यावाचक विशेषणाचा भाग आहे, जो १२ च्या संख्येस अद्वितीयतेने दर्शवतो. संख्यावाचक विशेषण म्हणजे जी विशेषण संख्या दर्शवते आणि वस्तूंची गणना, प्रमाण किंवा माप यावर आधारित असते. 'गुणवाचक विशेषण' वस्तूंचे गुणधर्म दर्शवतो, 'संख्यावृत्तीवाचक विशेषण' काही विशेष संख्यांच्या वृत्ती किंवा स्वरूपाचे वर्णन करते, तर 'क्रमवाचक विशेषण' क्रम दर्शवते. त्यामुळे 'बाराराशी' या विशेषणाचा योग्य प्रकार 'संख्यावाचक विशेषण' आहे, कारण तो विशिष्ट संख्येची माहिती देतो. 13 / 18 Category: विशेषण 13. 'श्रवण' या शब्दापासून तयार झालेले विशेषण ओळखा. [MES(Civil) 2012] A) श्रवणीय B) श्रवण C) श्रावणी D) श्रावणात "श्रवणीय" हा शब्द 'श्रवण' या शब्दापासून तयार झालेले विशेषण आहे, कारण विशेषण म्हणजे नेमके गुणधर्म दर्शविणारे शब्द. 'श्रवणीय' म्हणजे ऐकण्यासारखे, म्हणजेच जे काही ऐकले जाऊ शकते किंवा ऐकण्यास योग्य आहे, हे स्पष्टपणे दर्शवते. या विशेषणाचा उपयोग कोणत्या गोष्टीच्या ऐकण्याच्या गुणधर्माबद्दल बोलताना केला जातो. इतर पर्यायांमध्ये 'श्रवण' हा मूल शब्द आहे, 'श्रावणी' ही संज्ञा आहे, आणि 'श्रवणात' हा शब्द विशेषणाचे रूप नाही. त्यामुळे 'श्रवणीय' हे मुख्य विशेषण असल्याने तेच योग्य उत्तर आहे. 14 / 18 Category: विशेषण 14. पुढीलपैकी अव्ययसांधित विशेषणाचे योग्य उदाहरण कोणते ? (PSI 2012) A) बोलकी बाहुली B) कापड दुकान C) पुढची गल्ली D) माझे पुस्तक 'पुढची गल्ली' हे अव्ययसांधित विशेषणाचे योग्य उदाहरण आहे कारण 'पुढची' हे विशेषण आहे जे 'गल्ली' या संज्ञेला विशेषणाच्या रूपात जोडले आहे. या वाक्यात, विशेषण संज्ञेच्या स्थानासंबंधी माहिती देत आहे, ज्यामुळे वाक्याचा अर्थ स्पष्ट होतो. 'बोलकी बाहुली' हे आव्ययसांधित विशेषण आहे, कारण 'बोलकी' हे विशेषण संदर्भात थोडा वेगळा अर्थ दर्शवते. 'कापड दुकान' आणि 'माझे पुस्तक' यामध्ये विशेषण आणि संज्ञा यांचा संबंध स्पष्टपणे अव्ययसांधित स्वरूपात नाही. त्यामुळे, 'पुढची गल्ली' हे वाक्य अव्ययसांधित विशेषणाचे योग्य उदाहरण आहे, कारण इथे विशेषण संज्ञेला थेट जोडले आहे. 15 / 18 Category: विशेषण 15. विशेषणाचा प्रकार ओळखा. 'काळा घोडा’ (PSI 2010) A) संबंधी विशेषण B) संख्यावाचक विशेषण C) संख्यावृत्तिवाचक विशेषण D) गुणवाचक विशेषण 'काळा घोडा' या वाक्यातील 'काळा' हा विशेषण गुणवाचक विशेषण म्हणून ओळखला जातो. गुणवाचक विशेषण म्हणजेच त्या संज्ञेच्या गुणधर्माचे वर्णन करणारे विशेषण. येथे 'काळा' हा शब्द 'घोडा'च्या रंगाचे गुणधर्म स्पष्ट करतो, त्यामुळे तो गुणवाचक विशेषण आहे. गुणवाचक विशेषणांचा उपयोग संज्ञेच्या विशिष्ट गुणधर्मांचा उल्लेख करण्यासाठी केला जातो, जसे रंग, आकार, गुण इत्यादी. इतर पर्याय जसे की संख्यावाचक विशेषण, संबंधी विशेषण आणि संख्यावृत्तिवाचक विशेषण यांचे उपयोग वेगळ्या अर्थांमध्ये होतात, त्यामुळे 'काळा' हा गुणवाचक विशेषण म्हणून योग्य आहे. 16 / 18 Category: विशेषण 16. खालील अधोरेखित संख्याविशेषण शब्दाचा पोट प्रकार सांगा. 'आता यापुढे एकेकाने यावे. ' [MES(Civil) 2012] A) गणनावाचक B) पृथकत्ववाचक C) क्रमवाचक D) आवृत्तिवाचक "आता यापुढे एकेकाने यावे" या वाक्यातील अधोरेखित संख्याविशेषण "एकेकाने" हा पृथकत्ववाचक आहे. पृथकत्ववाचक संख्याविशेषण म्हणजे वेगळेपण किंवा पृथकता दर्शवणारे विशेषण. "एकेकाने" हा शब्द व्यक्तींच्या समूहात प्रत्येक व्यक्तीला स्वतंत्रपणे दर्शवतो, म्हणजे प्रत्येक व्यक्ती एक स्वतंत्र घटक म्हणून गणना होतो. त्यामुळे, या संदर्भात "एकेकाने" हा पृथकत्ववाचक म्हणून योग्य आहे. इतर पर्याय जसे की आवृत्तिवाचक, क्रमवाचक, आणि गणनावाचक, हे वेगवेगळ्या प्रकारच्या संख्याविशेषणांचे उदाहरण आहेत, परंतु या वाक्यातील वाचनानुसार "एकेकाने" हा शब्द पृथकत्व दर्शवतो, त्यामुळे तो पृथकत्ववाचक म्हणून योग्य ठरतो. 17 / 18 Category: विशेषण 17. पुढील वाक्यातील 'संबंधी विशेषण' कोणते आहे ? जो मुलगा व्यायाम करतो, तो सशक्त होतो.- (PSI 2010) A) मुलगा B) जो C) होतो. D) करतो 'जो' हे वाक्यातील 'संबंधी विशेषण' आहे कारण 'जो' हा शब्द 'मुलगा' या संज्ञेला जोडतो आणि त्या संज्ञेच्या अर्थात अधिक माहिती घालतो. 'जो' हा एक विशेषणात्मक शब्द आहे जो वाक्यातील 'मुलगा' असा उल्लेख करून त्याची विशेषता स्पष्ट करतो. विशेषण म्हणजेच संज्ञेला अधिक माहिती देणारे शब्द, जसे की कोणता, कसा, किती इत्यादी. इतर पर्यायांमध्ये 'मुलगा', 'करतो', आणि 'होतो' हे शब्द संज्ञा किंवा क्रियापद म्हणून कार्यरत आहेत, परंतु 'जो' हा विशेषण असल्यामुळे तो योग्य पर्याय आहे. त्यामुळे 'जो' हा बरोबर उत्तर आहे. 18 / 18 Category: विशेषण 18. 'दुहेरी' हा शब्द संख्याविशेषणाच्या कोणत्या पोटप्रकारातील आहे ? (PSI 2012) A) आवृत्तिवाचक. B) गणनावाचक C) पृथकत्ववाचक D) क्रमवाचक . 'दुहेरी' हा शब्द संख्याविशेषणाच्या 'आवृत्तिवाचक' पोटप्रकारातील आहे. आवृत्तिवाचक संख्याविशेषण म्हणजे जेथे संख्या किंवा गुणधर्माची आवृत्ती दर्शवली जाते. 'दुहेरी' शब्दाने दोन किंवा दुहेरी संख्या दर्शवितो, म्हणजेच एका गोष्टीच्या दोन आवृत्त्या आहेत. या संदर्भात, 'दुहेरी' हा एक विशिष्ट संख्याविशेषण आहे, जो संख्या किंवा गुणधर्माची पुनरावृत्ती दर्शवतो. इतर पर्याय क्रमवाचक, पृथकत्ववाचक आणि गणनावाचक हे विविध प्रकारचे संख्याविशेषण आहेत, पण 'दुहेरी' या शब्दाने विशेषतः दोन गुणधर्मांच्या पुनरावृत्तीला सूचित केले असल्यामुळे हे योग्य उत्तर आहे. Loading...Your Result !! Your score is LinkedIn Facebook Twitter VKontakte BACK HOME PAGE