न्यायमूर्ती भूषण गवई हे नागपूर व अमरावती महापालिका तसेच अमरावती विद्यापीठाचे स्थायी वकील होते, हे बरोबर आहे. त्यांच्या कामामुळे या महापालिकांच्या कायदेशीर प्रक्रियेत महत्त्वाची भूमिका निभावली गेली. न्यायमूर्ती गवईंच्या ज्ञान आणि अनुभवामुळे महापालिका व विद्यापीठांना न्यायालयीन प्रकरणांमध्ये मार्गदर्शन मिळाले, ज्यामुळे त्यांचे कार्य प्रभावीपणे पार पडले. नागपूर आणि अमरावती या दोन महापालिकांच्या कायदेशीर मुद्द्यांवर त्यांनी महत्त्वाचे निर्णय घेतले. अन्य पर्यायांमध्ये दिलेल्या महापालिका आणि विद्यापीठांचा भूषण गवई यांच्याशी संबंध नाही, त्यामुळे ते बरोबर नाहीत. त्यांच्या कार्यामुळे स्थानिक प्रशासनाला कायदेशीर आधार मिळाला, आणि या क्षेत्रात त्यांनी महत्त्वपूर्ण योगदान दिले.

सर्वोच्च न्यायालयाने विधेयकांवर निर्णय घेण्यासाठी राज्यपालांसाठी कालमर्यादा 1 ते 3 महिने निश्चित केली आहे, हे बरोबर आहे कारण यामुळे राज्यपालांना विधेयकांचे पुनरावलोकन करण्यासाठी साधारणत: पुरेसा वेळ मिळतो. या कालमर्यादेमुळे निर्णय प्रक्रिया अधिक कार्यक्षम आणि पारदर्शक बनते, ज्यामुळे विधेयकांचे महत्त्व आणि त्यांच्यातील मुद्दे योग्यरित्या तपासले जाऊ शकतात. राज्यपालांच्या निर्णयासाठी ही कालमर्यादा अत्यंत महत्त्वाची आहे, कारण ती राजकीय पार्श्वभूमी आणि राज्याच्या हिताचे संरक्षण यामध्ये संतुलन साधण्यास मदत करते. यामुळे सर्व संबंधित पक्षांचे हित साधले जाईल आणि राज्यसभेत विचाराधीन असलेल्या मुद्द्यांचे योग्य निराकरण होऊ शकेल.

भूषण गवई हे नागपूर बार असोसिएशनचे तिसरे सदस्य आहेत जे सर्वोच्च न्यायालयाचे सरन्यायाधीश झाले आहेत, त्यामुळे "केवळ अ" हा पर्याय बरोबर आहे. भूषण गवईंचे नामांकित होणे हे त्यांच्या वैयक्तिक आणि व्यावसायिक यशाचे प्रतीक आहे, आणि त्यांच्या कामगिरीमुळे भारतीय न्यायालयीन प्रणालीत एक नवा मानक स्थापित झाला आहे. या संदर्भात, नागपूर बार असोसिएशनचे महत्त्व आणि स्थानिक वकील समुदायाची गर्वाची भावना देखील वाढली आहे. दुसऱ्या विधानाचा संदर्भ असलेल्या तेलंगणामधील अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणाबद्दल माहिती सत्य असल्यासारखी दिसत असली तरी, ते विधान प्रश्नाच्या संदर्भात बरोबर नाही, त्यामुळे "केवळ अ" हा पर्याय योग्य ठरतो.

संसदीय कामकाज मंत्रालयाने 1 एप्रिल 2023 पासून संसद सदस्यांचे वेतन 24% वाढवले आहे. या वाढीमुळे संसद सदस्यांना त्यांच्या कामाच्या महत्त्वाची जाणीव झाली असून, त्यांचे आर्थिक भांडवल वाढले आहे. या निर्णयामुळे संसद सदस्यांना त्यांच्या कार्याची चांगली गती मिळेल आणि ते अधिक कार्यक्षमतेने काम करू शकतील. 24% वाढ ही एक महत्वाची पाऊले असून, यामुळे सदस्यांच्या कार्याबद्दल अधिक गंभीरता आणि जबाबदारी निर्माण होईल. त्यामुळे, 24% हा पर्याय बरोबर आहे, कारण हीच दरवाढ निश्चित करण्यात आली आहे आणि ती संसद सदस्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा करण्यास मदत करेल.

पंजाब विधानसभेने सांकेतिक भाषेत कामकाज सुरू केले आहे, त्यामुळे "केवळ अ" हा पर्याय बरोबर आहे. या उपक्रमामुळे शारीरिक, मानसिक किंवा ऐकण्यास अडचण असलेल्या व्यक्तींना सुलभ संवाद साधता येईल. सांकेतिक भाषेत कामकाज सुरू करण्याचा हा निर्णय सामाजिक समावेश आणि समजूतदारपणाच्या दृष्टिकोनातून महत्त्वाचा आहे, कारण यामुळे सर्व नागरिकांना विधानसभेच्या कार्यप्रणालीमध्ये भाग घेण्याची संधी उपलब्ध होते. दुसरीकडे, विधानसभेच्या स्वतःच्या सर्च इंजिनाची माहिती नाही, त्यामुळे "केवळ ब" हा पर्याय योग्य नाही. या कारणामुळे "केवळ अ" हा पर्याय बरोबर ठरतो.

सर्वोच्च न्यायालयाने प्रथमच राज्यपालांकरिता विधेयकांबाबत निर्णय घेण्यासाठी एक ते तीन महिने कालावधी निश्चित केला आहे. हा निर्णय राज्यपालांच्या शक्तींचा आणि कर्तव्यांचा स्पष्ट आढावा घेण्यासाठी महत्त्वाचा ठरतो. या कालावधीत राज्यपालांनी विधेयकांची पडताळणी करून त्याबाबत निर्णय घेणे आवश्यक आहे, जेणेकरून विधेयकांचा प्रभावीपणे अंमलात आणला जाऊ शकेल. या निर्णयामुळे राज्यपालांचे कार्य अधिक पारदर्शक व सुव्यवस्थित होईल, तसेच राज्य सरकार आणि विधिमंडळ यांच्यातील समन्वय सुधारणार आहे. त्यामुळे, 'एक ते तीन महिने' हा पर्याय बरोबर आहे.

वक्फ दुरुस्ती कायदा 2025 मध्ये मंजूर करण्यात आला आहे. हा कायदा वक्फ संपत्तीसंबंधीचे कायदे सुधारण्यासाठी महत्त्वाचा मानला जातो. यामुळे वक्फ संस्थांच्या कार्यप्रणालीत पारदर्शकता येईल आणि वक्फ संपत्तीच्या व्यवस्थापनात सुधारणा होईल. या कायद्यानुसार, वक्फ संपत्तीतून मिळणाऱ्या उत्पन्नाच्या वापरात सुधारणा करताना अधिक नियमन ठेवण्याचा प्रयत्न केला जात आहे. यामुळे धार्मिक संस्थांना त्यांच्या संपत्त्या सुव्यवस्थितपणे व्यवस्थापित करण्याची संधी मिळेल, तसेच समाजातील वक्फ व्यवस्थेला अधिक सक्षम बनविण्यात मदत होईल. वक्फ दुरुस्ती कायद्यामुळे धार्मिक आणि सामाजिक कार्यात नवीन दिशा मिळण्याची अपेक्षा आहे, ज्यामुळे विविध समुदायांना लाभ होईल.

न्या. भूषण गवई यांचा जन्म अमरावती जिल्ह्यात झाला, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. न्या. गवई हे एक प्रतिष्ठित न्यायाधीश आहेत, ज्यांनी भारताच्या न्याय व्यवस्थेत महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. त्यांची जन्मस्थळ म्हणजे अमरावती, जिथे त्यांनी त्यांच्या प्रारंभिक जीवनाची सुरुवात केली. त्यांच्या कार्यामुळे अमरावतीचे नाव न्याय क्षेत्रात उजळले आहे. इतर पर्याय म्हणजे मुंबई, नागपूर आणि पुणे हे सर्व चुकीचे आहेत, कारण त्यांचा जन्म त्या ठिकाणी झाला नाही. त्यामुळे अमरावती हा योग्य पर्याय आहे आणि न्या. गवई यांच्या योगदानामुळे त्यांचा जन्मस्थान म्हणून अमरावतीला विशेष महत्त्व प्राप्त झाले आहे.

कलम 200 अंतर्गत सादर झालेल्या विधेयकांवर राज्यपालांना मंत्रिमंडळाच्या सल्ल्यानुसारच निर्णय घ्यावा लागतो, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. राज्यपाल आणि मंत्रिमंडळ यांच्यातील संबंध आणि निर्णय प्रक्रियेमध्ये मंत्रिमंडळाचा सल्ला महत्त्वाचा असतो. हे सुनिश्चित करते की राज्यपालांचा निर्णय लोकप्रतिनिधींच्या इच्छेनुसार असेल, ज्यामुळे लोकशाही प्रक्रियेचा आदर केला जातो. अन्य पर्यायांमध्ये सर्वोच्च न्यायालय, राष्ट्रपतींचा सल्ला आणि स्वतःच्या स्वेच्छाधिकाराचा उल्लेख आहे, परंतु राज्यपालांना विधेयकांवर निर्णय घेण्यासाठी मंत्रिमंडळाच्या सल्ल्याचे पालन करणे अनिवार्य आहे. त्यामुळे हा मुद्दा संवैधानिक दृष्टिकोनातून महत्त्वाचा आहे.

राज्यपालांकडून विचारार्थ राष्ट्रपतींकडे पाठवलेली विधेयके आता राष्ट्रपतींना तीन महिन्यांच्या आत निकाली काढावी लागणार आहेत, हे एक महत्त्वाचे कायदेतंत्र आहे. यामुळे विधेयक प्रक्रियेतील गती वाढेल आणि लोकशाहीत पारदर्शकता सुनिश्चित होईल. या कालावधीत राष्ट्रपतींना विधेयकावर निर्णय घेण्याची आवश्यकता आहे, ज्यामुळे वेळेवर कायदेशीर निर्णय घेणे शक्य होते. तीन महिन्यांच्या वेळेची मर्यादा या प्रक्रियेत महत्त्वाची भूमिका बजावते, कारण हे सुनिश्चित करते की राज्याच्या कायद्यातील बदल लवकरात लवकर लागू होण्याची संधी मिळते. त्यामुळे तीन महिन्यांचा हा पर्याय योग्य आहे, कारण तो कार्यपद्धतीला गती देतो आणि सरकारच्या कार्यक्षमतेत सुधारणा करतो.

न्यायमूर्ती भूषण गवई यांनी बार असोसिएशनमध्ये १६ मार्च १९८५ रोजी रुजू झाले, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. त्यांच्या या रुजू होण्यामुळे त्यांनी वकिलांच्या समुदायात महत्त्वाची भूमिका घेतली आणि न्याय प्रणालीतील सुधारणा व विकासासाठी कार्य केले. न्यायमूर्ती गवई यांची वकिलीच्या क्षेत्रात असलेल्या कार्याची खूपच प्रशंसा करण्यात आलेली आहे, ज्यामुळे त्यांनी अनेक महत्त्वाच्या न्यायालयीन निर्णयांमध्ये योगदान दिले आहे. इतर पर्याय १६ एप्रिल १९८५, १६ मे १९८५, आणि १६ फेब्रुवारी १९८५ यांचे महत्त्व नसून, ते न्यायमूर्ती भूषण गवई यांच्या बार असोसिएशनमध्ये रुजू होण्याच्या तारीखेच्या संदर्भात चुकीचे आहेत. त्यामुळे, १६ मार्च १९८५ हा पर्याय योग्य आहे.

ECINET प्लॅटफॉर्म भारतीय निवडणूक आयोगाने सुरू केला आहे, जो निवडणूक प्रक्रियेत पारदर्शकता आणि कार्यक्षमता वाढवण्यासाठी विकसित करण्यात आले आहे. या प्लॅटफॉर्मद्वारे, निवडणूक आयोग विविध तंत्रज्ञानांचा वापर करून मतदान प्रक्रियेत सुधारणा करण्याच्या उद्देशाने कार्य करीत आहे. यामध्ये मतदार नोंदणी, मतदानाची माहिती, आणि इतर संबंधित सेवांचा समावेश आहे, ज्यामुळे निवडणूक प्रक्रियेत नागरिकांचा सहभाग अधिक वाढेल. अन्य पर्यायांतील संस्थांनी या संदर्भात संबंधित कार्ये केली असली तरी ECINET प्लॅटफॉर्म विशेषतः भारतीय निवडणूक आयोगाद्वारे सुरू करण्यात आलेला आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे.

राज्यपालांना विधेयकाची मंजुरी रोखायची असल्यास किंवा राष्ट्रपतींच्या विचारार्थ राखून ठेवायचे असल्यास कमाल कालमर्यादा एक महिना आहे. भारतीय संविधानानुसार, राज्यपालाने विधेयकावर तिची मंजुरी देण्यासाठी किंवा त्यावर विचार करण्यास एक महिन्याची मुदत आहे. या कालावधीत, राज्यपाल विधेयकावर निर्णय घेऊ शकतो, ज्यामध्ये ते विधेयकाला मंजुरी देऊ शकतो, त्यावर नकार देऊ शकतो, किंवा त्यास राष्ट्रपतींच्या विचारार्थ पाठवू शकतो. या नियमामुळे विधेयकांच्या गतीला एक प्रकारची नियंत्रण प्रणाली मिळते, ज्यामुळे विधेयकांची योग्य तपासणी व चर्चा होऊ शकते. त्यामुळे, एक महिना हा पर्याय बरोबर आहे.

न्यायमूर्ती यशवंत चंद्रचूड यांचा सरन्यायाधीशपदाचा कार्यकाळ १९७८ ते १९८५ होता, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. यशवंत चंद्रचूड हे भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाचे १६वे सरन्यायाधीश होते आणि त्यांच्या कार्यकाळात त्यांनी अनेक ऐतिहासिक निर्णय घेतले. त्यांच्या नेतृत्वाखाली न्यायालयाने अनेक महत्त्वाच्या कायद्यांच्या व्याख्या स्पष्ट केल्या आणि नागरिकांच्या मूलभूत अधिकारांचे संरक्षण करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. त्यांच्या कार्यकाळातील निर्णयांनी भारतीय न्यायव्यवस्थेत दीर्घकालीन प्रभाव टाकला. इतर पर्यायांमध्ये दिलेले काळ यशवंत चंद्रचूड यांच्या सरन्यायाधीशपदाच्या कार्यकाळाशी संबंधित नसल्यामुळे योग्य ठरत नाहीत.

१२ नोव्हेंबर २००५ हा पर्याय बरोबर आहे कारण न्यायमूर्ती भूषण गवई यांची मुंबई उच्च न्यायालयाचे कायमस्वरूपी न्यायाधीश म्हणून नियुक्ती या तारखेस झाली. त्यांनी आपल्या कारकिर्दीत न्यायालयीन क्षेत्रात महत्वपूर्ण योगदान दिले आहे आणि त्यांच्या न्यायालयीन निर्णयांनी अनेक महत्त्वाच्या प्रकरणांना दिशा दिली आहे. त्यांचे कार्य त्यांच्या विद्यमान क्षमता आणि न्यायालयीन प्रणालीच्या विकासात योगदान देण्याच्या दृष्टिकोनातून अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते. या तारखेनुसार त्यांची नियुक्ती महाराष्ट्रातील न्यायालयीन क्षेत्रात एक महत्त्वाचा टप्पा ठरला आहे, ज्यामुळे न्यायालयीन कार्यप्रणाली अधिक प्रभावी आणि कार्यक्षम बनली आहे.

वक्फ दुरुस्ती विधेयकाला राष्ट्रपतींची मंजुरी ४ एप्रिल २०२५ रोजी मिळाली, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या विधेयकाच्या माध्यमातून वक्फ संपत्त्यांचे व्यवस्थापन अधिक प्रभावी व पारदर्शक बनविण्याच्या दृष्टीकोनातून महत्त्वाचे बदल केले गेले आहेत. हे विधेयक वक्फ अधिनियमात सुधारणा करुन वक्फ संस्थांच्या कार्यकुशलतेत वाढ करण्याचा प्रयत्न करते. यामुळे वक्फ संपत्त्या अधिक चांगल्या प्रकारे व्यवस्थापित करता येतील आणि त्यांचा उपयोग समाजाच्या कल्याणासाठी होईल. इतर पर्यायांच्या तारखांचा संदर्भ अशा कोणत्याही महत्त्वाच्या घटनांशी संबंधित नाही, ज्यामुळे ते योग्य ठरत नाहीत. वक्फ दुरुस्ती विधेयकाच्या मंजुरीने वक्फ प्रणालीला एक नवा दिशा दिला आहे.

आयोगाने अनुसूचित जातींना नोकऱ्या आणि शिक्षणात असलेल्या १५% आरक्षणाचे तीन गटांत वर्गीकरण करण्याची शिफारस केली होती. हे गट विविध सामाजिक आणि आर्थिक परिस्थितींचा विचार करून तयार करण्यात आले आहेत, ज्यामुळे आरक्षणाचा लाभ योग्य प्रकारे वितरण केला जाईल. तीन गटांच्या वर्गीकरणामुळे प्रत्येक गटातील व्यक्तींना त्यांच्या स्थानिक गरजेनुसार अधिक सुसंगत आणि प्रभावीपणे मदत होईल. यामुळे आरक्षण प्रणाली अधिक न्याय्य व पारदर्शक बनण्यास मदत मिळेल, आणि समाजातील विविध घटकांना समान संधी मिळवता येईल. त्यामुळे या शिफारशीचा उद्देश सामाजिक न्याय साधण्याचा आहे.

सर्वोच्च न्यायालयाने विधेयकांवर निर्णय घेण्यासाठी राज्यपालांसाठी '1 ते 3 महिने' कालमर्यादा निश्चित केली आहे. या निर्णयामुळे राज्यपालांना विधेयकांचा विचार करण्यासाठी एक निश्चित वेळ दिला जातो, ज्यामुळे प्रक्रियेत पारदर्शकता आणली जाते. या कालमर्यादेत राज्यपालांना विधेयकांचे बारकाईने परीक्षण करणे शक्य होते, तसेच आवश्यकतेनुसार ते त्यावर योग्य निर्णय घेऊ शकतात. त्यामुळे, '1 ते 3 महिने' हा पर्याय बरोबर आहे, कारण या कालमर्यादेत विधेयकांच्या गतीमानतेत सुधारणा होण्याची शक्यता वाढते आणि शासनाच्या कार्यपद्धतीत सुधारणांचा अभिप्राय मिळतो.

न्यायमूर्ती सॅम भरुचा यांचा सरन्यायाधीशपदाचा कार्यकाळ २००१-२००२ या कालावधीत होता, हे बरोबर आहे. सॅम भरुचा हे भारतीय न्यायालयातील एक प्रतिष्ठित व्यक्तिमत्व होते आणि त्यांच्या कार्यकाळात त्यांनी अनेक महत्त्वाचे निर्णय घेतले. त्यांनी न्यायालयीन प्रक्रियेत सुधारणा करण्यासाठी तसेच मानवाधिकारांचे संरक्षण करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. त्यांचा कार्यकाळ गाजला कारण त्यांनी न्याय प्रणालीतील काही जटिल मुद्दे प्रभावीपणे हाताळले. इतर पर्यायांमध्ये १९६४-१९६६, १९७८-१९८५ आणि २०१०-२०१२ या काळातील सरन्यायाधीशांचे कार्यकाळ आहेत, परंतु सॅम भरुचा यांच्या कार्यकाळासाठी २००१-२००२ हा पर्यायच योग्य आहे.

न्यायमूर्ती प्रल्हाद गजेंद्रगडकर यांचा सरन्यायाधीशपदाचा कार्यकाळ १९६४ ते १९६६ या कालावधीत होता. त्यांनी भारतीय न्यायालयात महत्त्वपूर्ण भूमिका निभावली आणि त्यांच्या कार्यकाळात अनेक ऐतिहासिक निर्णय घेतले. प्रल्हाद गजेंद्रगडकर यांची न्यायिक कामगिरी आणि निर्णयप्रक्रिया भारतीय कायद्यातील प्रगल्भतेची आणि तात्कालिक समस्यांच्या निराकरणाची दृष्टी दर्शवते. त्यांच्या कार्यकाळात न्यायालयाने काही महत्त्वाच्या घटनाक्रमांवर निर्णय घेतले, ज्यामुळे तेव्हा समस्यमुक्त न्यायव्यवस्था प्रस्थापित करण्यात मदत झाली. त्यामुळे १९६४-१९६६ हा कालावधी त्यांच्या कारकिर्दीतील एक महत्त्वाचा टप्पा ठरतो.

तेलंगणा सरकारने SC वर्गीकरणाची अंमलबजावणी करण्याची अधिसूचना डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर जयंतीच्या औचित्याने जारी केली आहे. डॉ. आंबेडकर हे भारतीय समाजातील दलित वर्गासाठी महत्त्वाचे नेते होते आणि त्यांनी त्यांच्या हक्कांसाठी लढा दिला. त्यांच्या जयंतीनिमित्त या अधिसूचनेद्वारे तेलंगणा सरकारने SC वर्गीकरणाच्या प्रक्रियेत प्रगती साधण्याचा संकल्प दर्शविला आहे. हे वर्गीकरण समाजातील दुर्बल घटकांना अधिक सशक्त करण्यासाठी आणि त्यांना विकासाच्या मुख्यधारेवर आणण्यासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. त्यामुळे, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर जयंतीचा संदर्भ देऊन या निर्णयाची अंमलबजावणी योग्य आहे, कारण या महापुरुषांच्या विचारांचा आदर केला जात आहे आणि त्यांच्या कार्याला पुढे नेण्याचा प्रयत्न चालू आहे.

वक्फ दुरुस्ती कायद्याचे नाव 'एकात्मिक वक्फ व्यवस्थापन, सक्षमीकरण, कार्यक्षमता आणि विकास कायदा 2024' आहे. हा कायदा वक्फ संस्थांच्या व्यवस्थापनात सुधारणा घडवून आणण्यासाठी आणि त्यांना अधिक शक्ती देण्यासाठी तयार करण्यात आला आहे. या कायद्याद्वारे वक्फ मालमत्तांचे प्रमाण वाढविणे, त्यांचा कार्यकाळ सुधारणा करणे आणि विकासाच्या योजनांसाठी आवश्यक असलेल्या उपाययोजना सुलभ करणे हे उद्दिष्ट आहे. यामुळे वक्फ संस्थांना अधिक पारदर्शकता आणि कार्यक्षमता प्राप्त होणार आहे. म्हणूनच, हा पर्याय बरोबर आहे, कारण तो वक्फ व्यवस्थापनाच्या दृष्टीने एक महत्त्वाचा आणि व्यापक दृष्टिकोन प्रदान करतो, ज्यामुळे वक्फ प्रणाली कार्यक्षम आणि प्रभावी बनू शकेल.

एकात्मिक वक्फ व्यवस्थापन, सक्षमीकरण, कार्यक्षमता आणि विकास कायदा २०२४ (UWMEED) हा वक्फ व्यवस्थापन सुधारण्यासाठी बनवलेला एक महत्त्वपूर्ण कायदा आहे. या कायद्याचा उद्देश वक्फ संस्थांची कार्यप्रणाली सुधारणे, त्यांना सशक्त बनवणे आणि त्यांच्या मालमत्तेचा सर्वोत्तम वापर सुनिश्चित करणे आहे. UWMEED हा एकत्रित दृष्टीकोन ठेवून वक्फ व्यवस्थापनास अधिक कार्यक्षम, पारदर्शक आणि विकसित करण्यासाठी मार्गदर्शन करतो. त्यामुळे, 'एकात्मिक वक्फ व्यवस्थापन, सक्षमीकरण, कार्यक्षमता आणि विकास कायदा २०२४ (UWMEED)' हा पर्याय योग्य आहे. अन्य पर्याय वक्फ कायद्याशी संबंधित असले तरी ते या विशिष्ट कायद्याचे पूर्ण नाव दर्शवत नाहीत.

न्यायमूर्ती शरद बोबडे यांचा सरन्यायाधीशपदाचा कार्यकाळ २०१९-२०२१ होता, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. शरद बोबडे यांनी १८ नोव्हेंबर २०१९ रोजी भारताचे २७वे सरन्यायाधीश म्हणून पदभार स्वीकारला आणि २४ एप्रिल २०२१ रोजी सेवानिवृत्त झाले. त्यांच्या कार्यकाळात अनेक महत्त्वपूर्ण खटले आणि प्रकरणे हाताळण्यात आली, ज्यामुळे भारतीय न्याय व्यवस्थेवर मोठा प्रभाव पडला. शरद बोबडे यांच्या नेतृत्वाखाली न्यायालयाने अनेक संवैधानिक आणि कायदेशीर मुद्द्यांवर निर्णय घेतले, जे न्यायालयीन प्रक्रियेला अधिक स्पष्टता आणि दिशा देणारे ठरले. इतर पर्याय त्यांच्या कार्यकाळाशी संबंधित नाहीत, त्यामुळे योग्य ठरत नाहीत.

पंजाब विधानसभेने स्वतःचे सर्च इंजिन सुरू केले आहे. या उपक्रमाचा उद्देश विधानसभेच्या कामकाजाची पारदर्शकता वाढवणे आणि लोकांना माहिती मिळविण्यात मदत करणे आहे. स्वतःच्या सर्च इंजिनाद्वारे नागरिकांना विधायिका संबंधीच्या माहितीचा सुलभ आणि जलद प्रवेश उपलब्ध होतो, ज्यामुळे लोकशाही प्रक्रियेतील सहभाग वाढतो. हे सर्च इंजिन पंजाब विधानसभेच्या सर्व दस्तऐवज, विधेयक, वाचनालये आणि इतर माहिती सहज उपलब्ध करून देते. त्यामुळे, हे सर्च इंजिन पारदर्शकतेसाठी आणि जनतेच्या सहभागासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा ठरतो, ज्यामुळे हा पर्याय योग्य ठरतो.

भूषण गवई हे सर्वोच्च न्यायालयाचे 52 वे सरन्यायाधीश असल्यामुळे हा पर्याय योग्य आहे. सर्वोच्च न्यायालयातील सरन्यायाधीश पदावर नियुक्ती मिळालेल्या व्यक्तींच्या क्रमवारीत भूषण गवई यांचा समावेश 52 व्या क्रमांकावर आहे. त्यांच्या नियुक्तीमुळे न्यायालयाच्या कार्यपद्धतीत आणि न्याय वितरणात नवीन विचारधारा आणि दिशा येईल, हे महत्त्वाचे आहे. न्यायालयातील ही स्थिती केवळ भारतातील कायदा आणि न्यायासाठीच नव्हे तर संपूर्ण समाजावर सकारात्मक परिणाम करेल. न्यायालयाच्या उच्च पदावर असलेल्या व्यक्तींनी ज्या प्रकारे न्याय प्रणालीला आकार दिला आहे, त्यावर विश्वास ठेवणे आवश्यक आहे, त्यामुळे त्यांचे कार्य आणि योगदान समाजासाठी महत्वाचे ठरते.

न्यायमूर्ती धनंजय चंद्रचूड यांचा सरन्यायाधीशपदाचा कार्यकाळ २०२२-२०२४ आहे, त्यामुळे "२०२२-२०२४" हा पर्याय बरोबर आहे. न्यायमूर्ती चंद्रचूड यांनी ९ नोव्हेंबर २०२२ रोजी भारताचे ५०वे सरन्यायाधीश म्हणून कार्यभार स्वीकारला. ते भारतीय न्यायालयीन प्रणालीतील एक अत्यंत मान्यताप्राप्त व्यक्तिमत्व आहेत आणि त्यांच्या कार्यकाळात विविध महत्त्वाचे निर्णय घेतले जात आहेत, ज्यामुळे भारतीय न्याय व्यवस्थेत सुधारणा घडवून आणण्याची अपेक्षा आहे. इतर पर्याय "२०१९-२०२१," "२०२२-२०२२," आणि "२०१८-२०२०" हे चुकीचे आहेत कारण ते सरन्यायाधीशपदाच्या कार्यकाळाशी संबंधित नाहीत.

तेलंगणामध्ये अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणासाठी आयोगाचे अध्यक्ष शमीम अख्तर होते. तेलंगणामध्ये अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणाची प्रक्रिया अत्यंत महत्त्वाची आहे, कारण यामुळे विविध समुदायांना सामाजिक न्याय, आरक्षण आणि शैक्षणिक संधी मिळवण्यासाठी आवश्यक आधार प्रदान होतो. शमीम अख्तर यांच्या अध्यक्षत्वाखालील या आयोगाने अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणावर सखोल अभ्यास केला आणि त्याच्यानुसार शिफारसी केल्या. यामुळे राज्यातील सामाजिक समरसता वाढवण्यास आणि विविध जातींच्या विकासास मदत झाली आहे. आयोगाच्या कामामुळे सरकारच्या योजना अधिक प्रभावीपणे लागू करण्यास मदत झाली, ज्यामुळे समाजातील विविध घटकांना लाभ होतो. त्यामुळे शमीम अख्तर हे या प्रक्रियेत महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व बनले.

केंद्रीय वक्फ परिषदेत दोन महिला सदस्य असणे आवश्यक आहे, ज्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या परिषदेत विविध गटांचे प्रतिनिधित्व सुनिश्चित करण्यासाठी महिलांचा समावेश अत्यंत महत्त्वाचा आहे. महिला सदस्यांच्या उपस्थितीमुळे वक्फ संबंधित निर्णयांमध्ये विविधता आणि समावेशिता येते, जे सामाजिक व आर्थिक विकासासाठी आवश्यक आहे. वक्फ परिषदेत महिला सदस्यांच्या योगदानामुळे वक्फ व्यवस्थापनात भिन्न दृष्टिकोन समाविष्ट होतात, ज्यामुळे योजनांचे प्रभावी कार्यान्वयन शक्य होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते महिला सदस्यांच्या आवश्यक संख्येशी संबंधित नाहीत आणि त्यामुळे परिषदेत योग्य संतुलन साधले जात नाही.

दिल्ली विधानसभेने NeVA प्रकल्पाच्या अंमलबजावणीसाठी संसदीय कामकाज मंत्रालयासोबत सामंजस्य करार केला आहे, हे बरोबर आहे. NeVA म्हणजे "नेशनल इलेकट्रॉनिक व्होटिंग मशीन अँड अॅप्लिकेशन", जो निवडणुकांच्या प्रक्रियेत सुधारणा करण्यास मदत करतो आणि पारदर्शकतेला प्रोत्साहन देतो. संसदीय कामकाज मंत्रालयाचे कार्य निवडणुकांच्या व्यवस्थापनाबरोबरच संसदीय प्रक्रिया सुधारण्यात मदत करणे आहे, त्यामुळे या मंत्रालयासोबतचा करार नैसर्गिक आहे. यामुळे निवडणुकांच्या प्रक्रियेत तंत्रज्ञानाचा वापर करणे अधिक प्रभावी होईल आणि निवडणुकांचे आयोजन अधिक सुसंस्कृतपणे होईल. अन्य पर्याय संबंधित मंत्रालये असले तरी, ते NeVA प्रकल्पाच्या उद्देशाशी थेट संबंधित नाहीत, ज्यामुळे संसदीय कामकाज मंत्रालय हे योग्य उत्तर आहे.

14 एप्रिल 2025 हा पर्याय बरोबर आहे कारण तेलंगणामध्ये अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणाची अंमलबजावणी या तारखेला करण्यात आली. या निर्णयामुळे राज्यात अनुसूचित जातींमध्ये समाविष्ट असलेल्या वर्गांचा अधिकृतपणे वर्गीकरण करणे शक्य होईल, ज्यामुळे त्यांना विविध शासकीय योजनांसाठी आणि शैक्षणिक संधींसाठी अधिक लाभ मिळेल. यामुळे दीर्घकालीन सामाजिक आणि आर्थिक विकासाला चालना मिळेल. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण त्यामध्ये दिलेल्या तारखा या वास्तविक अंमलबजावणीच्या तारखेसोबत संबंधित नाहीत, त्यामुळे त्या पैकी कोणताही पर्याय योग्य ठरत नाही.

राज्यपालांना विधेयक मंत्रिमंडळाची मदत किंवा सल्ला न घेताच रोखून ठेवायचे असल्यास ते तीन महिन्यांत परत पाठवावे लागते, हे बरोबर आहे. भारतीय संविधानानुसार, राज्यपालाला विधेयकावर निर्णय घेताना तीन महिन्यांची मुदत असते, ज्यामध्ये त्याला विधेयक स्वीकारणे, नाकारणे किंवा मंत्रिमंडळाला परत पाठवणे याचा निर्णय घेता येतो. या तीन महिन्यांच्या अवधीत, राज्यपाल विधेयकाची वैधता, त्याची गरज, आणि त्याच्या सामाजिक परिणामांचा विचार करतो. इतर पर्याय, एक, सहा आणि बारा महिने यामध्ये राज्यपालांना निर्णय घेण्याची मुदत कमी किंवा अधिक असण्यामुळे योग्य नाहीत आणि त्यामुळे तीन महिन्यांचा पर्याय योग्य ठरतो.

वक्फ दुरुस्ती विधेयक २०२४ राज्यसभेत ४ एप्रिल २०२५ रोजी मंजूर झाले, त्यामुळे हे उत्तर बरोबर आहे. या विधेयकामुळे वक्फ मालमत्तेच्या व्यवस्थापनामध्ये सुधारणा करण्यासाठी आणि वक्फ बोर्डांच्या कार्यक्षमतेत वाढ करण्यासाठी महत्त्वाचे कायदे लागू होणार आहेत. या विधेयकाच्या मंजुरीमुळे मुस्लिम समुदायाच्या धार्मिक आणि सामाजिक हितांचे संरक्षण साधता येणार आहे. अन्य पर्याय चुकीचे आहेत कारण त्यामध्ये दिलेल्या तारखा वक्फ दुरुस्ती विधेयकाच्या मंजुरीच्या तारखेशी संबंधित नाहीत, त्यामुळे त्या पर्यायांची वैधता नाही.

तामिळनाडू सरकार आणि राज्यपाल आर. एन. रवी यांच्यातील विधेयके प्रलंबित ठेवण्यावरून सुरू असलेल्या संघर्षावर सर्वोच्च न्यायालयाने ८ एप्रिल २०२५ रोजी निर्णय दिला. हे उत्तर बरोबर आहे कारण या दिवशी न्यायालयाने संबंधित मुद्द्यांवर स्पष्टता आणली आणि तामिळनाडू सरकारच्या अधिकारांचे संरक्षण केले. न्यायालयाचा निर्णय या संदर्भात अत्यंत महत्वाचा होता, कारण यामुळे राज्यपाल आणि राज्य सरकार यांच्यातील संबंधांमध्ये समतोल साधण्यात मदत झाली. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण त्यांनी निर्धारित केलेल्या तारखांवर सर्वोच्च न्यायालयाने निर्णय दिला नाही.

न्यायमूर्ती एस. एच. कपाडिया यांचा सरन्यायाधीशपदाचा कार्यकाळ २०१० ते २०१२ होता. त्यांनी भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाचे 38वे सरन्यायाधीश म्हणून कार्य केले. त्यांच्या कार्यकाळात त्यांनी अनेक महत्वाचे निर्णय घेतले आणि न्यायव्यवस्थेत सुधारणा करण्यासाठी प्रयास केले. त्यांच्या नेतृत्वात, न्यायालयाने विविध सामाजिक व कायदेशीर विषयांवर महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतले. न्यायमूर्ती कपाडिया यांचे कार्यकाळ न्यायालयाच्या इतिहासात एक महत्त्वाचे पाऊल ठरले आहे. त्यामुळे २०१०-२०१२ हा पर्याय बरोबर आहे, कारण या कालावधीतच त्यांनी सरन्यायाधीश म्हणून कार्य केले.

सर्वोच्च न्यायालयाने अनुसूचित जाति (SC) आणि अनुसूचित जमाती (ST) यांचे उप-वर्गीकरण करून सर्वात दुर्लक्षित गटांना स्वतंत्र कोटा देण्याची घटनात्मक वैधता १ ऑगस्ट २०२४ रोजी कायम ठेवली, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या निर्णयाने अत्यंत दुर्बल गटांच्या हक्कांचे संरक्षण करण्यास मदत झाली आहे आणि त्यांना शिक्षण व रोजगार यांमध्ये अधिक संधी उपलब्ध करून दिल्या आहेत. या निर्णयाने सामाजिक न्यायाच्या दिशेने एक महत्त्वाचा टप्पा गाठला आहे. इतर पर्यायांमध्ये दिलेल्या तारखा या मुद्द्याशी संबंधित नसल्यामुळे योग्य ठरत नाहीत. न्यायालयाच्या या निर्णयामुळे समाजात समरसता आणि समावेशी विकासासाठी नवे मार्ग खुले झाले आहेत.

न्यायमूर्ती भूषण गवई यांनी मुंबई उच्च न्यायालयात १९८७ ते १९९० या काळात वकिली केली. हे उत्तर बरोबर आहे कारण या कालावधीत त्यांनी विविध महत्त्वाच्या खटल्यांमध्ये वकिली केली होती आणि त्यांच्या वकिलीच्या अनुभवामुळे त्यांना न्यायालयीन प्रणालीत महत्त्वाची भूमिका बजावता आली. त्यांच्या वकिलीच्या कौशल्यामुळे त्यांनी अनेक महत्त्वाच्या निर्णयांमध्ये योगदान दिले, ज्यामुळे त्यांची ओळख आणि मान्यता वाढली. इतर पर्याय योग्य नाहीत, कारण त्यांनी उल्लेख केलेल्या कालावधीत वकिली केली नाही.

तेलंगणा सरकारने अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणासाठी उच्च न्यायालयाचे निवृत्त न्यायमूर्ती शमीम अख्तर यांच्या अध्यक्षतेखाली आयोग स्थापन केला होता, हे बरोबर आहे. या आयोगाची स्थापना मुख्यतः अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणाबाबतच्या अव्यवस्थांची पाहणी करणे आणि योग्य शिफारशी देणे हे उद्दिष्ट ठेवून करण्यात आली आहे. शमीम अख्तर यांचा अनुभव आणि न्याय क्षेत्रातील प्रगल्भता या आयोगाच्या कार्यक्षमतेसाठी महत्त्वपूर्ण ठरतील, ज्यामुळे योग्य निर्णय घेण्यात मदत होईल. इतर पर्यायांमध्ये दिलेल्या न्यायमूर्तींच्या नावांचा संबंध या आयोगाच्या कामाशी नाही, त्यामुळे ते चुकीचे आहेत.

भूषण गवई यांचा जन्म अमरावती शहरात झाला. हे उत्तर बरोबर आहे कारण भूषण गवई हे अमरावतीच्या भूमीवर जन्मले असून, त्यांचे अनेक कार्य आणि योगदान या शहराशी संबंधित आहेत. अमरावती ही थोडक्यात त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वाचा आणि कार्याचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. इतर पर्याय म्हणजे नागपूर, मुंबई आणि पुणे हे शहरं त्यांच्या जन्मस्थानाच्या संदर्भात योग्य नाहीत, त्यामुळे ते चुकीचे आहेत. भूषण गवई यांचे कार्य आणि प्रभाव अमरावतीच्या सांस्कृतिक आणि सामाजिक जीवनात महत्त्वाचे स्थान राखतो, ज्यामुळे हे उत्तर अधिक प्रमाणित आणि विश्वसनीय ठरते.

तेलंगणामध्ये एकूण ५९ अनुसूचित जाती आहेत, ज्यामुळे हे राज्य विविध सामाजिक आणि सांस्कृतिक घटकांनी समृद्ध झाले आहे. अनुसूचित जातींचे समावेश हे आरक्षण आणि विकास योजनांचा आधार बनवितात, ज्यामुळे या समुदायाच्या लोकांच्या सामाजिक आणि आर्थिक स्थितीत सुधारणा करण्याचा प्रयत्न केला जातो. तेलंगणामध्ये अनुसूचित जातींच्या संदर्भात शैक्षणिक आणि व्यावसायिक संधी उपलब्ध करणे हा सरकारचा मुख्य उद्देश आहे, ज्यामुळे समाजातील सर्व स्तरांमध्ये समानता साधता येईल. या ५९ अनुसूचित जातींमुळे राज्याच्या विविधतेत आणि सुसंस्कृतीत एक महत्त्वाचा घटक म्हणून काम केले आहे, ज्यामुळे अधिक समावेशी विकासाची दिशा घेतली जाऊ शकते.

वक्फ दुरुस्ती कायदा २०२४ केंद्रीय अल्पसंख्यांक व्यवहारमंत्री किरेन रिजिजू यांनी लोकसभेत आणि राज्यसभेत सादर केला. या कायद्याचा उद्देश वक्फ बोर्डांच्या कार्यक्षमतेत सुधारणा करणे, वक्फ संपत्त्यांचे संरक्षण करणे आणि अल्पसंख्यांक समुदायांच्या हितासाठी अधिक पारदर्शकता आणणे आहे. किरेन रिजिजू यांच्या नेतृत्वात सादर केलेला हा कायदा अल्पसंख्यांक समुदायासाठी महत्त्वपूर्ण ठरतो, कारण तो त्यांच्या अधिकारांचे संरक्षण करतो आणि वक्फ संपत्त्यांवरून भ्रामक माहिती कमी करण्यास मदत करतो. त्यामुळे "केंद्रीय अल्पसंख्यांक व्यवहारमंत्री (किरेन रिजिजू)" हा पर्याय योग्य आहे, कारण त्यांचा थेट संबंध या कायद्याच्या सादरीकरणाशी आहे आणि इतर पर्याय या संदर्भात योग्य नाहीत.

वक्फ दुरुस्ती विधेयकानुसार, भविष्यात वक्फ म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या सरकारी मालमत्ता 'वक्फ' राहणार नाहीत. हे विधान योग्य आहे कारण या दुरुस्ती अंतर्गत सरकारी मालमत्तेला वक्फच्या श्रेणीमध्ये समाविष्ट करण्यात आलेले नाही, ज्यामुळे सरकारी मालमत्ता वक्फच्या नियमांपासून मुक्त राहील. यामुळे सरकारी मालमत्तांचा अधिकार आणि नियंत्रण यावर स्पष्टता येते, आणि वक्फ मालमत्तांच्या व्यवस्थापनात पारदर्शकता सुनिश्चित केली जाते. त्यामुळे, 'वक्फ' हा पर्याय योग्य आहे, कारण तो विधेयकाच्या उद्देशांनुसार सरकारी मालमत्तेच्या वक्फच्या व्याख्येसाठी योग्य स्पष्टीकरण प्रदान करतो.

न्यायमूर्ती भूषण गवई यांना उच्च न्यायालयाचे अतिरिक्त न्यायाधीश म्हणून १४ नोव्हेंबर २००३ रोजी बढती मिळाली. या बढतीने त्यांच्या न्यायिक कारकिर्दीला एक महत्त्वपूर्ण वळण दिले. अतिरिक्त न्यायाधीश म्हणून त्यांनी त्यांच्या कार्यकाळात अनेक महत्त्वाच्या खटल्यांवर निर्णय घेतले आणि न्यायालयीन प्रक्रियेत उत्कृष्टता दाखवली. त्यांच्या ज्ञान आणि अनुभवामुळे त्यांनी न्यायव्यवस्थेला महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. त्यामुळे, १४ नोव्हेंबर २००३ हा तारीख न्यायमूर्ती भूषण गवई यांच्या करिअरच्या वाढीसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे, जेव्हा त्यांनी उच्च न्यायालयात आपल्या कार्याचा विस्तार केला.

न्यायमूर्ती भूषण गवई हे सरन्यायाधीश पदावर विराजमान होणारे न्यायमूर्ती के. जी. बालकृष्णन यांच्यानंतर दुसरे दलित ठरले आहेत. हे विधान योग्य आहे कारण भारताच्या न्यायालयीन इतिहासात के. जी. बालकृष्णन हे पहिले दलित सरन्यायाधीश होते, आणि त्यानंतर न्यायमूर्ती भूषण गवई हे दुसरे दलित सरन्यायाधीश म्हणून नियुक्त झाले आहेत. या घटनांचा महत्त्व असा आहे की, न्यायालयाच्या उच्च पदांवर दलित प्रतिनिधित्व वाढत आहे, ज्यामुळे न्याय प्रणालीत विविधतेचा समावेश होतो. या पद्धतीने न्यायालयीन प्रणालीतील सामाजिक समता आणि समावेशकता यावर सकारात्मक प्रभाव पडत आहे. त्यामुळे, "दुसरे" हा पर्याय योग्य आहे.

वक्फ दुरुस्ती कायद्यामुळे वक्फ मालमत्तेचे सर्वेक्षण करण्याचा अधिकार जिल्हाधिकाऱ्यांना देण्यात आला आहे, हे विधान योग्य आहे. या कायद्याच्या अंतर्गत वक्फ मालमत्तेच्या सुरक्षेसाठी आणि व्यवस्थापनासाठी आवश्यक असलेल्या उपाययोजना लागू करण्यात आल्या आहेत, ज्यामुळे स्थानिक प्रशासनाला अधिक अधिकार प्रदान करण्यात आले आहेत. या उपाययोजनांमुळे वक्फ मालमत्तेची योग्य माहिती संकलित करणे आणि तेथे आवश्यक दुरुस्त्या करणे शक्य झाले आहे. दुसऱ्या विधानानुसार तेलंगणामध्ये अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणासाठी तीन गट तयार करण्यात आले आहेत, हे सत्य आहे की नाही, याबद्दल सुस्पष्ट माहिती नाही. त्यामुळे केवळ अ या पर्यायाचे समर्थन केले जाते.

तामिळनाडू सरकार आणि राज्यपालांच्या संघर्षावर सर्वोच्च न्यायालयाने 1 ते 3 महिन्यांची कालमर्यादा निश्चित केली आहे, ज्यामध्ये राज्यपालांना विधेयकांवर निर्णय घेणे आवश्यक आहे. या निर्णयामुळे राज्यपालांच्या अधिकारांचा आणि कर्तव्यांचा स्पष्ट प्रस्तावित वेळापत्रकात समावेश करण्यात आला आहे. यामुळे विधेयकांच्या मंजुरी प्रक्रियेत पारदर्शकता आणि लवचिकता येईल, तसेच राज्य सरकारच्या कार्यक्षमतेवर सकारात्मक परिणाम होईल. सर्वोच्च न्यायालयाचा हा निर्णय महत्त्वाचा आहे कारण यामुळे राज्यपाल आणि सरकार यांच्यातील संबंध अधिक स्पष्ट आणि कार्यक्षम होतील. त्यामुळे 1 ते 3 महिने हा पर्याय बरोबर आहे, कारण तो सर्वोच्च न्यायालयाच्या ठरावास अनुक्रमणिका देतो.

सर्वोच्च न्यायालयाने विधेयकांवर निर्णय घेण्यासाठी राष्ट्रपतींसाठी 3 महिने कालमर्यादा निश्चित केली आहे, हे बरोबर आहे कारण हे निर्णय प्रक्रियेला वेग देण्याच्या दृष्टीने महत्त्वाचे आहे. या कालमर्यादेमुळे राष्ट्रपतींना विधेयकांचा विचार करण्याची आणि त्यावर निर्णय घेण्याची निश्चित वेळ निश्चित केली गेली आहे, ज्यामुळे कायद्यांच्या लागवडीच्या प्रक्रियेत गती येईल. यामुळे लोकशाही प्रक्रियेत तात्काळता आणि पारदर्शकता येईल, जेणेकरून संसदीय कामकाज प्रभावीपणे पार पडेल. 3 महिन्यांच्या या कालमर्यादेमुळे विधेयकांचा पाठपुरावा करण्यासाठी आणि आवश्यकतेनुसार सुधारणा करण्याची संधी मिळेल, जे लोकांच्या हितासाठी अत्यंत आवश्यक आहे.

न्यायमूर्ती भूषण गवई यांची सरकारी वकील म्हणून नियुक्ती १७ जानेवारी २००० रोजी झाली. या नियुक्तीने त्यांच्या कायद्याच्या क्षेत्रातील कारकिर्दीला एक महत्त्वाचा टर्निंग पॉइंट दिला. सरकारी वकील म्हणून कार्यरत असताना त्यांनी अनेक महत्त्वाच्या केसेसवर काम केले आणि न्यायालयीन प्रक्रियेत आपल्या कौशल्याचे प्रदर्शन केले. त्यांच्या कार्यकाळात त्यांनी कायद्याच्या क्षेत्रात उत्कृष्ट योगदान दिले आणि न्यायव्यवस्थेला अधिक सक्षम करण्याच्या दृष्टीने महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. म्हणून, १७ जानेवारी २००० हा तारीख न्यायमूर्ती भूषण गवई यांच्या करिअरच्या दृष्टीने अत्यंत महत्वाचा आहे.

1 ऑगस्ट 2024 रोजी सर्वोच्च न्यायालयाने दिलेल्या निकालात अनुसूचित जाती (SC) आणि अनुसूचित जमाती (ST) यांचे उप-वर्गीकरण करून समुदायांमधील दुर्लक्षित गटांना स्वतंत्र कोटा देण्याची घटनात्मक वैधता कायम ठेवण्यात आली, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. सर्वोच्च न्यायालयाने या निर्णयासह समाजातील विविध गटांच्या विकासासाठी आणि समानता साधण्यासाठी महत्त्वाचा पाऊल उचलला आहे. या निर्णयामुळे SC आणि ST समुदायांना विशेष संधी मिळणार आहेत, ज्यामुळे त्यांच्या सामाजिक आणि आर्थिक स्थितीत सुधारणा होण्याची अपेक्षा आहे. इतर पर्यायांमध्ये इतर मागास वर्ग (OBC), विमुक्त जाती आणि भटक्या जमाती (VJNT), तसेच आर्थिक मागास वर्ग (EWS) यांच्याशी संबंधित बाबी महत्त्वाच्या असल्या तरी, या विशेष निर्णयात SC आणि ST यांचे उप-वर्गीकरण महत्त्वाचे ठरले आहे.

तेलंगणा सरकारने अनुसूचित जातींच्या (SC) वर्गीकरणाची अंमलबजावणी करण्याची अधिसूचना १४ एप्रिल २०२५ रोजी प्रसिद्ध केली. हा दिवस भारतीय संविधानाच्या शिल्पकार डॉ. भीमराव आंबेडकर यांच्या जयंतीचा आहे, ज्यामुळे या अधिसूचनेला एक विशेष महत्त्व प्राप्त झाले आहे. अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणामुळे त्या समाजाच्या विकासासाठी अनेक संधी उपलब्ध होतील आणि त्यांच्या कल्याणासाठी अधिक उपाययोजना करण्यात येतील. या अधिसूचनेच्या माध्यमातून तेलंगणा सरकारने सामाजिक न्याय आणि समावेश याकडे एक महत्त्वाची पावले उचलली आहेत. त्यामुळे १४ एप्रिल २०२५ हा दिवस या संदर्भात ऐतिहासिक मानला जातो.

न्यायमूर्ती उदय लळित यांचा सरन्यायाधीशपदाचा कार्यकाळ २०२२-२०२२ असा आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. ते भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाचे ५०व्या सरन्यायाधीश म्हणून नियुक्त झाले आणि त्यांचा कार्यकाळ थोडा मर्यादित होता, जो एक वर्षाच्या आत संपला. त्यांच्या कार्यकाळात त्यांनी महत्त्वाचे निर्णय घेतले आणि न्यायालयीन प्रक्रिया सुधारण्यासाठी अनेक पाऊले उचलली. त्यांच्या नेत्यत्त्वाखाली, सर्वोच्च न्यायालयाने अनेक ऐतिहासिक आणि सामाजिकदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण मुद्द्यांवर विचार केला, ज्यामुळे भारतीय न्यायसंस्थेवर प्रभाव पडला. इतर पर्यायांच्या कार्यकाळात किंवा नियुक्तीत विसंगती असल्यामुळे ते योग्य नाहीत.

कॅरेज ऑफ गुड्स बाय सी विधेयक कॅरेज ऑफ गुड्स बाय सी अॅक्ट, 1925 कायद्याची जागा घेणार आहे, कारण हे विधेयक सागरी मालवाहतुकीच्या क्षेत्रातील आधुनिक गरजा आणि आंतरराष्ट्रीय मानकांना अनुसरून तयार करण्यात आले आहे. 1925 चा कायदा आता पुरातन झाला आहे आणि त्यामुळे त्यात सुधारणा करण्याची आवश्यकता आहे. नवीन विधेयकामुळे सागरी मालवाहतूक प्रक्रिया अधिक स्पष्ट, सुरक्षित आणि कार्यक्षम बनविण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे. हे विधेयक कडून सागरी मालवाहतुकीच्या संदर्भात आवश्यक सुधारणा घडवून आणल्या जाणार आहेत, ज्यामुळे उद्योगाला आणि व्यापाराला फायदा होईल. त्यामुळे, कॅरेज ऑफ गुड्स बाय सी अॅक्ट, 1925 च्या जागी या नवीन विधेयकाची आवश्यकता आहे.

'तेलंगणा SC (आरक्षणाचे तर्कसंगतीकरण) कायदा २०२५' नुसार, अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणाची अंमलबजावणी करणारे तेलंगणा हे देशातील पहिले राज्य ठरले आहे. हे उत्तर बरोबर आहे कारण तेलंगणा राज्याने या कायद्यानुसार अनुसूचित जातींच्या अंतर्गत विविध उपवर्गांमध्ये विभागणी करण्याचा निर्णय घेतला आहे, ज्यामुळे शैक्षणिक आणि रोजगार संधींमध्ये अधिक न्याय मिळवता येईल. या उपक्रमामुळे शेतकरी, विद्यार्थी आणि गरीब वर्गातील लोकांना अधिक लाभ होईल, आणि त्यांना त्यांच्या हक्कांची योग्य ओळख मिळेल. इतर राज्यांमध्ये या प्रकारची प्रणाली अद्याप अंमलात आलेली नाही, त्यामुळे तेलंगणा हे या संदर्भात पहिले राज्य म्हणून ओळखले जाते.

सरन्यायाधीश संजीव खन्ना यांनी भूषण रामकृष्ण गवई यांना पुढील सरन्यायाधीश म्हणून नियुक्त करण्याची शिफारस १६ एप्रिल २०२५ रोजी केंद्रीय कायदा मंत्रालयाकडे केली. या नियुक्तीचा निर्णय न्यायालयीन व्यवस्था स्थिर करण्यासाठी आणि न्यायालयाच्या कार्यक्षमतेत वाढ करण्यासाठी महत्त्वाचा मानला जातो. भूषण रामकृष्ण गवई यांच्या दीर्घ अनुभवामुळे त्यांनी न्यायालयीन क्षेत्रात उच्च स्थान प्राप्त केले आहे आणि त्यांच्या नियुक्तीमुळे न्यायालयात अधिक सक्षम नेतृत्व मिळेल. त्यामुळे, हा पर्याय योग्य आहे.

न्यायमूर्ती भूषण गवई हे केरळचे माजी राज्यपाल आणि दिवंगत रिपब्लिकन नेते दादासाहेब गवई यांचे ज्येष्ठ सुपुत्र आहेत, म्हणून 'केरळ आणि बिहार' हा पर्याय योग्य आहे. भूषण गवई यांच्या कर्तृत्वामुळे ते भारतीय न्यायालयीन व्यवस्थेत महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे, तसेच त्यांनी राज्यपाल म्हणून केरळातही कार्य केले आहे. दादासाहेब गवई हे भारतीय राजकारणात एक महत्त्वाचे व्यक्तिमत्व होते, ज्यांच्यामुळे समाजातील विविध समस्यांवर प्रकाश टाकला गेला. यामुळे 'केरळ आणि बिहार' हा पर्याय योग्य ठरतो, कारण तो सत्यता दर्शवतो आणि इतर पर्यायांच्या संदर्भात यामध्ये काही चूक नाही.

आयोगाच्या अहवालानुसार, सामाजिक, आर्थिक आणि शैक्षणिकदृष्ट्या मागासलेल्या अनुसूचित जातींपैकी १५ जातींचा समावेश वर्ग एकमध्ये करण्यात आला आहे, हे बरोबर आहे. या १५ जातींना विशेषतः शैक्षणिक आणि आर्थिक संधी प्रदान करण्यासाठी ओळखले गेले आहे, जेणेकरून त्यांचे जीवनमान सुधारता येईल. या जातींमुळे समाजातील असमानता कमी होण्यास मदत होईल आणि त्यांना मुख्य प्रवाहात आणण्याची संधी मिळेल. इतर पर्याय १८, २६ आणि १३ संख्या असलेल्या जातींचा समावेश दर्शवतात, परंतु आयोगाच्या अहवालानुसार योग्य माहिती १५ या पर्यायामध्ये आहे. त्यामुळे हा पर्यायच योग्य ठरतो.

संयुक्त संसदीय समितीने (जेपीसी) आपला अहवाल १३ फेब्रुवारी २०२४ रोजी सादर केला, हे बरोबर आहे. या अहवालामध्ये अनेक महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर चर्चा करण्यात आली असून, ते भारतीय लोकशाहीच्या कार्यप्रणालीतील महत्त्वपूर्ण योगदान आहे. जेपीसीचे कार्य म्हणजे विविध विषयांवर सखोल चौकशी करणे आणि संबंधित माहिती संकलित करणे, ज्यामुळे निर्णय घेण्याची प्रक्रिया अधिक पारदर्शक होते. १३ फेब्रुवारी २०२४ हा तारीख एक ऐतिहासिक क्षण आहे, कारण त्यादिवशी सादर केलेला अहवाल पुढील कारवाईसाठी आधारभूत ठरतो. इतर पर्याय योग्य नसल्यामुळे त्यांचे महत्त्व कमी आहे, परंतु १३ फेब्रुवारी २०२४ हा अहवाल सादर करण्याचा योग्य दिवस आहे.

भारतातील ऑनलाइन कायमस्वरूपी लोकअदालत सेवा सुरू करणारे पहिले राज्य केरळ बनले आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. केरळ सरकारने या सेवेद्वारे न्यायासाठी प्रवेश सुलभ करण्याचा प्रयत्न केला आहे, ज्यामुळे लोकांना त्यांच्या समस्यांचे निराकरण अधिक जलद आणि प्रभावीपणे करता येईल. या लोकअदालत सेवेद्वारे विविध प्रकारच्या प्रकरणांचे निवारण ऑनलाईन पद्धतीने केले जाऊ शकते, ज्यामुळे नागरिकांना न्याय मिळवण्यासाठी कोर्टाच्या भौतिक उपस्थितीची आवश्यकता नाही. या सेवेमुळे न्यायालयीन प्रक्रियेत पारदर्शकता आणि कार्यक्षमता सुधारली आहे. इतर पर्याय योग्य नाहीत कारण हे राज्य अद्याप या सेवेसाठी पुढाकार घेतलेले नाहीत.

वक्फ दुरुस्ती कायद्यामुळे जिल्हाधिकाऱ्यांना वक्फ मालमत्तेचे सर्वेक्षण करण्याचा अधिकार मिळालेला आहे, त्यामुळे "केवळ अ" हा पर्याय बरोबर आहे. वक्फ मालमत्ता आणि तिच्या व्यवस्थापनाबाबत राज्यांमध्ये अधिक पारदर्शकता आणि नियंत्रण ठेवण्यासाठी या कायद्याचा उद्देश आहे. यामुळे वक्फच्या मालमत्तेच्या योग्य वापराचे सुनिश्चित करणे शक्य होते. दुसरा विधान, ज्यामध्ये सर्वोच्च न्यायालयाने राज्यपालांसाठी विधेयकांवर निर्णय घेण्यासाठी कालमर्यादा निश्चित केली आहे, तो चुकीचा आहे. राज्यपालांचे निर्णय प्रक्रियेत कालमर्यादा असणे आवश्यक नसते, कारण ते मंत्रिमंडळाच्या सल्ल्यानुसार निर्णय घेतात. त्यामुळे, "केवळ अ" हा पर्याय योग्य आहे, कारण तो वक्फ दुरुस्ती कायद्याशी संबंधित आहे.

तेलंगणा सरकारने अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणासाठी स्थापन केलेल्या आयोगाच्या शिफारशी फेब्रुवारी २०२५ मध्ये स्वीकारल्या. या निर्णयाचा उद्देश अनुसूचित जातींना अधिक योग्य प्रतिनिधित्व आणि त्यांच्या विकासासाठी आवश्यक असलेल्या सुविधांचा लाभ मिळवून देणे आहे. आयोगाच्या शिफारशींचा स्वीकार म्हणजे राज्य सरकारने सामाजिक न्याय व समानतेच्या दिशेने एक महत्त्वाचा पाऊल उचलले आहे. यामुळे विविध जातीय समूहांच्या समस्यांचे अधिक प्रभावीपणे निराकरण करण्यास मदत होईल आणि राज्यात विकासाच्या प्रक्रियेत सर्वसमावेशकतेला प्राधान्य दिले जाईल. त्यामुळे फेब्रुवारी २०२५ चा कालावधी या संदर्भात अत्यंत महत्त्वाचा ठरतो.

न्यायमूर्ती भूषण गवई ५२ वे सरन्यायाधीश म्हणून शपथ घेणार आहेत, त्यामुळे हा पर्याय योग्य आहे. भारतीय न्यायालयाच्या इतिहासात, सरन्यायाधीशांची संख्या महत्वाची असते कारण ती न्यायालयीन प्रणालीच्या कार्यप्रणालीवर आणि कानूनी विकासावर प्रभाव टाकते. न्यायमूर्ती गवई यांच्या शपथविधीचा प्रसंग हा भारतीय न्यायालयाच्या भविष्यातील दिशा ठरवण्यासाठी महत्त्वाचा ठरतो. ५२ वे सरन्यायाधीश म्हणून त्यांची निवड न्यायपालिका सुधारण्यासाठी आणि न्याय वितरण प्रक्रियेत पारदर्शकता आणि कार्यक्षमता सुनिश्चित करण्यास मदत करेल. इतर पर्याय अयोग्य आहेत कारण भूषण गवई यांची शपथ घेण्याची संख्या ५२ आहे, जी सत्यता दर्शवते.

केरळने "कायमस्वरूपी लोकअदालत सेवा" ऑनलाइन सुरू केली आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या सेवेद्वारे नागरिकांना त्यांच्या कायदेशीर समस्यांचे निराकरण त्वरित आणि सक्षमपणे करता येईल. लोकअदालत सेवा ही पारंपरिक न्यायालय प्रणालीपेक्षा अधिक जलद आणि कमी खर्चिक असते, ज्यामुळे सामान्य माणसाला न्याय मिळविण्यात मदतीचा हात मिळतो. केरळ सरकारने या सेवेला ऑनलाइन स्वरूपात आणल्यामुळे नागरिकांना त्यांच्या समस्यांवर त्वरित उपाय शोधण्यास मदत मिळेल. त्यामुळे या सेवेमुळे न्यायप्रक्रियेला गती मिळण्यास आणि लोकांना अधिक सुलभतेने न्याय मिळविण्याची संधी मिळेल.

न्यायमूर्ती महम्मद हिदायतुल्ला आणि न्यायमूर्ती शरद बोबडे यांच्यानंतर नागपूर बार असोसिएशनमधून सरन्यायाधीश होणारे तिसरे सदस्य म्हणून न्यायमूर्ती भूषण गवई यांची नियुक्ती झाली आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. न्यायमूर्ती गवई यांचा न्यायालयीन क्षेत्रात खूप अनुभव आहे आणि त्यांनी विविध महत्त्वपूर्ण प्रकरणांमध्ये सहभाग घेतला आहे. त्यांच्या कामामुळे भारतीय न्यायालयाच्या कामकाजात सुधारणा आणि पारदर्शकता वाढली आहे. त्यांची नियुक्ती ही भारतीय न्यायव्यवस्थेसाठी एक महत्वाचा टप्पा आहे, ज्यामुळे नागपूर बार असोसिएशनच्या परंपरेला अनुसरण करणारे आणि न्यायमूर्तींचा समृद्ध इतिहास कायम राहील. यामुळे न्यायालयीन निर्णय प्रक्रियेत नवीन दिशा मिळेल.

वर्ग दोनमध्ये माफक प्रमाणात आरक्षणाचा लाभ मिळालेल्या जातींचा समावेश १८ आहे, त्यामुळे "१८" हा पर्याय बरोबर आहे. भारतीय शासनाने विविध जातींना आरक्षण देण्याच्या माध्यमातून सामाजिक व आर्थिक समता प्रस्थापित करण्याचा प्रयत्न केला आहे. आरक्षणामुळे या जातींतील व्यक्तींना शिक्षण, सरकारी नोकऱ्या आणि इतर क्षेत्रांमध्ये अधिक संधी उपलब्ध होतात, ज्यामुळे त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा होते. १८ जातींचा समावेश असण्यामुळे सरकारचे या समाजाच्या विकासाकडे लक्ष आहे. इतर पर्यायांमध्ये संख्या वेगळी दिली आहे, जे या संदर्भात बरोबर नाहीत, त्यामुळे "１８" हा पर्याय योग्य ठरतो.

वक्फ दुरुस्ती विधेयकानुसार, वक्फ निश्चित करण्याचा अधिकार जिल्हाधिकारी यांच्याकडे राहणार आहे, हे बरोबर आहे. या विधेयकाने वक्फच्या वादांवर निर्णय घेण्याची प्रक्रिया अधिक पारदर्शक आणि कार्यक्षम बनवण्याचा उद्देश ठेवला आहे. जिल्हाधिकारी यांच्याकडे स्थानिक स्तरावर वक्फ संपत्त्यांचे व्यवस्थापन आणि संबंधित वाद सोडवण्याची जबाबदारी असेल, ज्यामुळे कायदा आणि सुव्यवस्थेच्या दृष्टिकोनातून निर्णय घेणे अधिक सुलभ होईल. यामुळे वक्फ बोर्डाच्या कार्यप्रणालीत सुधारणा होईल आणि वादांची लवकर सोडवणूक होईल. इतर पर्यायांमध्ये निर्णय घेण्याची प्रक्रिया अधिक विलंबित होऊ शकते, त्यामुळे जिल्हाधिकारी हे योग्य उत्तर आहे.

देशातील अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणाची अंमलबजावणी करणारे पहिले राज्य तेलंगणा आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. तेलंगणा सरकारने अनुसूचित जातींच्या वर्गीकरणासाठी विशेष आयोगाची स्थापना केली असून, यामुळे समाजातील विभिन्न गटांचे सामाजिक आणि आर्थिक स्थितीचे मूल्यांकन करण्यात आले आहे. या वर्गीकरणामुळे विविध योजनांचा लाभ त्या जातींना सुलभपणे मिळवता येईल, ज्यामुळे त्यांच्या समृद्धीचा मार्ग सुलभ होईल. इतर पर्यायांमध्ये दिलेल्या राज्यांनी अद्याप या प्रकारच्या वर्गीकरणाची अंमलबजावणी केलेली नाही, त्यामुळे "तेलंगणा" हा पर्याय योग्य ठरतो.

भूषण गवई यांची सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश म्हणून बढती २४ मे २०१९ रोजी झाली. हे तारीख महत्त्वाची आहे कारण या दिवशी त्यांनी सर्वोच्च न्यायालयात पदभार स्वीकारला, ज्यामुळे त्यांच्या न्यायिक कारकिर्दीत एक नवीन पाऊल पडले. सर्वोच्च न्यायालय हे देशातील सर्वात उच्चतम न्यायालय आहे आणि येथे न्यायाधीश म्हणून नियुक्ती मिळणे म्हणजे एक मोठा मान आहे. त्यांच्या नियुक्तीमुळे भारतीय न्याय व्यवस्थेत सुधारणा आणि न्याय वितरणाची गती वाढण्याची अपेक्षा होती. त्यामुळे, हा पर्याय बरोबर आहे.

वर्ग एक मध्ये आरक्षणाची टक्केवारी 3.288% आहे, त्यामुळे हा पर्याय योग्य आहे. या टक्केवारीत विविध सामाजिक गटांना त्यांचे प्रतिनिधित्व सुनिश्चित करण्याचा प्रयत्न केला जातो. शैक्षणिक संस्थांमध्ये वर्ग एक च्या आरक्षणामुळे कमी प्रतिनिधित्व असलेल्या गटांचे सक्षमीकरण आणि विकास साधला जातो. त्यामुळे या टक्केवारीचा उद्देश भेदभाव कमी करणे आणि समान संधी उपलब्ध करणे हा आहे. इतर पर्यायांमध्ये दिलेल्या टक्केवारी कमी किंवा जास्त असल्याने ते योग्य नाहीत, त्यामुळे 3.288% हा पर्याय निश्चितपणे योग्य आहे आणि तो वास्तवाशी सुसंगत आहे. आरक्षण प्रणालीमुळे समाजातील विविध गटांना शिक्षण क्षेत्रात संधी मिळण्यास मदत होते.

भूषण गवई हे सर्वोच्च न्यायालयाचे सरन्यायाधीश झालेले नागपूर बार असोसिएशनचे तिसरे सदस्य आहेत, त्यामुळे "तिसरे" हा पर्याय बरोबर आहे. त्यांनी या पदावर विराजमान होऊन नागपूर शहरातील वकील समुदायाला एक महत्वपूर्ण मान्यता दिली आहे आणि त्यांच्या कार्यामुळे नागपूर बारच्या ऐतिहासिक परंपरेला चालना मिळाली आहे. त्यांच्या न्यायालयीन कारकिर्दीमध्ये त्यांनी अनेक महत्त्वपूर्ण केसांमध्ये आपले योगदान दिले आहे, ज्यामुळे ते एक आदर्श न्यायमूर्ती बनले आहेत. "पहिले," "दुसरे," आणि "चौथे" या पर्यायांमध्ये कोणतीही माहिती योग्य नाही, त्यामुळे "तिसरे" हा पर्याय एकटा योग्य ठरतो.

न्यायमूर्ती भूषण गवई यांचा जन्म अमरावती शहरात झाला. हा पर्याय बरोबर आहे कारण न्यायमूर्ती गवई यांचा जन्मस्थान म्हणून अमरावतीची माहिती मिळते. त्यांच्या सुरुवातीच्या काळातील शिक्षण आणि अनुभव यामुळे त्यांनी न्यायालयीन क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण भूमिका निभावली आहे. अमरावतीमध्ये जन्मलेल्या या न्यायमूर्तीसाठी त्यांच्या गावीचं स्थान महत्त्वाचं आहे, कारण त्याच्या सांस्कृतिक आणि शैक्षणिक पार्श्वभूमीचा त्याच्या कार्यावर प्रभाव पडला आहे. इतर पर्याय म्हणजे नागपूर, मुंबई आणि पुणे यांमध्ये न्यायमूर्ती गवई यांचा जन्म झाल्याची माहिती नाही, त्यामुळे ते चुकीचे आहेत.

भाजप खासदार जगदंबिका पाल यांच्या अध्यक्षतेखाली 2024 मध्ये संसदेत सादर करण्यात आलेले वक्फ विधेयक संयुक्त संसदीय समितीकडे (जेपीसी) छाननीसाठी पाठविण्यात आले होते. जगदंबिका पाल यांचे नेतृत्व या समितीत महत्त्वाचे आहे, कारण त्यांच्या अनुभवामुळे विधेयकाची तपासणी अधिक प्रभावीपणे होऊ शकते. वक्फ विधेयकाचे उद्दिष्ट वक्फ संपत्त्यांचे व्यवस्थापन व नियंत्रण करण्यासाठी आवश्यक सुधारणा करणे आहे, ज्यामुळे धार्मिक, सांस्कृतिक व सामाजिक मुद्दे उत्तम प्रकारे हाताळता येतील. त्यामुळे भाजप खासदार जगदंबिका पाल हा पर्याय योग्य आहे, कारण त्यांनी या समितीचे अध्यक्ष म्हणून कार्य केले आहे आणि अन्य पर्यायांमध्ये या संदर्भातील माहिती उपलब्ध नाही.

केंद्रीय वक्फ परिषदेत दोन मुस्लिमेतर सदस्य असतील, हे बरोबर आहे. वक्फ परिषदेत मुस्लिम समाजाच्या धार्मिक व सामाजिक हितांचा विचार केला जातो, परंतु इतर घटकांचा सहभाग देखील आवश्यक आहे. त्यामुळे, मुस्लिमेतर सदस्यांची संख्याही निश्चित करण्यात आलेली आहे. या दोन मुस्लिमेतर सदस्यांचा समावेश विविध सामाजिक, शैक्षणिक आणि आर्थिक पार्श्वभूमीच्या व्यक्तींमध्ये केला जातो, ज्यामुळे परिषदेत विविध दृष्टिकोनांचा समावेश होऊ शकतो. हे निर्णय वक्फ संबंधित धोरणांमध्ये अधिक समावेशीपणा आणण्यासाठी महत्त्वाचे आहे. इतर पर्याय योग्य नाहीत कारण परिषदेत एक, तीन किंवा चार मुस्लिमेतर सदस्य असण्याची माहिती नाही.

वक्फ दुरुस्ती कायद्याने १९९५ च्या कायद्यात सुधारणा केली आहे, हे बरोबर आहे. १९९५ चा वक्फ कायदा भारतात वक्फच्या मालमत्तेच्या व्यवस्थापनासाठी महत्त्वाचा ठरला होता. या कायद्यातील सुधारणा मुख्यतः वक्फ संस्थांचे इतर हक्क, त्यांची पारदर्शकता वाढवणे आणि वक्फ संपत्तीच्या सुरक्षेसाठी अधिक कठोर नियम लागू करणे यावर लक्ष केंद्रित करते. वक्फ दुरुस्ती कायदाने वक्फ व्यवस्थापन अधिक प्रभावी बनवण्यासाठी आवश्यक असलेल्या सुधारणांचा समावेश केला आहे, ज्यामुळे वक्फ संस्थांना अधिक सक्षमपणे कार्य करण्याची संधी मिळाली आहे. इतर पर्याय २००५, २०१० आणि २०१५ च्या कायद्यात सुधारणा संबंधित नाहीत, त्यामुळे १९९५ चा पर्याय योग्य ठरतो.

ECINET प्लॅटफॉर्म भारतीय निवडणूक आयोगाने सुरू केला आहे, हे विधान योग्य आहे. ECINET ही एक डिजिटल यंत्रणा आहे, जी निवडणूक प्रक्रियेत पारदर्शकता आणि कार्यक्षमता वाढवण्यासाठी विकसित करण्यात आली आहे. या प्लॅटफॉर्मद्वारे विविध निवडणूक संबंधित सेवा आणि माहिती उपलब्ध करून दिली जाते, ज्यामुळे नागरिक, उमेदवार आणि राजकीय पक्षांना अधिक सुलभता मिळते. दुसरे विधान म्हणजे केरळने ऑनलाइन कायमस्वरूपी लोकअदालत सेवा सुरू केली आहे, हे चुकीचे आहे, कारण याबाबत कोणतीही अधिकृत माहिती उपलब्ध नाही. म्हणून, 'केवळ अ' हा पर्याय योग्य ठरतो, कारण तो वास्तवाशी संबंधित आहे आणि दुसरे विधान खरे नाही.

वक्फ दुरुस्ती विधेयक २०२४ लोकसभेत २ एप्रिल २०२५ रोजी मंजूर झाले. हे उत्तर बरोबर आहे कारण या विधेयकाने वक्फ संस्थांच्या व्यवस्थापन आणि पारदर्शकतेसाठी महत्त्वाचे सुधारणा सुचवले आहेत. या विधेयकामुळे वक्फ जमिनींचा वापर आणि व्यवस्थापन अधिक प्रभावीपणे होईल, तसेच धार्मिक आणि सांस्कृतिक स्थळांचे संरक्षण सुनिश्चित होईल. हे विधेयक धार्मिक समुदायासाठीही फायदेशीर ठरते कारण यामध्ये वक्फ संस्थांचे कार्य अधिक सुव्यवस्थित केले जाईल. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण त्यांनी वक्फ दुरुस्ती विधेयकाच्या मंजूरीची तिथी अचूकपणे दाखवलेली नाही.

विधानसभेने फेरविचारानंतर विधेयक मंजुरीसाठी पाठवले असल्यास राज्यपालांनी त्यास एका महिन्यात मंजुरी देणे आवश्यक आहे. हे उत्तर बरोबर आहे कारण भारतीय संविधानानुसार, असे विधेयक राज्यपालांकडे पाठविल्यानंतर त्यांना एक महिन्यांच्या आत निर्णय घेण्याची आवश्यकता असते. या प्रक्रियेमुळे राज्यपाल आणि विधानसभेचे कार्य समन्वयितपणे चालते, तसेच लोकशाहीत तातडीने निर्णय घेण्यास मदत होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण त्या महिन्यांच्या संख्या संविधानातील ठराविक नियमांना अनुसरून नाहीत. त्यामुळे राज्यपालांची एका महिन्यात मंजुरी देण्याची आवश्यकता अत्यंत महत्वाची आहे.