बिम्स्टेक सचिवालयाचे मुख्यालय ढाका, बांगलादेश येथे आहे. बिम्स्टेक या संघटनेचा उद्देश दक्षिण आशिया आणि पूर्व आशियामध्ये आर्थिक, तांत्रिक आणि सांस्कृतिक सहकार्य वाढविणे आहे. ढाका हे बांगलादेशाचे राजधानी असून, त्यात बिम्स्टेकच्या विविध सदस्य राष्ट्रांच्या सहकार्याच्या योजनांचा कार्यान्वयन होतो. या सचिवालयात विविध क्षेत्रांमध्ये सहकार्य करण्यासाठी विविध स्तरांवर चर्चा आणि योजना तयार केल्या जातात, ज्यामुळे उपखंडातील विकासाला चालना मिळते. यामुळे बिम्स्टेकच्या कामकाजाची केंद्रस्थानी ढाका असल्यामुळे त्याचे महत्त्व अधिक वाढते, आणि संघटनेच्या उद्दिष्टांच्या साध्य करण्यासाठी हे ठिकाण महत्वाचे आहे.

मॉरिशसने ISA (International Solar Alliance) च्या कंट्री पार्टनरशिप फ्रेमवर्कवर स्वाक्षरी करणारा जगातील चौथा देश ठरला आहे, म्हणून हा पर्याय बरोबर आहे. ISA ही एक जागतिक संघटना आहे जी विशेषतः सौर उर्जेच्या वापराला प्रोत्साहन देण्यासाठी स्थापन झाली आहे, ज्यामध्ये सौर उर्जेच्या वापरासाठी विविध देश एकत्र येऊन सहकार्य करतात. मॉरिशसच्या या निर्णयामुळे सौर ऊर्जा क्षेत्रात अधिक प्रगती होत असून, जगभरातील अन्य देशांनाही सौर ऊर्जा वापरण्यासाठी प्रोत्साहित केले जाते. यामुळे पर्यावरण संरक्षणासह, ऊर्जा सुरक्षेच्या दृष्टीनेही महत्त्वपूर्ण लाभ मिळतो. त्यामुळे मॉरिशसचा हा निर्णय जागतिक स्तरावर सौर उर्जेच्या प्रगतीसाठी एक महत्त्वाचा टप्पा आहे.

BRP Sierra Madre हे दक्षिण चीन समुद्रातील स्प्रॅटली बेटांवर चीन आणि फिलिपिन्स यांच्यात वादग्रस्त पाण्यात प्रवेश करण्यावरून संघर्षाचा केंद्रबिंदू आहे. हे जहाज फिलिपिन्सच्या नौकादलाचा भाग असून, याला यावेळी एक स्थायी ठाणे म्हणून वापरले जात आहे. या जहाजावरून दोन्ही देशांमध्ये नाट्यमय राजकीय ताण निर्माण झाला आहे, कारण चीन या क्षेत्रावर आपला दावा राखत आहे. BRP Sierra Madre हे स्थानिक परिस्थितीमध्ये एक महत्त्वाचे प्रतीक आहे, जे फिलिपिन्सच्या भौगोलिक हक्कांचे प्रतिनिधित्व करते. त्यामुळेच या प्रश्नात दिलेला बरोबर पर्याय BRP Sierra Madre आहे.

ब्रिक्स कामगार व रोजगार मंत्र्यांच्या 2025 च्या बैठकीत "कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) आणि हवामान बदल" या घोषणापत्राचा स्वीकार करण्यात आला, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या घोषणापत्रात कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या वापराने कामकाजाच्या तंत्रज्ञानातील प्रगती आणि हवामान बदलाच्या आव्हानांचा सामना करण्याबाबत चर्चा करण्यात आली. या संदर्भात, सदस्य देशांनी एकत्रितपणे उपाययोजना आखण्याचे वचन दिले, ज्यामुळे रोजगाराच्या संधींमध्ये सुधारणा होईल आणि पर्यावरणीय टिकाव राहील. यामुळे, या विषयावर लक्ष केंद्रित करणे अनिवार्य ठरले आहे कारण हे दोन्ही मुद्दे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मोठ्या प्रमाणात प्रभावी आहेत. त्यामुळे या घोषणापत्राचा स्वीकार एक महत्वपूर्ण पाऊल आहे.

पहिला युरोपीय हा योग्य पर्याय आहे कारण हंगेरीने आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेत (ICC) माघार घेणारा पहिला युरोपीय देश म्हणून इतिहासात नोंदवला गेला आहे. हंगेरीच्या या निर्णयामुळे क्रिकेटच्या विकासावर आणि युरोपातील क्रिकेटच्या भविष्यावर प्रभाव पडू शकतो. हंगेरीच्या माघारीची कारणे विविध असू शकतात, जसे की संसाधनांची कमतरता, क्रिकेटच्या लोकप्रियतेचा अभाव, किंवा इतर क्रीडा प्रकारांच्या वाढत्या प्राधान्यामुळे. त्यामुळे, हंगेरीचा हा निर्णय ICC मधील युरोपातील पहिला माघार म्हणून ओळखला जातो, आणि यामुळे हंगेरीचे स्थान या संदर्भात विशेष महत्त्वाचे आहे.

स्वित्झर्लंडमध्ये जगातील सर्वात लांब रेल्वे बोगदा 'गोटहार्ड बेस बोगदा' 11 डिसेंबर 2022 रोजी वाहतुकीसाठी खुला करण्यात आला हे बरोबर उत्तर आहे. या बोगद्याची लांबी सुमारे 57 किलोमीटर आहे आणि यामुळे स्वित्झर्लंडमधील रेल्वे वाहतूक अधिक जलद आणि कार्यक्षम बनली आहे. या बोगद्यामुळे मालवाहतूक आणि प्रवाशांच्या सोयीचा विचार करता, युरोपातील विविध देशांमध्ये संबंध अधिक मजबूत होणार आहेत. गोटहार्ड बोगद्यामुळे स्वित्झर्लंडच्या भुजांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर दळणवळणाचे सुधारणा झाली आहे, ज्यामुळे आर्थिक विकासालाही चालना मिळेल. या ठिकाणी झालेल्या उद्घाटनाने स्वित्झर्लंडच्या इन्फ्रास्ट्रक्चरमध्ये एक महत्त्वपूर्ण टप्पा तयार केला आहे.

1998 हे बरोबर उत्तर आहे कारण रॉटरडॅम कराराची स्थापना या वर्षी झाली. हा करार विशेषतः आण्विक सुरक्षा व पर्यावरणीय परिस्थिती सुधारण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरला आहे. रॉटरडॅम करारात विविध देशांनी खतरनाक रसायनांच्या व्यापारास नियंत्रित करण्याची व त्याबाबत माहिती आदानप्रदान करण्याची सहमती दर्शवली. यामुळे, जागतिक स्तरावर रसायनांच्या सुरक्षित वापराबाबत संवेदनशीलता वाढली, तसेच जनतेच्या आरोग्याच्या सुरक्षेसाठी उपाययोजना करण्यात आल्या. या करारामुळे अनेक देशांनी पर्यावरणीय धोरणे अधिक प्रभावीपणे राबवण्यासाठी आवश्यक ती पावले उचलली. त्यामुळे, 1998 हे उत्तर योग्य ठरते आणि रॉटरडॅम कराराच्या स्थापन्याबाबतची माहिती यासाठी पुष्टी करते.

बिम्स्टेक शिखर परिषदेच्या 2025 च्या थीमचे नाव "समृद्ध, लवचिक आणि खुले बिम्स्टेक" आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या थीमचा उद्देश बिम्स्टेक देशांमध्ये आर्थिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक सहकार्याला प्रोत्साहन देणे आहे. "समृद्ध, लवचिक आणि खुले" या संकल्पनेत विविध क्षेत्रांतील विकास आणि सहकार्यासाठी एकत्रितपणे काम करण्याचा संदेश आहे. या थीमद्वारे बिम्स्टेक देशांनी एकमेकांशी अधिक निकटता साधून आपापसातील व्यापार, गुंतवणूक आणि संवाद वाढवण्याची आवश्यकता दर्शवली आहे. यामुळे सहभागी देशांच्या जनतेच्या जीवनमानात सुधारणा होईल आणि एकत्रित प्रगती साधता येईल, ज्यामुळे या क्षेत्रातील स्थिरता आणि समृद्धीला चालना मिळेल.

अरुण-3 जलविद्युत प्रकल्प नेपाळमध्ये स्थित आहे. हा प्रकल्प नेपाळच्या अरुण नदीवर उभारण्यात आला आहे आणि याची क्षमता सुमारे 900 मेगावॉट आहे. हा प्रकल्प नेपाळच्या ऊर्जा आवश्यकतांना पूर्ण करण्यात मदत करेल आणि त्यातल्या जिल्ह्यांमध्ये वीज पुरवठा सुधारण्यास योगदान देईल. यामुळे नेपाळच्या आर्थिक विकासातही महत्त्वाची भूमिका राहील. अरुण-3 प्रकल्पाचा कार्यान्वयनामुळे स्थानीक रोजगार निर्माण होईल आणि रांगेतील इतर उद्योगांना चालना मिळेल. यामुळे नेपाळचे अधिस्थान उंचावण्यास मदत होईल आणि देशाच्या ऊर्जा स्वयंपूर्णतेकडे एक पाऊल पुढे जाईल. त्यामुळे, नेपाळ हे अरुण-3 जलविद्युत प्रकल्पाचे स्थान म्हणून बरोबर उत्तर आहे.

बेसल कराराचा उद्देश धोकादायक कचऱ्याची वाहतूक कमी करणे आहे. या कराराद्वारे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर धोकादायक कचऱ्याच्या व्यापारास नियंत्रित केले जाते, ज्यामुळे पर्यावरणीय संरक्षणाला महत्त्व दिले जाते. धोकादायक कचरा म्हणजेच असे कचरा जो मानवाच्या आरोग्याला आणि पर्यावरणाला हानिकारक ठरतो. या करारामुळे देशांदरम्यान कचऱ्याची सुरक्षित आणि नियंत्रित वाहतूक सुनिश्चित केली जाते, ज्यामुळे प्रदूषणाची पातळी कमी होण्यास मदत होते आणि सार्वजनिक आरोग्याचे संरक्षण होते. यामुळे जागतिक स्तरावर पर्यावरणीय न्याय सुनिश्चित केला जातो, ज्यामुळे प्रत्येक देशाने धोकादायक कचऱ्याच्या व्यवस्थापनात जबाबदारी घेणे आवश्यक आहे.

संयुक्त अरब अमिरातीने (UAE) 2025 च्या 'वर्ल्ड एक्सपो'साठी 'स्पेशल पर्पज व्हेइकल' (SPV) या प्रकारची संस्था स्थापन केली आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. SPV ही एक विशेष संस्था आहे जी वर्ल्ड एक्सपोच्या आयोजनासाठी आवश्यक सर्व कामे समन्वयित करण्यासाठी तयार केली गेली आहे. या संस्थेच्या माध्यमातून आयोजनाच्या सर्व पैलूंचा विचार केला जातो, ज्यात वित्तीय व्यवस्थापन, इव्हेंट प्लानिंग, आणि विविध आंतरराष्ट्रीय भागीदारांबरोबर सहयोग यांचा समावेश आहे. SPV च्या स्थापनेमुळे एकत्रितपणे काम करणे और विविध क्षेत्रांतील तज्ञांची मदत घेणे सुलभ होते, ज्यामुळे वर्ल्ड एक्सपोची यशस्विता सुनिश्चित केली जाते.

मॉरिशसने ISA (International Solar Alliance) च्या कंट्री पार्टनरशिप फ्रेमवर्कवर स्वाक्षरी करणारा पहिला आफ्रिकन देश ठरला आहे. हा पर्याय बरोबर आहे कारण मॉरिशसने या आंतरराष्ट्रीय सौर आघाडीच्या उपक्रमात सक्रिय सहभाग घेतला आहे, ज्यामुळे सौर ऊर्जा विकासाला प्रोत्साहन दिले जात आहे. या उपक्रमाद्वारे सदस्य देशांनी एकत्र येऊन सौर ऊर्जा वापराच्या वाढीवर लक्ष केंद्रित करणे आवश्यक आहे, जे पर्यावरणीय दृष्ट्या फायदेशीर ठरू शकते. मॉरिशसच्या या पायरीने इतर आफ्रिकन देशांना सौर ऊर्जा क्षेत्रात पुढे येण्याची प्रेरणा दिली आहे, ज्यामुळे भविष्यकाळात स्वच्छ ऊर्जा साधनांचा वापर वाढेल. त्यामुळे मॉरिशसचा हा दर्जा विशेष महत्वाचा आहे.

स्लोवाकिया हा एप्रिल 2025 मध्ये भारतासोबत संरक्षण सामंजस्य करार (एमओयू) स्वाक्षरी करणारा पहिला देश ठरला, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या करारामुळे दोन देशांमधील संरक्षण क्षेत्रातील सहकार्य अधिक मजबूत होईल. स्लोवाकिया आणि भारत यांच्यातील संबंध आणखी दृढ करण्याच्या उद्देशाने हा करार करण्यात आला आहे. संरक्षणातील नव्या तंत्रज्ञानाचा आदानप्रदान, सुरक्षा सहयोग आणि सामरिक संवाद वाढविण्यावर या कराराचा विशेष जोर आहे. त्यामुळे, दोन्ही देशांमधील सर्वांगीण संबंधांना चालना मिळेल आणि यामुळे भारताच्या जागतिक संरक्षण धोरणाला एक नवीन दिशा मिळण्याची शक्यता आहे. स्लोवाकिया एवढे महत्त्वाचे ठरल्यामुळे या कराराचे विशेष महत्त्व आहे.

रॉटरडॅम कराराची अंमलबजावणी 2004 मध्ये झाली, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. रॉटरडॅम कराराने खरेदीदारांना आणि विक्रेत्यांना सुरक्षितता आणि पारदर्शकता सुनिश्चित करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या नियमांची अंमलबजावणी केली. या करारामुळे आंतरराष्ट्रीय व्यापारात रासायनिक पदार्थांची सुरक्षितता वाढली आणि त्यांचा प्रभाव कमी झाला. 2004 मध्ये या कराराची अंमलबजावणी झाल्यामुळे अनेक देशांना त्यांच्या पर्यावरणीय धोरणात सुधारणा करण्याची आणि नागरिकांच्या आरोग्याची सुरक्षा करण्याची संधी मिळाली. यामुळे जागतिक स्तरावर रासायनिक सुरक्षा व्यवस्थापन सुधारण्यात मदत झाली, त्यामुळे 2004 हे वर्ष या संदर्भात अत्यंत महत्त्वाचे ठरले.

इटलीचे उपपंतप्रधान आणि परराष्ट्र व्यवहार व आंतरराष्ट्रीय सहकार मंत्री अँटोनियो ताजानी यांनी 11 ते 12 एप्रिल 2025 या कालावधीत भारताचा दौरा केला, हा पर्याय योग्य आहे. या दौऱ्यात ताजानी भारत आणि इटली यामध्ये व्यापार, गुंतवणूक आणि द्विपक्षीय संबंधांबद्दल चर्चा करण्यासाठी आले होते. त्यांच्या दौऱ्यामुळे दोन्ही देशांमधील सहकार्याची गती वाढण्यास मदत झाली आहे. यामध्ये ताजानी यांनी भारतीय नेत्यांशी संवाद साधला आणि विविध क्षेत्रांतील सहकार्याच्या संधींचा आढावा घेतला. त्यामुळे, 11 ते 12 एप्रिल 2025 हा वेळ योग्य आहे, कारण तो दौऱ्याच्या संदर्भात वास्तवात झाला होता.

इराण हे ब्रिक्सचे मूळ सदस्य राष्ट्र नाही, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. ब्रिक्स गटाची स्थापना 2006 मध्ये झाली होती, त्यात भारत, चीन, ब्राझील आणि रशिया या चार देशांचा समावेश होता. या गटाचा उद्देश आर्थिक सहकार्य, विकास आणि जागतिक स्तरावर आपली उपस्थिती वाढवणे हा आहे. इराण हा नवीन सदस्य म्हणून 2025 मध्ये सामील होणार आहे, परंतु तो या गटाची स्थापनेच्या वेळी भाग होता नाही. त्यामुळे इराण हा मूळ सदस्य नसला तरी त्याची सामील होण्याची प्रक्रिया पुढे सुरू आहे. ब्रिक्सच्या विस्तारामुळे जागतिक वित्तीय व्यवस्था आणि आंतरराष्ट्रीय संबंधांमध्ये नवीन बदलांची शक्यता आहे.

एप्रिल 2025 मध्ये बांगलादेशच्या पंतप्रधान हसीना यांनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना 'शेख मुजीबुर रहमान शांतता पुरस्कार' प्रदान केला, हा पर्याय योग्य आहे. हा पुरस्कार बांगलादेशच्या स्थापनेतील महत्त्वपूर्ण व्यक्तिमत्त्व शेख मुजीबुर रहमान यांच्या नावाने आहे, जो बांगलादेशच्या स्वतंत्रतेसाठी लढला. या पुरस्काराच्या माध्यमातून बांगलादेशने भारताच्या शांतता आणि विकासाच्या प्रयत्नांचे कौतुक केले आहे. मोदींनी भारतीय उपखंडातील शांती, स्थिरता आणि समृद्धीसाठी महत्त्वपूर्ण योगदान दिल्याबद्दल हे मान्यता आहे. यामुळे बांगलादेश आणि भारत यांच्यातील द्विपक्षीय संबंध अधिक दृढ होण्यास मदत होईल. अन्य पर्यायांसाठी विशिष्ट संदर्भ नसल्यामुळे ते योग्य ठरलेले नाहीत.

बिम्स्टेक कृषी मंत्र्यांची पहिली बैठक नाय पी ताव, म्यानमार येथे झाली, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या बैठकीत बिम्स्टेक सदस्य देशांच्या कृषी विकासावर चर्चा करण्यात आली आणि सामूहिक योगदानाचे महत्त्व अधोरेखित करण्यात आले. नाय पी ताव येथे झालेल्या या बैठकीने सदस्य देशांमध्ये कृषी क्षेत्रातील सहकार्य वाढवण्याचे उद्दिष्ट ठेवले होते. यामध्ये अन्न सुरक्षेसाठी आणि कृषी उत्पादनात वाढ करण्यासाठी विविध धोरणे आणि उपाययोजना सुचवण्यात आल्या. यामुळे बिम्स्टेक देशांमधील कृषी क्षेत्राला एकत्रितपणे समृद्ध करण्यासाठी एक मजबूत आधार तयार झाला आहे, ज्यामुळे भविष्यातील सहकार्याचे दृष्टीकोन स्पष्ट झाले आहेत.

ब्रिक्स कामगार व रोजगार मंत्र्यांची 2025 ची बैठक ब्राझिलिया (ब्राझील) येथे झाली, हे बरोबर उत्तर आहे. ब्रिक्स देशांमध्ये भारत, ब्राझील, रशिया, चीन आणि दक्षिण अफ्रीका यांचा समावेश आहे, आणि या बैठकीचे आयोजन ब्राझीलमध्ये करण्यात आले होते. या बैठकीत कामगार व रोजगार धोरणांसंदर्भात चर्चा करण्यात आली, ज्यामुळे या देशांमध्ये आर्थिक सहकार्य व विकासाला चालना मिळालेली आहे. ब्राझिलिया या ठिकाणाहून अशा विषयांवर विचारविनिमय करणे महत्त्वाचे ठरले, कारण या क्षेत्रात विविध आव्हाने व संधी आहेत. यामुळे कामगारांच्या हक्कांचे संरक्षण आणि रोजगाराची गुणवत्ता सुधारण्यात मदत होते.

भारताने IBCA (International Bureau of Cultural Affairs) च्या मुख्यालयासाठी 150 कोटी रुपये आर्थिक मदत मंजूर केली आहे. ही मदत भारतीय सरकारच्या सांस्कृतिक संबंध वाढवण्याच्या धोरणाचा भाग असून, जागतिक स्तरावर भारतीय सांस्कृतिक वारसा आणि परंपरा जपण्यासाठी महत्त्वाची ठरते. यामुळे, भारताच्या सांस्कृतिक प्रभावीतेत वाढ होईल आणि विविध देशांमध्ये सांस्कृतिक सहकार्याला चालना मिळेल. 150 कोटी रुपये हे एक योग्य आणि भरभक्कम आर्थिक योगदान आहे, जे IBCA च्या कार्यात महत्त्वाची भूमिका बजावेल. त्यामुळे, या प्रश्नाचे बरोबर उत्तर 150 कोटी रुपये आहे, कारण हे आर्थिक सहाय्य सांस्कृतिक आदानप्रदान आणि जागतिक सहकार्याला प्रोत्साहन देण्यास मदत करेल.

"पिंक आय फ्लू" हा साथीचा रोग 'गुलाबी डोळ्यांचा' साथीचा रोग म्हणून ब्राझीलमध्ये पसरला आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. पिंक आय फ्लू, ज्याला 'कंजंक्टिवायटिस' असेही म्हणतात, हा एक छोटीशी संसर्गजन्य स्थिती आहे, ज्यामुळे डोळ्यांचा गुलाबी रंग होतो आणि त्यात जळजळ, खाज आणि पाण्याचे प्रमाण वाढते. या रोगाची तीव्रता सामान्यतः कमी असली तरी, ते लवकर पसरते आणि त्यामुळे लोकांच्या दैनंदिन जीवनावर परिणाम होतो. अन्य पर्याय जसे की झेका व्हायरस, चिकनगुनिया आणि डेंग्यू हे वेगवेगळ्या प्रकारच्या रोगांचा संदर्भ देतात आणि यांचा पिंक आय फ्लूशी संबंध नाही. त्यामुळे, पिंक आय फ्लू हे बरोबर उत्तर आहे.

एप्रिल 2025 मध्ये जागतिक हवामान बदल शिखर परिषदेचे आयोजन कॅनडा येथे करण्यात आले आहे, हा पर्याय बरोबर आहे. कॅनडाने जागतिक हवामान बदलाच्या समस्यांवर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी या महत्त्वपूर्ण परिषदेचे आयोजन केले आहे. या परिषदेत विविध राष्ट्रांचे प्रतिनिधी एकत्र येऊन हवामान बदलाच्या परिणामांवर चर्चा करतील, उपाययोजना सुचवतील आणि जागतिक पातळीवर सहयोग साधण्याचा प्रयत्न करतील. कॅनडामध्ये या परिषदेद्वारे जागतिक संप्रेषणाला आणि सहकार्याला प्रोत्साहन देण्यात येईल, ज्यामुळे हवामान बदलाशी लढण्यासाठी ठोस पावले उचलली जातील. यामुळे कॅनडाचे जागतिक हवामान धोरणात एक महत्त्वपूर्ण स्थान निर्माण होईल.

स्वित्झर्लंडमध्ये जगातील सर्वात लांब रेल्वे बोगदा 'गोटहार्ड बेस बोगदा' ची लांबी 57 किमी हा पर्याय बरोबर आहे. गोटहार्ड बेस बोगदा हा बोगदा 2016 मध्ये पूर्ण झाला आणि त्याची लांबी 57 किलोमीटर आहे, जो स्वित्झर्लंडच्या गोटहार्ड पर्वताच्या खाली आहे. हा बोगदा रेल्वे ट्रान्सपोर्टसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे, कारण तो उत्तर आणि दक्षिण युरोप यांच्यातील वाहतुकीला सुलभ करतो आणि प्रवाशांसाठी प्रवासाचे वेळ कमी करतो. गोटहार्ड बेस बोगद्या मुळे युरोपमधील लॉजिस्टिक नेटवर्कमध्ये सुधारणा झाली आहे, ज्यामुळे व्यापार आणि आर्थिक विकासास चालना मिळते. यामुळे या बोगद्याची लांबी 57 किमी तो एक अद्वितीय प्रकल्प बनवतो.

मोहम्मद मुइज्जू यांनी मालदीवचे अध्यक्ष म्हणून निवड झाल्यानंतर आपला पहिला परदेश दौरा चीनमध्ये केला, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. मोहम्मद मुइज्जू यांचा चीनमध्ये दौरा मालदीव-चीन संबंध मजबूत करण्याच्या दृष्टीने महत्त्वाचा होता. त्यांच्या या दौऱ्यात चीनच्या नेतृत्वासोबत द्विपक्षीय सहकार्यासंबंधित चर्चा झाल्या, ज्यामुळे दोन्ही देशांमधील आर्थिक आणि राजनैतिक संबंध अधिक प्रगाढ होण्याची अपेक्षा आहे. यामुळे मालदीवच्या विकासासाठी आवश्यक असलेल्या गुंतवणुकीसाठी चीनची भूमिका महत्वाची ठरू शकते. मुइज्जू यांचा हा दौरा त्यांच्या अध्यक्षपदाच्या सुरुवातीच्या काळात महत्त्वपूर्ण ठरला असून, यामुळे मालदीवच्या आंतरराष्ट्रीय संबंधांमध्ये नवीन दिशा मिळण्याची शक्यता आहे.

बिमस्टेक बँकॉक व्हिजन 2030 सहाव्या बिमस्टेक शिखर परिषदेत स्वीकारण्यात आले, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या परिषदेत बिमस्टेक देशांनी एकत्र येऊन दीर्घकालीन विकासाच्या उद्दिष्टांवर चर्चा केली, ज्या अंतर्गत आर्थिक सहकार्य, सामाजिक विकास आणि पर्यावरणीय टिकाव यावर लक्ष केंद्रित करण्यात आले. बँकॉक व्हिजन 2030 चा उद्देश सदस्य राष्ट्रांमधील सहकार्याचा विस्तार करणे आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर प्रतिस्पर्धी बनणे आहे. यामध्ये व्यापार, गुंतवणूक, संपर्क आणि सांस्कृतिक आदानप्रदान यासारख्या विविध क्षेत्रांमध्ये सहकार्याला प्रोत्साहन देण्याचे ठरले आहे, ज्यामुळे सहाव्या शिखर परिषदेत या व्हिजनचा स्वीकार महत्त्वाचा ठरला.

यूएस-भारत ऊर्जा भागीदारी (USIEP) रणनीतिक संवादामध्ये पवन ऊर्जा, ऊर्जा साठवण, कार्बन कॅप्चर, हायड्रोजन आणि ई-मोबिलिटी यावर सहकार्यालाही महत्त्व देण्यात आले आहे. हा पर्याय बरोबर आहे कारण या क्षेत्रांमध्ये स्वच्छ ऊर्जा तंत्रज्ञानाचे विकास आणि कार्यान्वयन करण्यावर लक्ष केंद्रित केले आहे, जे जागतिक तापमान वाढ कमी करण्यासाठी आणि पर्यावरणीय सुधारणा साधण्यासाठी आवश्यक आहे. यामध्ये पवन ऊर्जा आणि हायड्रोजन यांसारख्या नूतन ऊर्जा स्रोतांचा समावेश आहे, जे दीर्घकालीन समाधान प्रदान करण्यात महत्त्वाचे आहेत. याशिवाय, ऊर्जा साठवण आणि कार्बन कॅप्चर तंत्रज्ञानाचा वापर करून उत्सर्जन कमी करण्यात देखील मदत होते, ज्यामुळे या सहकार्याचा व्यापक सामाजिक आणि पर्यावरणीय परिणाम होतो.

'अग्निवारियर' या भारत आणि सिंगापूर यांच्यातील संयुक्त लष्करी सरावाची 13 वी आवृत्ती 'देवळाली (नाशिक)' येथे पार पडणार आहे, हे उत्तर योग्य आहे. देवळाली हे ठिकाण भारतीय लष्कराच्या प्रशिक्षण केंद्रांपैकी एक आहे, जिथे विविध प्रकारचे लष्करी प्रशिक्षण दिले जाते. या सरावामध्ये दोन्ही देशांच्या लष्करांचे सैनिक एकत्रित येऊन विविध सामरिक तंत्रे आणि शस्त्र प्रणालींचा वापर करून एकत्र काम करण्याचा अनुभव घेतात. त्यामुळे, या ठिकाणाची निवड लष्करी प्रशिक्षणासाठी योग्य ठरते. अन्य पर्यायांमध्ये दिलेली जागा लष्करी सरावांसाठी कमी परिचित आहेत, ज्यामुळे देवळालीचा पर्याय अधिक योग्य ठरतो.

बिम्स्टेकची स्थापना 6 जून 1997 रोजी झाली. या संघटनेचा उद्देश भारत, बांगलादेश, म्यानमार, थायलंड, लाओस, कंबोडिया आणि नेपाळ या सदस्य देशांमधील आर्थिक आणि सामाजिक सहकार्याला प्रोत्साहन देणे आहे. बिम्स्टेक म्हणजे 'बंगालच्या उपसागरातील बहु-क्षेत्रीय तंत्रज्ञान, अर्थव्यवस्था आणि सहकार्य' हे संघटन आहे, जे क्षेत्रीय विकास आणि सामूहिक सुरक्षेसाठी महत्त्वाचे आहे. या तारखेला बिम्स्टेकच्या स्थापनेमुळे आसियानच्या बाहेरील देशांमध्ये सहकार्य वाढवण्याचा मार्ग खुला झाला. यामुळे सांस्कृतिक आणि आर्थिक अदलाबदल साधणे अधिक सुलभ झाले आहे, जे सदस्य देशांच्या विकासासाठी महत्त्वाचे ठरले आहे.

"भारत" हा पर्याय योग्य आहे कारण 2025 मध्ये ग्लोबल जिओपार्क्स नेटवर्कमध्ये भारताचा समावेश झाला नाही. ग्लोबल जिओपार्क्स नेटवर्क म्हणजे एक जागतिक स्तरावरील प्लॅटफॉर्म आहे जो भौगोलिक, ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक महत्त्वाच्या स्थळांचे संरक्षण आणि संवर्धन करतो. भारताने काही जिओपार्क्स विकसित केले असले तरी, 2025 च्या यादीत त्याचा समावेश होत नाही. यामागील कारणे असू शकतात जसे की स्थानिक धोरणे, संरक्षणाची पातळी, व स्थानिक समुदायांचा सहभाग. या नेटवर्कमध्ये असलेल्या अन्य देशांनी त्यांच्या जिओपार्क्सच्या विकासासाठी योग्य पावले उचलली आहेत, पण भारताला अद्याप यामध्ये स्थान मिळालेले नाही. त्यामुळे, "भारत" हा पर्याय बरोबर आहे.

बेसल कराराचा उद्देश 'धोकादायक कचऱ्याची वाहतूक कमी करणे' आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. बेसल करार हा आंतरराष्ट्रीय स्तरावर धोकादायक कचऱ्याच्या वाहतुकीच्या नियंत्रणासाठी तयार केला गेला आहे, ज्यामध्ये कचऱ्याची सुरक्षितता, नियम आणि आचारसंहितांचा समावेश आहे. या कराराचा मुख्य उद्देश म्हणजे कचऱ्याच्या असुरक्षित वाहतुकीमुळे होणाऱ्या पर्यावरणीय आणि सार्वजनिक आरोग्यासंबंधीच्या समस्यांचे निराकरण करणे. त्यामुळे, धोकादायक कचऱ्याची वाहतूक कमी करणे हे या कराराचे आधारभूत तत्त्व आहे, ज्यामुळे जागतिक पारिस्थितिकी संतुलित ठेवण्यात मदत होते. बेसल करारामुळे विविध देशांमध्ये धोरणात्मक एकत्रितता साधता येते, जे पर्यावरणीय संरक्षणासाठी आवश्यक आहे.

डॉ. बी. आर. आंबेडकर दिन हा पर्याय बरोबर आहे कारण न्यूयॉर्क शहराचे महापौर एरिक अॅडम्स यांनी 14 एप्रिल 2025 हा दिवस डॉ. आंबेडकर यांच्या स्मरणार्थ 'दिन' म्हणून घोषित केला आहे. डॉ. आंबेडकर हे भारताचे संविधान शिल्पकार आहेत आणि त्यांनी समाजातील असमानता, जातिवाद आणि सामाजिक न्यायाच्या मुद्द्यांवर मोठा संघर्ष केला. त्यांच्या विचारधारेला जागतिक स्तरावर महत्त्व आहे, त्यामुळे त्यांच्या कामाचा आदर करण्यासाठी हा दिवस समर्पित केला आहे. यामुळे न्यूयॉर्कमध्ये भारतीय समुदायाला त्यांच्या योगदानाबद्दल गौरव मिळतो, तसेच डॉ. आंबेडकर यांच्या विचारांची महत्त्वता वाढवली जाते. ही घोषणा भारतीय संस्कृती आणि इतिहासाचा सन्मान करणारी आहे.

भारताने बिमस्टेक राष्ट्रांमधील विविध व्यावसायिकांना कौशल्य विकास, प्रशिक्षण आणि क्षमता निर्मितीसाठी सुरू केलेल्या 'बोधी' कार्यक्रमाचे पूर्ण रूप 'BIMSTEC for Organized Development of Human Resource Infrastructure' आहे, हा पर्याय बरोबर आहे. या कार्यक्रमाद्वारे भारत बिमस्टेक क्षेत्रातील मानव संसाधनांचे संघटीत विकास करण्यावर लक्ष केंद्रित करतो. यामध्ये व्यावसायिक कौशल्ये वाढवणे, प्रशिक्षणाचे कार्यकम आयोजित करणे आणि विविध उद्योगांसाठी आवश्यक मानव संसाधनांची क्षमता वाढवणे समाविष्ट आहे. बोधी कार्यक्रमामुळे बिमस्टेक राष्ट्रांमध्ये सहकार्य आणि विकासाला गती मिळेल, जे आर्थिक वाढीसाठी महत्त्वाचे ठरेल. हे सर्व लक्षात घेता, बोधी कार्यक्रमाचा उद्देश आणि त्याचे पूर्ण रूप स्पष्टपणे योग्य आहे.

शिपिंग उद्योगावर जागतिक कार्बन कराचा उद्देश सागरी हरितगृह वायू उत्सर्जन कमी करणे हा पर्याय बरोबर आहे. जागतिक पातळीवर शिपिंग उद्योग मोठ्या प्रमाणात कार्बन डायऑक्साइड आणि इतर हरितगृह वायूंचा उत्सर्जन करतो, ज्यामुळे जागतिक तापमानात वाढ आणि पर्यावरणावर नकारात्मक परिणाम होतो. या कराच्या माध्यमातून, उद्योगाला कमी उत्सर्जनाच्या तंत्रज्ञानाकडे वळवणे आणि स्वच्छ ऊर्जा स्रोतांचा वापर करण्यासाठी प्रोत्साहन देणे अपेक्षित आहे. तसेच, हा उपाय जलवायु बदलाच्या समस्येवर उपाय शोधण्यास मदत करतो, ज्यामुळे सागरी ट्रान्सपोर्टची स्थिरता आणि टिकाऊपणा सुनिश्चित होतो, त्यामुळे संबंधित पर्यावरणीय समस्या कमी होतात.

बेसल कराराचा उद्देश धोकादायक कचऱ्याची वाहतूक कमी करणे आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. हा करार आंतरराष्ट्रीय पातळीवर धोकादायक अवशेषांच्या वाहतुकीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी तयार करण्यात आला आहे, ज्यामुळे प्रदूषण आणि मानवी आरोग्यावर होणाऱ्या दुष्परिणामांचे प्रमाण कमी करणे साधता येते. या करारामुळे विविध देशांमध्ये धोकादायक कचऱ्याच्या सुरक्षित व्यवस्थापनाबाबत समन्वय साधला जातो, तसेच कचऱ्याच्या गैरव्यवस्थापनामुळे होणाऱ्या पर्यावरणीय हानीला आळा घालण्याचा प्रयत्न केला जातो. त्यामुळे बेसल कराराने धोकादायक कचऱ्याची वाहतूक कमी करणे हे त्याचे मुख्य उद्दिष्ट असल्याने हा पर्याय योग्य ठरतो.

अरुण-3 जलविद्युत प्रकल्प 'अरुण नदी'वर आहे, म्हणून हा पर्याय बरोबर आहे. अरुण नदी, नेपाळच्या हिमालयात उगम पावते आणि ती भारतात प्रवेश करीत आहे. अरुण-3 प्रकल्पाचा उद्देश वर्षभरात जलविद्युत उत्पादन करणे असून तो स्थानिक आणि राष्ट्रीय स्तरावर ऊर्जा गरजा पूर्ण करण्यास मदत करतो. या प्रकल्पामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल आणि ऊर्जा सुरक्षा वाढेल. जलविद्युत प्रकल्पांच्या विकासामुळे नवी ऊर्जा निर्मिती क्षमता निर्माण होते, जे पर्यावरणास अनुकूल असते आणि त्यामुळे हे प्रकल्प जलदगतीने विकसित करण्याचे महत्त्वाचे ठरतात. त्यामुळे, अरुण नदीवर असलेल्या अरुण-3 प्रकल्पाची निवड योग्य आहे.

AIM4NatuRe उपक्रमाचा उद्देश "परिसंस्थेच्या पुनर्संचयनावर देखरेख आणि अहवाल देणे" म्हणून योग्य आहे. या उपक्रमाद्वारे पर्यावरणीय परिसंस्थांचे पुनर्संचयन करण्यात येणाऱ्या उपाययोजनांची अंमलबजावणी आणि त्याच्या परिणामांचे निरीक्षण करण्यावर लक्ष केंद्रित केले जाते. या उपक्रमाचा मुख्य उद्देश नैसर्गिक संसाधनांचे संरक्षण करणे आणि पर्यावरणीय संतुलन राखणे आहे, ज्यामुळे समग्र पारिस्थितिकी तंत्र सुधारण्यास मदत मिळते. त्यामुळे या पर्यायाच्या माध्यमातून पर्यावरणीय समस्यांवर प्रभावी उपाय शोधून काढले जातात, जे दीर्घकालीन टिकाऊ विकासाच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. त्यामुळे हा पर्याय योग्य ठरतो.

AIM4NatuRe उपक्रमाचा कालावधी 2025 ते 2028 आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. AIM4NatuRe हा उपक्रम नैसर्गिक संसाधनांच्या संरक्षणासाठी आणि टिकाऊ विकासासाठी कार्यरत आहे. या उपक्रमात पर्यावरणीय समस्या ओळखणे, त्यावर उपाययोजना करणे आणि तंत्रज्ञानाच्या माध्यमातून उपाय सादर करणे यावर लक्ष केंद्रित केले जाते. 2025 ते 2028 या कालावधीत, विविध उपक्रम आणि प्रकल्प कार्यान्वित करण्याचे उद्दिष्ट आहे, ज्यामुळे पर्यावरणीय शाश्वततेसाठी आवश्यक बदल घडवता येतील. या उपक्रमाच्या माध्यमातून, पर्यावरणीय जागरूकता वाढवणे आणि निसर्गाचे संरक्षण करणे या हेतूने कार्य केले जाईल, जे भविष्यातील पिढ्यांसाठी महत्त्वाचे आहे.

श्रीलंकेने 2040 पर्यंत 70% स्वच्छ ऊर्जा उत्पादन करण्याच्या उद्दिष्टासाठी भारताने $1 अब्ज गुंतवणुकीचे वचन दिले आहे, हा पर्याय योग्य आहे. भारताची या उपक्रमात गुंतवणूक श्रीलंकेच्या सौरऊर्जा प्रकल्पासाठी महत्त्वाची आहे, कारण यामुळे दोन्ही देशांमध्ये ऊर्जा क्षेत्रात सहकार्य वाढेल. या गुंतवणुकीमुळे श्रीलंका स्वच्छ ऊर्जा उत्पादनात आपले ध्येय साधण्यात यशस्वी होईल आणि भारताने या सहकार्याद्वारे आपल्या ऊर्जा धोरणांना सशक्त आधार देण्याची संधी मिळेल. त्यामुळे, $1 अब्ज गुंतवणूक निसर्गस्नेही ऊर्जा विकासाच्या दृष्टीने महत्त्वपूर्ण ठरते.

समुद्राची वाढती पातळी आणि अति-शहरीकरण यावर उपाय म्हणून दक्षिण कोरियामध्ये विकसित केले जात असलेल्या जगातील पहिले 'फ्लोटिंग सिटी'चे नाव ओशनिक्स बुसान आहे, हा पर्याय योग्य आहे. ओशनिक्स बुसान हा एक नाविन्यपूर्ण प्रकल्प आहे जो समुद्राच्या पाण्याच्या पातळीतील वाढीच्या समस्येवर एक सुसंगत आणि शाश्वत उपाय देतो. या प्रकल्पात तांत्रिक नाविन्य आणि शाश्वत तत्त्वांचा समावेश आहे, ज्यामुळे समुद्राच्या काठावरच्या वसाहतींना सुरक्षित ठेवण्यात मदत होईल. यामुळे, ओशनिक्स बुसान हा पर्याय जागतिक स्तरावर पर्यावरणीय आघाडीवर एक महत्त्वपूर्ण पाऊल ठरतो.

रॉटरडॅम कराराची स्थापना 1998 मध्ये झाली, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या करारात नवी तंत्रज्ञान आणि विकासाच्या क्षेत्रात सहकार्य करण्यासाठी विविध देशांनी एकत्र येऊन काम केले. रॉटरडॅम कराराच्या अंतर्गत, औद्योगिक प्रदूषण कमी करणे, टिकाऊ विकास साधणे आणि पर्यावरणीय संरक्षणाच्या दिशेने महत्त्वाचे पाऊल उचलण्यात आले. या करारामुळे विविध देशांना एकत्रितपणे कार्य करण्याची संधी मिळाली आणि त्यांनी आपापल्या आव्हानांना सामोरे जाताना सहकार्य साधले. यामुळे जागतिक पातळीवर पर्यावरणीय समस्यांवर मात करण्यासाठी एक ठोस आधार तयार झाला आहे. 1998 च्या या करारामुळे जागतिक पर्यावरणीय धोरणे अधिक प्रभावीपणे राबविण्यात मदत झाली आहे.

बिम्स्टेक चेंबर ऑफ कॉमर्सची स्थापना भारताने प्रस्तावित केली आहे, म्हणून हा पर्याय बरोबर आहे. भारताने या प्रस्तावात बिम्स्टेक क्षेत्रातील सदस्य देशांमध्ये व्यावसायिक संबंध वाढवण्यासाठी एक व्यासपीठ तयार करण्याचा उद्देश ठेवला होता. बिम्स्टेक म्हणजे बंगाल उपसागरीय सहकारी संघटना, ज्यामध्ये भारत, बांगलादेश, श्रीलंका, थायलंड, म्यानमार, भूतान आणि नेपाळ हे देश समाविष्ट आहेत. चेंबर ऑफ कॉमर्सच्या स्थापनेद्वारे या सदस्य देशांमधील आर्थिक सहकार्य अधिक मजबूत होईल आणि व्यापार व गुंतवणूक वाढेल. भारताच्या या पुढाकारामुळे बिम्स्टेक अंतर्गत एकात्मिक विकास साधण्यासाठी एक महत्त्वाचे पाऊल उचलले गेले आहे.

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना मे 2025 मध्ये 'कम्पेनियन ऑफ द ऑर्डर ऑफ लोगोहू' हा सर्वोच्च सन्मान पापुआ न्यू गिनीने दिला आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. पापुआ न्यू गिनीने भारतीय पंतप्रधानांच्या नेतृत्वाचे कौतुक केले असून, त्यांचा विविध विकासात्मक उपक्रमांमध्ये केलेला सहभाग व योगदान यामुळे हा सन्मान प्रदान करण्यात आला आहे. या सन्मानाद्वारे भारत आणि पापुआ न्यू गिनी यांच्यातील संबंध अधिक दृढ होण्याची अपेक्षा आहे. पंतप्रधान मोदींच्या आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील प्रभावी धोरणांमुळे हा सन्मान प्राप्त झाला आहे, जो भारतीय राजकारणाच्या दृष्टिकोनातून महत्त्वाचा ठरतो. यामुळे भारताचे स्थान आंतरराष्ट्रीय स्तरावर उंचावले आहे.

बिम्स्टेक संकटकालीन व्यवस्थापन केंद्राचा प्रस्ताव भारताने दिला. याचा उद्देश बिम्स्टेक (बंगालच्या उपसागरातील आर्थिक सहकार्यासाठी क्षेत्रीय समूह) सदस्य राष्ट्रांमध्ये आपत्कालीन परिस्थितीमध्ये सहकार्य वाढवणे आहे. भारताच्या या प्रस्तावामुळे देशांमध्ये आपत्तीतून तात्काळ प्रतिसाद देण्यासाठी संयुक्त प्रयत्न साधले जाणार आहेत. या केंद्राद्वारे आपत्कालीन व्यवस्थापनाच्या तंत्रज्ञानाचा अवलंब करून, आपत्तीग्रस्त देशांना आवश्यक सहकार्य व संसाधने पुरवली जातील. बिम्स्टेक सदस्य राष्ट्रांच्या समन्वयाने या केंद्राचे कार्य अधिक प्रभावी होईल आणि या प्रकारच्या व्यवस्थापनामुळे सर्व देशांची सुरक्षा वाढवण्यात मदत होईल. भारताचा हा प्रस्ताव क्षेत्रीय एकतेसाठी आणि सामूहिक सुरक्षेसाठी महत्त्वाचा ठरतो.

कौशल्य विकास आणि प्रशिक्षण हा प्रश्नाचा बरोबर उत्तर आहे कारण बिम्स्टेक बोधी कार्यक्रमाचा मुख्य उद्देश सदस्य देशांमध्ये कौशल्य विकासाला प्रोत्साहन देणे आणि प्रशिक्षणाच्या माध्यमातून लोकांच्या क्षमता वाढवणे आहे. या कार्यक्रमाद्वारे, विविध क्षेत्रांमध्ये कार्यक्षमतेत सुधारणा करण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये प्रदान केली जातात, ज्याचा उद्देश युवांचा रोजगार वाढवणे आणि सामाजिक-आर्थिक विकासाला बळकटी देणे आहे. या उपाययोजनांमुळे, सदस्य देशांमध्ये एकत्रितपणे काम करून यशस्वी कौशल्य विकास कार्यक्रमांची अंमलबजावणी करण्यास मदत होते. त्यामुळे, कौशल्य विकास आणि प्रशिक्षण हा बिम्स्टेक बोधी कार्यक्रमाचा अभिन्न भाग आहे.

बिमस्टेकचे मुख्यालय ढाका, बांगलादेश येथे आहे, हा पर्याय योग्य आहे. बिमस्टेक म्हणजे "बंगालच्या उपसागरातील बहु-क्षेत्रीय तंत्रज्ञान, अर्थव्यवस्था आणि सांस्कृतिक सहकार्य संघटना" आणि त्याचे उद्दिष्ट सदस्य देशांमध्ये सहकार्य वाढवणे आहे. ढाका येथे मुख्यालय असल्यामुळे बांगलादेश या संघटनेतील महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे, विशेषत: दक्षिण आशियातील विकासात्मक मुद्दे हाताळण्यात. बिमस्टेकच्या सदस्य देशांमध्ये भारत, बांगलादेश, भूतान, नेपाळ, श्रीलंका, म्यानमार, आणि थायलंड समाविष्ट आहेत. या ठिकाणावर मुख्यालय असल्यामुळे या देशांच्या सहकार्याच्या उपक्रमांची नियोजन व अंमलबजावणी अधिक सुलभ होते. त्यामुळे बांगलादेश या संघटनेतील एक महत्त्वाचा केंद्रबिंदू आहे.

AIM4NatuRe उपक्रमाचा मुख्य उद्देश परिसंस्थेच्या पुनर्संचयनावर देखरेख आणि अहवाल देणे आहे. या उपक्रमाद्वारे पर्यावरणीय पुनर्बांधणीच्या प्रक्रियांचे संरक्षण आणि संवर्धन केले जाते, ज्यामुळे निसर्गाच्या विविध घटकांचे संतुलन राखले जाते. यामध्ये क्षति झालेल्या परिसंस्थांच्या पुनर्प्रतिष्ठापनासाठी आवश्यक असलेल्या उपाययोजना आणि अंमलबजावणी यावर लक्ष केंद्रित केले जाते. या उपक्रमामुळे निसर्ग संरक्षणाच्या दिशेने सकारात्मक पाऊल उचलले जाते, जे पर्यावरणाच्या टिकाऊ विकासासाठी आवश्यक आहे. परिसंस्थेच्या पुनर्संचयनामुळे जैवविविधता, जलवायु साक्षरता आणि स्थानिक समुदायांचे फायदे एकत्रितपणे साधले जातात, ज्यामुळे पर्यावरणीय स्थिरता साधता येते.

न्यूयॉर्क शहरातील डॉ. बी. आर. आंबेडकर दिन घोषित करणारे महापौर एरिक अॅडम्स आहेत, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. एरिक अॅडम्स यांनी त्यांच्या कार्यकाळात विविध सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक मुद्द्यांना महत्त्व दिले आहे, आणि आंबेडकर यांचा दिवस साजरा करणे हे सामाजिक न्याय आणि समानतेच्या दिशेने एक महत्वाचे पाऊल आहे. डॉ. आंबेडकर हे भारतीय संविधानाचे शिल्पकार, तसेच दलित अधिकारांचे पुरस्कार आहेत, ज्यामुळे त्यांच्या स्मरणार्थ दिवस साजरा करणे न्यूयॉर्क शहरातील विविध समुदायांमध्ये एक महत्त्वाची घटना ठरली. यामुळे एरिक अॅडम्स यांचे नेतृत्व व त्यांच्या दृष्टिकोनाची महत्त्वाची ओळख आहे, जे सामाजिक समावेश आणि सहिष्णुतेला प्रोत्साहन देते.

मालदीवचे सध्याचे अध्यक्ष मोहम्मद मुइज्जू यांच्या भारताकडील मागणीमुळे 'भारताने आपले सैन्य मालदीवमधून मागे घ्यावे' हा पर्याय बरोबर आहे. मुइज्जू यांच्या अध्यक्षपदाच्या कालावधीत मालदीवने चीनच्या समर्थनाकडे झुकले आहे, त्यामुळे त्यांनी भारताच्या सैन्याच्या उपस्थितीवर चिंता व्यक्त केली आहे. मालदीवच्या संप्रभुतेला हानिकारक ठरू शकणाऱ्या या उपस्थितीमुळे त्यांनी भारताकडे या मागणीची भूमिका घेतली. भारतीय सैन्याची उपस्थिती 2018 मध्ये मालदीवमध्ये स्थापन झाली होती, ज्यामुळे स्थानिक सुरक्षा आणि स्थिरतेसाठी काही प्रमाणात मदत झाली होती. मात्र, मुइज्जू यांच्या नेतृत्वात, मालदीवने त्यांची स्वतंत्रता आणि सागरी सीमांची रक्षा करण्याच्या दृष्टिकोनातून भारतावर याबाबत दबाव आणला आहे, ज्यामुळे या मागणीचे महत्त्व वाढले आहे.

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना मे 2025 मध्ये 'कम्पेनियन ऑफ द ऑर्डर ऑफ फिजी' हा सर्वोच्च सन्मान फिजी देशाने दिला आहे. हा सन्मान भारतीय आणि फिजियन लोकांमधील ऐतिहासिक संबंध आणि समर्पण दर्शवतो. फिजीच्या सरकारने मोदींच्या नेतृत्वाखाली भारताने केलेल्या विकास कार्यांवर आणि दोन्ही देशांमधील सहकार्यावर प्रकाश टाकला आहे. या सन्मानामुळे भारत आणि फिजीच्या संबंधांमध्ये आणखी मजबूत बनवण्यास मदत होईल. त्यामुळे, फिजी हा पर्याय योग्य आहे, कारण हा सन्मान त्या देशाने दिला आहे, ज्यामुळे दोन देशांमधील मैत्रीचा आधार मजबूत होतो.

चीनने मालदीवला भेट म्हणून दिलेल्या जहाजाचे नाव फेंगलिन-952 आहे, जे हिंद महासागरातील मालदीवच्या सागरी सुरक्षा क्षमता वाढवण्यासाठी महत्त्वाचे ठरेल. हे जहाज अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाने सुसज्ज असून, समुद्री गस्त आणि बचाव कार्यांसाठी उपयुक्त आहे. मालदीवच्या सागरी सुरक्षेसाठी या जहाजाचा समावेश केल्याने या देशाची समुद्रातील उपस्थिती आणि सुरक्षात्मक क्षमता वाढेल. फेंगलिन-952 च्या आगमनामुळे मालदीवच्या समुद्री संसाधनांचे रक्षण करणे आणि दाहक घटनांवर त्वरित प्रतिसाद देणे शक्य होईल. त्यामुळे, सागरी सुरक्षेसाठी या जहाजाचे योगदान अत्यंत महत्त्वाचे ठरते.

बिम्स्टेक कृषी मंत्र्यांची तिसरी बैठक काठमांडू (नेपाळ) येथे झाली, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या बैठकीत सदस्य देशांच्या कृषी विकासासंबंधी चर्चा करण्यात आली, ज्यामुळे शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात वाढ आणि अन्न सुरक्षेत सुधारणा करण्याच्या उद्देशाने एकत्रित उपाययोजना सुचवण्यात आल्या. काठमांडू हे ठिकाण निवडण्यात आले कारण ते बिम्स्टेक देशांच्या सहकार्यासाठी एक महत्त्वाचे केंद्र आहे आणि या बैठकीद्वारे सदस्य देशांमध्ये सहकार्य वृद्धिंगत करण्यास मदत होईल. या बैठकीने कृषी क्षेत्रातील तंत्रज्ञान, संशोधन आणि विकासाची महत्त्वाची भूमिका अधोरेखित केली आहे, ज्यामुळे बिम्स्टेकच्या सदस्य देशांमधील आर्थिक समृद्धीला चालना मिळेल.

शिपिंग उद्योगावर जागतिक कार्बन कराचा उद्देश हा मुख्यत्वे सागरी हरितगृह वायू उत्सर्जन कमी करणे आहे. या कराद्वारे शिपिंग उद्योगामध्ये उत्सर्जनांची पातळी नियंत्रित केली जाऊ शकते, ज्यामुळे जलवायु बदलाच्या समस्येला तोंड देणे सुलभ होते. सागरी वाहतुकीतून मोठ्या प्रमाणात हरितगृह वायूंचा उत्सर्जन होतो, जो जागतिक तापमान वाढीचा एक महत्त्वाचा घटक आहे. त्यामुळे, या कराद्वारे शिपिंग उद्योगाच्या कार्यपद्धतीमध्ये सुधारणा करणे आणि पर्यावरण संरक्षणासाठी आवश्यक उपाययोजना करणे अपेक्षित आहे. यामुळे दीर्घकालीन दृष्टीकोनातून सागरी उद्योगाला टिकाऊ आणण्यासाठी मदत मिळेल आणि ग्लोबल वॉर्मिंगच्या परिणामांना कमी करण्यासही योगदान मिळेल.

जुलै 2022 मध्ये 'मॅरेज फॉर ऑल' कायद्याद्वारे समलैंगिक विवाह वैध ठरवणारे स्वित्झर्लंड हे जगातील पहिले राष्ट्र ठरले आहे, हे बरोबर उत्तर आहे. स्वित्झर्लंडने समलैंगिक विवाहाला कायदेशीर मान्यता देऊन LGBTQ+ समुदायासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा गाठला. यामुळे स्वित्झर्लंडमध्ये समलैंगिक जोडप्यांना विवाहाच्या सर्व अधिकारांबरोबरच सामाजिक सुरक्षा आणि वैधता प्राप्त झाली. हा कायदा स्वित्झर्लंडच्या नागरिकांच्या इच्छेनुसार पारित झाला, ज्याने समाजातील समावेशकतेला प्रोत्साहन दिले. या निर्णयामुळे इतर देशांमध्येही समलैंगिक विवाहाच्या कायदेशीर मान्यतेसाठी चर्चांना वाव मिळाला. त्यामुळे स्वित्झर्लंडने जागतिक स्तरावर एक सकारात्मक संदेश पाठवला आहे.

बेसल कराराची अंमलबजावणी 1992 मध्ये झाली, हे बरोबर उत्तर आहे. बेसल करार हा आंतरराष्ट्रीय बँकिंग नियमांचा संच आहे, जो बँकांच्या भांडवली आधारावर स्थिरतेसाठी महत्त्वाचा आहे. या करारामध्ये बँकांच्या भांडवली आवश्यकता निश्चित केल्या गेल्या आहेत, ज्यामुळे बँकिंग क्षेत्रातील धोके कमी करण्यास मदत होते. 1992 मध्ये या कराराची अंमलबजावणी झाल्याने बँकिंग प्रणालीवर सकारात्मक परिणाम झाला, आणि यामुळे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर बँकिंग नियामकांच्या सहकार्याला चालना मिळाली. या करारामुळे बँकांच्या भांडवली स्थिती सुधारण्यात मदत झाली आहे, जेणेकरून आर्थिक संकटांच्या काळातही बँका अधिक सुरक्षित राहतील.

ब्रिक्स कामगार व रोजगार मंत्र्यांच्या 2025 च्या बैठकीत "कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) आणि हवामान बदल" या घोषणापत्राचा स्वीकार करण्यात आला, हा पर्याय योग्य आहे. या घोषणापत्रात कामगारांवरील कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या प्रभावाचा अभ्यास केला गेला आणि हवामान बदलामुळे निर्माण होणाऱ्या आव्हानांवर चर्चा करण्यात आली. ब्रिक्स देशांनी या क्षेत्रांमध्ये सहकार्य वाढविण्याचे ठरवले, जेणेकरून संपूर्ण जगात टिकाऊ विकासासाठी उपाययोजना करता येतील. यामुळे, कामगार आणि रोजगाराच्या क्षेत्रात नवोन्मेष आणि टिकाऊपणाला प्रोत्साहन मिळेल, जे आजच्या काळात अत्यंत आवश्यक आहे. त्यामुळे हा पर्याय योग्य ठरतो.

स्प्रॅटली बेटे या प्रश्नाचे बरोबर उत्तर आहे कारण दक्षिण चीन समुद्रातील वादाचा मुख्य केंद्रबिंदू या बेटांवर आहे. चीन आणि फिलिपिन्स यांच्यातील वादाच्या कारणांमध्ये भौगोलिक स्थान, नैसर्गिक संसाधनांचा हक्क, तसेच जिओस्ट्रॅटेजिक हितसंबंध समाविष्ट आहेत. स्प्रॅटली बेटे हे एक महत्त्वाचे समुद्री क्षेत्र आहे जिथे तेल आणि नैसर्गिक वायूचे विशाल भांडार असल्याचा अंदाज आहे. या बेटांच्या मालकीवर दावा करण्याच्या कारणास्तव, चीन, फिलिपिन्स आणि इतर काही देशांमध्ये तणाव निर्माण झाला आहे. यामुळे या क्षेत्रात तणावाची स्थिती कायम राहिली आहे आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर याबद्दल चर्चा होत आहे. त्यामुळे स्प्रॅटली बेटांचे महत्त्व वादाच्या संदर्भात ते अधिक स्पष्ट करते.

बिम्स्टेकचे सध्याचे अध्यक्षपद बांगलादेशाकडे आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. बांगलादेशने 2022 मध्ये या संघटनेचे अध्यक्षपद स्वीकारले आणि त्यानंतर विविध महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर लक्ष केंद्रित केले आहे. बिम्स्टेक (बंगालच्या उपसागरीय भागाचे बहुपरकीय सहयोग संघ) हा एक क्षेत्रीय संघटन आहे ज्यामध्ये दक्षिण आशिया आणि आग्नेय आशियाचे देश समाविष्ट आहेत. या संघटनेचा उद्देश सदस्य देशांमध्ये आर्थिक आणि सांस्कृतिक सहकार्य वाढवणे, तसेच सामूहिक सुरक्षिततेसाठी आवश्यक उपाययोजना करणे आहे. बांगलादेशाचे अध्यक्षपद यामुळे या देशाला क्षेत्रीय समन्वय साधण्याची संधी मिळाली आहे, ज्यामुळे त्याच्या आंतरराष्ट्रीय स्थानात सुधारणा होण्याची शक्यता आहे.

हंगेरी ICC मधून माघार घेणारा पहिला युरोपीय देश 3 एप्रिल 2025 रोजी ठरला. हा निर्णय हंगेरीच्या क्रिकेट संघाने घेतला आणि यामुळे या देशाच्या क्रिकेट विकासावर परिणाम होऊ शकतो. हंगेरीच्या क्रिकेट बोर्डाने या निर्णयासंबंधी विविध कारणे दिली आहेत, जसे की आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांमध्ये सहभागी होण्याबाबतच्या आव्हानांचा सामना करणे. यामुळे, हंगेरियन क्रिकेट खेळाडूंना आणि चाहत्यांना अवघड परिस्थितीला तोंड देणे लागेल. हंगेरीच्या या निर्णयामुळे ICC च्या आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट समुदायात एक नवीन वादळ उठले आहे, ज्यामुळे इतर देशांवरही याचा प्रभाव पडू शकतो.

'फ्लोटिंग सिटी' 'ओशनिक्स बुसान' हा प्रकल्प UN-Habitat, Oceanix आणि बुसान शहर यांचा संयुक्त उपक्रम आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. हा प्रकल्प समुद्रातील वाढती लोकसंख्या आणि जलवायू बदलाच्या समस्यांचीनिवारण करण्याच्या उद्देशाने तयार करण्यात आले आहे. 'ओशनिक्स बुसान' हा सागरी जीवनासाठी आणि स्थायित्वासाठी एक नवा दृष्टिकोन प्रदान करतो, ज्यामुळे समुद्राच्या पृष्ठभागावर घरांचे एक जाळे तयार केले जाईल, जेणेकरून ते समुद्री अडचणींचा सामना करू शकतील. या प्रकल्पामुळे नवी तंत्रज्ञान, पर्यावरणीय जागरूकता आणि शाश्वत विकास यांचा समावेश होतो, जे सामाजिक आणि आर्थिक विकासाला चालना देईल. यामुळे हा प्रकल्प जागतिक पातळीवर महत्त्वाचा ठरतो.

हंगेरी ICC मधून माघार घेणारा पहिला युरोपीय देश 3 एप्रिल 2025 रोजी ठरला आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. हंगेरीच्या या निर्णयाने आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषदेत एक मोठा विषय निर्माण केला आहे, कारण यामुळे क्रिकेटच्या जागतिक स्तरावर युरोपियन संघटनांमध्ये बदल घडवून आणण्याची शक्यता आहे. हंगेरीने या निर्णयामागे विविध कारणे दिली असून, त्यांच्या मते माघार घेणे त्यांच्या क्रिकेट विकासाच्या धोरणाच्या अनुषंगाने योग्य आहे. या निर्णयामुळे हंगेरीच्या क्रिकेट भविष्यावर परिणाम होऊ शकतो आणि इतर युरोपीय देशांमध्येही अशा प्रकारच्या माघारीचा विचार होऊ शकतो.

रशियाने 2003 मध्ये 'तालिबान' या संघटनेला दहशतवादी गट घोषित केले होते, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. तालिबान हा एक कट्टर इस्लामी गट आहे, जो अफगाणिस्तानमध्ये शक्तीशाली झाला आणि त्यांनी 1996 ते 2001 या कालावधीत देशावर नियंत्रण ठेवले. रशियाने या गटावर बंदी घालण्याचे कारण म्हणजे त्यांच्या आतंकवादी कृत्ये, मानवाधिकारांचे उल्लंघन आणि जागतिक सुरक्षेला धोका. एप्रिल 2025 मध्ये या बंदीची तात्पुरती स्थगिती देण्यात आल्यामुळे, रशियाचे तालिबानशी संबंध काही प्रमाणात सौम्य केले जात असल्याचे दिसून येते. हे कृत्य विशेषतः अफगाणिस्तानच्या स्थितीच्या बदलामुळे किंवा स्थानिक व आंतरराष्ट्रीय दबावामुळे झाले असावे.

सौदी अरेबियाने बांगलादेश, पाकिस्तान आणि भारतासह 14 देशांतील लोकांना काही विशिष्ट व्हिसा देणे निलंबित करून नवीन प्रवास निर्बंध लादले आहेत, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. हा निर्णय सौदी अरेबियाच्या सुरक्षा धोरणांमध्ये करण्यात आलेल्या बदलांचा भाग आहे आणि यामुळे संबंधित देशांच्या नागरिकांना सौदी अरेबियामध्ये प्रवास करताना अडचणींचा सामना करावा लागू शकतो. यामागील कारणे विविध असू शकतात, ज्यात सुरक्षा चिंतांचा समावेश आहे. या निर्णयामुळे सौदी अरेबिया आणि त्या देशांच्या संबंधांवर परिणाम होऊ शकतो, तसेच प्रवासावर निर्बंधांमुळे आर्थिक आणि सामाजिक परिणाम देखील संभवतात. त्यामुळे 14 देशांवरील व्हिसा निलंबन हा एक महत्त्वाचा विषय आहे.

फेब्रुवारी 2025 मध्ये जर्मनीचे चांसलर ओलाफ शोल्झ भारताच्या दौऱ्यावर आले होते, हा पर्याय योग्य आहे. शोल्झ यांच्या या दौऱ्यात दोन्ही देशांमधील द्विपक्षीय संबंध मजबूत करण्यासाठी महत्वाच्या चर्चांचा समावेश होता. त्यांनी भारतीय नेत्यांसोबत व्यापार, सुरक्षा आणि तंत्रज्ञान यासारख्या विविध क्षेत्रांमध्ये सहकार्याबद्दल चर्चा केली. या दौऱ्यात त्यांनी भारतातील उद्योगपतींशी संवाद साधला व गुंतवणूक वाढविण्यावर जोर दिला. त्यामुळे, भारत हा देश शोल्झ यांच्या दौऱ्यासाठी योग्य आहे आणि त्याचा उद्देश हे संबंध अधिक दृढ करणे होते.

सौदी अरेबियाने बांगलादेश, पाकिस्तान आणि भारतासह विशिष्ट व्हिसा देणे निलंबित केले आहे, हा पर्याय योग्य आहे. या निर्णयाचे मुख्य कारण म्हणजे या देशांतील नागरिकांच्या सुरक्षिततेच्या दृष्टीने काही विशेष परिस्थितींचा विचार करणे. सौदी अरेबियाने आपल्या देशात येणाऱ्या व्यक्तींवर लक्ष ठेवणे आवश्यक आहे, ज्यामुळे त्यांनी विशिष्ट व्हिसा वितरणावर नियंत्रण ठेवण्याचा निर्णय घेतला. यामुळे या देशांतील नागरिकांना सौदी अरेबियात प्रवेश करण्यासाठी विविध अडचणींचा सामना करावा लागणार आहे. त्यामुळे, विशिष्ट व्हिसा निलंबित करण्याचा निर्णय हे वास्तव आहे आणि तो बरोबर पर्याय आहे.

"अधिक समावेशक आणि शाश्वत प्रशासनासाठी जागतिक दक्षिणेकडील सहकार्य मजबूत करणे" हे ब्रिक्स कामगार व रोजगार मंत्र्यांच्या 2025 च्या बैठकीचे घोषवाक्य आहे. हे घोषवाक्य जागतिक स्तरावर समावेशी विकासावर आणि शाश्वत प्रशासनाच्या महत्त्वावर लक्ष केंद्रित करते, जे विकसित व विकासशील देशांच्या सहकार्याला प्रोत्साहन देते. यामुळे विविध देशांमध्ये सहकार्याच्या नव्या संधी निर्माण होतात, ज्यामुळे कामगारांचे हक्क, रोजगार संधी आणि सामाजिक समावेश वाढवण्यास मदत होते. ब्रिक्स देशांमध्ये सहकार्यातील वाढलेल्या एकतेमुळे जागतिक कार्यक्षेत्रात सकारात्मक बदल घडविण्याचा प्रयत्न करण्यात येत आहे, जो आजच्या काळात अत्यंत आवश्यक आहे. त्यामुळे हे घोषवाक्य उपयुक्त आणि उद्देशपूर्ण ठरते.

बिम्स्टेक नॅनो उपग्रह उत्पादनाचा प्रस्ताव भारताने दिला, हे बरोबर उत्तर आहे. भारताच्या उच्च तंत्रज्ञानाच्या क्षमतांचा फायदा घेऊन या उपग्रहांचा विकास करण्यात येणार आहे. भारताने या उपग्रहांच्या निर्मितीत आपला अनुभव आणि तज्ञता वापरण्याची तयारी दाखवली आहे, ज्यामुळे बिम्स्टेक सदस्य देशांच्या अंतर्गत समन्वय आणि सहकार्य वाढण्यास मदत होईल. या उपग्रहांद्वारे विविध क्षेत्रांमध्ये माहिती संकलन, पर्यावरण निरीक्षण, आणि आणखी अनेक प्रगत तंत्रज्ञानावर आधारित उपक्रमांना चालना मिळेल. त्यामुळे भारताचा प्रस्ताव यामध्ये महत्त्वपूर्ण ठरतो, कारण तो नवे तंत्रज्ञान आणि सहकार्याच्या दिशेने एक मजबूत पाऊल आहे.

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी बँकॉक मधील 'वाट फो' मंदिराला भेट दिली, कारण हे मंदिर स्थापत्य कलेसाठी आणि 46 मीटर उंच बुद्धाच्या विशाल पुतळ्यासाठी प्रसिद्ध आहे, हा पर्याय योग्य आहे. 'वाट फो' मंदिर, ज्याला 'टेम्पल ऑफ द डॉन' म्हणूनही ओळखले जाते, ही थायलंडमधील सर्वात जुनी आणि महत्त्वाची मंदिरेपैकी एक आहे. येथे असलेला बुद्धाचा विशाल पुतळा, जो ऐतिहासिक व धार्मिक दृष्ट्या महत्त्वाचा आहे, येणाऱ्या पर्यटकांचे लक्ष आकर्षित करतो. मंदिराची अद्वितीय स्थापत्य शैली आणि त्यातले सजावटीचे तपशील, तसेच बुद्धाच्या जीवनाशी संबंधित अनेक शिल्पे, यामुळे हे स्थान सांस्कृतिक दृष्टीने महत्त्वाचे बनते. त्यामुळे, या मंदिराची विशेषता आणि महत्व यामुळे पंतप्रधानांनी येथे भेट दिली.

स्टॉकहोम कराराचा उद्देश 'दीर्घस्थायी सेंद्रिय प्रदूषकांचे उत्पादन आणि वापर मर्यादित करणे' हा पर्याय योग्य आहे. हा करार 2001 मध्ये करण्यात आला होता आणि त्याचा मुख्य उद्देश पर्यावरण आणि मानव आरोग्यावर दुष्परिणाम करणाऱ्या सेंद्रिय प्रदूषकांच्या उत्पादन, वापर आणि वितरणाची मर्यादा घालणे आहे. या प्रदूषकांमध्ये पायस, डायक्लोरो-फिनिल-ट्रायक्लोरोएथेन (DDT), आणि पॉलीक्लोरिनेटेड बायफेनिल्स (PCBs) यांसारखे पदार्थ समाविष्ट आहेत, जे जैवविविधतेस आणि मानव आरोग्यास हानिकारक आहेत. या करारामुळे शाश्वत विकासासाठी आवश्यक असलेल्या उपाययोजना व धोरणे विकसित करण्यास मदत होते, ज्यामुळे पर्यावरणाचे संरक्षण आणि सुधारणा होऊ शकते.

इटलीचे उपपंतप्रधान आणि परराष्ट्र व्यवहार व आंतरराष्ट्रीय सहकार मंत्री अँटोनियो ताजानी यांनी एप्रिल 2025 मध्ये भारताचा दौरा केला, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. अँटोनियो ताजानी यांचा दौरा भारत आणि इटली यांच्यातील द्विपक्षीय संबंधांना मजबूत करण्याच्या दृष्टीने महत्त्वाचा होता. त्यांचा दौरा युरोपियन आणि आशियाई देशांमधील संबंधांचा विस्तार करण्यासाठी एक महत्त्वाचा पाऊल ठरला. ताजानी यांच्या नेतृत्वाखाली इटलीने भारताशी व्यापार, आर्थिक सहकार्य आणि सांस्कृतिक आदानप्रदान यावर जोर देण्याचे ध्येय ठेवले आहे. त्यामुळे, त्यांच्या दौऱ्यामुळे दोन्ही देशांमध्ये अधिक सहकार्य होण्याची अपेक्षा आहे, जे भविष्यातील द्विपक्षीय संबंधांना आणखी बळकट करेल.

बिम्स्टेक सागरी वाहतूक करारावर सह्या बँकॉक मध्ये करण्यात आल्या, हे बरोबर उत्तर आहे. या कराराचा उद्देश बिम्स्टेक देशांमधील सागरी व्यापार आणि वाहतुकीला प्रोत्साहन देणे हा आहे. यामुळे सदस्य देशांमधील आर्थिक सहकार्य वाढण्यास मदत होईल आणि व्यापार प्रक्रियेतील अडथळे कमी होतील. बँकॉकमध्ये झालेल्या या सह्या या कराराला अधिकृतता प्रदान करतात आणि भविष्यातील सहकार्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचा टप्पा ठरतात. त्यामुळे, बँकॉक हे स्थान या करारासाठी योग्य आहे, कारण येथे झालेल्या चर्चांमुळे या कराराचे स्वरूप आणि उद्दिष्टे निश्चित करण्यात आली.

लेबनॉन हा योग्य पर्याय आहे कारण गाझा युद्धानंतर इस्रायलने लेबनॉनसोबत सीमा करार केला, ज्यामध्ये रशियाने मध्यस्थी केली. ह्या करारामुळे दोन्ही देशांमध्ये शांतता प्रस्थापित करण्याचा प्रयत्न करण्यात आला, विशेषतः सीमावादांवर आणि संघर्षावर चर्चा करण्यात आली. रशियाची मध्यस्थी या करारात महत्त्वाची ठरली, कारण ती दोन्ही देशांसोबतचे ऐतिहासिक संबंध आणि संघर्ष समजून घेणारी एक शक्तिशाली भूमिका बजावते. लेबनॉनसोबतचा करार इस्रायलच्या सुरक्षेसाठी आणि क्षेत्रीय स्थिरतेसाठी महत्त्वाचा ठरतो. त्यामुळे, लेबनॉन हा पर्याय योग्य आहे.

मॉरिशसने ISA (International Solar Alliance) च्या कंट्री पार्टनरशिप फ्रेमवर्कवर स्वाक्षरी करणारा आफ्रिकेतील पहिला देश 2025 मध्ये ठरला आहे, हा पर्याय योग्य आहे. या करारामुळे मॉरिशसने सौरऊर्जेच्या क्षेत्रात आंतरराष्ट्रीय सहकार्याचे महत्त्व मान्य केले आहे आणि हा निर्णय सौरऊर्जेच्या विकासासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. ISA हे सौर ऊर्जा वापरणाऱ्या देशांच्या सहकार्याचे एक व्यासपीठ आहे, जे जागतिक तापमान वाढ कमी करण्यासाठी सौर ऊर्जा तंत्रज्ञानाच्या प्रसारावर लक्ष केंद्रित करते. मॉरिशसच्या या निर्णयामुळे इतर आफ्रिकी देशांना सौरऊर्जेच्या वापरास प्रोत्साहन मिळेल आणि ऊर्जा सुरक्षा व टिकाऊ विकासासाठी एक नवीन दिशा मिळेल. त्यामुळे 2025 हे वर्ष मॉरिशससाठी ऐतिहासिक ठरले आहे.

IBCA च्या मुख्यालयासाठी भारताने 17 एप्रिल 2025 रोजी करार केला, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. हा करार आंतरराष्ट्रीय बौद्धिक संपदा व कॉपीराइट एजन्सीच्या (IBCA) कार्यास सुरुवात करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. भारताने या कराराद्वारे जागतिक स्तरावर बौद्धिक संपदेसंबंधी सुधारणा करण्याची व त्याचे संरक्षण करण्याची जबाबदारी घेतली आहे. यामुळे भारतीय उद्योग आणि शैक्षणिक संस्थांना बौद्धिक संपदा रक्षणासाठी योग्य मार्गदर्शन मिळेल आणि नवोपक्रमांना चालना मिळेल. या करारामुळे भारताने जागतिक बौद्धिक संपदा व्यवस्थेत महत्त्वाची भूमिका बजावण्याची संधी मिळाली आहे, त्यामुळे हे दिवस देशासाठी एक ऐतिहासिक क्षण ठरला आहे.

ग्लोबल जिओपार्क्स नेटवर्कमध्ये 2025 मध्ये "भारत"चा समावेश झाला नाही, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. भारताने जिओपार्क्सच्या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण कामे केली आहेत, परंतु 2025 च्या या नेटवर्कमध्ये त्याचा समावेश झाला नाही, ज्यामुळे हा मुद्दा विशेष महत्त्वाचा ठरतो. जिओपार्क्स हे भौगोलिक व पर्यावरणीय दृष्ट्या महत्त्वाचे क्षेत्र आहेत, जे स्थानिक संस्कृती आणि जैवविविधतेचे संरक्षण करण्यास मदत करतात. जरी भारताने या क्षेत्रात प्रगती केली असली तरी, 2025 च्या संदर्भात त्याचा समावेश न होणे हे विशेष लक्षात घेण्यासारखे आहे. त्यामुळे भारत हा पर्याय बरोबर आहे.

स्टॉकहोम कराराचा उद्देश "दीर्घस्थायी सेंद्रिय प्रदूषकांचे उत्पादन आणि वापर मर्यादित करणे" हा पर्याय बरोबर आहे. या कराराद्वारे जागतिक पातळीवर प्रदूषण कमी करण्यासाठी आणि पर्यावरणाचे संरक्षण करण्यासाठी उपाययोजना सुचवण्यात आल्या आहेत. दीर्घस्थायी सेंद्रिय प्रदूषक (POP) म्हणजेच असे रसायन जे मानव आणि पर्यावरणासाठी हानिकारक ठरू शकते, कारण ते नष्ट होण्यास खूप वेळ लागतो आणि जैविक शृंखलेत साठवले जाऊ शकते. या करारात १२ प्रमुख POPs चा समावेश आहे, ज्यांचा उत्पादन आणि वापर मर्यादित करणे आवश्यक आहे, ज्यामुळे पर्यावरणाची स्थिती सुधारण्यास मदत होईल. त्यामुळे, स्टॉकहोम कराराचा मुख्य उद्देश हा प्रदूषण कमी करणे आणि मानवाच्या आरोग्याची काळजी घेणे आहे.

"समृद्ध, लवचिक आणि खुले बिमस्टेक" हे बरोबर उत्तर आहे कारण सहाव्या बिमस्टेक शिखर परिषदेच्या थीमने या संघटनेच्या उद्दिष्टांवर जोर दिला आहे. या थीम अंतर्गत बिमस्टेकच्या सदस्य देशांमध्ये आर्थिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक सहकार्य वाढवण्यावर लक्ष केंद्रित केले गेले. 'समृद्ध' याचा अर्थ सर्व सदस्य देशांच्या विकासात समता साधणे, 'लवचिक' म्हणजे हालचालींना अनुकूलता प्रदान करणे आणि 'खुला' म्हणजे सर्व सदस्य देशांमधील संवाद आणि सहकार्य अधिक प्रभावीपणे मजबूत करणे. या थीमद्वारे, बिमस्टेकच्या सदस्यांनी एकत्रितपणे कार्य करणे आणि एकमेकांच्या विकासाला चालना देणे हे उद्दिष्ट ठेवले आहे, ज्यामुळे सामूहिक प्रगती साधता येईल.

स्टॉकहोम कराराची स्थापना 2001 मध्ये झाली, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या कराराचा उद्देश विविध प्रदूषण नियंत्रण विषयक आंतरराष्ट्रीय सहकार्याला प्रोत्साहन देणे आणि पर्यावरणीय सुरक्षा साधणे हा आहे. स्टॉकहोम कराराने अत्यंत घातक रसायनांच्या उत्पादनावर आणि वापरावर नियंत्रण ठेवण्याच्या दृष्टीने महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले आहे. यामध्ये प्रदूषणाची प्रमाणे कमी करण्यासाठी आणि पर्यावरण सुधारण्यासाठी विविध उपाययोजना सुचवण्यात आल्या आहेत. 2001 च्या या करारामुळे जागतिक स्तरावर पर्यावरणीय संरक्षणाबाबत जागरूकता निर्माण झाली आहे आणि अनेक देशांनी या कराराच्या अंमलबजावणीसाठी सहकार्य केले आहे. त्यामुळे स्टॉकहोम करार हा पर्यावरणीय मुद्द्यांसाठी एक महत्वाचा टर्निंग पॉइंट ठरला आहे.

सागरी हरितगृह वायू उत्सर्जन कमी करणे हा प्रश्नाचा बरोबर उत्तर आहे कारण शिपिंग उद्योग हा जागतिक स्तरावर कार्बन उत्सर्जनाचा एक मोठा स्रोत आहे. जागतिक कार्बन कराच्या उद्देशाने या उद्योगातून होणारे उत्सर्जन कमी करण्यासाठी उपाययोजना करण्याची गरज आहे. यामुळे, वातावरणातील कार्बन डाइऑक्साइडची पातळी कमी करणे आणि जलवायु परिवर्तनाच्या प्रभावांना कमी करणे शक्य होईल. या कराद्वारे, शिपिंग कंपन्या अधिक पर्यावरणास अनुकूल तंत्रज्ञान वापरण्यास प्रोत्साहित केल्या जातात, ज्यामुळे दीर्घ काळात उद्योगाचे हरितगृह वायू उत्सर्जन कमी करण्यास मदत मिळेल. त्यामुळे सागरी हरितगृह वायू उत्सर्जन कमी करणे हे उत्तर योग्य ठरते.

बिम्स्टेक सागरी वाहतूक करारावर सह्या "बँकॉक" येथे करण्यात आल्या आहेत. हा करार दक्षिण आशियाई आणि दक्षिणपूर्व आशियाई देशांमधील सागरी वाहतूक सुधारण्यासाठी आणि व्यापारी सुलभता वाढविण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. बँकॉक येथे झालेल्या या सह्यांमुळे सदस्य देशांच्या दरम्यान सागरी व्यापाराला एक नवीन वेग मिळणार आहे, ज्यामुळे आर्थिक विकासाला चालना मिळेल. बँकॉक ही ठिकाणाच्या दृष्टिकोनातून महत्त्वाची आहे कारण येथे या करारावर चर्चा आणि सह्या करण्यासाठी सर्व संबंधित देशांच्या प्रतिनिधींनी एकत्र येण्याची संधी मिळाली. यामुळे या कराराची अंमलबजावणी जलद गतीने होऊ शकेल, जेणेकरून सदस्य देशांचे सागरी सहकार्य मजबूत करता येईल.

बिम्स्टेक संकटकालीन व्यवस्थापन केंद्राचा प्रस्ताव भारत मध्ये ठेवण्यात आला, हा पर्याय योग्य आहे. भारताने बिम्स्टेक (बंगालच्या उपसागरातील बहुपक्षीय तंत्रज्ञान आणि आर्थिक सहकार्य) च्या सदस्य देशांना एकत्र आणण्यासाठी आणि आपत्कालीन परिस्थितींमध्ये सहकार्य वाढवण्यासाठी हा प्रस्ताव दिला आहे. भारताने या केंद्राची स्थापना आपत्कालीन व्यवस्थापन क्षेत्रात सहकार्य वाढवण्यासाठी केली आहे, ज्यामुळे सदस्य देशांमध्ये आपत्ती व्यवस्थापनाचे ज्ञान व कौशल्य वाढवले जाईल. त्यामुळे भारताचा हा प्रस्ताव बिम्स्टेकच्या उद्देशांना अनुरूप आहे आणि त्यामुळे हा पर्याय योग्य ठरतो.

श्रीलंका 2040 पर्यंत 70% स्वच्छ ऊर्जा उत्पादन करण्याचे उद्दिष्ट पूर्ण करण्यासाठी भारताच्या सहकार्याची अपेक्षा करत आहे, ह्या कारणामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. भारत आणि श्रीलंका यांच्यात ऊर्जा क्षेत्रात सहकार्य वाढत आहे, ज्यामुळे दोन्ही देशांमध्ये सामंजस्यपूर्ण विकास साधता येईल. भारताने स्वच्छ ऊर्जा तंत्रज्ञानात प्रगती केली आहे आणि त्याच्या अनुभवाचा उपयोग श्रीलंकेसाठी फायदेशीर ठरू शकतो. यामुळे श्रीलंका नवीन ऊर्जा स्रोतांचा वापर वाढवण्याचा, तसेच पर्यावरणीय टिकाव राखण्याचा प्रयत्न करत आहे. भारताची सहकार्याची उपलब्धता श्रीलंकेच्या ऊर्जा धोरणांच्या यशस्वितेसाठी महत्त्वाची ठरते, ज्यामुळे दीर्घकालीन आर्थिक विकास साधता येईल.

बिम्स्टेक शिखर परिषदेचे 2025 चे ठिकाण बँकॉक (थायलंड) आहे, जे बिम्स्टेक सदस्य देशांच्या सहकार्याला प्रोत्साहन देण्यासाठी महत्त्वाचे आहे. या परिषदेमध्ये, आर्थिक, सांस्कृतिक व सुरक्षा शाखांमध्ये सहकार्य वाढवण्यासाठी चर्चा आणि निर्णय घेतले जातात. बँकॉक हे ठिकाण या परिषदेसाठी रणनीतिक दृष्ट्या उपयुक्त आहे कारण थायलंड हा बिम्स्टेकच्या सक्रिय सदस्यांपैकी एक आहे आणि त्याला मजबूत आर्थिक व राजकीय संबंध आहेत. यामुळे, बँकॉकमध्ये परिषद आयोजित केल्याने सदस्य देशांच्या सहकार्यात अधिक गती येईल आणि आर्थिक विकासास चालना मिळेल. यामुळे, 2025 च्या बिम्स्टेक शिखर परिषदेसाठी बँकॉक हे योग्य ठिकाण आहे.

अरुण-3 जलविद्युत प्रकल्प नेपाळमध्ये स्थित आहे. हा प्रकल्प भौगोलिकदृष्ट्या नेपाळच्या अरुण नदीवर बांधलेला आहे आणि याची क्षमता सुमारे 900 मेगावॅट आहे. अरुण-3 प्रकल्पामुळे नेपाळच्या ऊर्जा आवश्यकतांची पूर्तता करण्यात मदत मिळेल, तसेच यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल. या प्रकल्पाच्या माध्यमातून उत्पादन होणाऱ्या विद्युत ऊर्जा उपयोगी ठरणार आहे, त्यामुळे नेपाळमध्ये ऊर्जा क्षेत्रात सुधारणा होईल. हा प्रकल्प भारत आणि नेपाळ यांच्यातील सहकार्याचे एक उदाहरण आहे, जे दोन्ही देशांच्या विकासासाठी महत्त्वाचे आहे. त्यामुळे, अरुण-3 जलविद्युत प्रकल्पाचे स्थान नेपाळमध्ये असल्यामुळे हा पर्याय योग्य आहे.

बिमस्टेक (BIMSTEC) ची स्थापना 6 जून 1997 रोजी झाली होती, हा पर्याय बरोबर आहे. बिमस्टेक म्हणजे 'बे नंतरच्या क्षेत्रीय सहकार्य संघटना' आणि यामध्ये भारत, बांगलादेश, म्यानमार, थायलंड, श्रीलंका, भूतान आणि नेपाळ या सात देशांचा समावेश आहे. या संघटनेचा उद्देश आर्थिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक सहकार्य वाढविणे आहे. स्थापना झाल्यानंतर, बिमस्टेकने क्षेत्रीय स्थिरता, व्यापार, गुंतवणूक आणि विकास यावर लक्ष केंद्रित केले आहे. या संघटनेच्या माध्यमातून सदस्य देशांमध्ये सहकार्य वाढवून, विकासाच्या प्रक्रियेत गती आणण्याचा प्रयत्न केला जात आहे, ज्यामुळे या क्षेत्रातील सहकार्य अधिक मजबूत होत आहे.

मॉरिशसने ISA (International Solar Alliance) च्या कंट्री पार्टनरशिप फ्रेमवर्कवर स्वाक्षरी करणारा आफ्रिकेतील पहिला देश 2025 मध्ये ठरला, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या फ्रेमवर्कच्या माध्यमातून मॉरिशसने सौर ऊर्जा क्षेत्रातील आंतरराष्ट्रीय सहकार्य वाढवण्यास आपल्या प्रतिबद्धतेची दर्शविली आहे. ISA ही एक आंतरराष्ट्रीय संघटना आहे जी सौर ऊर्जा वापराच्या प्रसारासाठी काम करते, विशेषतः विकासशील देशांमध्ये. मॉरिशसच्या या पावलामुळे अन्य आफ्रिकी देशांना सौर ऊर्जा तंत्रज्ञान स्वीकारण्यास आणि पर्यावरणीय व ऊर्जा सुरक्षा वाढवण्यास प्रेरणा मिळेल. त्यामुळे, 2025 हा वर्ष मॉरिशससाठी एक महत्त्वाचा टर्निंग पॉइंट ठरतो.

नेपाळने भारतातील ऊर्जा कंपन्यांमार्फत भारताला 10,000 मेगावॅट जलविद्युत निर्यात करण्याचा महत्त्वाकांक्षी प्रस्ताव ठेवला आहे, म्हणून हा पर्याय बरोबर आहे. हा प्रस्ताव दोन्ही देशांमध्ये ऊर्जा सहकार्य वाढविण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. नेपाळच्या जलविद्युत क्षमतेचा उपयोग करून, त्याला आर्थिक वृद्धीच्या आणि ऊर्जेच्या क्षेत्रातील स्वावलंबनाच्या उद्दिष्टांसाठी मदत मिळेल. यामुळे भारताला देखील पर्यावरणपूरक ऊर्जा स्रोतांमध्ये वाढ करण्यास आणि ऊर्जा सुरक्षा सुधारण्यास मदत होईल. नेपाळच्या जलविद्युत प्रकल्पांची क्षमता आणि भारताच्या वाढत्या ऊर्जा मागणीचा विचार करता, हा प्रस्ताव दोन्ही देशांसाठी फायदेशीर ठरू शकतो.

एप्रिल 2025 मध्ये यूक्रेनने भारताला गव्हाच्या निर्यातीचे आवाहन केले आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. यूक्रेन हे गव्हाचा एक महत्त्वाचा उत्पादक देश आहे आणि त्याच्या गव्हाला जागतिक बाजारात एक विशेष स्थान आहे. भारताला गव्हाच्या निर्यातीसाठी आवाहन करणेामुळे, दोन्ही देशांमधील व्यावसायिक संबंध मजबूत करण्याची संधी निर्माण होते. यूक्रेनच्या कृषी क्षेत्रात सुधारणा करण्यावर लक्ष केंद्रित केल्याने भारतासारख्या मोठ्या बाजारपेठेत प्रवेश साधला जात आहे. या आवाहनामुळे भारताने गव्हाचे उत्पादन आणि निर्यात वाढवण्यासाठी आवश्यक पावले उचलण्यास प्रेरणा मिळेल, ज्यामुळे कृषी विकासात मदत होईल. त्यामुळे, युक्रेनचे आवाहन हे दोन्ही देशांसाठी फायदेशीर ठरू शकते.

सिंगापूरने 'सिंगापूर इंडिया हॅकथॉन' चे आयोजन एप्रिल 2025 मध्ये केले, हे बरोबर उत्तर आहे. हॅकथॉन हा एक विशेष कार्यक्रम असतो जिथे विविध क्षेत्रातील तज्ञ, विद्यार्थी आणि उद्योजक एकत्र येऊन नवीन तंत्रज्ञान विकसित करतात. या कार्यक्रमाचा उद्देश भारत आणि सिंगापूर यांच्यातील सहकार्य वाढवणे आणि नवकल्पनांना प्रोत्साहन देणे आहे. एप्रिल 2025 मध्ये हॅकथॉन आयोजित केल्याने या क्षेत्रातील नवोदितांना आणि तज्ञांना आपले विचार समोर आणण्याची संधी मिळेल. यामुळे दोन्ही देशांमधील तंत्रज्ञानाच्या आदानप्रदानाला चालना मिळेल, ज्यामुळे दीर्घकालीन सहयोगाला धार येईल.

टर्कीसोबतची युरोपियन युनियनमध्ये प्रवेश चर्चा 2016 पासून गोठवण्यात आली होती, हे टर्कीमधील लोकशाही मानवाधिकार उल्लंघनामुळे झाले. युरोपियन युनियनने टर्कीत मानवाधिकारांचे उल्लंघन, अभिव्यक्तीची स्वातंत्र्य कमी होणे आणि लोकशाही प्रक्रियांमध्ये अडथळे निर्माण करण्याच्या घटनांकडे लक्ष वेधले. टर्कीतील सत्ताधारी सरकारने अनेक पत्रकार, नागरिक समाज कार्यकर्ते आणि राजकीय विरोधकांना दबावात ठेवले, ज्यामुळे युरोपियन युनियनच्या मूल्यांबद्दल चिंता निर्माण झाली. त्यामुळे, युनियनने टर्कीसोबतच्या चर्चा थांबवण्याचा निर्णय घेतला, कारण त्यांनी मानवी हक्क आणि लोकशाही प्रक्रियांचे मोठ्या प्रमाणात उल्लंघन केले आहे. यामुळे टर्कीच्या युरोपियन युनियनमध्ये प्रवेशाच्या प्रक्रियेला मोठा धक्का बसला.

भारताने IBCA (Indian-Bangladesh Cooperation Agreement) च्या मुख्यालयासाठी 150 कोटी रुपये आर्थिक मदत मंजूर केली आहे. ही आर्थिक मदत भारताच्या शेजारील देशांसोबतच्या सहकार्याला बळकटी देण्यासाठी महत्त्वाची आहे. IBCA अंतर्गत भारत आणि बांगलादेश यांच्यातील सहकार्य अधिक मजबूत करण्याच्या उद्देशाने ही मदत उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. या आर्थिक सहाय्यामुळे ना केवळ दोन देशांमधील संबंध सुधारतील, तर विविध सामाजिक, आर्थिक आणि सांस्कृतिक प्रकल्पांना देखील चालना मिळेल. भारताची ही मदत दळणवळण, व्यापार आणि अन्य विकासात्मक उपक्रमांमध्ये योगदान देईल, ज्यामुळे दोन्ही देशांच्या संबंधात एक नवीन पर्व सुरू होईल.

हंगेरी हा ICC (आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषद) मधून माघार घेणारा पहिला युरोपीय देश आहे, ज्यामुळे त्याचे नाव इतिहासात स्थान मिळाले आहे. हंगेरीने क्रिकेटच्या आंतरराष्ट्रीय स्तरावर आपली सदस्यता रद्द केली आणि यामुळे देशाच्या क्रिकेट संघाने प्रतिस्पर्धात्मक आंतरराष्ट्रीय सामन्यांमध्ये भाग घेणे थांबवले.ICC मध्ये हंगेरीच्या माघारीचा निर्णय विविध कारणांवर आधारित होता, ज्यात आर्थिक आव्हाने आणि क्रिकेटच्या लोकप्रियतेतील घट यांचा समावेश होता. त्यामुळे, "हंगेरी" हा पर्याय बरोबर आहे, कारण तो तथ्यात्मक दृष्ट्या योग्य आहे आणि ऐतिहासिक महत्त्व व्यक्त करतो.

रॉटरडॅम कराराचा उद्देश घातक रसायने आणि कीटकनाशकांच्या आंतरराष्ट्रीय व्यापारात सामायिक जबाबदारीला प्रोत्साहन देणे हा आहे, कारण हा करार विषारी पदार्थांच्या सुरक्षित व्यापार निरीक्षणास संबंधित आहे. या कराराद्वारे, सदस्य देशांना या रसायनांच्या व्यापारातील धोके आणि त्यावर नियंत्रण ठेवण्यास मदत केली जाते, ज्यामुळे मानव आरोग्य आणि पर्यावरणाचे संरक्षण होईल. रॉटरडॅम करारामुळे, सदस्य देशांना या रसायनांचा व्यापार करतांना योग्य माहितीची देवाणघेवाण करण्याची आवश्यकता भासते, ज्यामुळे सुरक्षितता सुनिश्चित केली जाऊ शकते. यामुळे, या कराराचा उद्देश जागतिक स्तरावर अधिक सुरक्षा आणि जबाबदारी सुनिश्चित करणे आहे, ज्यामुळे प्रदूषण आणि आरोग्य समस्यांची कमी केली जाऊ शकते.

ब्रिक्समध्ये 1 जानेवारी 2025 पासून सामील न होणारा देश अर्जेंटिना आहे, हा पर्याय योग्य आहे. अर्जेंटिनाने या गटात सामील होण्याची प्रक्रिया सुरू केली होती, परंतु विविध आंतरराष्ट्रीय परिस्थिती आणि अंतर्गत समस्यांमुळे ती प्रक्रिया यशस्वी झाली नाही. त्यामुळे, अर्जेंटिना ब्रिक्समध्ये नव्या सदस्यांच्या यादीत स्थान मिळवू शकले नाही. याउलट, इजिप्त, इराण आणि इथियोपिया या देशांनी सध्याच्या ब्रिक्स विस्तार प्रक्रियेत स्थान मिळवले आहे आणि 2025 मध्ये या गटात सामील होण्याची तयारी करत आहेत. अर्जेंटिनाच्या बाबतीत, त्याची गैरसोय या गटात सामील होण्यात अडथळा ठरली आहे.

स्टॉकहोम कराराचा उद्देश 'दीर्घस्थायी सेंद्रिय प्रदूषकांचे उत्पादन आणि वापर मर्यादित करणे' हा पर्याय योग्य आहे. हा करार 2001 मध्ये स्वीकारण्यात आला होता आणि त्याचा मुख्य उद्देश पर्यावरण आणि मानवी आरोग्यावर हानिकारक प्रभाव टाकणाऱ्या सेंद्रिय प्रदूषकांना कमी करणे आहे. दीर्घकालीन प्रदूषकांचे उत्पादन आणि वापर कमी केल्याने प्रदूषणात घट येते आणि त्यामुळे पर्यावरणीय संतुलन राखण्यास मदत होते. या करारामुळे जागतिक पातळीवर प्रदूषण कमी करण्याच्या दिशेने महत्त्वपूर्ण पाऊले उचलली जातात. त्यामुळे, हा पर्याय स्थिरता आणि आरोग्याला प्रोत्साहन देण्यासाठी अत्यंत महत्वाचा आहे.

लंडन हे ब्रिटनमधील सर्वोच्च न्यायालयाचे शहर आहे, जे न्यायालयीन निर्णयांना महत्त्वपूर्ण ठिकाण आहे. 16 एप्रिल 2025 रोजी दिलेल्या निकालामध्ये जैविकदृष्ट्या स्त्री म्हणून जन्माला आलेल्या व्यक्तींना महिलांच्या अधिकारांचा समावेश करण्याचा निर्णय घेतला गेला, जो लैंगिक समतेच्या संदर्भात एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. लंडनमध्ये असलेल्या सर्वोच्च न्यायालयाचा हा निर्णय सामाजिक आणि कायदेशीर दृष्ट्या अत्यंत प्रभावशाली आहे, कारण यामुळे व्यक्तींच्या लैंगिक ओळखीच्या अधिकारांचे संरक्षण अधिक मजबूत होते. यामुळे लंडनच्या न्यायालयाचे महत्त्व आणखी वाढले आहे, जेथे कायद्यातील बदल आणि सुधारणा घडवण्यासाठी महत्त्वाचे निर्णय घेतले जातात.

रशियाने अफगाणिस्तानमधील 'तालिबान' या संघटनेवर घातलेली बंदी तात्पुरती स्थगित केली आहे हा पर्याय बरोबर आहे. रशियाने तालिबानशी संवाद साधण्यास सुरुवात केली आहे, जेणेकरून अफगाणिस्तानातील स्थैर्य आणि सुरक्षा यावर चर्चा करता येईल. तालिबानने काही महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर आश्वासन दिले आहे, ज्यामुळे रशियाला त्यांच्या नेतृत्वाबद्दल थोडा विश्वास वाटतो. यामुळे दोन्ही देशांमध्ये संवाद आणि सहकार्य वाढवण्याची संधी निर्माण झाली आहे, जे अफगाणिस्तानातील विविध आव्हानांना सामोरे जाण्यासाठी महत्त्वाचे आहे. तालिबानच्या स्थितीवर रशियाचा दृष्टिकोन बदलला असल्याने, हा निर्णय जागतिक पातळीवर महत्त्वाचा ठरतो.

आंतरराष्ट्रीय सौर आघाडीत (ISA) सामील होणारा 105 वा देश अल्जेरिया ठरला आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. अल्जेरियाने ISA मध्ये सामील होऊन सौर ऊर्जा वापरण्यातील वर्धिष्णुतेसाठी आपल्या प्रतिबद्धतेची पुष्टी केली आहे. ISA चा उद्देश सौर ऊर्जा तंत्रज्ञानाच्या विकासाला प्रोत्साहन देणे आणि त्याच्या वापराला चालना देणे आहे, ज्यामुळे जागतिक तापमान वाढ कमी करण्यासाठी मदत होईल. अल्जेरियासारख्या देशांनी सौर ऊर्जा स्रोतांचा वापर करणे, त्यांच्या ऊर्जा सुरक्षेसाठी आणि पर्यावरणीय फायदे मिळवण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरते. त्यामुळे, अल्जेरियाचा ISA मध्ये सामील होणे हे जागतिक सौर ऊर्जा उपक्रमाला एक महत्त्वाचे योगदान आहे.

Insurance Regulatory and Development Authority of India हे IRDAI चे पूर्ण रूप आहे आणि हे भारतातील विमा क्षेत्राचे नियमन व विकास करण्यासाठी स्थापित केलेले एक प्राधिकरण आहे. याचे मुख्य उद्दिष्ट विमा कंपन्यांचे नियमन करणे, ग्राहकांच्या हक्कांचे संरक्षण करणे आणि विमा उद्योगाच्या विकासास प्रोत्साहन देणे आहे. 1 एप्रिल 2025 पासून परदेशात जाणाऱ्या भारतीयांसाठी आंतरराष्ट्रीय प्रवास विमा घेणे सक्तीचे करण्याचा निर्णय ग्राहकांच्या सुरक्षेसाठी महत्त्वाचा आहे. यामुळे प्रवास करताना अनपेक्षित घटनांच्या बाबतीत संरक्षण मिळवता येईल, ज्यामुळे जनतेच्या कल्याणावर सकारात्मक परिणाम होईल. यामुळे IRDAI च्या कार्याचे महत्त्व अधोरेखित होते, जे विमा क्षेत्रात पारदर्शकता आणि विश्वासार्हता निर्माण करण्यासाठी कार्यरत आहे.

फेब्रुवारी 2024 हा प्रश्नाचे बरोबर उत्तर आहे कारण भारताने IBCA (इंटरनॅशनल बँकिंग आणि कॉमर्स असोसिएशन) च्या मुख्यालयासाठी 150 कोटी रुपयांची मदत फेब्रुवारी 2024 मध्ये मंजूर केली. या मदतीमुळे IBCA च्या कार्यक्षमता आणि विकासाला गती मिळेल, तसेच आर्थिक सहकार्याच्या क्षेत्रात भारताची भूमिका अधिक मजबूत होईल. भारत सरकारच्या या निर्णयामुळे जागतिक बँकिंग क्षेत्रात भारताची उपस्थिती वाढेल आणि सहयोगी संस्थांच्या विकासासाठी आवश्यक असलेल्या आधुनिक सुविधांचा विकास होईल. त्यामुळे, फेब्रुवारी 2024 हा पर्याय योग्य असून, आर्थिक विकासाच्या दिशेने भारताची वचनबद्धता दर्शवतो.

भारत हा योग्य पर्याय आहे कारण बिम्स्टेक नॅनो उपग्रह उत्पादनाचा प्रस्ताव भारताने दिला आहे. हा उपग्रह उत्पादन कार्यक्रम बिम्स्टेक (बंगालच्या उपसागरातील बहुक्षेत्रीय तांत्रिक व आर्थिक सहयोग संघटना) सदस्य देशांच्या सहकार्याने कार्यान्वित केला जात आहे. भारताच्या स्पेस रिसर्च ऑर्गनायझेशन (ISRO) च्या तंत्रज्ञानाचा उपयोग करून, हा उपग्रह तयार करून सदसद्विवेकबुध्दी, कृषी, हवामान, पर्यावरण आणि आपत्ती व्यवस्थापनाशी संबंधित माहितीची देवाणघेवाण साधली जाईल. यामुळे बिम्स्टेक देशांमध्ये वैज्ञानिक सहकार्य आणि तंत्रज्ञानाच्या विकासाला चालना मिळेल. त्यामुळे, भारत हा पर्याय योग्य आहे.

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी थायलंडमध्ये पार पडलेल्या बिमस्टेक परिषदेमध्ये सदस्य देशांमधील संबंध दृढ व्हावेत यासाठी 21 मुद्द्यांचा कृती आराखडा सादर केला. हा आराखडा बिमस्टेक क्षेत्रातील सहकार्य आणि विकास साधण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे, कारण तो सदस्य देशांमधील आर्थिक, सांस्कृतिक आणि सुरक्षा संबंधांना चालना देण्याचा उद्देश ठेवतो. यामध्ये विविध क्षेत्रांमध्ये सहकार्य, व्यापार वाढवणे आणि पर्यावरणीय समस्यांवर एकत्र येऊन काम करण्याबाबतच्या सूचना समाविष्ट आहेत. 21 मुद्दे सादर केल्यामुळे बिमस्टेक देशांच्या सहकार्याला एक संरचना मिळाली आहे, ज्यामुळे या देशांना एकमेकांशी अधिक प्रभावीपणे संवाद साधता येईल आणि विकास साधता येईल.

AIM4NatuRe उपक्रमाचा उद्देश परिसंस्थेच्या पुनर्संचयनावर देखरेख आणि अहवाल देणे हा पर्याय योग्य आहे. हा उपक्रम नैसर्गिक संसाधनांचे व्यवस्थापन आणि पुनर्संचयनेवर लक्ष केंद्रित करतो, ज्यामुळे पर्यावरणीय स्थिरता साधता येते. या उपक्रमातून विविध पर्यावरणीय प्रकल्पांचे मूल्यांकन आणि प्रभावी उपाययोजना करण्यासाठी ठोस अहवाल तयार केले जातात. परिसंस्थेच्या पुनर्संचयना प्रक्रियेत जल, जमीन आणि जैवविविधतेचे संरक्षण करण्यात महत्त्व आहे, जे पर्यावरणाच्या संतुलनासाठी आवश्यक आहे. यामुळे AIM4NatuRe उपक्रमाने पर्यावरणीय समस्यांचे निराकरण करण्यात योगदान देण्याबरोबरच, सतत विकासाच्या उद्दिष्टांचा देखील पाठपुरावा केला जातो, जो आधुनिक काळात अत्यंत आवश्यक आहे.

भारत आणि संयुक्त अरब अमिराती (UAE) यांच्यातील व्यापक आर्थिक भागीदारी कराराला (CEPA) 1 मे 2025 रोजी 1 वर्षे पूर्ण झाली हे बरोबर उत्तर आहे. हा करार 1 मे 2022 रोजी लागू झाला होता, ज्यामुळे व्यापार आणि आर्थिक सहकार्याला नवीन गती मिळाली. CEPA द्वारे भारत आणि UAE यांच्यातील व्यापार वाटाघाटींना प्रोत्साहन मिळते, ज्यामध्ये विविध क्षेत्रांमध्ये सहकार्य वाढवण्याचा उद्देश आहे. या करारामुळे दोन्ही देशांच्या अर्थव्यवस्थेला फायदा होईल आणि रोजगाराच्या संधी वाढतील. त्यामुळे, कराराच्या अस्तित्वाला एक वर्ष पूर्ण झाल्यावर, याची महत्त्वपूर्णता अधिक अधोरेखित होते.

बांगलादेश हा पर्याय बरोबर आहे कारण मार्च 2025 पासून बिमस्टेक संघटनेचे अध्यक्षपद बांगलादेशाकडे असेल. बिमस्टेक म्हणजे 'बंगालच्या उपसागरातील सहकार्य' या संघटनेत भारत, बांगलादेश, भूतान, नेपाळ, श्रीलंका, थायलंड आणि म्यानमार या देशांचा समावेश आहे. बांगलादेशने या संघटनेच्या अध्यक्षपदाची जबाबदारी घेतल्याने यामागील उद्देश म्हणजे सदस्य देशांमध्ये सहकार्य, विकास आणि स्थिरतेला प्रोत्साहन देणे हे आहे. यामुळे बांगलादेशचे आंतरराष्ट्रीय क्षेत्रातले महत्त्व वाढते आणि या देशाने आपल्या अध्यक्षपदाद्वारे बिमस्टेकच्या उद्दिष्टांना गती देण्याची अपेक्षा आहे, त्यामुळे बांगलादेश हा पर्याय योग्य ठरतो.

शिपिंग उद्योगावर जागतिक कार्बन कर 11 एप्रिल 2025 रोजी लागू करण्यात आला आहे, हा पर्याय बरोबर आहे. हा कर जागतिक तापमान वाढ कमी करण्याच्या उद्देशाने घेतलेल्या उपक्रमांचा एक भाग आहे. यामुळे शिपिंग उद्योगाच्या कार्बन उत्सर्जनावर नियंत्रण ठेवणे शक्य होईल आणि पर्यावरण संरक्षणासाठी महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले जाईल. या करामुळे शिपिंग कंपन्या त्यांच्या कार्यपद्धतींमध्ये सुधारणा करणार आहेत, ज्यामुळे त्यांनी पर्यावरणीय दृष्टीकोनातून अधिक जबाबदार बनावे लागेल. यामुळे दीर्घकालीन दृष्टिकोनातून जलमार्गाने वाहतूक करणाऱ्या उद्योगाच्या टिकाऊ विकासास चालना मिळेल. या निर्णयामुळे जागतिक स्तरावर शुद्ध वायू आणि कमी प्रदूषणाचे वातावरण तयार करण्यास मदत होईल.

डायनासोर हायवेचा शोध ब्रिटनमध्ये लागला, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. हा शोध ब्रिटनच्या डेव्हन क्षेत्रात लागला, जिथे डायनासोरच्या खुणा आणि हाडांचे अवशेष आढळले आहेत. या हायवेवर विविध प्रकारच्या डायनासोरच्या पायांच्या खुणा दिसून येतात, ज्यामुळे या क्षेत्रातील भूगर्भीय अध्ययनात महत्त्वपूर्ण मदत होते. डायनासोर हायवेने वैज्ञानिक आणि पर्यटकांना एकत्रितपणे आकर्षित केले आहे, कारण हे स्थान डायनासोरच्या इतिहासाचा एक मोठा भाग दर्शवते. या शोधामुळे जीवाश्म विज्ञान आणि पुरातत्त्वशास्त्र क्षेत्रात नवे अन्वेषण आणि संशोधन करण्याची संधी निर्माण झाली आहे, ज्यामुळे डायनासोरच्या जीवनशैली आणि त्यांच्या अस्तित्वाची समज वाढते.

डायनासोर हायवेचा शोध ब्रिटनमध्ये लागला आहे, म्हणून हा पर्याय बरोबर आहे. डायनासोर हायवे म्हणजेच डायनासोरांच्या जीवाश्मांचे महत्त्वाचे ठिकाण, जे विशेषतः स्कॉटलंडमध्ये आढळले आहे. या ठिकाणी डायनासोरांच्या पायांच्या छायाचित्रांनी सजलेले खडक आहेत, जे त्यावेळी त्या भागात डायनासोरांचा अस्तित्व असल्याचे दर्शवतात. या शोधामुळे वैज्ञानिकांना डायनासोरांच्या जीवनशैली, त्यांच्या वस्तीच्या ठिकाणांची माहिती मिळवण्यास मदत झाली आहे. यामुळे जीवाश्मशास्त्रात महत्त्वपूर्ण योगदान झाले असून, पर्यटकोंसाठी देखील या ठिकाणाची आकर्षण वाढल्यामुळे स्थानिक पर्यटन उद्योगालाही गती मिळाली आहे. त्यामुळे ब्रिटन हा या शोधाचा योग्य संदर्भ आहे.

बिम्स्टेक बँकॉक व्हिजन 2030 मध्ये 21 मुद्द्यांचा कृती आराखडा समाविष्ट आहे, म्हणून हा पर्याय बरोबर आहे. या आराखड्यात विविध महत्त्वाचे क्षेत्रे जसे की आर्थिक सहकार्य, व्यापार, सुरक्षा, पर्यावरण संरक्षण, आणि सामाजिक विकास यांचा समावेश केला आहे. बिम्स्टेकच्या सदस्य देशांनी या मुद्द्यांवर एकत्रितपणे कार्य करण्याची योजना तयार केली आहे, ज्यामुळे त्यांच्या आर्थिक विकासाला वर्धिष्णुता येईल आणि सुरक्षा व स्थिरतेत सुधारणा होईल. या 21 मुद्द्यांमुळे सदस्य देशांमधील सहकार्य वाढीला मदत होईल आणि यामुळे एक मजबूत आणि एकत्रित बिम्स्टेक क्षेत्र निर्माण होईल. त्यामुळे, 21 मुद्द्यांचा कृती आराखडा हा बिम्स्टेक बँकॉक व्हिजन 2030 चा एक मूलभूत घटक आहे.

'बिम्स्टेक बँकॉक व्हिजन 2030' चा उद्देश 'समृद्ध, लवचिक आणि खुले बिम्स्टेक' आहे, हे उत्तर योग्य आहे. या व्हिजन अंतर्गत, बिम्स्टेक सदस्य राष्ट्रे एकत्र येऊन आर्थिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक विकासाला चालना देण्यास प्राधान्य देतात. या दृष्टिकोनात, सदस्य देशांमध्ये समांतर विकास साधण्यासाठी सहकार्यात सुधारणा, व्यापार व गुंतवणूक वाढवणे, तसेच मानवविकासावर लक्ष केंद्रित करणे आवश्यक आहे. 'समृद्ध, लवचिक आणि खुले बिम्स्टेक' ही संकल्पना या सहकार्यातील सर्व सदस्य देशांच्या सहकार्याने एकत्रित विकास साधण्यासाठी महत्त्वाची ठरते. इतर पर्याय विशिष्ट उद्देशांवर लक्ष केंद्रित करतात, पण या मुख्य उद्देशाचा समावेश त्यात आहे, त्यामुळे हा पर्याय अधिक व्यापक आणि समग्र आहे.

2025 हा प्रश्नाचा बरोबर उत्तर आहे कारण चीनने 2025 वर्षी जगातील पहिले 'मोबाईल हॉस्पिटल' सुरू करण्याची योजना जाहीर केली आहे. या उपक्रमाचा उद्देश आरोग्य सेवा अधिक उपलब्ध करून देणे आणि दुर्गम भागातील लोकांना वेगवान आणि प्रभावी उपचार पुरवणे आहे. मोबाईल हॉस्पिटल प्रकल्पामुळे, चीनमध्ये आरोग्यसेवा प्रणालीमध्ये सुधारणा होईल आणि आरोग्य सेवांच्या वितरणामध्ये अधिक समावेशी दृष्टिकोन प्राप्त होईल. यामुळे समाजातील विविध स्तरांवर आरोग्य सुविधांचा फायदा होईल आणि रुग्णांची अपेक्षा पूर्ण केली जाईल. या उपक्रमातून आरोग्य सेवा क्षेत्रात नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर आणि ग्रामीण भागातील लोकांच्या आरोग्याची काळजी घेण्याबद्दलची चीनची वचनबद्धता स्पष्ट होते.