राष्ट्रीय कर्मयोगी जनसेवा कार्यक्रमाचे एक सत्र आयुष मंत्रालयाने नवी दिल्लीमध्ये आयोजित केले होते. नवी दिल्ली हे भारताचे राजधानीचे शहर आहे आणि येथे अनेक महत्त्वाच्या सरकारी कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते. आयुष मंत्रालयाने या सत्रात विविध विषयांवर चर्चा केली, ज्यामध्ये आयुर्वेद, योग आणि अन्य पारंपरिक उपचार पद्धतींचा समावेश होता. या कार्यक्रमाचे मुख्य उद्दिष्ट जनतेतील जागरूकता वाढवणे आणि आयुर्वेद व योगाच्या माध्यमातून आरोग्यसेवा सुधारण्यावर लक्ष केंद्रित करणे होते. त्यामुळे नवी दिल्ली हे स्थान या कार्यक्रमासाठी अत्यंत योग्य होते, कारण येथे सरकारी अधिकारी, तज्ञ आणि विविध क्षेत्रातील प्रतिनिधींची उपस्थिती असते.

विझिंजम आंतरराष्ट्रीय खोल पाण्याचे बहुउद्देशीय बंदर हा पर्याय योग्य आहे कारण पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 2 मे 2025 रोजी केरळमधील तिरुअनंतपुरम येथे या बंदराचे लोकार्पण केले. विझिंजम बंदर हे एक महत्त्वाचे आंतरराष्ट्रीय बंदर आहे, जे व्यापार आणि वाहतुकीसाठी महत्त्वाचे ठरत आहे. या बंदरामुळे केरळ राज्याच्या अर्थव्यवस्थेला चालना मिळणार आहे आणि ते जागतिक स्तरावरच्या व्यापारासाठी एक महत्त्वाचे केंद्र बनणार आहे. या प्रकल्पाद्वारे स्थानिक बेरोजगारी कमी होण्यास मदत होईल आणि क्षेत्रात आर्थिक विकास होईल. त्यामुळे, विझिंजम बंदराचे उद्घाटन हे भारताच्या समुद्री व्यापाराच्या वाढीसाठी एक महत्त्वाकांक्षी पाऊल आहे.

उत्तर भारतातील पहिल्या अणुऊर्जा प्रकल्पाची घोषणा हरियाणामध्ये करण्यात आली. या प्रकल्पामुळे भारताच्या अणुऊर्जा क्षेत्रात मोठी प्रगती होईल आणि ऊर्जा उत्पादनासाठी नवीन शक्यता उघडतील. हरियाणा राज्याने या प्रकल्पामुळे नवी ऊर्जा स्त्रोतांचा वापर करून पर्यावरणासाठी सुसंगत उपाययोजना केल्या आहेत. अणुऊर्जा प्रकल्पामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल, रोजगार संधी वाढतील आणि ऊर्जा सुरक्षेत सुधारणा होईल. या प्रकल्पाचे महत्त्व लक्षात घेतल्यास, हरियाणामध्ये अणुऊर्जा क्षेत्रात केलेले पाऊल भारताच्या ऊर्जा धोरणात एक महत्त्वाचे स्थान मिळवते. त्यामुळे हरियाणामध्ये झालेला हा निर्णय अत्यंत सकारात्मक ठरणार आहे.

भारतीय सांस्कृतिक संबंध परिषदेचा (ICCR) 75 वा वर्धापन दिन ढाक्यात साजरा करण्यात आला, कारण ICCR ने आपल्या कार्यक्षेत्राचा विस्तार करून भारताच्या सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक संबंधांना जागतिक स्तरावर प्रमोट करण्यासाठी विशेष कार्यक्रम आयोजित केले होते. ढाका हे बांगलादेशाचे राजधानी शहर असून, तेथे भारत आणि बांगलादेश यांच्यातील सांस्कृतिक आदान-प्रदानाला अधिक महत्त्व दिले जाते. या कार्यक्रमाद्वारे भारताच्या संस्कृतीचे सादरीकरण आणि बांगलादेशातील सांस्कृतिक वारशाशी संबंधित संवाद साधण्याचा प्रयत्न करण्यात आला. त्यामुळे हा पर्याय योग्य ठरतो, कारण वर्धापन दिनाचे आयोजन त्या ठिकाणी झाले आहे जेथे भारतीय संस्कृतीचा प्रभाव आणि संबंध अधिक दृढ आहेत.

मुंबईवरील 26/11 च्या दहशतवादी हल्ल्यातील मुख्य आरोपी तहव्वूर हुसैन राणा याला अमेरिका देशातून भारताच्या ताब्यात घेण्यात आले. राणा हा एक प्रमुख साजिशकर्ता होता, ज्याने या हल्ल्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली होती. अमेरिकेच्या सुरक्षा यंत्रणांनी त्याला पकडण्यास मदत केली, कारण तो तिथे रहात होता आणि त्याच्या विरुद्ध अनेक खटले होते. भारत आणि अमेरिका यांच्यातील सुरक्षा सहकार्यामुळे राणा याला भारतात आणणे शक्य झाले. त्यामुळे, अमेरिकेचा हा सहभाग महत्त्वपूर्ण ठरला आहे, ज्यामुळे भारताला त्याच्या अटकेसाठी आवश्यक ती माहिती आणि मदत मिळाली.

500 कोटी रुपये हा पर्याय योग्य आहे कारण अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी मणिपूरमध्ये आकस्मिकता निधी स्थापन करण्यासाठी 500 कोटी रुपये निधीची घोषणा केली. मणिपूरमधील सद्यस्थितीला लक्षात घेतल्यानंतर, या निधीचा उपयोग स्थानिक विकास, पुनर्वसन आणि आवश्यक सार्वजनिक सेवांसाठी करण्यात येणार आहे. या निधीच्या माध्यमातून मणिपूरच्या लोकांना आवश्यक असलेल्या साहाय्याची पूर्तता केली जाईल, ज्यामुळे त्या परिसरात स्थिरता आणि विकास साधता येईल. त्यामुळे 500 कोटी रुपयांचा निधी त्यांच्या आव्हानांचा सामना करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरतो, आणि यामुळे केवळ आर्थिक मदतच नाही तर सामाजिक एकजुटीसाठीही योगदान मिळेल.

राष्ट्रीय क्रीडा विज्ञान आणि संशोधन केंद्राचे (NCSSR) उद्घाटन केंद्रीय मंत्री डॉ. मनसुख मांडवीय यांनी केले. हा प्रकल्प भारतातील क्रीडा विज्ञानाच्या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे. NCSSR च्या माध्यमातून खेळाडूंच्या शारीरिक आणि मानसिक विकासासाठी आधुनिक संशोधन आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून त्यांना अधिक सक्षम बनवण्याचा प्रयत्न करण्यात येतो. यामुळे भारतीय खेळांच्या क्षेत्रात सुधारणा होईल आणि खेळाडू अधिक चांगले प्रशिक्षण घेऊ शकतील. त्यामुळे डॉ. मनसुख मांडवीय हे योग्य उत्तर आहेत, कारण त्यांनी या महत्वपूर्ण संस्थेचे उद्घाटन केले, जे क्रीडाप्रेमींकरिता आणि अभ्यासकांसाठी एक महत्त्वाचा घटक आहे.

लाडो लक्ष्मी योजना हरियाणा राज्याने सुरू केली. ही योजना विशेषतः मुलींच्या जन्माला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि त्यांना शिक्षण, आरोग्य आणि समृद्ध भविष्यासाठी आवश्यक समर्थन प्रदान करण्याच्या उद्देशाने तयार करण्यात आली आहे. या योजनेअंतर्गत, सरकारने बालिका जन्माला आल्यानंतर आर्थिक सहाय्य प्रदान करण्याचे ठरवले असून, मुलींच्या शिक्षणास प्रोत्साहन देण्यासाठी विविध योजना राबवल्या जातात. हरियाणामध्ये लाडो लक्ष्मी योजना लागू झाल्याने अधिक मुलींचा जन्म घेण्यास व त्यांच्या विकासासाठी समाजातील जागरूकतेत वाढ झाली आहे. त्यामुळे, लाडो लक्ष्मी योजना हरियाणासाठी एक महत्त्वाचे उपक्रम ठरले आहे, ज्यामुळे समाजातील स्त्री-पुरुष समानतेसाठी सकारात्मक बदल घडविण्यात मदत मिळत आहे.

रामेश्वरम हा पर्याय योग्य आहे कारण भारतातील पहिला व्हर्टिकल लिफ्ट सागरी पूल रामेश्वरम येथे स्थित आहे. या पुलाने सागरी वाहतुकीसाठी एक महत्त्वाची सुविधा उपलब्ध करून दिली आहे. हा पूल उच्चतम तंत्रज्ञानाचा वापर करून बांधला गेलेला आहे, ज्यामुळे त्यात सागरी जहाजांद्वारे वाटाघाटी करणे शक्य आहे. व्हर्टिकल लिफ्ट प्रणालीमुळे पूल उंचीमध्ये बदल करू शकतो, ज्यामुळे जलवाहतुकीस कोणताही अडथळा येत नाही. यामुळे या प्रकल्पाने स्थानिक आणि व्यापारी वाहतूक सुधारण्यास मदत केली आहे. रामेश्वरम येथे असलेल्या या पुलामुळे क्षेत्रीय विकासास गती प्राप्त झाली आहे, ज्यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला लाभ मिळाला आहे.

सागरमाला प्रकल्पाला मार्च 2025 मध्ये 10 वर्षे पूर्ण झाली आहेत. हा प्रकल्प भारताच्या समुद्री बंदरांच्या विकासासाठी आणि सागरी व्यापारास प्रोत्साहन देण्यासाठी राबविला जात आहे. 2015 मध्ये या प्रकल्पाची घोषणा करण्यात आली होती आणि त्यानंतरच्या दशकभरात भारताच्या तटांवर सागरी विद्यमानता आणि विकासावर लक्ष केंद्रित करण्यात आले आहे. सागरमाला प्रकल्पामुळे भारतीय अर्थव्यवस्थेत बदल घडवून आणण्यासही मदत झाली आहे, जसे की नवीन बंदरे, तटरेषा सुधारणा, आणि जलमार्गांवर वाहतुकीची क्षमता वाढवणे. या प्रकल्पाच्या माध्यमातून भारतात सागरी व्यापाराला प्रोत्साहन देण्याचे उद्दिष्ट आहे, त्यामुळे 10 वर्षांचा कालावधी योग्य आहे.

'नमस्ते' योजना प्रायोगिक तत्त्वावर अंमलबजावणी करणारे पहिले शहर पुणे बनले. या योजनेचा उद्देश शहरातील सार्वजनिक ठिकाणी आणि स्थानिक सेवांमध्ये नागरिकांच्या सहभागाला वाव देणे आहे. पुणे महानगरपालिका या योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी पुढाकार घेत आहे, ज्यामुळे नागरिकांना त्यांच्या समस्या आणि सूचना थेट प्रशासनास पाठवता येतात. 'नमस्ते' योजनेंतर्गत नागरिकांचा सहभाग वाढवण्यावर विशेष लक्ष केंद्रित केले आहे, ज्यामुळे शहरातील प्रशासन अधिक पारदर्शक आणि लोकाभिमुख बनते. पुणे शहराने या योजनेच्या माध्यमातून स्मार्ट सिटीच्या दिशेने एक महत्त्वाचा पाऊल उचलले आहे, त्यामुळे पुणे हे या योजनेचे पायाभूत स्थान बनले आहे.

'दीघा, पश्चिम बंगाल' हा पर्याय योग्य आहे कारण येथे जगन्नाथ मंदिराची प्रतिकृती उभारण्यात आली आहे. दीघा हा एक प्रसिद्ध समुद्र किनारा आहे आणि येथे जगन्नाथ मंदिराच्या प्रतिकृतीच्या उभारणीमुळे पर्यटकांना आणि भाविकांना धार्मिक पर्यटनाचा अनुभव घेता येतो. या प्रकारच्या प्रतिकृतींमुळे स्थानिक संस्कृती आणि धार्मिकतेला अधिक प्रोत्साहन मिळते. त्यामुळे दीघा येथे जगन्नाथ मंदिराच्या प्रतिकृतीची उभारणी हे एक महत्त्वाचे सांस्कृतिक व धार्मिक कार्य आहे, जेथे लोक भक्तीभावाने येतात आणि मंदिराच्या परिसरात विशेष अनुभव घेतात. यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेसाठीही सकारात्मक परिणाम होतो.

दीघा, पश्चिम बंगाल हा पर्याय योग्य आहे कारण येथे जगन्नाथ मंदिराची प्रतिकृती उभारण्यात आलेली आहे. दीघा एक प्रसिद्ध पर्यटन स्थळ असून, येथे उभारलेले जगन्नाथ मंदिर हिंदू भक्तांसाठी एक महत्त्वाचे ठिकाण आहे. या मंदिरामुळे दीघा अधिक आकर्षक बनले आहे आणि इथे अनेक भक्त येऊन तेथे पूजा अर्चा करतात. तसेच, या प्रतिकृतीच्या माध्यमातून, जगन्नाथ मंदिराच्या समृद्ध इतिहासाची आणि सांस्कृतिक महत्त्वाची जाणीव लोकांना होते. अन्य पर्यायांमध्ये असलेल्या ठिकाणांची तुलना करता, दीघा येथे या मंदिराची प्रतिकृती असणे विशेष महत्त्वाचे आहे, कारण त्यामुळे या स्थळाला अधिक धार्मिक आणि सांस्कृतिक वावडे मिळाले आहे.

MISHTI योजनेचे पूर्ण रूप "Mangrove Initiative for Shoreline Habitats & Tangible Incomes" आहे. ही योजना समुद्री किनाऱ्यावर मँग्रोव्ह वनांचे संरक्षण आणि पुनरुत्पादन करण्यावर केंद्रित आहे. मँग्रोव्ह वन हे जैववैविध्य, किनाऱ्यांचे संरक्षण आणि स्थानिक समुदायांच्या जीवनशैलीसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहेत. MISHTI योजनेद्वारे या वनांचे संवर्धन करून किनाऱ्याच्या पर्यावरणाची गुणवत्ता सुधारण्याचे उद्दिष्ट आहे. यामुळे स्थानिक लोकांना देखील आर्थिक लाभ मिळतो, कारण मँग्रोव्ह वनांमुळे मत्स्यव्यवसाय आणि इतर संसाधनांचा लाभ स्थानिक समुदायाला होतो. या योजनेच्या कार्यान्वयनामुळे पर्यावरणीय टिकाव ठेवण्यास आणि आर्थिक विकासास प्रोत्साहन मिळते, ज्यामुळे ती एक महत्त्वाची योजना आहे.

एआय किरण उपक्रमाचा उद्देश 2027 पर्यंत देशाची AI बाजारपेठ 17 अब्ज डॉलर्सपर्यंत पोहोचवण्याचा आहे. या उपक्रमात लैंगिक विषमतेला दूर करणे हे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, कारण तंत्रज्ञान क्षेत्रात महिलांचे प्रतिनिधित्व कमी आहे. 17 अब्ज डॉलर्सच्या उद्देशामुळे, सरकारने आणि विविध संस्थांनी महिलांना तंत्रज्ञान आणि एआय क्षेत्रात प्रोत्साहित करण्यासाठी विशेष उपक्रम सुरु केले आहेत. या उपक्रमामुळे, महिला उद्योजकता आणि कौशल्य विकासाला विशेष महत्व दिले जात आहे, ज्यामुळे संपूर्ण समाजाची आर्थिक प्रगती साधली जाईल. त्यामुळे, योग्य पर्याय "17 अब्ज डॉलर्स" हा आहे, कारण हा आकडा उपक्रमाच्या उद्देशाशी सुसंगत आहे आणि ऐतिहासिक पातळीवर लैंगिक विषमतेवर सकारात्मक प्रभाव टाकण्याचा मार्ग दर्शवतो.

डॉ. भीमराव आंबेडकर वसतिगृह योजना उत्तर प्रदेश राज्याने सुरू केली आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश अनुसूचित जातींच्या आणि अनुसूचित जमातींच्या विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणासाठी राहण्याची सुविधा पुरवणे आहे. या योजनेअंतर्गत वसतिगृहांची स्थापना करण्यात आलेली आहे, ज्यामुळे गरीब आणि दुर्बल घटकांतील विद्यार्थ्यांना शिक्षणाच्या मार्गात येणाऱ्या अडचणी कमी होतील. उत्तर प्रदेश सरकारने वसतिगृहांच्या माध्यमातून या विद्यार्थ्यांना योग्य सुविधा आणि सुरक्षित वातावरण उपलब्ध करून देण्यात आले आहे, ज्यामुळे त्यांचे शैक्षणिक प्रदर्शन सुधारण्यास मदत होईल. त्यामुळे या प्रश्नासाठी उत्तर प्रदेश हा बरोबर पर्याय आहे.

सत्यजित राय फिल्म अँड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूट हा पर्याय योग्य आहे. FTII (फिल्म अँड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया) सोबत अभिमत विद्यापीठाचा दर्जा मिळालेली ही दुसरी संस्था आहे, जी भारतीय चित्रपट आणि टेलिव्हिजन शिक्षणाच्या क्षेत्रात महत्त्वाची भूमिका निभावते. सत्यजित राय फिल्म अँड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूट ही संस्था भारतीय चित्रपट निर्मितीला नवे वळण देण्यासाठी आणि विद्यार्थ्यांना उच्च दर्जाचे शिक्षण प्रदान करण्यासाठी प्रसिद्ध आहे. या संस्थेचा उद्देश म्हणजे उत्कृष्ट चित्रपटकार, लेखक आणि तंत्रज्ञ तयार करणे, ज्यामुळे भारतीय चित्रपट उद्योगाला अधिक मजबूती प्राप्त होईल. त्यामुळे सत्यजित राय फिल्म अँड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूट हा पर्याय बरोबर ठरतो.

कैलास मानसरोवर यात्रा 4,600 मीटर उंचीवर आहे, ज्यामुळे हा पर्याय योग्य आहे. ही यात्रा भारतीय श्रद्धालूंसाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे, कारण कैलास पर्वत आणि मानसरोवर तलाव भारतीय धार्मिकतेमध्ये एक विशेष स्थान राखतात. या उंचीमुळे यात्रेदरम्यान शारीरिक आव्हानांचा सामना करावा लागतो, परंतु अनेक भक्त या आध्यात्मिक अनुभवासाठी या कठीण प्रवासाला सामोरे जातात. कैलास पर्वत हे हिंदू, बौद्ध, जैन आणि अन्य धर्मांच्या अनुयायांसाठी पवित्र मानले जाते, त्यामुळे येथे येणाऱ्या यात्रेकरूंना धार्मिकता आणि आध्यात्मिकता मिळतात. त्यामुळे 4,600 मीटर उंचीवरील कैलास मानसरोवर यात्रा धार्मिक आणि सांस्कृतिक दृष्ट्या विशेष आहे.

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 30 मार्च 2025 रोजी त्यांच्या 'मन की बात' कार्यक्रमाच्या 120 व्या भागात मुलांसाठी उन्हाळी सुट्ट्या अधिक उत्पादक आणि सर्जनशील बनवण्यासाठी 'माय भारत' हे अनोखे कॅलेंडर सादर केले. या कॅलेंडरमध्ये विविध क्रियाकलाप, शैक्षणिक खेळ आणि सर्जनशील उपक्रमांचा समावेश आहे, ज्यामुळे मुलांना त्यांच्या सुट्या अधिक अर्थपूर्ण बनवता येतील. 'माय भारत' कॅलेंडर हे मुलांना त्यांच्या सांस्कृतिक वारशाची माहिती करून देण्यास मदत करणारं आहे, तसेच त्यांचं व्यक्तिमत्त्व विकसित करण्यासाठी प्रेरणा देईल. या उपक्रमामुळे मुलांचे कौशल्ये आणि ज्ञान वाढवण्यास मदत होईल, ज्यामुळे त्यांची रचनात्मकता आणि विचारशक्तीला चालना मिळेल.

'2025' हा पर्याय योग्य आहे कारण कैलास मानसरोवर यात्रा 2025 मध्ये पुन्हा सुरू करण्यात आली, जो एक महत्त्वाचा धार्मिक आणि सांस्कृतिक कार्यक्रम आहे. या यात्रेमुळे तीर्थयात्रिकांना कैलास पर्वत आणि मानसरोवर जलाशयाचे महत्त्व अनुभवता येते, तसेच आध्यात्मिक उन्नतीसाठी एक अनोखी संधी मिळते. कोविड-19 च्या महामारीमुळे या यात्रेला काही वेळ थांबवण्यात आले होते, त्यामुळे 2025 मध्ये पुन्हा सुरुवात करणे हे विशेष महत्त्वाचे आहे. ह्या यात्रेमुळे भक्तांना त्यांच्या धार्मिक विश्वासांच्या दृष्टीने पुन्हा एकदा जोडले जाईल आणि त्यांना त्यांच्या आध्यात्मिक प्रवासात प्रोत्साहन मिळेल. त्यामुळे, '2025' हा पर्याय बरोबर ठरतो.

'275' हा पर्याय योग्य आहे कारण राजस्थानमध्ये सौरऊर्जायुक्त रेल्वे स्थानकांची संख्या 275 आहे. राजस्थान राज्याने सौर ऊर्जा क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण प्रगती केली आहे, आणि रेल्वे स्थानकांना सौर ऊर्जेत रूपांतरित करणे हे त्याचे एक महत्त्वाचे लक्ष्य आहे. यामुळे पर्यावरणीय टिकावता साधण्यास मदत होते आणि ऊर्जा खर्च कमी होतो. या योजनेद्वारे राज्यातील रेल्वे स्थानकांना स्वच्छ ऊर्जा स्रोत उपलब्ध करून देण्यात आले आहेत, ज्यामुळे वाहतूक व्यवस्थेत सुधारणा झाली आहे. त्यामुळे, '275' हा पर्याय योग्य ठरतो आणि यामुळे राजस्थानातील सौर ऊर्जा वापराच्या वाढीला चालना मिळते.

केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी आसाममधील कोक्राझार येथे ऑल बोडो स्टुडंट्स यूनियन (ABSU) च्या 57 व्या वार्षिक परिषदेला संबोधित केले. ABSU ही बोडो जनतेच्या हक्कांसाठी लढणारी एक महत्त्वाची संघटना आहे, जी बोडो भाषेकडे, संस्कृतीकडे आणि त्यांच्या अधिकारांकडे लक्ष केंद्रित करते. या परिषदेत गृहमंत्री शहांनी बोडो समुदायाच्या विकासासाठी केंद्र सरकारच्या योजना आणि उपक्रमांची माहिती दिली. हे लक्षात घेतल्यास, ABSU च्या वार्षिक परिषदेत गृहमंत्री शहा यांचे भाषण महत्त्वाचे ठरले कारण यामुळे या समुदायाच्या समस्यांवर चर्चा होण्यास आणखी एक व्यासपीठ मिळाले. त्यामुळे बरोबर उत्तर म्हणून ऑल बोडो स्टुडंट्स यूनियन (ABSU) योग्य आहे.

'शिष्टाचार' पथके हा पर्याय योग्य आहे. दिल्ली पोलिसांनी सार्वजनिक ठिकाणी महिलांची सुरक्षा मजबूत करण्यासाठी 'शिष्टाचार' पथके सुरू केली आहेत. या पथकांचे मुख्य उद्दिष्ट महिलांच्या सुरक्षेसाठी जागरूकता वाढवणे आणि त्यांना सुरक्षितता प्रदान करणे आहे. 'शिष्टाचार' पथकांनी महिलांना मदत करण्यासाठी विशेष प्रशिक्षित पोलिस अधिकारी नियुक्त केले आहेत, जेणेकरून महिलांना कोणत्याही समस्या किंवा भयंकर परिस्थितीत तात्काळ मदतीसाठी संपर्क साधता येईल. यामुळे महिलांना अधिक आत्मविश्वास मिळतो आणि त्यांच्या सुरक्षेसाठी एक सकारात्मक वातावरण निर्माण होते. त्यामुळे हा पर्याय योग्य ठरतो, कारण 'शिष्टाचार' पथकांची स्थापना महिलांच्या सुरक्षेसाठी अद्वितीय उपाययोजना आहे.

व्हायब्रेट व्हिलेजेस प्रोग्रामचा दुसरा टप्पा केंद्रीय गृह मंत्रालयाकडून राबविला जातो. हा कार्यक्रम ग्रामीण विकासाला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि ग्रामीण भागातील जीवनशैली सुधारण्यासाठी महत्वाचा आहे. केंद्रीय गृह मंत्रालयच्या अंतर्गत हा कार्यक्रम गावांमध्ये विकासाच्या विविध उपक्रमांचे कार्यान्वयन करतो, ज्यामुळे ग्रामीण भागात आधारभूत सुविधा, शिक्षण, आरोग्य, आणि शेतीच्या क्षेत्रामध्ये सुधारणा साधता येते. यामुळे गावातील लोकांची जीवनमान सुधारण्यास मदत होते आणि त्यांच्या आर्थिक प्रगतीसाठी संधी उपलब्ध होतात. त्यामुळे केंद्रीय गृह मंत्रालय हा पर्याय योग्य आहे, कारण हा मंत्रालय या प्रकल्पाच्या कार्यान्वयनात महत्त्वाची भूमिका बजावते.

मध्य प्रदेशचे मुख्यमंत्री मोहन यादव यांनी 1 ते 4 एप्रिल 2025 दरम्यान 'स्कूल चले हम' मोहीम राबवली. या मोहिमेचा उद्देश शालेय शिक्षणाच्या महत्वावर प्रकाश टाकणे आणि विद्यार्थ्यांना शिक्षणाच्या दिशेने प्रोत्साहित करणे होता. 'स्कूल चले हम' मोहिमेत शालेय शिक्षणाची उपलब्धता, गुणवत्तेची सुधारणा आणि विद्यार्थ्यांच्या सहभागाला प्रोत्साहन देण्यावर लक्ष केंद्रित करण्यात आले. यामुळे शिक्षण प्रणालीत सकारात्मक बदल घडवून आणण्याच्या उद्देशाने ही मोहीम राबवली गेली, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना शिक्षणाची गोडी लागेल आणि त्यांचे भविष्य उज्ज्वल होईल. त्यामुळे या प्रश्नाचा बरोबर पर्याय 'स्कूल चले हम' मोहीम आहे, कारण यामुळे शालेय शिक्षणाच्या क्षेत्रात मोठा बदल घडवण्यात मदत होईल.

वासुकी इंडिकस हा पर्याय योग्य आहे. गुजरातमधील महाकाय सापाचे वैज्ञानिक नाव वासुकी इंडिकस आहे, ज्याला वासुकी म्हणूनही ओळखले जाते. हा साप प्रामुख्याने भारताच्या विविध भागांमध्ये सापडतो आणि त्याची लांबी 20 फूटपर्यंत पोहोचू शकते. वासुकी इंडिकस हा साप आपल्या आकारामुळे आणि प्रभावी स्वरूपामुळे परिचित आहे, आणि तो आपल्या जैवविविधतेचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. सापाच्या या प्रजातीचा अभ्यास केल्याने आपल्या पारिस्थितिकी तंत्राबाबत महत्त्वाची माहिती मिळते, तसेच त्याच्या संरक्षणासाठी उपाययोजना देखील सुचवता येतात. त्यामुळे, वासुकी इंडिकस हा पर्याय योग्य आहे कारण तो सापाच्या वैज्ञानिक नावाशी संबंधित आहे.

चेन्नई हा पर्याय योग्य आहे कारण दक्षिण भारतातील पहिली वातानुकूलित EMU (इलेक्ट्रिक मल्टीपल युनिट) ट्रेन सेवा चेन्नई शहरात सुरू झाली आहे. ही सेवा प्रवाशांना अधिक आरामदायक आणि सुलभ प्रवास अनुभव प्रदान करण्यासाठी विकसित करण्यात आली आहे. वातानुकूलित EMU ट्रेनमध्ये आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यात आला असून, यामुळे प्रवाशांच्या सुविधा वाढल्या आहेत. चेन्नईमध्ये सुरू झालेल्या या ट्रेन सेवेमुळे सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्थेत एक नवा अध्याय सुरू झाला आहे, जो पर्यायी वाहतूक साधनांचा वापर करण्यास प्रोत्साहित करतो. त्यामुळे, चेन्नईने या पायऱ्यावर महत्त्वपूर्ण भूमिका निभावली आहे, जी अन्य शहरांसाठीही एक आदर्श ठरू शकते.

SMILE योजनेचा दुसरा घटक ट्रान्सजेंडर व्यक्तींचे सक्षमीकरण याशी संबंधित आहे. SMILE (Support for Marginalized Individuals for Livelihood and Empowerment) ही एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे, जी सामाजिकदृष्ट्या वंचित समाजाच्या सदस्यांना आर्थिक आणि सामाजिक सक्षमीकरणासाठी कार्यरत आहे. ट्रान्सजेंडर समुदायाला विशेषतः अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागतो, जसे की भेदभाव, आर्थिक असमानता आणि सामाजिक वर्ज्यतेमुळे येणारे अडथळे. या योजनेद्वारे त्यांना योग्य साधने, प्रशिक्षण आणि रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देण्यावर लक्ष केंद्रित केले जाते, ज्यामुळे त्यांच्या जीवनशैलीत सुधारणा होईल आणि त्यांना समाजात मान्यता मिळवण्यास मदत होईल. त्यामुळे हा घटक अत्यंत महत्त्वाचा आहे.

गुजरात प्रशासकीय सुधारणा आयोगाने (GARC) सरकारी कामकाजात सतत सुधारणा करण्यासाठी "कैझेन" (Kaizen) पद्धतीचा अवलंब करण्याची शिफारस केली आहे. कैझेन ही एक जपानी संकल्पना आहे, ज्याचा अर्थ "सतत सुधारणा" असा आहे. या पद्धतीमध्ये कार्यप्रवृत्तीत लहान, नियमित बदल करून कार्यक्षमता वाढवण्यात येते. यामध्ये कर्मचारी, व्यवस्थापन आणि संसाधनांचा समावेश करून सर्व स्तरांवर सुधारणा करण्यावर लक्ष केंद्रित केले जाते, ज्यामुळे कामकाजाची गुणवत्ता आणि उत्पादकता सुधारते. कैझेन पद्धतीचा वापर केल्याने सरकारी सेवांमध्ये कार्यक्षमतेचा आणि प्रभावीतेचा वाढ होऊ शकतो, ज्यामुळे नागरिकांना उत्तम सेवा मिळवता येते. त्यामुळे "कैझेन" हा बरोबर पर्याय आहे.

भारतातील पहिले ट्रेन एटीएम पंचवटी एक्सप्रेस गाडीत बसवण्यात आले आहे. यामुळे प्रवाशांना रेल्वे प्रवासादरम्यान कॅशwithdrawal साठी सुविधा मिळाली आहे. हे एटीएम प्रवाशांना सुलभतेने पैसे काढण्याची संधी देते, ज्यामुळे त्यांच्या प्रवासातील अनावश्यक ताण कमी होतो. पंचवटी एक्सप्रेस या गाडीच्या माध्यमातून ही सुविधा सादर केल्यामुळे भारतीय रेल्वेच्या आधुनिकतेच्या दिशेतील एक महत्त्वाचा टप्पा सिद्ध झाला आहे. रेल्वे प्रवास करताना प्रवाशांना तात्काळ आर्थिक मदतीची आवश्यकता भासू शकते, आणि या एटीएम च्या स्थापनेमुळे प्रवास अधिक सुलभ आणि आरामदायक होईल. त्यामुळे पंचवटी एक्सप्रेस या गाडीने भारतीय रेल्वेच्या सेवेत एक नविनतेची लाट आणली आहे.

सुधारित राष्ट्रीय गोकुळ मिशनला (RGM) केंद्रीय मंत्रिमंडळाने पशुधन क्षेत्रातील वाढीला चालना देण्यासाठी मंजुरी दिली आहे. या मिशनचा मुख्य उद्देश देशातील गायींच्या उच्च जातीय वाणांचे संवर्धन करणे, दूध उत्पादन वाढवणे, तसेच ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला बळकटी देणे आहे. या योजनेंतर्गत, उच्च गुणवत्तेच्या वाणांची लागवड, प्रजनन आणि आरोग्य व्यवस्थापन यावर लक्ष केंद्रित केले जाते. यामुळे देशातील दुग्ध व्यवसायाच्या विकासास मदत होईल आणि शेतकऱ्यांना आर्थिक स्थिरता मिळवून देण्यात यश मिळेल. पशुधन क्षेत्रातील या सुधारणा भारताच्या कृषी अर्थव्यवस्थेवर सकारात्मक परिणाम घडविण्यात महत्त्वपूर्ण ठरतील, ज्यामुळे ग्रामीण भागात रोजगाराच्या संधी वाढतील.

मार्च 2025 हा पर्याय योग्य आहे कारण बंगळुरू पाणीपुरवठा आणि सांडपाणी व्यवस्थापन मंडळ (BWSSB) ने भारतीय मानक ब्युरो (BIS) कडून पाईपद्वारे पिण्याच्या पाण्याच्या पुरवठा व्यवस्थापन प्रणालीसाठी प्रमाणपत्र मिळवले. हे प्रमाणपत्र प्राप्त करून, BWSSB ने पाण्याच्या गुणवत्तेच्या बाबतीत उच्च मानके स्थापित केली आहेत आणि भारतातील अन्य जल मंडळांसाठी एक आदर्श कायम केला आहे. यामुळे, पिण्याच्या पाण्याच्या सुरक्षिततेसाठी आवश्यक असलेल्या उपाययोजनांची अंमलबजावणी सुलभ होईल, आणि नागरिकांना दर्जेदार जल पुरवठा मिळेल. मार्च 2025 मध्ये प्राप्त केलेले हे मानांकन, जल व्यवस्थापनातील नवकल्पनांचे प्रतीक आहे.

केदारनाथ रोपवे प्रकल्पासाठी सुमारे 4081.28 कोटी रुपये खर्च येणार आहे. हा प्रकल्प उत्तराखंड राज्यातील केदारनाथ स्थानकाला जोडणारा एक महत्वाकांक्षी उपक्रम आहे, ज्यामुळे पर्यटकांना स्थानकापर्यंत पोहोचणे सोपे होईल. या रोपवेच्या माध्यमातून प्रवासाची वेळ कमी होईल आणि सुरक्षितता वाढेल. यामुळे केदारनाथ क्षेत्रातील पर्यटनाला चालना मिळेल, तसेच स्थानिक अर्थव्यवस्थेला देखील फायदाच होईल. या प्रकल्पामुळे पर्यटकांना अधिक सुविधा मिळतील आणि ते केदारनाथच्या पवित्र स्थळाचे दर्शन घेण्यासाठी अधिक सोयीस्कर पद्धतीने येऊ शकतील. त्यामुळे 4081.28 कोटी रुपये हा खर्च योग्य आहे, जो या महत्त्वपूर्ण प्रकल्पासाठी आवश्यक आहे.

उधमपूर-श्रीनगर-बारामुल्ला रेल्वे लिंक हा पर्याय योग्य आहे कारण पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 19 एप्रिल रोजी कटरा येथून काश्मीरला जाणारी पहिली वंदे भारत एक्सप्रेसला हिरवा झेंडा दाखवून या रेल्वे लिंकचे उद्घाटन केले. या रेल्वे लिंकच्या कार्यान्वयनामुळे काश्मीरच्या विकासाला वेग मिळेल, तसेच स्थानिक नागरिकांना आणि पर्यटकांना प्रवासाची सोय होईल. ही लिंक काश्मीरच्या विविध भागांमध्ये संपर्क सुविधा वाढवते, ज्यामुळे व्यवसाय, पर्यटन आणि सामाजिक एकात्मतेला चालना मिळेल. या प्रकल्पामुळे काश्मीरच्या विकासात्मक दृष्टीकोनातून महत्त्वाची पायाभूत सुविधा उभी राहील, जी यावर्षी काश्मीरचा आर्थिक आणि सामाजिक विकास साधण्यासाठी आवश्यक आहे.

'पहिला पंबन 'व्हर्टिकल लिफ्ट सी ब्रिज'' हा पर्याय योग्य आहे कारण पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 6 एप्रिल 2025 रोजी रामेश्वरम येथे या पुलाचे अनावरण केले. हा पूल तांत्रिक दृष्ट्या अत्याधुनिक आहे आणि समुद्रातील जहाजांना चालना देण्यासाठी लिफ्ट तंत्रज्ञान वापरतो, ज्यामुळे हा पूल विशेष बनतो. पंबन द्वीप आणि मुख्यभूमी यांना जोडणारा हा पूल वाहतूक सुलभ करतो आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना देतो. यामुळे या पुलाचे अनावरण एक महत्त्वाचे क्षण आहे, जो भारतातील आंतरराष्ट्रीय दर्जाच्या पायाभूत सुविधांच्या विकासाचे प्रतीक आहे. त्यामुळे 'पहिला पंबन 'व्हर्टिकल लिफ्ट सी ब्रिज'' हा पर्याय बरोबर आहे.

कृषक कल्याण मिशन मध्य प्रदेश राज्याने सुरू करण्यास मान्यता दिली. या मिशनचा उद्देश कृषी क्षेत्रात सुधारणा करणे, शेतकऱ्यांच्या जीवनमानात वाढ करणे आणि त्यांना आवश्यक ती मदत करणे हा आहे. मध्य प्रदेश सरकारने शेतकऱ्यांच्या कल्याणासाठी विविध योजना अंमलात आणल्या आहेत, ज्यामध्ये खत, बियाणे, आणि सविस्तर मार्गदर्शन यांचा समावेश आहे. या मिशनद्वारे शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत आणि तंत्रज्ञानावर आधारित माहिती पुरवली जाते, ज्यामुळे त्यांच्या उत्पादनात वाढ होईल आणि त्यांचे उत्पन्न वाढवता येईल. त्यामुळे या संदर्भात मध्य प्रदेश हा पर्याय योग्य आहे, कारण या राज्याने कृषक कल्याणाच्या दिशेने खूप महत्त्वाच्या पावले उचलली आहेत.

सहा महिन्यांत हा पर्याय योग्य आहे कारण सर्वोच्च न्यायालयाने बाल तस्करी प्रकरणांचे खटले सहा महिन्यांत पूर्ण करण्याचे निर्देश कनिष्ठ न्यायालयांना दिले आहेत. हे निर्देश बालकांच्या हक्कांचे संरक्षण करण्याच्या दृष्टीने महत्त्वाचे आहेत, कारण बाल तस्करी ही एक गंभीर समस्या आहे आणि यामुळे अनेक निराधार मुलांचे जीवन धोक्यात येते. या निर्णयामुळे न्यायालयीन प्रक्रियेतील गती वाढेल आणि या प्रकरणांमध्ये लवकर न्याय मिळवण्यासाठी आवश्यक ती पावले उचलली जातील. त्यामुळे सहा महिन्यांची मुदत ही न्यायालयांच्या कार्यक्षमतेसाठी आणि मुलांच्या सुरक्षेसाठी अत्यंत आवश्यक आहे.

'2011 च्या सामाजिक-आर्थिक आणि जाती जनगणना (SECC)' हा पर्याय योग्य आहे कारण भारतात शेवटचा राष्ट्रीय जातीचा माहिती संग्रह या जनगणनेद्वारे करण्यात आला. या जनगणनेचा मुख्य उद्देश भारतातील विविध जातींचा आर्थिक आणि सामाजिक स्थितीचा आढावा घेणे इतका होता. 2011 च्या SECC जनगणनेत जात, धर्म, शैक्षणिक पातळी, रोजगार इत्यादी बाबींचे विस्तृत आकडेवारी संकलित करण्यात आले. त्यामुळे या आकडेवारीचा उपयोग सरकारी योजनांमध्ये आणि विविध सामाजिक धोरणांमध्ये केला जातो. यामुळे भारतातील सामाजिक समता साधण्यासाठी आणि विविध जातींच्या विकासासाठी एक ठोस आधार तयार झाला आहे.

उत्तराखंड हा पर्याय योग्य आहे कारण भारतातील सर्वात लांब रेल्वे बोगदा, जो शिमला आणि कांगडा दरम्यान आहे, हा उत्तराखंड मध्ये स्थित आहे. या बोगद्याची लांबी सुमारे 12.5 किमी आहे, जो समृद्ध निसर्ग सौंदर्याने भरलेला आहे आणि पर्यटनासाठी देखील महत्त्वाचा आहे. या बोगद्याच्या माध्यमातून रेल्वे प्रवास अधिक आकर्षक आणि सोयीस्कर झाला आहे, ज्यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळाली आहे. उत्तराखंडच्या भौगोलिक स्थळामुळे या बोगद्याची महत्त्वपूर्णता वाढली आहे आणि हे स्थानिक व राष्ट्रीय दोन्ही स्तरावर प्रवाशांमध्ये लोकप्रिय ठरले आहे. त्यामुळे या संदर्भात योग्य पर्याय म्हणून उत्तराखंडच ठरतो.

तेलंगणा सरकारने उष्णतेची लाट राज्य-विशिष्ट आपत्ती म्हणून घोषित केली आहे. राज्य-विशिष्ट आपत्ती घोषित करण्यामुळे सरकारला आवश्यकतेनुसार तातडीच्या उपाययोजना करण्यात सुलभता होते. या घोषणेमुळे स्थानिक प्रशासनाला अधिक अधिकार मिळतात, ज्यामुळे ते नागरिकांना आवश्यक मदत देऊ शकतात, जसे की पाण्याचा पुरवठा, आरोग्य सेवा आणि इतर महत्त्वाच्या सुविधा. उष्णतेच्या लाटेसारख्या परिस्थितीत लोकांच्या आरोग्यावर गंभीर परिणाम होऊ शकतात, त्यामुळे यावर तातडीने लक्ष केंद्रित करणे आवश्यक आहे. राज्य-विशिष्ट आपत्ती म्हणून घोषित केल्यामुळे सरकार या समस्येवर प्रभावीपणे काम करू शकते आणि नागरिकांचे जीवनमान सुधारण्याच्या दिशेने उपाययोजना करू शकते.

पाणंद्रो हा पर्याय योग्य आहे कारण गुजरातच्या पाणंद्रो खाणीत महाकाय सापाचे अवशेष सापडले आहेत. या ठिकाणी शास्त्रज्ञांनी सापडलेल्या अवशेषांचे विश्लेषण केले असता, ते महाकाय सापांच्या प्राचीन प्रजातीचे असल्याचे स्पष्ट झाले. हे अवशेष जीवाश्म विज्ञानाच्या दृष्टीने महत्वाचे आहेत, कारण यामुळे त्या काळातील जैव विविधता आणि पर्यावरणाचे आकलन होते. पाणंद्रो खाणीत असलेले हे जीवाश्म पाणंद्रो क्षेत्रातील भूगर्भीय इतिहासाबद्दल अधिक माहिती देतात. त्यामुळे पाणंद्रो खाणीत सापडलेले महाकाय सापाचे अवशेष या संदर्भात अत्यंत महत्त्वाचे ठरतात.

'75/25' उपक्रम जागतिक उच्च रक्तदाब दिनानिमित्त सुरू करण्यात आला होता. हा उपक्रम उच्च रक्तदाबाच्या जागरूकतेसाठी आणि त्याच्या व्यवस्थापनाबाबत माहिती वाढवण्यासाठी डिझाइन करण्यात आला आहे. उच्च रक्तदाब हा अनेक गंभीर आरोग्य समस्यांचा प्रमुख कारण आहे, ज्यामुळे हृदयविकार, स्ट्रोक आणि किडनी संबंधित समस्या निर्माण होऊ शकतात. जागतिक उच्च रक्तदाब दिनानिमित्त, विविध आरोग्य संघटना आणि सरकारे लोकांना त्यांच्या रक्तदाबाची मोजणी करण्यासाठी आणि त्याबाबत योग्य मार्गदर्शन मिळवण्यासाठी प्रेरित करतात. त्यामुळे बरोबर पर्याय 'जागतिक उच्च रक्तदाब दिनी' हा योग्य आहे, कारण या उपक्रमाचा उद्देश उच्च रक्तदाबाबाबत जनजागृती वाढवणे आहे.

भारतातील पहिला अणुऊर्जा प्रकल्प गोरखपूर जिल्ह्यात आहे. गोरखपूर अणुऊर्जा प्रकल्प म्हणून ओळखला जाणारा हा प्रकल्प भारत सरकारच्या अणुऊर्जा विभागाद्वारे विकसित करण्यात आलेला आहे. याचा उद्देश अणुऊर्जेच्या स्रोतांचा वापर करून स्वच्छ ऊर्जा निर्मिती करणे आणि ऊर्जा सुरक्षेला चालना देणे हा आहे. गोरखपूर येथील प्रकल्पाचे महत्व तसेच त्याच्या तांत्रिक विकासामुळे भारतातील अणुऊर्जा क्षेत्राला एक नवीन दिशा मिळालेली आहे. या प्रकल्पामुळे ऊर्जा क्षेत्रात एक नवा अध्याय सुरू झाला आहे, ज्यामुळे स्थानिक विकासाला वाव मिळाला आहे. त्यामुळे गोरखपूर हा प्रकल्प योग्य उत्तर आहे.

4081.28 कोटी रुपये हा पर्याय योग्य आहे. केदारनाथ रोपवे प्रकल्पाच्या विकासासाठी हा अपेक्षित खर्च आहे. या प्रकल्पामुळे केदारनाथ क्षेत्रात पर्यटकांची संख्या वाढेल आणि तीर्थक्षेत्रात उपलब्धता आणि सोयी सुविधांमध्ये सुधारणा होईल. रोपवेच्या माध्यमातून भक्तांना आणि पर्यटकांना सुरक्षीत व सोयीस्कर मार्गाने मंदिरापर्यंत पोहोचता येईल, जे आपल्या पायऱ्या आणि चढाईच्या अनुभवामध्ये सकारात्मक बदल आणेल. या प्रकल्पामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला आणि पर्यटन उद्योगाला देखील मोठा फायदा होईल. त्यामुळे 4081.28 कोटी रुपये हा खर्च या महत्वाकांक्षी उपक्रमासाठी योग्य ठरतो.

रेशम सखी योजना उत्तर प्रदेश राज्याने ग्रामीण महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करण्यासाठी सुरू केली आहे. या योजनेचा उद्देश महिलांना रेशमी कापड उत्पादनात सामील करून त्यांना आर्थिक संधी प्रदान करणे आहे. यामुळे महिलांना त्यांच्या कौशल्यांचा विकास करण्याची आणि त्यांच्या आर्थिक स्थैर्याचा आधार करण्याची संधी मिळते. रेशम सखी योजनेत महिलांना प्रशिक्षण, साधन-सामग्री आणि बाजारपेठेचा प्रवेश यासारख्या सुविधांचे प्रदान केले जाते, ज्यामुळे त्यांचा व्यवसाय वाढतो. या योजनेचे महत्त्व ग्रामीण विकास, महिला सशक्तीकरण आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना देण्यात आहे. त्यामुळे बरोबर पर्याय "उत्तर प्रदेश" हा आहे.

शिक्षण मंत्रालयाने विद्यार्थ्यांसाठी भारतीय कवितांचे पुनरुज्जीवन आणि पुनर्संचयित करण्यासाठी 'बालपण की कविता' हा उपक्रम सुरू केला आहे. हा उपक्रम विशेषतः लहान मुलांना भारतीय काव्यकलेची ओळख करून देण्यासाठी आणि त्यांच्यात काव्याबद्दलची आवड निर्माण करण्यासाठी डिझाइन केला गेला आहे. 'बालपण की कविता' च्या माध्यमातून विद्यार्थ्यांना विविध भारतीय कवितांचा अनुभव घेता येतो, ज्यामुळे त्यांच्या भाषाशुद्धता आणि सृजनशीलता सुधारते. यामुळे, हा पर्याय योग्य ठरतो, कारण तो विद्यार्थ्यांसाठी काव्याची महत्त्वाची भूमिका मानतो आणि त्यांना साहित्याची गोडी लागविण्यात मदत करतो.

भारतातील पहिले ट्रेन एटीएम मनमाड-छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस मार्गावर बसवण्यात आले. या एटीएमचा उद्देश रेल्वे प्रवाशांना अधिक सोयीस्कर सेवा प्रदान करणे आहे. प्रवाशांना ट्रेनच्या प्रवासादरम्यान तात्काळ तिकिटे खरेदी करण्याची आणि अन्य सेवांचा लाभ घेण्याची सुविधा मिळते. या उपक्रमामुळे प्रवाशांची प्रतीक्षााची वेळ कमी होईल तसेच त्यांना सुविधा मिळवण्यासाठी लांब रांगा न लागता सहज आणि जलद सेवा मिळेल. या एटीएमद्वारे प्रवाशांना बँकिंग सेवा देखील उपलब्ध करून दिल्या जातात, ज्यामुळे त्यांची सुविधा आणखी वाढते. त्यामुळे मनमाड-छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस मार्गावर एटीएमची स्थापना एक महत्त्वाचा उपक्रम ठरला आहे.

राजस्थानमध्ये सौरऊर्जायुक्त रेल्वे स्थानकांची संख्या 2025 मध्ये जाहीर झाल्यामुळे राज्यात ऊर्जा संवर्धन आणि पर्यावरण संरक्षणाच्या दिशेने एक महत्त्वाची पाऊल उचलले गेले आहे. या उपक्रमामुळे स्थानकांना सौर ऊर्जा वापरण्याचा लाभ मिळेल, ज्यामुळे त्यांची ऊर्जा गरज कमी होईल आणि वायू प्रदूषणातही घट होईल. सौरऊर्जेचा वापर करून रेल्वे स्थानकांच्या पायाभूत सुविधांमध्ये सुधारणा होणार आहे, ज्यामुळे खर्च कमी होईल आणि कार्यक्षमता वाढेल. या उपक्रमाने राजस्थानच नव्हे, तर संपूर्ण भारतात सौरऊर्जेच्या वापरासाठी प्रेरणा दिली आहे, ज्यामुळे आणखी अनेक राज्ये या दिशेने पाऊल टाकतील. त्यामुळे 2025 हे वर्ष या संदर्भात महत्त्वाचे ठरते.

MISHTI योजनेचा कालावधी 2028 पर्यंत निश्चित करण्यात आला आहे. ही योजना भारत सरकारने जलवायू बदलांच्या प्रभावांचा सामना करण्यासाठी सुरू केली आहे, ज्यायोगे शेतकऱ्यांना जलवायू परिवर्तनाशी संबंधित अडचणींवर मात करण्यासाठी मदत केली जाते. यामध्ये शेतकऱ्यांना सुधारित कृषी पद्धती, जल व्यवस्थापन आणि पर्यावरण अनुकूल तंत्रज्ञान वापरण्यासाठी प्रोत्साहन दिलं जातं. योजनेतील उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी विविध शासकीय व खासगी संस्था एकत्र काम करत आहेत. 2028 पर्यंत या योजनेच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना अधिक टिकाऊ उत्पादन पद्धती विकसित करण्यास आणि त्यांच्या उत्पन्नात वाढ करण्यास मदत होईल, ज्यामुळे कृषी क्षेत्रात विकास साधता येईल.

2025 हा पर्याय योग्य आहे कारण भारतातील पहिला व्हर्टिकल लिफ्ट सागरी पूल या वर्षी उद्घाटन करण्यात येणार आहे. हा पूल, जो सागरी वाहतुकीच्या दृष्टीने महत्त्वपूर्ण ठरेल, मुंबईच्या जवळील एक योग्य स्थानावर उभारण्यात येत आहे. यामुळे वाहतुकीचा वेळ कमी होईल आणि प्रवासी व मालवाहतुकीसाठी सोयीस्करता वाढेल. या प्रकल्पाचे उद्दिष्ट सागरी क्षेत्रातील विकास वाढवणे आणि वाहतूक व्यवस्था अधिक प्रभावी बनवणे आहे. त्यामुळे, हा पर्याय योग्य ठरतो, कारण तो भविष्यातील महत्वाच्या विकासात्मक उपक्रमाचे प्रतिनिधित्व करतो आणि यामुळे भारताच्या पायाभूत संरचनेत सुधारणा होईल.

मेहुल चोक्सी, जो पंजाब नॅशनल बँकेतील 13,000 कोटी रुपयांच्या कर्जघोटाळ्यात गुंतलेला आहे, त्याला बेल्जियममध्ये अटक करण्यात आली. बेल्जियममध्ये त्याला अटक करण्याचे कारण त्याच्या भारतात परत येण्यास विरोध करणे आणि त्याच्या खटल्यांमध्ये सहभागी असलेल्या गंभीर गुन्ह्यांमुळे आहे. चोक्सीवर भारतीय बँकांना मोठा आर्थिक नुकसान झाला आहे आणि त्याच्या अटकेने भारताच्या कायद्याच्या यंत्रणेसाठी महत्त्वाच्या चाचण्या उभ्या केल्या आहेत. या प्रकरणामुळे भारत सरकारला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर सहकार्य मिळवण्यात मदत होईल आणि चोक्सीला भारतात परत आणण्यासाठी प्रयत्न करणे सुलभ होईल. त्यामुळे बेल्जियममधील अटक ही एक महत्त्वाची घटना आहे, ज्यामुळे चोक्सीला न्यायालयात आणणे शक्य होईल.

कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाने इंडिया स्किल्स अॅक्सिलरेटर उपक्रम सुरू करण्यासाठी जागतिक आर्थिक मंच (WEF) सोबत भागीदारी केली आहे. हा उपक्रम भारतातील तरुणांच्या कौशल्य विकासाला चालना देण्यासाठी महत्त्वाचा आहे. WEF च्या सहकार्यामुळे, भारतातील विविध उद्योगांमध्ये आवश्यक कौशल्ये विकसित करण्यासाठी उपयुक्त साधने, प्रशिक्षण कार्यक्रम आणि संसाधने उपलब्ध होणार आहेत. यामुळे भारताच्या तरुण पिढीला रोजगाराच्या संधी वर्धित करण्यास मदत होईल, तसेच देशाच्या आर्थिक विकासात योगदान देण्यास सक्षम होतील. जागतिक आर्थिक मंचाच्या अनुभवामुळे ही योजना अधिक प्रभावी आणि यशस्वी होईल, त्यामुळे ती योग्य पर्याय आहे.

दिल्ली सरकारने सुरू केलेल्या 'आयुष्मान वय वंदन' योजनेअंतर्गत पात्र ज्येष्ठ नागरिकांना 10 लाख रुपये कॅशलेस उपचार मिळतील. या योजनेचा उद्देश वृद्ध नागरिकांना आरोग्य सेवांचा लाभ मिळवून देणे आहे, ज्यामुळे त्यांना उच्च दर्जाच्या वैद्यकीय उपचारांची सुविधा मिळते. या योजनेच्या माध्यमातून सरकारने ज्येष्ठ नागरिकांच्या आरोग्याबाबतच्या चिंतांना महत्त्व देऊन त्यांना आवश्यक असलेल्या उपचारांना आर्थिक आधार प्रदान केला आहे. 10 लाख रुपयांपर्यंतच्या कॅशलेस उपचारामुळे वृद्धांना आरोग्याच्या समस्यांसाठी आर्थिक चिंता कमी होते, तसेच त्यांना अधिक सुलभपणे उपचार घेता येतात. त्यामुळे, 10 लाख रुपये हा योग्य पर्याय आहे.

भारतीय रेल्वेने 2030 पर्यंत त्यांच्या रिकाम्या जागेवर 20 गिगावॅट सौरऊर्जा क्षमता स्थापित करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे. हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की, भारतीय रेल्वेने ऊर्जा उत्पादनामध्ये स्वयंपूर्णतेकडे एक पाऊल टाकले आहे आणि स्वच्छ उर्जेच्या वापराला प्रोत्साहन देण्यासाठी विविध उपक्रम सुरू केले आहेत. 20 गिगावॅट ऊर्जा क्षमतेच्या योजनेमुळे पर्यावरणीय परिणाम कमी करण्यास मदत होईल तसेच रेल्वेच्या कार्यप्रदर्शनात सुधारणा होईल. यामुळे भारताच्या संपूर्ण ऊर्जा पायाभूत सुविधांमध्ये सौरऊर्जेचा वाढता समावेश होईल, जो दीर्घकालीन दृष्टीकोनाने टिकाऊ विकासासाठी अत्यंत आवश्यक आहे. त्यामुळे 20 गिगावॅट हे बरोबर उत्तर आहे.

2025 हा पर्याय योग्य आहे कारण फिल्म आणि टेलीव्हिजन इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया (FTII) ला अभिमत विद्यापीठाचा दर्जा 2025 मध्ये मिळाला आहे. या दर्जामुळे FTII च्या शैक्षणिक मानांकांमध्ये वाढ होईल आणि विद्यार्थ्यांना अधिक उत्कृष्ट शिक्षण व सुविधा उपलब्ध होईल. अभिमत विद्यापीठाचा दर्जा मिळाल्याने FTII च्या अभ्यासक्रमांचे प्रमाणपत्र अधिक मान्यताप्राप्त असणार आहे, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना भविष्यातील करिअरच्या संधींमध्ये वाढ होईल. या निर्णयामुळे FTII च्या संस्थात्मक विकासाला चालना मिळेल आणि भारतीय सिनेमा व टेलीव्हिजन क्षेत्रात एक नवीन युग सुरू होईल. त्यामुळे, हा निर्णय महत्त्वाचा आहे आणि यामुळे FTII चा जागतिक स्तरावर मान वाढण्यास मदत होईल.

FTII (फिल्म आणि टेलीव्हिजन इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया) ला अभिमत विद्यापीठाचा दर्जा 2025 मध्ये मिळणार आहे. हा दर्जा प्राप्त झाल्यामुळे FTII च्या शैक्षणिक कार्यक्रमांना अधिक मान्यता मिळेल आणि विद्यार्थी अधिक दर्जेदार शिक्षण घेऊ शकतील. अभिमत विद्यापीठाचा दर्जा मिळाल्यावर FTII च्या अभ्यासक्रमांना औपचारिक मान्यता मिळेल, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना त्यांच्या करियरमध्ये अधिक संधी उपलब्ध होतील. त्यामुळे, 2025 हे उत्तर योग्य आहे कारण ते FTII साठी एक महत्त्वपूर्ण बदल दर्शवते, ज्यामुळे संस्थेची प्रतिष्ठा आणि विद्यार्थी प्रशिक्षण दोन्ही सुधारतील.

30 एप्रिल 2025 हा पर्याय योग्य आहे कारण केंद्र सरकारने जातीनिहाय जनगणना करण्याची घोषणा या तारखेस केली आहे. ही घोषणा भारतीय लोकसंख्याशास्त्राच्या संदर्भात महत्त्वाची आहे, कारण ती विविध जातीय समूहांच्या सांस्कृतिक, सामाजिक आणि आर्थिक स्थितीचा आढावा घेण्यात मदत करणार आहे. जातीनिहाय जनगणनेमुळे सरकारी योजनांची प्रभावीता वाढवणे आणि समाजातील विविधतेला मान्यता देणे शक्य होईल. त्यामुळे या तारखेचा उल्लेख महत्वाचा आहे, ज्यामुळे भारतातील विविधता आणि समावेशाची ओळख होईल, तसेच विकासात्मक धोरणांमध्ये योग्य दिशा देण्यात मदत होईल.

उत्तराखंडमधील ऋषिकेश ते कर्णप्रयाग रेल्वेमार्गातील देवप्रयाग ते जानसू टप्प्यात खोदण्यात आलेल्या बोगद्याची लांबी 14.58 किलोमीटर आहे. हा बोगदा भारतीय रेल्वेनच्या महत्त्वाच्या प्रकल्पांपैकी एक आहे आणि या प्रकल्पामुळे उत्तराखंडच्या विकासाला गती मिळेल. या बोगद्यातून प्रवास करणारे प्रवासी सुरक्षीत आणि वेगवान प्रवासाचा अनुभव घेऊ शकतील. यामुळे पर्यटकांना आणि स्थानिकांना अधिक सोयीचे करण्याचा उद्देश साधला जात आहे. या बोगद्यामुळे रेल्वे मार्गाची कार्यक्षमता वाढेल आणि त्यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेस चालना मिळेल. त्यामुळे 14.58 किलोमीटर ही लांबी योग्य उत्तर आहे, कारण ती बोगद्याची वास्तविक लांबी दर्शवते.

शिवाजीनगर हा पर्याय योग्य आहे कारण उत्तराखंड सरकारने हरिद्वार जिल्ह्यातील औरंगजेबपूरचे नामकरण शिवाजीनगर असे केले आहे. या निर्णयामागील मुख्य उद्देश म्हणजे इतिहासातील वीर योद्धा छत्रपती शिवाजी महाराज यांना श्रद्धांजली अर्पण करणे आणि त्यांच्या कार्याची मान्यता देणे. या प्रकारचे नामकरण स्थानिक संस्कृती, इतिहास आणि तेथील जनतेच्या भावनांशी संबंधित आहे. सरकारच्या या निर्णयामुळे स्थानिक नागरिकांमध्ये गर्व आणि ऐतिहासिक महत्त्वाची जाणीव निर्माण होईल, ज्यामुळे त्यांच्या सांस्कृतिक ओळखीला बळ मिळेल. त्यामुळे हा पर्याय योग्य ठरतो, कारण तो समाजाच्या ऐतिहासिक संदर्भाला उजागर करतो.

चेन्नई हा पर्याय योग्य आहे कारण भारतातील पहिली वातानुकूलित EMU ट्रेन सेवा चेन्नईमध्ये सुरू झाली. या सेवेमुळे प्रवाशांना अधिक आरामदायक आणि सुखद प्रवासाचा अनुभव मिळतो. वातानुकूलित ट्रेन सेवा प्रवासाच्या सुविधेत लक्षणीय सुधारणा करते, विशेषतः उन्हाळ्यात, जेव्हा तापमान खूपच वाढते. चेन्नईमध्ये या सेवेला प्रारंभ करून, भारतीय रेल्वेने प्रवाशांच्या मागण्यांचे पालन केले आहे आणि शहरी वाहतुकीच्या क्षेत्रात आधुनिकतेचा आदानप्रदान केला आहे. या उपक्रमामुळे चेन्नईमध्ये प्रवासाच्या सुविधांमध्ये वाढ झाली असून, हे शहर भारतामध्ये वाहतुकीच्या नव्या मानकांचे प्रतीक बनले आहे.

हरियाणाने भिवानी जिल्ह्यातील मिताथल (Mitathal) आणि तिघ्राणा (Tighrana) या स्थळांना हडप्पा काळातील संरक्षित पुरातत्वीय स्मारके म्हणून घोषित केले आहे. हडप्पा काळ हा भारतीय उपखंडातील एक महत्त्वाचा सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक कालखंड आहे, ज्यात शहरीकरण, व्यापार, आणि जैविक विविधतेला महत्त्व प्राप्त झाले होते. या स्थळांच्या संरक्षणामुळे प्राचीन संस्कृतीच्या अभ्यासाला चालना मिळेल आणि स्थानिक इतिहासाबद्दल नागरिकांमध्ये जागरूकता वाढेल. हडप्पा संस्कृतीच्या अवशेषांच्या अध्ययनामुळे शास्त्रज्ञांना त्या काळातील जीवनशैली, वास्तुकला, आणि सामाजिक व्यवस्थेबद्दल अधिक माहिती मिळवता येईल, ज्यामुळे इतिहासाच्या समजण्यात वाव घेता येईल. त्यामुळे, हडप्पा काळातील या स्थळांचे संरक्षण अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन योजनेअंतर्गत 60 वर्षांनंतर लाभार्थ्याला किमान 3,000 रुपये मासिक पेन्शन मिळते. ही योजना खासकरून असंगठित क्षेत्रातील कामगारांसाठी आहे, ज्यामध्ये त्यांना आर्थिक सुरक्षा मिळवून देणे हाच मुख्य उद्देश आहे. या योजनेद्वारे लाभार्थ्यांना त्यांच्या निवृत्तीनंतर एक स्थिर आर्थिक आधार प्राप्त होतो, ज्यामुळे त्यांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत होते. 3,000 रुपये मासिक पेन्शन मिळवून, लाभार्थी आपल्या गरजा पूर्ण करण्यात अधिक सक्षम होतात. या संदर्भात, इतर पर्याय योग्य नाहीत कारण ते निधीच्या कमी प्रमाणाचे दर्शवतात, जे या योजनेच्या उद्देशाला पूर्णपणे अनुरूप नाही. त्यामुळे 3,000 रुपये हा पर्याय योग्य आहे.

PM-YUVA 3.0 योजनेअंतर्गत 30 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या तरुण आणि नवोदित लेखकांना प्रशिक्षण दिले जाते. या योजनेचा मुख्य उद्देश तरुण लेखकांना त्यांच्या लेखन कौशल्यात सुधारणा करण्यास मदत करणे आणि त्यांना राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर एक नवीन व्यासपीठ प्रदान करणे आहे. या योजनेद्वारे लेखकांना विविध कार्यशाळा, प्रशिक्षण कार्यक्रम आणि मार्गदर्शन मिळते, जे त्यांच्या सृजनशीलतेला वाव देण्यास मदत करतात. त्यामुळे "30 वर्षांपेक्षा कमी" हा बरोबर पर्याय आहे, कारण योजनेचे लक्ष या वयोगटातील तरुणांना विकसित करणे आहे, जे त्यांच्या विचारशक्तीला वाव देऊन नवोदित लेखक म्हणून पुढे येण्यास सक्षम करतात.

राष्ट्रीय शून्य गोवर-रुबेला निर्मूलन मोहीम 2025-26 चा शुभारंभ जागतिक लसीकरण सप्ताहाच्या पहिल्या दिवशी करण्यात आला. जागतिक लसीकरण सप्ताह हा एक आंतरराष्ट्रीय उपक्रम आहे, जो प्रत्येक वर्षी लसीकरणाच्या महत्वाबाबत जागरूकता वाढवण्यासाठी साजरा केला जातो. या उपक्रमाद्वारे विविध देशांमध्ये लसीकरणाचे प्रमाण वाढवणे आणि रोगांचा प्रकोप कमी करणे हे उद्दिष्ट आहे. भारत सरकारने या मोहिमेच्या माध्यमातून गोवर आणि रुबेला या दोन महत्त्वाच्या रोगांचा समूळ नायनाट करण्याचा निर्धार केला आहे. त्यामुळे बरोबर पर्याय "जागतिक लसीकरण सप्ताहाच्या पहिल्या दिवशी" हा आहे, कारण या दिवशीच या महत्त्वाच्या मोहिमेचा शुभारंभ करण्यात आला.

कालीघाट स्कायवॉक हा पर्याय योग्य आहे कारण पश्चिम बंगालच्या मुख्यमंत्री ममता बॅनर्जी यांनी कोलकाता शहरातील या सर्वात लांब स्कायवॉकचे उद्घाटन केले आहे. कालीघाट स्कायवॉक हे शहरातील वाहतूक समस्यांचे एक महत्त्वाचे समाधान आहे, ज्यामुळे लोकांना सुरक्षित आणि सोयीस्करपणे एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी जाण्यात मदत मिळते. या स्कायवॉकच्या उद्घाटनामुळे नागरिकांना विविध भागांमध्ये प्रवास करताना सुरक्षितता आणि आराम मिळतो, तसेच हा प्रकल्प शहरातल्या आधुनिक आणि शाश्वत विकासाच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. यामुळे कोलकाता शहराच्या वाहतूक व्यवस्थेत सुधारणा होईल अशी अपेक्षा आहे.

'निवेशक दीदी' उपक्रमाचा दुसरा टप्पा सुरू करण्यासाठी गुंतवणूकदार शिक्षण आणि संरक्षण निधी प्राधिकरण (IEPFA) आणि इंडिया पोस्ट पेमेंट्स बँक (IPPB) यांनी करारावर स्वाक्षरी केली. हा उपक्रम विशेषत: महिलांना आर्थिक शिक्षण आणि गुंतवणूक करण्यास प्रोत्साहित करण्यासाठी तयार करण्यात आला आहे. IEPFA हे गुंतवणूकदारांच्या शिक्षणावर लक्ष केंद्रित करते, तर IPPB ने या उपक्रमात सहकार्य करून महिला गुंतवणूकदारांना अधिक सहजता आणि सुविधा प्रदान करण्याचे लक्ष ठरवले आहे. या करारामुळे महिलांना सशक्त करण्यात मदत होईल आणि त्यांना वित्तीय साक्षरता वाढवण्यास प्रोत्साहन मिळेल. त्यामुळे हा पर्याय योग्य आहे.

14.58 किमी या पर्यायाला बरोबर आहे कारण उत्तराखंडमधील ऋषिकेश- कर्णप्रयाग रेल्वेमार्गातील सर्वात लांब बोगदा याच लांबीचा आहे. हा बोगदा रेल्वेमार्गाच्या विकासासाठी महत्त्वाचा मानला जातो, कारण यामुळे प्रवासाची वेळ कमी होते आणि पर्यटनाला प्रोत्साहन मिळते. याशिवाय, या बोगद्यातून गाड्या सुरक्षितपणे चालवता येतात, ज्यामुळे प्रवाशांची सोय होऊ शकते. बोगद्याची लांबी आणि त्याच्या आर्किटेक्चरच्या बाबतीत हा प्रकल्प आधुनिक तंत्रज्ञानाचा उत्कृष्ट नमुना आहे. त्यामुळे, या बोगद्याची लांबी 14.58 किमी असणे हे योग्य उत्तर आहे.

PM-ABHIM या योजनेचे आधीचे नाव "पंतप्रधान स्वावलंबी स्वस्थ भारत योजना" आहे. या योजनेचा उद्देश भारतात आरोग्य सेवा प्रणाली सुधारण्यासाठी आणि नागरिकांना अधिक सक्षम आरोग्य सेवा उपलब्ध करून देणे आहे. या योजनेंतर्गत विविध उपाययोजना राबवण्यात येत आहेत, ज्यामुळे ग्रामीण आणि शहरी भागातील लोकांना आरोग्य सुविधा मिळू शकतात. यामुळे आरोग्याच्या क्षेत्रात स्वावलंबन वाढवण्यास आणि नागरिकांच्या आरोग्याच्या दर्जात सुधारणा करण्यास मदत होते. त्यामुळे, "पंतप्रधान स्वावलंबी स्वस्थ भारत योजना" हा बरोबर पर्याय आहे, कारण हा PM-ABHIM चा पूर्वीचा नाव म्हणून ओळखला जातो.

4 लाख रुपये हा पर्याय योग्य आहे कारण तेलंगणा सरकारने उष्णतेच्या लाटेमुळे उष्माघातामुळे मृत्युमुखी पडलेल्या व्यक्तींना आर्थिक मदतीचा दर्जा वाढवून 4 लाख रुपये निश्चित केले आहेत. या निर्णयाचा उद्देश या गंभीर परिस्थितीत प्रभावित कुटुंबांना आर्थिक आधार प्रदान करणे हा आहे, ज्यामुळे त्यांना या कठीण काळात थोडा दिलासा मिळेल. उष्णतेच्या लाटेचा प्रभाव वाढत असल्याने या उपाययोजना अत्यंत आवश्यक होती, ज्यामुळे राज्यातील नागरिकांना सुरक्षिततेसाठी आवश्यक असलेल्या मदतीची उपलब्धता सुनिश्चित करण्यात येईल. त्यामुळे, 4 लाख रुपयांची मदत ही अद्ययावत गरज आहे, जी प्रभावित कुटुंबांसाठी महत्त्वाची ठरते.

पंतप्रधान सूर्य घर मोफत वीज योजनेअंतर्गत एक कोटी कुटुंबांना दरमाहा 300 युनिटपर्यंत मोफत वीज मिळेल, हे बरोबर उत्तर आहे. ही योजना गरीब आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल वर्गातील कुटुंबांना वीजबिलांच्या भारातून मुक्त करण्यासाठी तयार करण्यात आली आहे. यामुळे या कुटुंबांना आवश्यक वीज उपलब्ध करून देण्यात मदत होईल आणि त्यांचा जीवनमान सुधारण्यातही साहाय्य होईल. 300 युनिटपर्यंत मोफत वीज दिल्यामुळे, अनेक कुटुंबांना त्यांच्या घरगुती गरजांसाठी वीज मिळवण्यात मोठा फायदा होईल. योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीमुळे देशातील ऊर्जा वितरणात सुधारणा होईल आणि ऊर्जा संरक्षणास प्रोत्साहन मिळेल.

अमृत सरोवर मोहीम ग्रामीण विकास मंत्रालयाच्या नेतृत्वाखाली राबवली जाते कारण या मोहिमेचा मुख्य उद्देश भारतातील जलस्रोतांचे संवर्धन आणि पुनरुज्जीवन करणे आहे. या मोहिमेंतर्गत स्थानिक समुदायांच्या सहभागाने जलसाठे तयार करण्यावर विशेष लक्ष दिले जाते. ग्रामीण भागातील जलस्रोतांचे व्यवस्थापन आणि संरक्षण यामध्ये या मोहिमेचा मोठा महत्त्व आहे. ग्रामीण विकास मंत्रालयाने या पद्धतीने जलस्रोतांची शाश्वतता आणि उपलब्धता सुनिश्चित करण्यासाठी विविध उपक्रम राबवले आहेत, ज्यामुळे ग्रामीण परिसरातील जीवनमान सुधारण्यास मदत होते. या कारणास्तव, "ग्रामीण विकास मंत्रालय" हा बरोबर पर्याय आहे.

भारतातील पहिली जातीनिहाय जनगणना 1931 मध्ये झाली. या जनगणनेमध्ये प्रत्येक व्यक्तीच्या जात्या व उपजातींची माहिती संकलित करण्यात आली होती, ज्यामुळे विविध जातीय समूहांची संख्या आणि वितरण समजून घेण्यात मदत झाली. 1931 साली झालेल्या या जनगणनेचा डेटा आजही अनेक शास्त्रीय संशोधनांमध्ये उपयोगात आणला जातो. त्यामुळे, 1931 हे उत्तर योग्य आहे कारण ते भारतात जातीनिहाय जनगणनेचा ऐतिहासिक वर्ष दर्शवते, ज्यामुळे भारतातील सामाजिक संरचना आणि जातीय विविधता याबाबत महत्त्वाची माहिती मिळाली.

स्वदेश दर्शन योजनेच्या ढिसाळ अंमलबजावणीबद्दल लोकलेखा समिती (पीएसी) ने केंद्रीय पर्यटन मंत्रालयावर टीका केली. लोकलेखा समिती ही भारतातील संसदीय समिती आहे, जी सरकारच्या विविध योजनांची आणि कार्यक्रमांची कार्यक्षमता आणि पारदर्शकता यांवर लक्ष ठेवते. या समितीने स्वदेश दर्शन योजनेची अंमलबजावणी किती प्रभावीपणे होत आहे आणि त्यातील अनियमिततेबद्दल चिंता व्यक्त केली. त्यांच्या तक्रारींमुळे सरकार या योजनांच्या कार्यान्वयनात सुधारणा करण्याचा विचार करीत आहे. लोकलेखा समितीच्या या टीकेमुळे संबंधित योजनेच्या अंमलबजावणीतील कमतरता दूर करण्यास मदत होईल, ज्यामुळे भारतात पर्यटन क्षेत्राला गती मिळवता येईल.

चेन्नई बीच-चेंगलपट्टू हा पर्याय योग्य आहे कारण भारतातील पहिली वातानुकूलित EMU ट्रेन सेवा येथे सुरू करण्यात आली आहे. या ट्रेन सेवेने प्रवाशांना अधिक आरामदायक आणि आधुनिक प्रवासाचा अनुभव देण्यास मदत केली आहे. वातानुकूलित EMU ट्रेन्समध्ये समाविष्ट केलेल्या सुविधांमुळे प्रवाशांना उष्णकटिबंधीय उन्हाचा सामना कमी होतो आणि यात्रा अधिक सुखद बनते. तसेच, या सेवेचा उद्देश लोकल ट्रान्सपोर्टमध्ये सुधारणा करणे आणि प्रवाश्यांच्या सुविधांचे स्तर वाढवणे आहे. त्यामुळे, या संदर्भात दिलेला पर्याय योग्य ठरतो.

समर्थ इनक्युबेशन प्रोग्राम हा बरोबर पर्याय आहे कारण सेंटर फॉर डेव्हलपमेंट ऑफ टेलिमॅटिक्स (सी-डॉट) ने दूरसंचार आणि माहिती तंत्रज्ञान क्षेत्रातील नवोपक्रमाला चालना देण्यासाठी या कार्यक्रमाची घोषणा केली आहे. या प्रोग्रामचा उद्देश नवीन तंत्रज्ञानाची निर्मिती, स्टार्टअप्सला आवश्यक सहकार्य आणि संसाधने प्रदान करणे आहे. यामध्ये विविध प्रकारचे उपक्रम, कार्यशाळा आणि प्रायोगिक प्रकल्प यांचा समावेश आहे, ज्यामुळे उद्योजकता वाढीस लागेल आणि भारतीय आयटी क्षेत्रात नवोदित विचारधारा विकसित होईल. त्यामुळे, समर्थ इनक्युबेशन प्रोग्राम हे सी-डॉटच्या उद्देशांशी योग्य ठरते आणि त्याच्या नवोपक्रमात्मक दृष्टिकोनाला पूर्णपणे समर्थन करते.

1981 हा पर्याय योग्य आहे कारण कैलास मानसरोवर यात्रा 1981 मध्ये भारत आणि चीन यांच्यातील द्विपक्षीय करारानुसार सुरू झाली. या करारामुळे भारतीय भक्तांना कैलास आणि मानसरोवरच्या पवित्र स्थळांची यात्रा करण्यास संधी मिळाली. कैलास मानसरोवर यात्रा ही धार्मिक दृष्ट्या महत्त्वाची आहे आणि ती हिंदू, बुद्धी आणि जैन धर्माच्या अनुयायांसाठी पवित्र मानली जाते. या करारामुळे भारत-चीन संबंध सुधारण्यास मदत झाली, तसेच दोन्ही देशांच्या लोकांमधील सांस्कृतिक आदानप्रदानाला चालना मिळाली. त्यामुळे 1981 हा पर्याय योग्य आहे, जो या ऐतिहासिक व धार्मिक बाबींच्या संदर्भात अत्यंत महत्त्वाचा आहे.

वासुकी इंडिकस हा पर्याय योग्य आहे कारण गुजरातमधील कच्छमध्ये सापडलेल्या महाकाय सापाचे हे वैज्ञानिक नाव आहे. वासुकी इंडिकस या सापाची लांबी आणि आकार मोठा आहे, ज्यामुळे तो अनेकांच्या आकर्षणाचा केंद्रबिंदू बनला आहे. या सापाच्या शारीरिक रचनेत विशेषत: त्याच्या scales आणि रंग यामध्ये अनोखा भास आहे, जो त्याला इतर सापांपासून वेगळा करतो. वासुकी इंडिकसच्या सापाच्या अभ्यासामुळे जैवविविधतेच्या संवर्धनाबद्दल माहिती वाढवली जात आहे आणि या परिसरातील पारिस्थितिकी तंत्राचे महत्त्व अधोरेखित केले जाते. त्यामुळे, वासुकी इंडिकस हे वैज्ञानिक नाव या महाकाय सापाचे योग्य प्रतिनिधित्व करते.

पंतप्रधान इंटर्नशिप योजनेसाठी समर्पित मोबाइल अॅप निर्मला सीतारमण यांनी लाँच केले. या अॅपचा उद्देश तरुणांना सरकारच्या विविध योजनांबद्दल माहिती देणे आणि त्यांच्या कार्यात सहभागी होण्याची संधी प्रदान करणे आहे. या योजनेत तरुणांना पंतप्रधान कार्यालयाच्या कार्यप्रणालीला समजून घेण्यास आणि त्यांच्या विचार प्रक्रियेत योगदान देण्यास मदत केली जाते. निर्मला सीतारमण, जे अर्थमंत्री आहेत, त्यांनी या उपक्रमाचे महत्त्व अधोरेखित केले आणि यामुळे तरुणांच्या व्यावसायिक विकासाला चालना मिळेल, असे सांगितले. त्यामुळे बरोबर पर्याय निर्मला सीतारमण आहे, कारण त्यांच्या नेतृत्वातच या महत्त्वाकांक्षी योजनेचा प्रारंभ झाला आहे.

26 फेब्रुवारी 2025 रोजी भारताने गोव्यातील दिवार बेटावर आपले पहिले प्राचीन शिवलेले जहाज अजिंठा लेण्यांमध्ये दाखवलेल्या मॉडेलवरून बनवले आहे. अजिंठा लेणी या प्राचीन भारतीय कलाकृतींसाठी प्रसिद्ध आहेत आणि त्यामध्ये भव्य बुद्धस्तूपे व चित्रण केलेले आहेत. या लेण्यांतील अद्वितीय शिल्पकला आणि स्थापत्यशास्त्रामुळे त्यांचा प्रेरणास्त्रोत म्हणून वापर केला गेला. भारताच्या सांस्कृतिक धरोहराला जपण्यासाठी आणि जागरूकता वाढवण्यासाठी हे जहाज एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. त्यामुळे अजिंठा लेण्यांमधील मॉडेलवर आधारित जहाज तयार करणे हा एक उपयुक्त निर्णय होता, जो प्राचीन भारतीय कला आणि शिल्पकलेचे महत्त्व दर्शवतो.

IIT हैद्राबाद आणि कोल इंडिया लिमिटेड (CIL) यांनी 'स्वच्छ ऊर्जा आणि नेट झिरो' (CLEANZ) केंद्र स्थापन करण्यासाठी 7 मार्च 2025 रोजी सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी केली. हा करार भारताच्या ऊर्जा क्षेत्रात स्वच्छता वाढवण्यासाठी आणि पर्यावरणीय टिकावासाठी महत्त्वाचा आहे. CLEANZ केंद्राच्या माध्यमातून नवीनीकरणीय ऊर्जा स्रोतांचा वापर वाढवणे, ऊर्जा कार्यक्षमता सुधारणा करणे आणि नेट झिरो उद्दिष्ट साधण्यासाठी संशोधन व विकास करण्याचा उद्देश आहे. त्यामुळे, 7 मार्च 2025 हे उत्तर योग्य आहे, कारण या तारखेला या महत्त्वाच्या करारावर स्वाक्षरी करण्यात आली होती, ज्यामुळे भारताच्या स्वच्छ ऊर्जा क्षेत्रात नवे पाऊल पडले आहे.

केरळमधील बंदादुक्का येथील मनिमूला गावात सापडलेले प्राचीन अवशेष मेगालिथिक काळातील आहेत. मेगालिथिक काळ हा प्राचीन मानवाच्या संस्कृतीचा एक महत्त्वाचा टप्पा आहे, ज्यामध्ये मोठ्या दगडांच्या संरचनांचे वापर करून कब्रस्थान आणि इतर धार्मिक स्थळे तयार केली जात होती. या काळातील अवशेषांमध्ये विविध प्रकारच्या दगडांच्या खणांना, कंद आणि अन्य आढळलेल्या वस्तूंना महत्त्व आहे, ज्यामुळे त्या काळात मानव जीवनाची समजूत आणता येते. या अवशेषांच्या माध्यमातून प्राचीन संस्कृतीची समृद्धता आणि त्यांचे जीवनशैली याबद्दलची माहिती मिळते. त्यामुळे, मेगालिथिक काळातील अवशेष हे योग्य उत्तर आहे कारण ते त्या काळाच्या सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक महत्त्वाचे प्रतिनिधित्व करतात.

हरियाणा हा पर्याय योग्य आहे कारण भारतातील पहिला अणुऊर्जा प्रकल्प 'कन्हेरी' या नावाने हरियाणामध्ये स्थापन करण्यात आला होता. या प्रकल्पामुळे भारताच्या अणुऊर्जा क्षेत्रात एक नवा टप्पा प्रस्थापित झाला. कन्हेरी प्रकल्पाने अणुऊर्जेच्या वापराने ऊर्जा उत्पादनात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे आणि यामुळे देशाची ऊर्जा सुरक्षा मजबूत करण्यास मदत झाली आहे. या प्रकल्पामुळे भारताला अणुऊर्जा तंत्रज्ञानात आत्मनिर्भर होण्याची संधी मिळाली. त्यामुळे, हरियाणा हा बरोबर पर्याय आहे, कारण हा प्रकल्प भारताच्या अणुऊर्जा इतिहासात एक महत्वपूर्ण भूमिका निभावतो.

ज्येष्ठ नागरिकांसाठी आयोग स्थापन करणारा कायदा करणारे भारतातील पहिले राज्य केरळ ठरले आहे. केरळने 2007 मध्ये हा कायदा लागू करून ज्येष्ठ नागरिकांच्या हक्कांचे संरक्षण आणि त्यांच्या कल्याणासाठी विशेष आयोग स्थापन केला. या आयोगाच्या माध्यमातून ज्येष्ठ नागरिकांना त्यांच्या समस्या, तक्रारी व आवश्यकतांसाठी एक व्यासपीठ मिळालं, त्यामुळे त्यांना अधिक सुरक्षित आणि समर्थ वाटू लागलं. केरळचे हे पाऊल अन्य राज्यांसाठी आदर्श ठरले असून, ज्येष्ठ नागरिकांच्या कल्याणासाठी अनेक उपक्रम सुरू झाले आहेत. या योजनेमुळे केरळने वृद्ध लोकांच्या जीवनातील गुणवत्ता वाढवण्याचा आणि त्यांचे अधिकार सुनिश्चित करण्याचा महत्त्वपूर्ण प्रयत्न केला आहे, त्यामुळे केरळ हे बरोबर उत्तर आहे.

जल शक्ती अभियानः कॅच द रेन 2025 चा शुभारंभ जागतिक जल दिनी करण्यात आला. जागतिक जल दिन हा दरवर्षी 22 मार्च रोजी साजरा केला जातो आणि याचा उद्देश जलस्रोतांच्या संरक्षणाकडे लक्ष वेधणे आणि जलसुरक्षा, जलवापर व जल व्यवस्थापनाबाबत जागरूकता पसरवणे आहे. या दिनी विविध कार्यक्रम आणि उपक्रम आयोजित केले जातात, ज्यामुळे जलस्रोतांच्या महत्वावर आणि त्यांची जपणूक करण्याच्या गरजेवर प्रकाश टाकला जातो. जल शक्ती अभियानाच्या माध्यमातून जल संरक्षणाच्या उपाययोजनांवर भर देण्यात आला आहे, त्यामुळे जागतिक जल दिनी या उपक्रमाचा शुभारंभ करणे एक योग्य वेळ आहे. यामुळे बरोबर पर्याय "जागतिक जल दिनी" आहे, ज्यामुळे याविषयी अधिक जन जागरूकता निर्माण होईल.

गुजरातमध्ये सापडलेल्या महाकाय सापाचे वैज्ञानिक नाव वासुकी इंडिकस आहे. वासुकी हा एक मोठा साप असून, तो भारतीय उपखंडातील विविध प्रदेशांत आढळतो. या सापाची लांबी आणि आकार यामुळे तो विशेषतः लक्ष वेधून घेतो. वासुकी इंडिकस हा साप भारतीय संस्कृतीत देखील महत्त्वाचा स्थान आहे, त्याचे नाव पुराणकथांमध्ये आणि लोककथांमध्ये अनेकदा घेतले जाते. त्यामुळे वासुकी इंडिकस हे योग्य उत्तर आहे, कारण हे नाव या महाकाय सापाच्या वैज्ञानिक वर्गीकरणामध्ये लागणारे मानक आहे. अन्य पर्यायांच्या संदर्भात, ते वैज्ञानिक दृष्ट्या मान्यताप्राप्त नसलेले नाव आहेत.

'अर्ध-स्वयंचलित' हा पर्याय योग्य आहे कारण विझिंजम बंदर एक अर्ध-स्वयंचलित कंटेनर ट्रान्सशिपमेंट टर्मिनल आहे, ज्यामध्ये मानव श्रम आणि यांत्रिक प्रणालींचा उपयोग दोन्ही प्रकारे केला जातो. या प्रकारच्या टर्मिनलमध्ये कंटेनर हाताळण्यासाठी काही प्रक्रियांचा स्वयंचलन केलेला असला तरी, मानवी हस्तक्षेपाची आवश्यकता देखील असते. विझिंजम बंदर भारतातल्या महत्त्वाच्या समुद्री वाहतूक केंद्रांपैकी एक आहे आणि या सुविधेमुळे आंतरराष्ट्रीय वाणिज्याला गती मिळते. त्यामुळे 'अर्ध-स्वयंचलित' हा पर्याय योग्य आहे, कारण तो बंदराच्या कार्यपद्धतीचे योग्य प्रतिनिधित्व करतो.

तिबेट हा पर्याय योग्य आहे कारण कैलास मानसरोवर यात्रा तिबेटमध्ये स्थित आहे. कैलास पर्वत आणि मानसरोवर सरोवर हे हिंदू, बौद्ध, जैन आणि अन्य धर्मांमध्ये अत्यंत पवित्र मानले जातात. कैलास पर्वताला धार्मिक महत्त्व असून, येथे वारंवार भक्त आस्था व्यक्त करण्यासाठी येतात. कैलास आणि मानसरोवरच्या आसपासचा परिसर अद्भुत नैसर्गिक सौंदर्याने भरलेला आहे, ज्यामुळे ही यात्रा अनेक भक्तांसाठी आकर्षणाचे केंद्र बनते. याशिवाय, तिबेटचा भौगोलिक आणि सांस्कृतिक परिप्रक्ष्य देखील या यात्रेसाठी महत्त्वाचा आहे. त्यामुळे, कैलास मानसरोवर यात्रा तिबेटमध्ये आहे, आणि तिबेट हा योग्य पर्याय आहे.

वर्धा-पैनगंगा नदीच्या पात्रात दुर्मीळ स्टेगाडॉन हत्तीचे जीवाश्मे सापडले आहेत, हे महाराष्ट्रातील पहिल्याच वेळेस झाले आहे. स्टेगाडॉन हत्ती हे प्राचीन काळातील एक महत्त्वाचे जीवाश्म असून, त्यांच्या सापडण्यामुळे महाराष्ट्रातील भूवैज्ञानिक इतिहासामध्ये एक नवीन आयाम मिळाला आहे. या जीवाश्मांच्या सापडण्यामुळे स्थानिक शास्त्रज्ञांना प्राचीन काळातील पारिस्थितिकी तंत्राबद्दल आणि जैव विविधतेबद्दल अधिक माहिती मिळवता येईल. यामुळे शास्त्रीय संशोधनाला चालना मिळेल आणि पर्यावरणीय अभ्यासामध्ये नवे मार्गदर्शन प्रदान करेल. त्यामुळे, हा शोध महाराष्ट्रातील जीवाश्म विज्ञानाच्या दृष्टिकोनातून अत्यंत महत्त्वाचा ठरतो.

पंचवटी एक्सप्रेस हा पर्याय योग्य आहे कारण भारतातील पहिले ट्रेन एटीएम या एक्सप्रेसमधील प्रवाशांसाठी बसवण्यात आले आहे. या इनोव्हेटिव्ह उपक्रमामुळे प्रवाशांना रेल्वे प्रवासादरम्यान तात्काळ कॅशची आवश्यकता भासल्यास ते सहजपणे पैसे काढू शकतात, ज्यामुळे प्रवास अधिक सोयीस्कर आणि सुरक्षित बनतो. ट्रेन एटीएमची सुविधा रेल्वे प्रवासात आधुनिकतेचा एक महत्त्वाचा टप्पा आहे आणि त्यामुळे प्रवाशांना त्यांच्या आर्थिक व्यवहारात अधिक सुलभता मिळते. या उपक्रमामुळे रेल्वेच्या सेवांमध्ये सुधारणा झाली आहे आणि प्रवाश्यांच्या अनुभवात वाढ झाली आहे. त्यामुळे पंचवटी एक्सप्रेसचा या प्रकल्पासाठी निवडणे एक योग्य पाऊल आहे.

भारतातील पहिली जातीनिहाय जनगणना बिहार राज्याने अलीकडेच केली आहे. या जनगणनेचा उद्देश समाजातील विविध जात्यांचे प्रमाण आणि वितरण यावर सखोल माहिती मिळवणे आहे. यामुळे सरकारी योजनांचा विकास व कार्यान्वयन अधिक प्रभावीपणे करता येईल. बिहारमध्ये जातीनिहाय जनगणनेची गरज महत्त्वाची होती, कारण त्यामुळे सामाजिक व आर्थिक स्थितीचे मूल्यांकन करण्यात मदत होईल. या जनगणनेच्या माध्यमातून राज्यातील विविध समुदायांच्या विकासाच्या आवश्यकतेकडे लक्ष केंद्रित केले जाईल. त्यामुळे, बिहारच्या या उपक्रमामुळे जातीय समजात पायाभूत बदल घडवून आणण्यास साहाय्य होईल, जेणेकरून समतेच्या दृष्टीने महत्त्वाचे पाऊल उचलले जाईल.

युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांच्या तात्पुरत्या यादीत भारतातील स्थळांची संख्या 62 आहे. भारतात अनेक ऐतिहासिक, सांस्कृतिक आणि निसर्ग सौंदर्याने परिपूर्ण स्थळे आहेत, ज्यामुळे युनेस्कोच्या या यादीत स्थान मिळविण्याचा मान त्यांना मिळाला आहे. या स्थळांची जडणघडण, त्यांचा इतिहास आणि दुर्मिळता यामुळे जागतिक वारसा म्हणून त्यांना मान्यता प्राप्त झाली आहे. यामध्ये विविध प्रकारच्या स्थळांचा समावेश आहे, ज्यात ऐतिहासिक किल्ले, मंदिरे, आणि निसर्गसंपन्न स्थळे यांचा समावेश होतो. या स्थळांची यादी भारताच्या सांस्कृतिक वारशाचा गौरव करते आणि जागतिक स्तरावर भारतीय संस्कृतीची ओळख वाढवते.

'फिल्म अँड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया' (FTII) ला केंद्र सरकारच्या शिक्षण विभागाने अभिमत विद्यापीठाचा दर्जा दिला आहे. हा दर्जा FTII ला त्यांच्या शैक्षणिक कार्यक्रमांच्या गुणवत्तेसाठी आणि त्यांच्या सांस्कृतिक योगदानासाठी महत्त्वाचा आहे. अभिमत विद्यापीठाचा दर्जा मिळाल्यामुळे संस्थेच्या शैक्षणिक मानकांमध्ये वाढ होईल आणि विद्यार्थ्यांना अधिक संधी मिळतील. यामुळे FTII च्या अभ्यागतांना आणि विद्यार्थ्यांना अधिक प्रमाणित शिक्षण मिळू शकेल, जेणेकरून भारतीय सिनेमा आणि टेलिव्हिजन क्षेत्रात नवोदित प्रतिभेला प्रोत्साहन मिळेल. यामुळे, अभिमत विद्यापीठाचा दर्जा हा योग्य उत्तर आहे कारण यामध्ये संस्थेच्या शैक्षणिक दर्जाची आणि कार्यक्षमतेची स्पष्ट मान्यता दर्शवली आहे.

केदारनाथ हे उत्तराखंड राज्यातील रुद्रप्रयाग जिल्ह्यात 3,583 मीटर उंचीवर असलेले 12 पवित्र ज्योतिर्लिंगांपैकी एक आहे, म्हणून हा पर्याय बरोबर आहे. केदारनाथ मंदिर हे हिंदू धर्मातील एक महत्वाचे तीर्थस्थान आहे, जे भगवान शिवाचे एक प्रमुख स्वरूप मानले जाते. या मंदिराची भव्यता आणि ऐतिहासिक महत्त्वामुळे तीर्थयात्रेकरिता अनेक भक्त येतात. या स्थानाची उंची त्याच्या आश्चर्यजनक निसर्ग सौंदर्याशी एकत्रितपणे भव्यता दर्शवते, तसेच ते हिमालयाच्या पर्वतरांगेत वसलेले आहे. अशा प्रकारे, 3,583 मीटर उंचीवर असलेले केदारनाथ हे एक अद्वितीय धार्मिक आणि भौगोलिक स्थान आहे, जे भक्तांसाठी एक विशेष अनुभव घेऊन येते.

गुजरातमध्ये देशातील पहिले सहकार विद्यापीठ आणंद येथे स्थापन करण्यात येणार आहे. या विद्यापीठाची स्थापना सहकार क्षेत्रातील शिक्षणास प्रोत्साहन देण्यासाठी केली जात आहे. आणंद हे सहकाराचे एक महत्त्वाचे केंद्र आहे आणि येथील सहकारी चळवळीला ऐतिहासिक महत्त्व आहे. या विद्यापीठामध्ये सहकारी व्यवस्थापन, कृषी सहकार, आणि इतर संबंधित विषयांवरचे अभ्यासक्रम उपलब्ध असतील, जे विद्यार्थ्यांना सहकारी क्षेत्रात व्यावसायिक कौशल्ये विकसित करण्यात मदत करतील. आणंदचा स्थानिक परिप्रेक्ष्य आणि सहकारी चळवळीतील योगदानामुळे हे ठिकाण योग्य निवड आहे, ज्यामुळे या पर्यायाचे महत्त्व वाढते.

केंद्र सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी 'युनिफाइड पेन्शन योजना' (UPS) लागू करण्यासाठी 'पेन्शन फंड नियामक व विकास प्राधिकरणा'ने (PFRDA) 20 मार्च 2025 रोजी अधिसूचना जारी केली. या अधिसूचनेचा उद्देश सरकारी कर्मचाऱ्यांच्या पेन्शन व्यवस्थेत सुधारणा करणे आणि एकत्रित प्रणाली तयार करणे हा आहे. यामुळे कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या भविष्याच्या आर्थिक सुरक्षेसाठी एक सुसंगत व प्रभावी पर्याय उपलब्ध होईल. 'युनिफाइड पेन्शन योजना' अंगीकारल्याने कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या निवृत्तीनंतर अधिक सुसंगत आर्थिक मदत मिळणार आहे, ज्यामुळे त्यांचा जीवनमान सुधारण्यास मदत होईल. त्यामुळे 20 मार्च 2025 हा पर्याय योग्य आहे, कारण तो अधिसूचनेच्या जाहीर तारखेचा साक्षीदार आहे.

PMFME योजना, म्हणजेच 'प्रधानमंत्री शहरी आणि ग्रामीण उद्योजकता विकास योजना', राबविण्यात भारतात उत्तर प्रदेश प्रथम क्रमांकावर आहे. उत्तर प्रदेश सरकारने या योजनेचा प्रभावीपणे वापर करून लहान आणि मध्यम उद्योगांना प्रोत्साहन दिले आहे, ज्यामुळे स्थानिक उद्योजकता वाढली आहे. या योजनेअंतर्गत, लघु उद्योगांना वित्तीय साहाय्य, प्रशिक्षण आणि तांत्रिक मदतीसह विविध प्रकारच्या सुविधांचा लाभ मिळतो. यामुळे उत्तर प्रदेशातील रोजगाराच्या संधी वाढल्या आहेत आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळाली आहे. त्यामुळे, उत्तर प्रदेश हा बरोबर पर्याय आहे, कारण या योजनेच्या कार्यान्वयनात तो अग्रेसर आहे.

रामेश्वरम हा पर्याय योग्य आहे कारण भारतातील पहिला व्हर्टिकल लिफ्ट सागरी पूल येथे स्थित आहे. या पुलाचे उद्घाटन 2022 मध्ये करण्यात आले आणि हा पूल रामेश्वरम आणि धनुषकोटि दरम्यानच्या सागरी भागाला जोडतो. या पुलाची खासियत म्हणजे तो उंचीवरून वाहतुकीसाठी उघडला जातो, जेणेकरून समुद्रात होणारी वाहतूक सुरळीत राहील. या प्रकल्पामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल, तसेच पर्यटनाला प्रोत्साहन मिळेल. रामेश्वरमच्या ऐतिहासिक आणि धार्मिक महत्त्वामुळे हा पूल अधिक महत्त्वाचा बनतो, त्यामुळे या ठिकाणी व्हर्टिकल लिफ्ट सागरी पुलाची स्थापना एक महत्त्वाचे उपक्रम ठरले आहे.

भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या जयंतीदिनी 14 एप्रिलला केंद्र सरकारने 'राष्ट्रीय सुट्टी' जाहीर केली आहे. डॉ. आंबेडकर हे भारतीय संविधानाचे शिल्पकार आणि सामाजिक न्यायाचे प्रणेते म्हणून ओळखले जातात. त्यांच्या योगदानामुळे भारतात समाजातील विविधता आणि समानतेला महत्त्व प्राप्त झाले आहे. त्यांच्या जयंतीस 'राष्ट्रीय सुट्टी' घोषित केल्याने त्यांच्या कार्याची महत्ता आणि त्यांच्या विचारांचे महत्त्व समाजात आणले जात आहे. यामुळे त्यांनी दिलेल्या मूलभूत अधिकारांची जाणीव करणे आणि त्यांचा आदर करणे आवश्यक आहे. त्यामुळे, 'राष्ट्रीय सुट्टी' हा पर्याय योग्य आहे, कारण यामुळे डॉ. आंबेडकर यांच्या योगदानाचा सन्मान केला जातो.

नवीन पंबन पुलाची एकूण लांबी 2.08 किलोमीटर आहे. या पुलाने पंबन बेट आणि तामिळनाडूच्या मुख्य भूमीला जोडले आहे, ज्यामुळे स्थानिक वाणिज्य आणि पर्यटनाला प्रोत्साहन मिळते. हा पुल आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून तयार करण्यात आलेला आहे, ज्यामुळे त्याची दृढता आणि सुरक्षितता वाढली आहे. नवीन पंबन पुलामुळे वाहतुकीची सुविधा सुधारली गेली आहे आणि त्यामुळे प्रवाशांना जलद आणि सुरक्षित प्रवासाची संधी मिळाली आहे. तसेच, या पुलामुळे समुद्रात होणाऱ्या प्रवासाच्या वेळेतही लक्षणीय घट झाली आहे, ज्यामुळे तो तामिळनाडूच्या विकासात महत्त्वाचा ठरतो. याबरोबरच, पंबन पुलाच्या उद्घाटनामुळे स्थानिक लोकांच्या जीवनमानात सुधारणा झाली आहे.

आसामचे मुख्यमंत्री हिमंता बिस्वा सरमा यांनी आसाममधील सर्वात मोठ्या महिला उद्योजकता समर्थन योजनेची सुरुवात 'लखपती बैदेव योजना' म्हणून केली आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश महिला उद्योजकतेला प्रोत्साहन देणे आणि त्यांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवून देणे आहे. 'लखपती बैदेव योजना' अंतर्गत महिलांना व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आवश्यक सहाय्य व संसाधने उपलब्ध करून दिली जातात, ज्यामुळे त्या त्यांच्या कौशल्यांचा वापर करून आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होऊ शकतात. इतर पर्याय वगळून, 'लखपती बैदेव योजना' विशेषतः आसामच्या महिलांसाठी दृष्टीकोनातून महत्त्वाची आहे, ज्यामुळे त्यांचे सक्षमीकरण व विकास साधला जातो.

28 दिवसांच्या हा पर्याय योग्य आहे कारण भारतीय सैन्याने ARMEX-24 साहसी मोहीम 28 दिवसांच्या प्रवासानंतर यशस्वीरित्या संपन्न केली. या मोहिमेचा उद्देश विविध किल्ले आणि लष्करी ऑपरेशन्समध्ये सैन्याची तयारी, सहकार्य आणि साहस वाढवणे होता. या मोहिमेत विविध प्रकारच्या परिस्थितींमध्ये कार्य करण्याची क्षमता विकसित करण्यात आली, ज्यामुळे भारतीय सैन्याची तंत्रज्ञान आणि सामरिक क्षमता वाढली. यामुळे 28 दिवसांची कालावधी यशस्वीरित्या संपन्न झालेल्या या मोहिमेसाठी योग्य आहे. या मोहिमेने भारतीय सैन्याच्या सामर्थ्याची आणि अतिरेकी परिस्थितींमध्ये काम करण्याच्या क्षमतेची पुष्टी केली.

राजस्थानमध्ये सौरऊर्जायुक्त रेल्वे स्थानकांची संख्या 275 आहे, जो पर्याय योग्य आहे. राजस्थान सरकारने सौर ऊर्जा वापरण्याच्या दृष्टीने एक महत्वाची पाऊल उचलले आहे, ज्यामुळे रेल्वे स्थानकांच्या ऊर्जा गरजांची पूर्तता सौर उर्जेच्या माध्यमातून करण्यात येते. यामुळे पर्यावरणाला देखील फायदा होत असून, ऊर्जा खर्चातही बचत होते. सौरऊर्जा वापरण्यामुळे स्थानकांच्या ऊर्जा साठ्यात सुसंगतता साधता येते आणि त्याचबरोबर स्थानकांची कार्यक्षमता वाढवली जाते. 275 स्थानकांचा हा आकडा राजस्थानच्या पुढील ध्येयांमध्ये एक महत्त्वाची भूमिका बजावतो, कारण हा प्रकल्प इतर राज्यांसाठीही आदर्श ठरू शकतो. त्यामुळे सौरऊर्जेच्या वापरातून राज्याची ऊर्जा स्वायत्तता वाढेल.

तेलंगणा सरकारने उष्णतेची लाट राज्य-विशिष्ट आपत्ती म्हणून घोषित केली आहे, कारण या परिस्थितीत स्थानिक स्तरावर गंभीर परिणाम होतात आणि सरकारने विशेष उपाययोजना करून त्यावर नियंत्रण ठेवण्याची आवश्यकता असते. राज्य-विशिष्ट आपत्ती घोषित केल्यामुळे सरकारने याबाबत आवश्यक संसाधने, मदत आणि सुरक्षिततेच्या उपाययोजना करताना अधिक प्रभावीपणे काम करणे शक्य होते. उष्णतेची लाट सामान्यतः विशिष्ट भौगोलिक क्षेत्रांमध्ये तीव्रतेने जाणवते, त्यामुळे स्थानिक प्रशासनाला तात्काळ प्रतिक्रिया देण्याची गरज असते. यामुळे नागरिकांच्या आरोग्यावर लक्ष ठेवणे व सुरक्षेसाठी आवश्यक उपाययोजना करणे अधिक सोपे होते, ज्यामुळे हा पर्याय योग्य ठरतो.

12.9 किमी हा पर्याय योग्य आहे कारण केदारनाथ रोपवे प्रकल्पाची लांबी 12.9 किमी आहे. हा प्रकल्प उत्तराखंड राज्यात केदारनाथ तीर्थयात्रेला अधिक सुलभ आणि सुरक्षित बनवण्यासाठी तयार करण्यात आलेला आहे. या रोपवेमुळे यात्रेकरूंना तीर्थक्षेत्रापर्यंत पोहोचण्यात मदत मिळेल आणि यामुळे पर्यटन क्षेत्राला मोठा चालना मिळेल. याशिवाय, या प्रकल्पामुळे खासकरून आपत्तीप्रवण क्षेत्रातील प्रवास अधिक सुरक्षित होणार आहे, जे यात्रिकांसाठी महत्त्वाचे आहे. या प्रकल्पाला संपूर्ण करण्यासाठी विविध तंत्रज्ञानांचा वापर करण्यात आला आहे, ज्यामुळे प्रवासाचा अनुभव अधिक आरामदायक आणि जलद होईल.

2025 हे उत्तर योग्य आहे कारण तेलंगणा सरकारने उष्णतेची लाट 2025 मध्ये 'राज्य-विशिष्ट आपत्ती' म्हणून घोषित केली आहे. ही घोषणा राज्यातील नागरिकांच्या आरोग्याच्या संरक्षणासाठी आणि आवश्यक उपाययोजना करण्यासाठी महत्त्वाची आहे. उष्णतेच्या लाटांचा परिणाम दुष्काळ, आरोग्य समस्या आणि कृषी उत्पादनांवर होत असल्यामुळे सरकारने यावर तातडीने लक्ष देणे आवश्यक आहे. यामुळे लोकांना या समस्यांचा सामना करण्यासाठी योग्य संसाधने आणि मदत मिळेल. राज्य सरकारने या घोषणेतून उष्णतेच्या लाटांनी होणाऱ्या संभाव्य संकटांचा सामना करण्याची तयारी दर्शवली आहे, ज्यामुळे हा पर्याय योग्य ठरतो.

दुबई हा पर्याय योग्य आहे कारण IIM अहमदाबादने आपले पहिले आंतरराष्ट्रीय कॅम्पस दुबईमध्ये स्थापन करण्यासाठी करारावर स्वाक्षरी केली आहे. हे कॅम्पस जागतिक स्तरावर शिक्षणाची गुणवत्ता वाढवण्यासाठी आणि व्यवसायिक शिक्षणाच्या क्षेत्रात आंतरराष्ट्रीय मानकांचा अवलंब करण्याच्या उद्देशाने उभारले जात आहे. दुबई हा एक जागतिक व्यापार केंद्र आहे, आणि तिथे शिक्षण व व्यवसायाची एक विस्तृत संधी उपलब्ध आहे, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना जागतिक स्तरावर स्पर्धा करण्यास मदत होईल. त्यामुळे, IIM अहमदाबादचे दुबईमध्ये कॅम्पस स्थापन करणे त्यांच्या आंतरराष्ट्रीय शिक्षण धोरणाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे आणि त्यामुळे दुबई हा योग्य पर्याय आहे.

प्रधानमंत्री श्रम योगी मानधन योजना फेब्रुवारी 2025 मध्ये सहा वर्षे पूर्ण होईल. ही योजना 2019 मध्ये सुरू करण्यात आली होती, ज्यामध्ये असंगठित क्षेत्रातील कामगारांना निवृत्तीवेतनाची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश कामगारांना आर्थिक सुरक्षितता प्रदान करणे आहे, जेणेकरून ते त्यांच्या निवृत्तीनंतर आर्थिक दृष्ट्या सक्षम राहू शकतील. सहा वर्षे पूर्ण झाल्यावर या योजनेचा प्रभाव आणि लाभ अधिकाधिक लोकांपर्यंत पोहोचला आहे, ज्यामुळे या योजनेचे महत्त्व वाढले आहे. त्यामुळे सहा हा पर्याय योग्य आहे, कारण तो योजनेच्या कालावधीचे खरे प्रतिनिधित्व करतो.

युनेस्कोच्या जागतिक वारसा केंद्राने 7 मार्च 2025 रोजी भारतातील सहा स्थळांचा जागतिक वारसा स्थळांच्या तात्पुरत्या यादीत समावेश केला आहे. या स्थळांचे वैशिष्ट्य म्हणजे ते ऐतिहासिक, सांस्कृतिक आणि पर्यावरणीय दृष्ट्या महत्त्वाचे आहेत. युनेस्कोच्या जागतिक वारसा यादीत समाविष्ट केलेली स्थळे जागतिक स्तरावर संरक्षण आणि संवर्धनाच्या दृष्टीने महत्त्वाची असतात, ज्यामुळे त्यांची रक्षणाची आवश्यकता अधिक वाढते. सहा स्थळांचा समावेश हा भारताच्या सांस्कृतिक विविधतेचे आणि ऐतिहासिक वारशाचे प्रतिनिधित्व करतो, ज्यामुळे देशाच्या समृद्ध इतिहासाला जागतिक स्तरावर मान्यता मिळते. यामुळे, सहा हा पर्याय योग्य आहे कारण तो युनेस्कोच्या ताज्या निर्णयाचे अचूक प्रतिबिंब आहे.

पश्चिम बंगालमधील दीघा येथे 250 कोटी रुपये खर्चून उभारण्यात आलेल्या जगन्नाथ मंदिराचे उद्घाटन मुख्यमंत्री ममता बॅनर्जी यांनी केले. या उद्घाटनामुळे राज्यातील धार्मिक पर्यटनाला एक नवा आयाम मिळाला आहे. जगन्नाथ मंदिर हे एक प्रमुख धार्मिक केंद्र बनण्याच्या मार्गावर आहे, ज्यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला देखील चालना मिळेल. मुख्यमंत्री ममता बॅनर्जी यांच्या नेतृत्वाखाली या प्रकल्पाचा आरंभ करण्यात आला, ज्यामुळे राज्य सरकारच्या विकासात्मक योजनांची प्रतिमा सुधारेल. मंदिराच्या उद्घाटनामुळे भक्तांना आणि पर्यटकांना एकत्र येण्याची संधी मिळेल, तसेच यातून स्थानिक संस्कृती आणि परंपरांची जपणूक होईल. त्यामुळे ममता बॅनर्जी यांचे उद्घाटन हे महत्त्वपूर्ण ठरले आहे.

भारतातील पहिले ट्रेन एटीएम पंचवटी एक्सप्रेसमध्ये बसवण्यात आले. हा उपक्रम भारतीय रेल्वेच्या प्रवासात सुविधांचा समावेश वाढवण्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचा पाऊल आहे. या ट्रेन एटीएमद्वारे प्रवाशांनी त्यांच्या बँक कार्डद्वारे पैसे काढता येतील, ज्यामुळे त्यांच्या प्रवासातील सोईत वाढ होईल. त्यामुळे प्रवाशांना तात्काळ पैसे काढण्याची आवश्यकता भासल्यास त्यांना बाहेर पडावे लागणार नाही. पंचवटी एक्सप्रेसमध्ये ही सुविधा उपलब्ध करून देणे म्हणजे आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करणे आणि प्रवाशांची सुविधा लक्षात घेणे आहे. त्यामुळे, पंचवटी एक्सप्रेसमध्ये ट्रेन एटीएम बसवणे हे योग्य उत्तर आहे, कारण हे भारतातील पहिल्या वेळी करण्यात आलेले आहे.

NSDC-PDEU सेंटर ऑफ एक्सलन्सचे उद्घाटन केंद्रीय कौशल्य विकास राज्यमंत्री जयंत चौधरी यांनी केले. हे केंद्र कौशल्य विकास आणि रोजगार वाढवण्यासाठी अत्याधुनिक प्रशिक्षण देण्यासाठी स्थापन करण्यात आले आहे. जयंत चौधरी यांच्या उपस्थितीत या उद्घाटनामुळे कौशल्य विकासाच्या क्षेत्रात नवीन दिशा प्राप्त होईल अशी अपेक्षा व्यक्त करण्यात आली आहे. यामध्ये विद्यार्थ्यांना उद्योगाच्या गरजा लक्षात घेऊन प्रशिक्षण दिले जाईल, जेणेकरून त्यांना त्यांच्या करिअरमध्ये अधिक संधी मिळतील. त्यामुळे, जयंत चौधरी हे बरोबर उत्तर आहेत कारण त्यांच्या नेतृत्वातच हे उद्घाटन झाले आहे, ज्यामुळे कौशल्य विकासासाठी महत्त्वाची पायरी उचलली गेली आहे.

पश्चिम बंगाल हा पर्याय योग्य आहे कारण जगन्नाथ मंदिराची प्रतिकृती कोलकातामध्ये आहे, जे पश्चिम बंगाल राज्यात स्थित आहे. जगन्नाथ मंदिर हे ओडिशातील पुरीमध्ये प्रसिद्ध आहे, परंतु पश्चिम बंगालमधील जगन्नाथ मंदिराची प्रतिकृती तीव्र श्रद्धा आणि भक्तीने भरलेली आहे. या मंदिरात जगन्नाथ, बलभद्र आणि सुभद्राची पूजा केली जाते, ज्यामुळे भक्तांना आध्यात्मिक अनुभव मिळतो. मंदिराची वास्तुकला आणि त्याच्या धार्मिक महत्त्वामुळे ते एक लोकप्रिय स्थळ आहे. यामुळे पश्चिम बंगालमध्ये हा पर्याय योग्य ठरतो, कारण येथे भक्तांची मोठी गर्दी असते आणि मंदिराच्या प्रतिकृतीला विशेष महत्त्व असते.

कांगेर व्हॅली राष्ट्रीय उद्यान हा पर्याय योग्य आहे कारण युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांच्या तात्पुरत्या यादीत हा एक नवीन समावेश आहे. कांगेर व्हॅली राष्ट्रीय उद्यान छत्तीसगड राज्यात स्थित आहे आणि त्याच्या नैसर्गिक सौंदर्यामुळे तसेच जैवविविधतेमुळे तो महत्त्वाचा ठरतो. या उद्यानात अनेक दुर्मिळ वनस्पती आणि प्राणी आहेत, ज्यामुळे त्याचे संरक्षण आणि संवर्धन आवश्यक आहे. युनेस्कोच्या मान्यतेमुळे या स्थळाच्या सांस्कृतिक आणि पर्यावरणीय महत्त्वाला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्यता मिळते, जेथे पर्यटकांना या स्थळाच्या सौंदर्यातून व समृद्ध जैवविविधतेतून अनुभव घेता येतो. त्यामुळे कांगेर व्हॅली राष्ट्रीय उद्यानाचा समावेश युनेस्कोच्या तात्पुरत्या यादीत एक सकारात्मक विकास आहे.

पार्थ योजना मध्य प्रदेशातील 9 प्रमुख शहरांमध्ये पायलट प्रकल्प म्हणून राबविली जाणार आहे. ही योजना स्थानिक स्तरावर प्रशासन सुधारण्यासाठी, नागरिक सेवांचा दर्जा उंचवण्यासाठी आणि तांत्रिक नवोन्मेषांचा समावेश करण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावते. या योजनेअंतर्गत विविध शहरी क्षेत्रांमध्ये विकासाच्या क्रमाने सुधारणा केली जाणार आहे, ज्यामुळे नागरिकांना अधिक कार्यक्षम आणि प्रभावी सेवा मिळतील. यामुळे शहरी विकासाच्या नवीन मॉडेल्सचा समावेश होईल, जे दीर्घकाळ टिकणारे असतील. मध्य प्रदेश सरकारने या योजनेला महत्त्व देत, अधिकाधिक शहरांमध्ये यशस्वी कार्यान्वयनासाठी आवश्यक तयारी केली आहे, ज्यामुळे या योजनेच्या प्रभावीतेच्या दृष्टीने सकारात्मक परिणाम होतील.

2011 हा पर्याय योग्य आहे कारण 1931 नंतर भारतात जातीनिहाय जनगणना 2011 मध्ये करण्यात आली. या जनगणनेत प्रत्येक जातीच्या लोकसंख्येची माहिती संकलित करून त्यांचे सांस्कृतिक, सामाजिक आणि आर्थिक स्थितीतून एक व्यापक चित्र तयार करण्यात आले. जातीनिहाय डेटा संकलनामुळे भारतातील विविधता आणि जातींच्या संरचनांविषयी महत्त्वाची माहिती उपलब्ध झाली, जिचा उपयोग सरकार आणि संशोधक विविध योजनांच्या विकासात करतात. या जनगणनेची अपेक्षा होती की ती जातीय तफावत कमी करण्यात आणि सामाजिक समावेश वाढवण्यात मदत करेल. त्यामुळे 2011 चा पर्याय अत्यंत महत्वपूर्ण ठरतो.

युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांच्या तात्पुरत्या यादीत भारतातील 62 स्थळांचा समावेश आहे. युनेस्कोच्या या यादीत विविध ऐतिहासिक, सांस्कृतिक आणि नैसर्गिक स्थळांचा समावेश केला जातो, जे त्यांच्या ऐतिहासिक महत्त्वामुळे आणि वैशिष्ट्यांमुळे जागतिक स्तरावर ओळखले जातात. 62 स्थळांची ही संख्या भारताच्या समृद्ध वारशाचे प्रतीक आहे आणि यामुळे देशातील विविधता आणि सांस्कृतिक वारसा यांचा जागतिक स्तरावर अभ्यास केला जातो. या स्थळांची तात्पुरती यादी स्थळांच्या संरक्षण आणि संवर्धनासाठी आवश्यक असलेल्या उपाययोजनांसाठी आधारभूत ठरते, त्यामुळे भविष्यात यांना स्थायी यादीत समाविष्ट करण्याची संधी मिळते.

जपान 2026 मध्ये भारताला E5 सिरीज शिंकानसेन ट्रेन भेट देणार आहे, जी मुंबई-अहमदाबाद बुलेट ट्रेन प्रकल्पासाठी निवडली गेली आहे. E5 सिरीज ट्रेन ही अत्याधुनिक तंत्रज्ञानावर आधारित आहे आणि ती उच्च गतीची सवारी पुरवण्यास सक्षम आहे. या ट्रेनचा वापर केल्याने प्रवासाची गती आणि आरामात सुधारणा होईल, तसेच प्रवाशांना जलद आणि सुरक्षित प्रवास अनुभवता येईल. भारतातील बुलेट ट्रेन प्रकल्प हा देशाच्या इन्फ्रास्ट्रक्चर विकासातील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे आणि यामुळे आर्थिक वाढीस चालना मिळेल. यामुळे भारत आणि जपान यांच्यातील संबंध आणखी मजबूत होतील, त्यामुळे E5 सिरीज हा प्रकल्पासाठी सर्वोत्तम पर्याय आहे.

पंतप्रधान सूर्यघर योजनेअंतर्गत 10 लाख 9 हजार घरांवर सौर ऊर्जा प्रकल्पांची उभारणी पूर्ण झाल्यामुळे महाराष्ट्र दुसऱ्या स्थानावर आहे. महाराष्ट्राने या योजनेमध्ये उत्कृष्ट कामगिरी केली आहे आणि सौरऊर्जेच्या वापराला प्रोत्साहन दिले आहे. यामुळे सूर्यघर योजनेच्या उद्दिष्टांच्या पूर्ततेत महाराष्ट्राचे महत्त्वाचे योगदान आहे. सौर ऊर्जा प्रकल्पांमुळे पर्यावरणीय दृष्ट्या सकारात्मक परिणाम साधला जात आहे, तसेच स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना दिली जात आहे. युतीच्या माध्यमातून राज्यात सौर ऊर्जा वापराचे प्रमाण वाढवण्यास मदत होते, ज्यामुळे राज्याचा विकास आणि स्वावलंबन साधता येत आहे. त्यामुळे महाराष्ट्राचे हे स्थान महत्त्वाचे आहे आणि याचे कार्य यशस्वीपणे केले गेले आहे.

M-CADWM योजना प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजना (PMKSY) ची उप-योजना आहे, त्यामुळे हा पर्याय बरोबर आहे. M-CADWM म्हणजे 'Micro Irrigation - Community Agricultural Development and Water Management' योजना, जी कृषी सिंचन प्रणालीचे प्रभावी व्यवस्थापन आणि जलसंरक्षण यावर लक्ष केंद्रित करते. ही योजना विशेषत: लघु व मयूर कृषी उद्योजकांसाठी उपयुक्त आहे, ज्यामुळे जलस्रोतांचे संरक्षण आणि कृषी उत्पादनात वाढ होईल. प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजना ही व्यापक योजना आहे, ज्यामध्ये जलस्रोतांचा समर्पक वापर सुनिश्चित करण्यासाठी विविध उपयोजनांचा समावेश आहे. इतर पर्याय मात्र या योजनेशी संबंधित नाहीत, त्यामुळे ते योग्य नाहीत. याबद्दल अधिक माहिती मिळवण्याची आवश्यकता आहे.

275 हा पर्याय योग्य आहे. राजस्थानमध्ये सौर ऊर्जा प्रकल्प बसवलेल्या रेल्वे स्थानकांची संख्या 275 आहे. भारतीय रेल्वेने नैतिकतेच्या दिशेने एक सकारात्मक पाऊल उचलले आहे, ज्यामुळे ऊर्जा बचत आणि पर्यावरण संरक्षण यामध्ये योगदान मिळवले जाते. सौर ऊर्जा प्रकल्पांच्या स्थापनेमुळे स्थानकांवर वीज खर्च कमी झाला आहे, तसेच नवीनीकरणीय ऊर्जा स्रोतांच्या वापराला प्रोत्साहन मिळाले आहे. राजस्थानमध्ये सौर ऊर्जा संसाधनांची प्रचुरता असल्यामुळे, रेल्वे स्थानकांना सौर ऊर्जा वापरणे अधिक सोपे झाले आहे. यामुळे, या प्रकल्पामुळे स्थानकांवर औद्योगिक विकासाला चालना मिळत आहे आणि ते पर्यावरण अनुकूल आहेत, म्हणून 275 ची संख्या योग्य ठरते.

प्रधानमंत्री मुद्रा योजनेला 8 एप्रिल 2025 रोजी 10 वर्षे पूर्ण झाली. या योजनेची सुरुवात 8 एप्रिल 2015 रोजी झाली होती, ज्याचा उद्देश लघु व्यवसायांना आणि उद्यमांना वित्तीय सहाय्य प्रदान करणे हा आहे. मुद्रा योजनेअंतर्गत व्यवसायांना कमी व्याज दरावर कर्ज उपलब्ध करून दिले जाते, ज्यामुळे रोजगारनिर्मिती आणि आर्थिक विकासाला चालना मिळते. 2025 मध्ये या योजनेच्या दहाव्या वर्धापन दिनानिमित्त, योजनेच्या यशाची व महत्त्वाची चर्चा होईल. यामुळे, 10 वर्षे पूर्ण होणे हा पर्याय योग्य आहे, कारण योजनेची सुरुवात 2015 मध्ये झाली होती आणि 2025 मध्ये 10 वर्षे पूर्ण होतील.

जातीनिहाय जनगणना हा पर्याय योग्य आहे कारण केंद्र सरकारने 30 एप्रिल 2025 रोजी आगामी जनगणनेसोबत जातीनिहाय जनगणना करण्याची घोषणा केली आहे. या निर्णयामागे मुख्य उद्देश म्हणजे भारतातील विविध जाती आणि त्यांच्या सामाजिक-आर्थिक स्थितीचे अधिक अचूक आणि सुसंगत आकडेवारी मिळवणे हा आहे. जातीनिहाय जनगणनेमुळे सरकारला विविध सामाजिक सेवांचा वितरण आणि योजनांची अंमलबजावणी अधिक प्रभावीपणे करता येईल. भारतातील समाजातील विविधता आणि जातींचा अभ्यास करण्यासाठी ही जनगणना महत्त्वाची ठरते, ज्यामुळे समग्र विकास आणि समावेशीतता वाढवण्यास मदत होईल. त्यामुळे, या जनगणनेचा प्रभाव दीर्घकालीन योजनांवर आणि धोरणांवर होईल.

9.1 मीटर हा पर्याय योग्य आहे कारण ऋषिकेश- कर्णप्रयाग रेल्वेमार्गातील बोगद्याचा व्यास 9.1 मीटर आहे. या बोगद्याची रचना आणि व्यास भारतीय रेल्वेच्या आधुनिकतेचा एक महत्त्वाचा भाग आहे, ज्यामुळे या मार्गावर रेल्वे सेवा अधिक सुकर व जलद होतात. बोगद्याचे व्यास ठरवताना सुरक्षा आणि कार्यक्षमता यांचा विचार केला जातो, ज्यामुळे प्रवाश्यांना सुरक्षित प्रवास अनुभवता येतो. 9.1 मीटरचा व्यास रेल्वे गाड्यांच्या सुरक्षित गतीसाठी अनुकूल आहे, ज्यामुळे या मार्गावर चालणाऱ्या गाड्यांना आरामदायक आणि सुरक्षित मार्ग उपलब्ध होतो. त्यामुळे, 9.1 मीटर हा योग्य पर्याय आहे.

माजी राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद यांच्या हस्ते 2 मार्च 2025 रोजी गुरुग्राम येथे जागतिक शांतता केंद्राचे उद्घाटन करण्यात आले. या केंद्राचे उद्घाटन हे शांतता, सहकार्य आणि एकतेचा संदेश देणारे आहे. जागतिक शांतता केंद्र हे विविध समाजांमध्ये शांतता व संवाद वाढवण्यासाठी कार्यरत राहील. यामुळे मानवतेच्या कल्याणासाठी एक सकारात्मक वातावरण निर्माण करण्याचा उद्देश आहे. हा केंद्र जागतिक स्तरावर शांतता व सामंजस्यासाठी काम करणाऱ्या विविध संस्था आणि व्यक्तींना एकत्र आणेल. त्यामुळे, जागतिक शांतता केंद्राचे उद्घाटन योग्य उत्तर आहे, कारण हे केंद्र एका महत्त्वाच्या सामाजिक मुद्द्यावर लक्ष केंद्रित करते आणि शांततेचा प्रसार करण्यास प्रोत्साहन देते.

'हमारी परंपरा हमारी विरासत' हा उपक्रम भगवान बिरसा मुंडा यांच्या 150 व्या जयंती वर्षाला समर्पित आहे. बिरसा मुंडा हे एक महान आदिवासी नेता आणि सामाजिक कार्यकर्ते होते, ज्यांनी भारतातील आदिवासी समाजाच्या हक्कांसाठी लढा दिला. त्यांच्या कार्यामुळे आदिवासींच्या हक्कांचे संरक्षण आणि त्यांच्या संस्कृतीचा संवर्धन करण्यावर जोर देण्यात आला. 150 व्या जयंतीच्या उपक्रमाद्वारे त्यांच्या योगदानाची मान्यता देण्यात आली आहे आणि समाजातील आदिवासींच्या स्थानाबद्दल जागरूकता वाढवण्यासाठी हा उपक्रम महत्त्वाचा आहे. या उपक्रमामुळे बिरसा मुंडा यांच्या विचारधारेचा प्रचार करून त्यांच्या कार्याची स्मृती जपली जाते.

आंध्र प्रदेशचे मुख्यमंत्री एन. चंद्राबाबू नायडू यांनी अमरावतीमध्ये पोट्टी श्रीरामुलू यांचा 58 फूट उंच पुतळा स्थापित करण्याची घोषणा केली आहे. पोट्टी श्रीरामुलू हे आंध्र प्रदेशाच्या इतिहासातील महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व होते, ज्यांनी राज्याच्या विकासासाठी आणि लोकांच्या हक्कांसाठी मोठा संघर्ष केला. त्यांच्या कार्याची आठवण म्हणून हा पुतळा उभारण्यात येत आहे, ज्यामुळे त्यांच्या योगदानाची जाणीव लोकांना होईल आणि नवीन पिढीला प्रेरणा मिळेल. 58 फूट उंचीचा पुतळा हा त्यांच्या आध्यात्मिक आणि सामाजिक योगदानाचे प्रतीक आहे, म्हणूनच हा पर्याय योग्य आहे कारण तो पोट्टी श्रीरामुलू यांच्या व्यक्तिमत्वाची योग्य मान्यता दर्शवतो.

आंध्र प्रदेश सरकारने आपल्या महत्त्वाकांक्षी स्वर्ण आंध्र-2047 व्हिजनचा भाग म्हणून 30 मार्च 2025 रोजी 'शून्य गरिबी - P4 धोरण' उपक्रम सुरू केला आहे. हा उपक्रम गरिबी निर्मूलनाच्या दिशेने एक महत्त्वाचा पाऊल आहे, ज्यामध्ये शासनाने सामाजिक व आर्थिक दृष्टीकोनातून विविध उपाययोजना राबवण्याचा निर्धार दर्शवला आहे. 'P4' म्हणजे 'प्रगती, समृद्धी, समानता आणि सहभाग', हे चार स्तंभ या उपक्रमाचे मुख्य घटक आहेत. या उपक्रमाद्वारे, आंध्र प्रदेश सरकार गरिबी कमी करण्याच्या उद्देशाने विविध कार्यक्रम राबविणार आहे, ज्यामुळे लोकांच्या जीवनमानात सुधारणा होईल. त्यामुळे, 'शून्य गरिबी - P4 धोरण' उपक्रम हा बरोबर पर्याय आहे.

विज्ञान धारा योजनेसाठीच्या निधीमध्ये 2024-25 मधील 330.75 कोटी रुपयांवरून 2025-26 मध्ये लक्षणीय वाढ करून 1425.00 कोटी रुपये केले आहेत. ही वाढ विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात महत्त्वाची आहे कारण यामुळे नवीन संशोधन आणि विकासाच्या प्रकल्पांना प्रोत्साहन मिळेल. आर्थिक वाढीमुळे शालेय आणि उच्च शिक्षण संस्थांमध्ये विज्ञान शिक्षणाला चालना मिळेल, तसेच तंत्रज्ञानातील नवोपक्रमांना पाठबळ मिळेल. यामुळे देशाच्या विकासात विज्ञानाचे योगदान वाढेल आणि सामाजिक, आर्थिक विकासाला गती मिळेल. त्यामुळे 1425.00 कोटी रुपये हा पर्याय योग्य आहे, कारण तो निधीच्या वाढीचे स्पष्ट प्रमाण दर्शवतो.

केंद्रीय महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाने जाहीर केल्यानुसार, भारतातील सर्व अंगणवाडी केंद्रे POSHAN ट्रॅकर या मोबाईल अॅप्लिकेशनवर नोंदणीकृत आहेत. POSHAN ट्रॅकर हे एक विशेषतः विकसित केलेले अॅप्लिकेशन आहे, ज्याचा उद्देश अंगणवाडी केंद्रांच्या कार्यप्रदर्शनाचे निरीक्षण आणि व्यवस्थापन करणे आहे. या अॅप्लिकेशनच्या माध्यमातून, शालेय पोषण योजनांच्या अंमलबजावणीची प्रभावीपणे देखरेख करता येते, ज्यामुळे मुलांच्या आरोग्य आणि पोषणाच्या स्थितीत सुधारणा साधता येते. POSHAN ट्रॅकरने अंगणवाडी सेवा अधिक पारदर्शक व प्रभावी बनविली आहे, ज्यामुळे महिलांना आणि मुलांना दिल्या जाणाऱ्या सेवांची गुणवत्ता वाढविण्यात मदत होते. त्यामुळे POSHAN ट्रॅकर हा बरोबर पर्याय आहे.

मनरेगा कामगारांचे दैनिक वेतन 1 एप्रिल 2025 पासून 370 रुपयांपर्यंत वाढवण्यात आले आहे. या निर्णयामुळे ग्रामीण कामगारांना आर्थिक मदत मिळेल आणि त्यांचे जीवनमान सुधारण्यात मदत होईल. मनरेगा योजना ही ग्रामीण भागात रोजगार निर्माण करण्यासाठी एक महत्त्वाची योजना आहे, आणि या वेतन वाढीमुळे कामगारांना अधिक चांगली आर्थिक स्थिरता मिळण्याची अपेक्षा आहे. सरकारच्या या निर्णयामुळे कामगारांना त्यांच्या मेहनतीच्या योग्य मोबदल्याचे मान्यताप्राप्ती मिळेल. यामुळे त्यांच्या कामाच्या गुणवत्तेत सुधारणा होईल आणि ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल. त्यामुळे, 370 रुपये हे बरोबर उत्तर आहे, कारण हे दैनिक वेतन कामगारांच्या गरजांकडे लक्ष देणारे आहे.

HEALD उपक्रम जागतिक यकृत दिनी सुरू करण्यात आला. या उपक्रमाचे मुख्य उद्दिष्ट यकृताच्या आरोग्याबद्दल जनजागृती करणे आणि यकृताच्या विविध रोगांविषयी माहिती प्रदान करणे आहे. जागतिक यकृत दिन हरविलेल्या यकृताच्या आरोग्याबद्दल जागरूकता वाढवण्याबरोबरच यकृताच्या सुरक्षेसाठी आवश्यक असलेल्या उपाययोजना देखील सुचवतो. यकृताचे आरोग्य हे संपूर्ण आरोग्यासाठी अत्यंत महत्वाचे आहे, आणि HEALD उपक्रमामुळे याबाबतचा जन जागरूकता वाढविण्यात मदत होईल. या उपक्रमामुळे यकृताच्या समस्यांचे संकेत आणि उपचार पद्धती याबद्दल लोकांना माहिती मिळेल, त्यामुळे जागतिक यकृत दिनी सुरू केलेले हे उपक्रम योग्य ठरते.

'कॅब्रेरा बोगदा (स्पेन)' हा पर्याय योग्य आहे कारण हा बोगदा जगातील सर्वात वेगाने खोदण्यात आलेला बोगदा आहे. कॅब्रेरा बोगद्यातील खोदाईची गती आणि तंत्रज्ञानाने त्याला विशेष महत्त्व दिले आहे. या बोगद्यातील खोदाई प्रक्रिया अत्याधुनिक यंत्रसामग्री आणि तंत्रज्ञानाचा वापर करून पूर्ण करण्यात आली, ज्यामुळे ती वेळेच्या तुलनेत खूप जलद झाली. या बोगद्यामुळे वाहतूक आणि परिवहन प्रणालीमध्ये सुधारणा झाली आहे, आणि त्यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेलाही चालना मिळाली आहे. यामुळे कॅब्रेरा बोगदा जागतिक पातळीवर एक महत्त्वाचे अभियांत्रिकी यश मानले जाते.

4081.28 कोटी रुपये हा पर्याय योग्य आहे कारण केदारनाथ रोपवे प्रकल्पासाठी हा अंदाजित खर्च आहे. हा प्रकल्प, जो म्हणजे केदारनाथच्या पवित्र स्थानाकडे जाणाऱ्या भक्तांसाठी सोय करेल, तो विशेषतः पर्यटन वाढवणार आहे. सरकारने या प्रकल्पाला महत्व दिले आहे, कारण यामुळे भक्तांना सुरक्षित आणि सोयीचा प्रवास मिळेल. या खर्चात रोपवेच्या स्थापनेसाठी लागणारे सर्व खर्च समाविष्ट आहेत, ज्यात इन्फ्रास्ट्रक्चर, तंत्रज्ञान आणि इतर संबंधित खर्चांचा समावेश आहे. केदारनाथ रोपवे प्रकल्पाच्या यशस्वी अंमलबजावणीमुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल आणि धार्मिक पर्यटन वाढेल, हे लक्षात घेतल्यास हा खर्च अत्यंत आवश्यक ठरत आहे.

पिंक ई रिक्षा योजनेचा अधिकृत शुभारंभ 21 एप्रिल 2025 रोजी पुणे शहरात झाला, हे बरोबर उत्तर आहे. पुणे हे शहर विविध उपक्रमांसाठी प्रसिद्ध आहे आणि या योजनेच्या माध्यमातून महिलांना सुरक्षित आणि पर्यावरणपूरक वाहतूक उपलब्ध करून दिली जात आहे. पिंक ई रिक्षा योजनेचा उद्देश महिलांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे आणि शहरातील प्रदूषण कमी करणे हा आहे. पुण्यातील नागरिकांसाठी या योजनेने एक सकारात्मक बदल घडवून आणण्याचे आश्वासन दिले आहे. यामुळे नाजूक गटाच्या महिलांना सुरक्षितता आणि सुविधा मिळण्यास मदत होते, आणि शहराच्या वाहतूक व्यवस्थेतही सुधारणा होईल.

'सहकार टॅक्सी' हा पर्याय योग्य आहे कारण केंद्र सरकारने 27 मार्च 2025 रोजी या नवीन सेवेला सुरूवात करण्याची घोषणा केली. सहकार टॅक्सी सेवा ग्रामीण आणि शहरी भागात लोकांना सोयीस्कर आणि सुरक्षित वाहतूक उपलब्ध करून देण्यावर लक्ष केंद्रित करते. या सेवेच्या माध्यमातून स्थानिक सहकार संस्थांना प्रोत्साहन मिळेल, ज्यामुळे त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारण्यास मदत होईल. सहकार टॅक्सी सेवा खासकरून ग्रामीण भागातील लोकांना एकत्र येऊन किंवा सहकार्याने प्रवास करण्याची संधी देते, ज्यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल. या सेवेमुळे नागरिकांना विशेषतः कमी खर्चात आणि जलद सेवांचा लाभ घेता येईल, जे त्यांच्या दैनंदिन जीवनात महत्त्वपूर्ण ठरते.

स्वामित्व योजनेला 24 एप्रिल 2025 रोजी 5 वर्षे पूर्ण होतील, म्हणून हा पर्याय बरोबर आहे. स्वामित्व योजना भारत सरकारने ग्रामीण भागातील नागरिकांना त्यांच्या जमीन मालकीच्या अधिकारांचा पुरावा देण्यासाठी सुरू केली होती. या योजनेचा उद्देश ग्रामीण विकासाला प्रोत्साहन देणे आणि शाश्वत विकास सुनिश्चित करणे हा आहे. जर 2025 मध्ये योजनेला 5 वर्षे पूर्ण होत असतील, तर याचा अर्थ 2020मध्ये या योजनेची सुरुवात झाली होती, जे वास्तवाशी सुसंगत आहे. इतर पर्याय 4, 6 आणि 3 वर्षे ही योजनेच्या कालावधीच्या दृष्टीकोनातून योग्य नाहीत, कारण ते 2020 पासून 2025 पर्यंतच्या कालावधीसाठी लागू होत नाहीत. त्यामुळे 5 वर्षे हेच योग्य उत्तर आहे.

विझिंजम, केरळ हा पर्याय योग्य आहे कारण भारतातील पहिले अर्ध-स्वयंचलित खोल पाण्याचे कंटेनर ट्रान्सशिपमेंट टर्मिनल येथे स्थित आहे. या टर्मिनलचा उद्देश जागतिक व्यापारात भारताची स्पर्धात्मकता वाढवणे आणि जलद ट्रान्सशिपमेंट प्रक्रिया सुलभ करणे हा आहे. विझिंजम टर्मिनलच्या माध्यमातून मोठ्या प्रमाणात कंटेनर वाहतूक शक्य होईल आणि त्यामुळे येत्या काळात व्यापाराची संधी वाढेल. केरळ राज्यातील या महत्त्वाच्या प्रोजेक्टमुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला मोठा फायदा होणार आहे, तसेच रोजगाराच्या संधी सुध्दा निर्माण होतील. त्यामुळे विझिंजम टर्मिनलचा विकास भारताच्या आर्थिक वाढीमध्ये एक महत्त्वाची भूमिका बजावेल.

भारतातील पहिली वातानुकूलित EMU (इलेक्ट्रिक मल्टीपल युनिट) ट्रेन सेवा चेन्नई येथे सुरू झाली. ही ट्रेन सेवा प्रवाशांना आरामदायक आणि आधुनिक प्रवासाची सुविधा देण्यासाठी तयार करण्यात आली आहे. वातानुकूलनामुळे, प्रवासी अधिक आरामात आणि आनंदाने प्रवास करू शकतात, विशेषत: उन्हाळ्यात किंवा उन्हाळ्यातील उच्च तापमानात. चेन्नईतील या सेवेमुळे शहरी प्रवासाचे अनुभव अधिक सुखदायी बनले आहेत आणि या ट्रेन्समध्ये अधिक कार्यक्षमतेसह प्रवास करण्याची संधी उपलब्ध झाली आहे. त्यामुळे, चेन्नई येथील या पहिल्या वातानुकूलित EMU ट्रेन सेवेला महत्त्वपूर्ण स्थान प्राप्त झाले आहे, ज्यामुळे हा पर्याय योग्य ठरतो.

इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयाने ड्रोन फेडरेशन इंडियाच्या (DFI) भागीदारीत 'स्वयान' उपक्रमाचा भाग म्हणून 18 मार्च 2025 रोजी नॅशनल इन्होवेशन चॅलेंज फॉर ड्रोन ॲप्लिकेशन अँड रिसर्च (NIDAR) सुरू केले आहे. हा उपक्रम भारतातील ड्रोन तंत्रज्ञानाच्या विकासाला गती देण्यासाठी आणि नवे संशोधन व नवोन्मेष यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी महत्त्वाचा आहे. NIDAR चा उद्देश विविध क्षेत्रांमध्ये ड्रोन तंत्रज्ञानाच्या उपयोगास प्रोत्साहन देणे आणि त्या माध्यमातून वैज्ञानिक आविष्कार व उद्योगामध्ये नविनता आणणे आहे. त्यामुळे, "नॅशनल इन्होवेशन चॅलेंज फॉर ड्रोन ॲप्लिकेशन अँड रिसर्च (NIDAR)" हा बरोबर पर्याय आहे, कारण त्याने भारतीय ड्रोन उद्योगाला एक सकारात्मक दिशा दिली आहे.

'एआय करिअर्स फॉर विमेन' हा उपक्रम सहा भारतीय राज्यांमधील टियर-II आणि टियर-III शहरांमधील महिलांना लक्ष्य करतो. या उपक्रमाचा उद्देश महिला सशक्तीकरण आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रात करिअरच्या संधी वाढविणे हा आहे. सहा राज्यांमध्ये विविध शैक्षणिक व व्यावसायिक स्तरावर काम करणाऱ्या महिलांना या उपक्रमाचा लाभ होतो, ज्यामुळे त्यांच्या कौशल्यांचा विकास होतो आणि रोजगाराच्या शक्यता वाढतात. या उपक्रमामुळे केवळ महिलांचे आर्थिक स्वातंत्र्य वाढत नाही, तर त्यांचा आत्मविश्वासही उंचावतो, ज्यामुळे त्यांना समाजात अधिक प्रभावी बनण्यास मदत होते. त्यामुळे बरोबर पर्याय "सहा" हा आहे, जो या उपक्रमाच्या कार्यक्षेत्राचे योग्य प्रतिनिधित्व करतो.

भारतातील पहिले अर्ध-स्वयंचलित खोल पाण्याचे कंटेनर ट्रान्सशिपमेंट टर्मिनल विझिंजम, केरळ येथे आहे. हे टर्मिनल भारतीय समुद्री व्यापाराला एक नवा आयाम देण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरले आहे, कारण यामुळे आंतरराष्ट्रीय शिपिंग आणि लॉजिस्टिक सुविधा सुलभ होतील. विझिंजम टर्मिनल हे आपल्या स्थानिक पोर्ट्सच्या तुलनेत अधिक जलद आणि कार्यक्षम सेवा प्रदान करेल, ज्यामुळे व्यापार वाढण्यास मदत होईल. यामुळे केरळच्या आर्थिक विकासासही चालना मिळेल. या टर्मिनलच्या माध्यमातून भारताच्या समुद्री व्यापाराच्या क्षितिजांमध्ये विस्तार होईल, त्यामुळे विझिंजम हे स्थान या संदर्भात अत्यंत महत्त्वाचे ठरते.

राजीव युवा विकासम योजना तेलंगणा राज्याने अनुसूचित जाती, जमाती, मागासवर्गीय आणि अल्पसंख्याक तरुणांना स्वयंरोजगारासाठी आर्थिक मदत देण्यासाठी सुरू केली आहे. या योजनेचा उद्देश तरुणांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे आणि त्यांच्या आर्थिक स्थैर्याला बळकट करणे हा आहे. तेलंगणा राज्य सरकारने या योजनेद्वारे तरुणांना लघु उद्योग, व्यवसाय सुरू करण्यासाठी कर्ज उपलब्ध करून दिले आहे, ज्यामुळे त्यांच्या स्वावलंबनाची क्षमता वाढत आहे. यामुळे विविध समाजातील तरुणांना त्यांच्या आयुष्यात सकारात्मक बदल घडवून आणण्यास मदत झाली आहे, त्यामुळे तेलंगणा हा बरोबर पर्याय आहे.

केंपेगौडा आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, बेंगळुरू हा पर्याय योग्य आहे कारण हा विमानतळ एअरपोर्ट कौन्सिल इंटरनॅशनल (ACI) च्या विमानतळ कार्बन मान्यता कार्यक्रमांतर्गत लेव्हल फाईव्ह मान्यता मिळवणारा आशियातील पहिला विमानतळ ठरला आहे. या मान्यतेमुळे विमानतळाने पर्यावरणीय प्रभाव कमी करण्यासाठी केलेल्या उपक्रमांची आणि उपाययोजनांची प्रशंसा केली जाते. बेंगळुरू विमानतळाने स्थिरता साधणाऱ्या अनेक तंत्रज्ञानांचा अवलंब करून कार्बन उत्सर्जन कमी करण्यावर लक्ष केंद्रित केले आहे. त्यामुळे, या मान्यतेमुळे बेंगळुरू विमानतळाला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर एक महत्त्वपूर्ण स्थान मिळाले आहे, जे पर्यावरण संरक्षणाच्या दृष्टीने एक सकारात्मक पाऊल आहे.

प्रधानमंत्री मुद्रा योजनेअंतर्गत 'तरुण' कर्ज प्रकारात 5 ते 10 लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज दिले जाते, म्हणून हा पर्याय बरोबर आहे. 'तरुण' कर्ज हे लघु आणि मध्यम उद्योगांच्या विकासासाठी महत्त्वाचे आहे, ज्यामुळे तरुण उद्योजकांना त्यांच्या व्यवसायासाठी आवश्यक निधी मिळतो. या कर्जाचे उद्दिष्ट आहे नवोदित उद्योजकतेला प्रोत्साहन देणे आणि वित्तीय समावेश वाढवणे. या योजनेच्या माध्यमातून अनेक तरुणांना त्यांच्या स्वप्नांना आकार देण्याची संधी मिळाली आहे, त्यामुळे हा पर्याय योग्य ठरतो. इतर पर्याय हे कर्जाच्या रकमा कमी किंवा जास्त असल्यामुळे या संदर्भात योग्य नाहीत.

उत्तराखंडचे मुख्यमंत्री पुष्कर सिंह धामी यांनी 21 एप्रिल 2025 रोजी मुख्य सेवक संवाद योजना सुरू केली. ही योजना लोकशाहीचे मूल्य वाढविण्यासाठी आणि सरकारच्या योजनांची माहिती आश्रयस्थ लोकांपर्यंत पोहचविण्यासाठी महत्त्वाची आहे. मुख्य सेवक संवाद योजनेद्वारे, मुख्यमंत्री आणि नागरिक यामध्ये थेट संवाद साधला जातो, ज्यामुळे समस्यांचे निराकरण करण्यास मदत मिळते. यामुळे नागरिकांच्या अपेक्षा आणि त्यांच्या समस्यांवर सरकार अधिक लक्ष केंद्रित करु शकते. या योजनेचं उद्दिष्ट प्रभावी प्रशासन सुनिश्चित करणे आणि लोकांच्या कल्याणासाठी कार्य करणे आहे, त्यामुळे मुख्य सेवक संवाद योजना हा पर्याय योग्य आहे.