10 भारताचा इतिहास गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 1 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 1. स्वतंत्र भारतातील पहिले भारतीय गर्व्हनर जनरल कोण होते ? (PSI/ASO/STI संयुक्त 2017) A) लॉर्ड माऊंटबॅटन B) राजेंद्र प्रसाद C) सी. राजगोपालचारी D) वॉरन हेस्टींग्ज सी. राजगोपालचारी हे प्रश्नाचे बरोबर उत्तर आहे कारण ते 15 ऑगस्ट 1947 रोजी स्वतंत्र भारताचे पहिले भारतीय गव्हर्नर जनरल बनले होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: * लॉर्ड माऊंटबॅटन हा भारताचा शेवटचा ब्रिटिश गव्हर्नर जनरल होता. * राजेंद्र प्रसाद हे स्वतंत्र भारताचे पहिले राष्ट्रपती होते. * वॉरन हेस्टींग्ज हा 1774 ते 1785 पर्यंत ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीचा पहिला गव्हर्नर जनरल होता. 2 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 2. 1846 साली लॉर्ड हार्डिजने लिहिले, बंडहोऊ नये, युध्दाची झटपट समाप्ती व्हावी आणि साम्राज्य सुरक्षित रहावे, यासाठी - - - - - - - - - ची योजना केली होती. (महा वनसेवा मुख्य 2017) A) जलसंधारण योजना B) सैन्यातील सुधारणा C) जातवार रजिमेंट रचना D) रेल्वे 3 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 3. 1846 साली लॉर्ड हार्डिजने लिहिले, बंडहोऊ नये, युध्दाची झटपट समाप्ती व्हावी आणि साम्राज्य सुरक्षित रहावे, यासाठी - - - - - - - - - ची योजना केली होती. (महा वनसेवा मुख्य 2017) A) रेल्वे B) जातवार रजिमेंट रचना C) जलसंधारण योजना D) सैन्यातील सुधारणा रेल्वे ही बरोबर उत्तर आहे कारण 1846 साली लॉर्ड हार्डिजने बंडाळी रोखण्यासाठी, युद्ध जलद संपवण्यासाठी आणि ब्रिटिश साम्राज्याचे संरक्षण करण्यासाठी रेल्वेची योजना तयार केली होती. रेल्वेने सैन्याला वेगाने हालचाली करणे, पुरवठा पोहोचवणे आणि बंडखोरांचा सामना करणे सोपे केले. 4 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 4. ईस्ट इंडिया कंपनीच्या भारतातील केवळ सत्ता विस्तारावर तो खुष नव्हता. त्याला कंपनीची सत्ता भारतात मजबूत करायची होती. त्याला आधुनिक भारताचा निर्माता म्हणतात, तो कोण होता ? (राज्यसेवा मुख्य 2014) A) लॉर्ड डलहौसी B) लॉर्ड रिपन C) लॉर्ड वेलस्ली D) लॉर्ड कॉर्नवॉलीस 5 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 5. “तैनाती फौजेची” पध्दत कोणी सुरु केली ? (STI पूर्व 2012) A) लॉर्ड वेलस्ली B) लॉर्ड हेस्टिग्ंज C) लॉर्ड क्लाईव्ह D) लॉर्ड डलहौशी 6 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 6. भारतात रेल्वेचे जाळे उभारण्याकरीता लॉर्ड डलहौसीने नियोजन केले कारण – अ) भारताच्या अंतर्गत भागातून निर्यातीसाठी कच्चा माल मिळविण्यात सहजता यावी. ब) ब्रिटीश भांडवली गुंतवणुकीवर नफा कमविण्याकरीता मार्ग उपलब्ध करुन देण्यासाठी. क) भारतात स्वस्त व सहज वाहतूक उपलब्ध व्हावी याकरीता. (STI पूर्व 2013) A) अ फक्त B) अ,ब आणि क C) ब आणि क फक्त D) अ आणि ब फक्त 7 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 7. योग्य कामगिरीची जोडी करा : अ) सार्वजनिक बांधकाम खाते (PWD) सुरु केले. ब) 1857 च्या उठावावेळी गर्व्हनर जनरल. क) व्हार्नाक्युलर प्रेस ॲक्ट पास केले. ड) भगवतगीतेचे इंग्रजीत भाषांतर केले. 1) लॉर्ड डलहौसी 2) लॉर्ड लिटन 3) लॉर्ड कॉर्नवॉलीस 4) लॉर्ड कॅनिंग (PSI पूर्व 2016) A) 2 3 1 4 B) 3 1 4 2 C) 4 2 3 1 D) 1 4 2 3 8 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 8. आधुनिक भारतात स्थानिक स्वराज्य सरकार - - - - - - - - - ने सुरु केले. (Excise पूर्व 2017) A) लॉर्ड माऊंटबॅटन B) लॉर्ड रिपन C) लॉर्ड क्लाइव्ह D) लॉर्ड कॉर्नवालीस 9 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 9. लॉर्ड मेयो यांच्या संदर्भात, हे/ही विधान/विधाने सत्य आहे /आहेत. (राज्यसेवा मुख्य 2022) A) एका कैद्याने त्याची हत्या केली. B) 1, 2, 3 सर्व सत्य आहेत. C) अफगणितस्तानचे अमिर शेर अली यांच्याशी त्यांचे मैत्रीपूर्ण संबध होते. D) त्यांना कारागृह सुधारण्यात स्वारस्य होते. 10 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 10. क्लाइव्हने- - - - - - - - - शाह आलमला दिले होते. परंतु बादशहाच्या सेवेचे बक्षिस म्हणून त्याने ते मराठयांना देऊन टाकले. (महा वनसेवा मुख्य 2017) A) दिवाणी हक्क B) अलाहाबाद व कोरा C) राजपुताना व दोआब D) अवध व बनारस अलाहाबाद व कोरा" हा पर्याय बरोबर आहे कारण क्लाइव्हने बंगालचा नवाब शाह आलम द्वितीयला अलाहाबाद आणि कोराचे परगणे दिले होते. परंतु बादशहाच्या सेवेचे बक्षीस म्हणून, शाह आलमने हे परगणे मराठ्यांना देऊन टाकले होते. 11 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 11. तैनाती फौजेसंबधी खाली दिलेल्या विधानापैकी कोणते विधान चुकीचे आहे ? (राज्यसेवा मुख्य 2013) A) लॉर्ड रिपनने तैनाती फौजेची योजना सुरु केली. B) कंपनीच्या प्रदेशात वाढ करण्यासाठी केलेल्या प्रयत्नात मदत झाली. C) तैनातील फौजेमुळे दुसरे इंग्रज- मराठा युध्द झाले. D) हिंदी राजांना इंग्लिश इस्ट इंडिया कंपनीच्या अधिपत्याखाली आणण्याचा प्रयत्न केला. लॉर्ड रिपनने तैनाती फौजेची योजना सुरू केली नव्हती. या योजनेची सुरुवात 1885 मध्ये लॉर्ड डफरिनने केली होती. पर्याय खालील कारणांमुळे चुकीचा आहे: * तैनाती फौज ही डफरिनच्या नावाशी संबंधित आहे, रिपनच्या नावाशी नाही. * रिपन 1880-1884 च्या काळात भारताचा व्हाइसरॉय होता, तर डफरिन 1884-1888 च्या काळात होता. 12 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 12. लॉर्ड- - - - - - - - - ने देशभर मीठावर एकसारखा (uniformed) कर लावला. (राज्यसेवा मुख्य, 2020) A) बेंटिक B) लीटन C) कॉर्नवालिस D) वेलस्ली 13 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 13. योग्य जोड्या जुळवा. स्तंभ अ अ) लॉर्ड बेंटिक ब) लॉर्ड डलहौसी क) बॅ. मुंकूदराव जयकर ड) श्री. वालचंद हिराचंद स्तंभ ब 1) ग्रँड ट्रंक रोड 2) सार्वजनिक बांधकाम खाते 3) इंडियन रोड डेव्हलपमेंट कमिटी 4) हिंदूस्थान एअरक्राफ्ट लिमिटेड (STI पूर्व 2014) A) 2 3 4 1 B) 1 2 3 4 C) 4 3 2 1 D) 3 4 1 2 पर्याय :- 1 2 3 4 बरोबर आहे कारण तो स्तंभ अ आणि स्तंभ बमधील जोड्या बरोबर जुळवतो: * लॉर्ड बेंटिक (अ) - ग्रँड ट्रंक रोड (1) * लॉर्ड डलहौसी (ब) - सार्वजनिक बांधकाम खाते (2) * बॅ. मुंकूदराव जयकर (क) - इंडियन रोड डेव्हलपमेंट कमिटी (3) * श्री. वालचंद हिराचंद (ड) - हिंदूस्थान एअरक्राफ्ट लिमिटेड (4) 14 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 14. पुढील विधानांपैकी कोणते विधान योग्य आहे ? अ) इलबर्ट बिल चा हेतू भारतीय न्यायाधिशांना भारतातील ब्रिटीश न्यायाधिशांच्या पातळीवर आणण्याचा होता. ब) इलबर्ट बिल मागे घेण्यात आले कारण त्याच्या मसुद्यात चूक होती. (PSI मुख्य 2014) A) दोन्ही अ व ब B) केवळ ब C) केवळ अ D) न अ न ब इलबर्ट बिलचा हेतू भारतीय न्यायाधिशांना भारतातील ब्रिटीश न्यायाधिशांच्या पातळीवर आणण्याचा होता. यामुळे भारतीय न्यायाधिशांना युरोपियन लोकांच्या बाबतीत खटले चालवण्याचे अधिकार मिळाले असते, ज्याचा युरोपियन लोक विरोध करत होते. म्हणून, केवळ अ हे विधान योग्य आहे. 15 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 15. काशि येथे हिंदू विश्वविद्यालयाच्या स्थापना समारंभास - - - - - - - - - व्हाईसरॉय हजर होता. (राज्यसेवा मुख्य 2022) A) लॉर्ड मिटो B) लॉर्ड हार्डिंग C) लॉर्ड चेम्सफर्ड D) लॉर्ड कर्झन लॉर्ड हार्डींग हा काशि येथील हिंदू विश्वविद्यालयाच्या स्थापना समारंभास उपस्थित असलेला व्हाईसरॉय होता. हे उत्तरात दिलेल्या पर्यायांपैकी एकमेव बरोबर उत्तर आहे कारण लॉर्ड हार्डींग यांनी 4 फेब्रुवारी 1916 रोजी या विश्वविद्यालयाच्या स्थापना समारंभाला हजेरी लावली होती. 16 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 16. भारताचे गव्हर्नर जनरल केव्हापासून व्हॉईसरॉय म्हणून ओळखले जाऊ लागले ? (PSI पूर्व 2012) A) इ.स. 1858 B) इ.स. 1857 C) इ.स. 1855 D) इ.स. 1856 17 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 17. वसाहतीच्या स्वातंत्रयाची मागणी म्हणजे चांदोबाची मागणी असे - - - - - - - - - म्हणाले. (Combined B 2020) A) लॉर्ड रिपन B) लॉर्ड डलहौसी C) लॉर्ड मोर्ले D) विलियम जोन्स 18 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 18. अयोग्य जोडी निवडा. (सहाय्यक पूर्व 2013) A) इल्बर्ट बिल - लॉर्ड रिपन B) काँग्रेसची स्थापना – लॉर्ड लिटन C) बंगालची फाळणी - लॉर्ड कर्झन D) खालसाकरणाचे तत्व – लॉर्ड डलहौसी काँग्रेसची स्थापना लॉर्ड लिटन यांच्या काळात झाली होती. इतर सर्व जोड्या बरोबर आहेत: * इल्बर्ट बिल - लॉर्ड रिपन * खालसाकरणाचे तत्व - लॉर्ड डलहौसी * बंगालची फाळणी - लॉर्ड कर्झन 19 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 19. 1872मध्ये एका पठाणाने अंदमान बेटावर - - - - - - - - - यांचा खून केला. (PSI/ASO/STI संयुक्त 2017) A) लॉर्ड मेओ B) लॉर्ड वेलस्ली C) लॉर्ड डलहौसी D) लॉर्ड लिटन 20 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 20. पुढीलपैकी कोणते विधान योग्य आहे ? अ) गव्हर्नर जनरलच्या कार्यकारी मंडळावर नेमणूक झालेले सत्येंद्र प्रसन्न सिन्हा प्रथम भारतीय होते. ब) सत्येंद्र प्रसन्न सिन्हा त्यानंतर एका प्रांताचे गव्हर्नर बनविले गेले व तसे नेमणूक झालेले ते इंग्रजाच्या काळातील दुसरे भारतीय होते. (PSI मुख्य 2014) A) केवळ ब B) केवळ अ C) दोन्ही अ व ब D) न अ न ब 21 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 21. “तैनाती फौजेची” पध्दत कोणी सुरु केली ? (STI पूर्व 2012) A) लॉर्ड डलहौशी B) लॉर्ड हेस्टिग्ंज C) लॉर्ड वेलस्ली D) लॉर्ड क्लाईव्ह लॉर्ड वेलस्लीने "तैनाती फौजेची" पद्धत सुरू केली. या पद्धतीमध्ये ब्रिटिश सैन्याचे तुकडे भारतीय राजांच्या राज्यांमध्ये स्थायीपणे तैनात करण्यात आले होते. या पद्धतीचे उद्दिष्ट स्थानिक शासनांवर नियंत्रण ठेवणे आणि त्यांच्या विद्रोहाच्या संभाव्यतेला प्रतिबंध करणे हे होते. 22 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 22. लॉर्ड कर्झनने कोणत्या साली शेतक-यांना कमी व्याजाने कर्ज मिळण्यासाठी सहकारी पतपेढी कायदा केला ? (तांत्रिक सहाय्यक गट क 2016) A) 1906 B) 1905 C) 1907 D) 1904 23 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 23. लॉर्ड कॉर्नवॉलीसच्या संदर्भातील कोणती विधाने बरोबर आहे ? अ) प्रशासन व्यवस्थेचे शुध्दीकरण केले. ब) पोलीस यंत्रणेचे आधुनिकीकरण केले. क) दर वीस मैलावर पोलीस चौक्या बसविल्या. ड) भारतीय लोकांना मोठया पदांवर नेमले. (राज्यसेवा मुख्य 2014) A) अ,ब,क फक्त B) ब,क,ड, फक्त C) क आणि ड फक्त D) अ आणि ब फक्त 24 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 24. वृत्तपत्राच्या स्वातंत्रयावर गदा आणणारा भारतीय भाषा वृत्तपत्र कायदा (1878) कोणी मंजुर केला ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) लॉर्ड रिपन B) लॉर्ड कर्झन C) लॉर्ड लिटन D) लॉर्ड डफरीन 25 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 25. मॉर्ले मिंटो सुधारणांचे श्रेय मॉर्लें यांना नसून मिंटोनाच आहे असे लेडी मिंटो यांचे म्हणणे होते. परंतु मॉर्ले व्यापक सुधारणा करु इच्छित होत म्हणुन त्यांचेही महत्व होते. मॉले यांच्या पत्रव्यवहारातील पुढीलपैकी कोणत्या सुचनांवरुन हे स्पष्ट होते ? अ) लोकांसाठी सुधारणा करण्याच्या दिशेने आपण पावले उचलावीत. ब) आपण्सा सुधारणा केल्यानाहीत तर मागण्या वाढतील व त्यांना राष्ट्रीय स्वरुप प्राप्त होईल. क) सुधारणांची सुरुवात तळापासून करावी. ड) जिल्हा लोकल बोर्ड आणि नगरपालिकात अधिक प्रमाणात भारतीय प्रतिनिधी नेमावेत व त्यांना जास्त अधिकार मिळकती असे करावे. (राज्यसेवा मुख्य 2014) A) अ आणि ब B) क आणि ड C) ड आणि अ D) ब आणि क पर्याय अ आणि ब बरोबर उत्तर आहे कारण हे मॉर्लेच्या पत्रव्यवहारातील सुचना आहेत ज्यात ते सुधारणा करण्याच्या गरजेवर आणि सुधारणा केल्यास मागण्या वाढण्याच्या आणि त्यांना राष्ट्रीय स्वरूप प्राप्त होण्याच्या शक्यतेवर भर देतात. या सुचना मॉर्लेच्या व्यापक सुधारणा करण्याच्या इच्छेचे समर्थन करतात, ज्यामुळे मॉर्ले आणि मिंटो सुधारणांमध्ये त्यांच्या महत्वाचे योगदान स्पष्ट होते. 26 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 26. - - - - - - - - - ने PWD (Public Works Department) नावाने स्वतंत्र एक खातेच निर्माण करुन हिंदुस्थानात रस्त्यांचे जाळेच निर्माण केले. (Clerk 2015) A) एलफिस्टन B) लॉर्ड बेंटिक C) ग्रँड डफ D) लॉर्ड डलहौसी बरोबर उत्तर लॉर्ड डलहौसी आहे कारण त्याने 1854 मध्ये PWD (लोकनिर्माण विभाग) नावाचा स्वतंत्र विभाग स्थापन केला. हा विभाग हिंदुस्थानात रस्ते, लोहमार्ग आणि इतर पायाभूत सुविधांच्या विकासासाठी जबाबदार होता. 27 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 27. चंद्रनगरचा प्रशासक या नात्याने - - - - - - - - - याने आपल्या दूददृष्टीचा व प्रशासकीय कौशल्याचा परिचय दिला. (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) वेरेल्स्ट B) ढुप्ले C) लॉरेंन्स D) सॉण्डर्स 28 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 28. त्यांनी प्रशासनाचे भारतीयीकरण केले, त्यांनी अफगाण युध्दाचा शेवट केला. त्यांनी आर्म्स ॲक्ट रद्द केला, ते कोण होते ? (राज्यसेवा मुख्य 2016) A) लॉर्ड रिपन B) लॉर्ड हेस्टिग्ंज C) लॉर्ड लिटन D) लॉर्ड इलबर्ट लॉर्ड रिपन भारतीय इतिहासात प्रशासनाचे भारतीयीकरण करणारे पहिले व्हाइसरॉय म्हणून ओळखले जातात. त्यांनी "इलबर्ट बिला" कायद्याचा मसुदा अॅक्ट केला, ज्याने भारतीय न्यायाधीशांना युरोपियनवर न्याय करण्याची परवानगी दिली. या कदमाने प्रशासनाचे भारतीयीकरण झाले. तसेच, त्यांनी दुसरा अँग्लो-अफगाण युद्ध संपवले. 29 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 29. इ.स. 1848 ते 1856 या काळात अनेक संस्थने कोणी खालसा केली ? (ASO पूर्व 2011) A) लॉर्ड डलहौसी B) लॉर्ड रिपन C) लॉर्ड कॉर्नवालिस D) लॉर्ड विल्यम बेंटिक 30 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 30. सप्टेंबर 1816 मध्ये पेंढारींना दडपून टाकण्यासाठी कोर्ट ऑफ डायरेक्टरसची मंजूरी कोणी घेतली ? (राज्यसेवा मुख्य, 2020) A) लॉर्ड वेलस्ली B) लॉर्ड बेंटिक C) लॉर्ड हेस्टिंग्ज D) लॉर्ड डलहौसी लॉर्ड हेस्टिंग्ज हे बरोबर उत्तर आहे कारण त्यांनी 1816 मध्ये तिसरे मराठा युद्ध लढले आणि पेंढारींना दडपून टाकण्यासाठी कोर्ट ऑफ डायरेक्टरसची मंजूरी घेतली. 31 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 31. शासकीय कर्मचा-यांवर राष्ट्रीय काँग्रेसशी संबध ठेवण्यास कोणी बंदी घातली ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) लॉर्ड कर्झन B) लॉर्ड रिपन C) लॉर्ड डफरीन D) ए.ओ ह्रयूम 32 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 32. पुढील वाक्यात वर्णन केलेले ईस्ट इंडिया कंपनीचे प्रशासक कोण ते ओळखा ? त्यांनी पुण्यात रेसिडेंट म्हणून काम केले होते. ते दक्षिणेत कमिशनर होते. मराठी भाषिकांचे गुणदोष त्यांना माहिती होते. रेसिडेंट म्हणुन पुण्याला असतांना पेश्वाईचा कारभार त्यांनी जवळून पाहिला होता. (राज्यसेवा मुख्य परीक्षा 2017) A) वॉरन हेस्टिग्ंज B) चॉलर्स मेटकाफ C) माऊंट स्टुअर्ट एलफिन्स्टन (1819-27) D) थॉमस मन्रो 33 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 33. चुकीची जोडी ओळखा. (STI मुख्य 2016) A) भारतीय विद्यापीठ कायदा - लॉर्ड कर्झन B) प्रथम भारतीय फॅक्टरी कायदा-लॉर्ड लिटन C) इल्बर्ट बिल - लॉर्ड रिपन D) वुडचा खलिता - लॉर्ड डलहौसी प्रथम भारतीय फॅक्टरी कायदा 1881 मध्ये पारित झाला होता, आणि तो लॉर्ड लिटनच्या काळात होता. त्यामुळे बरोबर उत्तर आहे "प्रथम भारतीय फॅक्टरी कायदा-लॉर्ड लिटन". 34 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 34. खाली नमुद केलेली चीडआणणारी कृत्ये कोणी केली होती ? अ) भारतीय नागरी सेवेत प्रवेश करण्याचे वय कमी करणे. ब) वृत्तपत्र स्वातंत्रयावर नियंत्रण घालणे. क) 1878 चा शस्र कायदा. ड) ब्रिटीश उत्पादनावरील आयात कर काढून टाकणे. (राज्यसेवा पूर्व 2015) A) जेम्स विल्सन B) सर लॉरेन्स C) लॉर्ड मेकॉले D) लॉर्ड लिटन लॉर्ड लिटन हे बरोबर उत्तर आहे कारण त्यांनी 1878 मध्ये शस्र कायदा आणि वृत्तपत्र स्वातंत्र्यावर नियंत्रण आणणारे अधिनियम पारित केले होते. तसेच, त्यांनी भारतीय नागरी सेवेत प्रवेश करण्याचे वय कमी केले होते. याउलट, पर्याय ब, क आणि ड हे इतर गव्हर्नर जनरल किंवा व्हाइसरॉयच्या काळात पारित झालेले होते. 35 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 35. खालील वर्णनावरुन गर्व्हनर जनरल ओळखा. अ) आग्रा येथे सर्वोच्य न्यायालय स्थापन केले. ब) कुर्ग संस्थान खालसा केले. क) अलाहाबाद येथे रेव्हिन्यू बोर्डाची स्थापना केली. ड) पेनिन्सुलर व ओरिएण्टल या आगबोट कंपन्या सुरु केल्या. (वनसेवा मुख्य 2019) A) लॉर्ड रिपन B) लॉर्ड डलहौसी C) लॉर्ड विल्यम बेंटिक D) लॉर्ड कॉर्नवॉलीस 36 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 36. - - - - - - - - - ने PWD (Public Works Department) नावाने स्वतंत्र एक खातेच निर्माण करुन हिंदुस्थानात रस्त्यांचे जाळेच निर्माण केले. (Clerk 2015) A) लॉर्ड डलहौसी B) ग्रँड डफ C) एलफिस्टन D) लॉर्ड बेंटिक 37 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 37. लॉर्ड डलहौसीच्या साम्राज्य विस्तार धोरणासंदर्भात पुढीलपैकी कोणती विधाने बरोबर आहेत ? अ) दत्तक वारस नामंजूर करुनसातारा व नागपूर ही राज्य खालसा केली. र्ब) युध्दमार्गाचा अवलंब करुन शिखांचे राज्य जिंकले. र्क) गैरकारभाराचा कारणस्तव औंधचे राजय खालसा केले. ड) लष्कर कारवाई करुन पेशव्यांचे राज्य जिंकले. (लिपिक टंकलेखक 2014) A) अ,ब,क आणि ड फक्त B) अ, ब आणि क फक्त C) अ,क आणि ड फक्त D) अ फक्त परहितकाराचे धोरणांतर्गत लॉर्ड डलहौसीने दत्तक वारस नामंजूर करून सातारा (1848) आणि नागपूर (1853) अशी राज्ये खालसा (आपल्या ताब्यात घेतली). त्याने दुसरे अँग्लो-शीख युद्ध (1848-1849) करून शिखांचे राज्य जिंकले. तसेच, गैरकारभाराच्या आरोपाखाली औंधचे राज्य 1852 मध्ये खालसा केले. त्यामुळे पर्याय अ, ब आणि क फक्त बरोबर आहे. 38 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 38. लॉर्ड कर्झनने कोणत्या साली शेतक-यांना कमी व्याजाने कर्ज मिळण्यासाठी सहकारी पतपेढी कायदा केला ? (तांत्रिक सहाय्यक गट क 2016) A) 1907 B) 1906 C) 1905 D) 1904 1904 हे उत्तर बरोबर आहे कारण लॉर्ड कर्झनने 1904 मध्ये भारतीय शेतक-यांना कमी व्याजाने कर्ज मिळण्यासाठी सहकारी पतपेढी कायदा पारित केला होता. 39 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 39. खाली नमुद केलेली चीडआणणारी कृत्ये कोणी केली होती ? अ) भारतीय नागरी सेवेत प्रवेश करण्याचे वय कमी करणे. ब) वृत्तपत्र स्वातंत्रयावर नियंत्रण घालणे. क) 1878 चा शस्र कायदा. ड) ब्रिटीश उत्पादनावरील आयात कर काढून टाकणे. (राज्यसेवा पूर्व 2015) A) लॉर्ड मेकॉले B) जेम्स विल्सन C) लॉर्ड लिटन D) सर लॉरेन्स 40 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 40. वरच्या ब्रहमदेशाला ब्रिटीश मुलूखात कोणी सामील करुन घेतले ? (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) सर ॲशले एडन B) लॉर्ड डलहौसी C) लॉर्ड लॉरेन्स D) लॉर्ड डफरीन 41 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 41. शासकीय कर्मचा-यांवर राष्ट्रीय काँग्रेसशी संबध ठेवण्यास कोणी बंदी घातली ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) ए.ओ ह्रयूम B) लॉर्ड रिपन C) लॉर्ड डफरीन D) लॉर्ड कर्झन लॉर्ड डफरीन हे उत्तर बरोबर आहे कारण त्यांनी 1885 मध्ये शासकीय कर्मचा-यांवर राष्ट्रीय काँग्रेसशी संबध ठेवण्यास प्रतिबंध घालणारा परिपत्रक जारी केला होता. त्यांचा हेतू सरकारी कर्मचा-यांना राजकीय लढ्यात गुंतवण्यापासून रोखणे हा होता. 42 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 42. - - - - - - - - - याने एका स्रीला सतीपासून परावृत्त करण्यासाठी बनारसपर्यंतचा प्रवासखर्च दिला व तिला सती जाण्यापासून परावृत्त केले. (ASO मुख्य 2011) A) हेन्री डंडास रॉबर्टसन B) विलियम बेंटीक C) ग्रँट डफ D) लॉड्र वलेस्ली हेन्री डंडास रॉबर्टसन हा बरोबर उत्तर आहे कारण तो एक ब्रिटीश निवासी होता ज्याने 1829 मध्ये एका महिलेला सतीपासून परावृत्त करण्यासाठी बनारसपर्यंतचा प्रवासखर्च दिला. ही त्याच्या सतीप्रथेच्या विरोधात केलेल्या प्रयत्नांची नोंद होती, ज्यामुळे शेवटी 1829 मध्ये सतीविरोधी कायदा लागू झाला. 43 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 43. लॉर्ड डलहौसीच्या कारकिर्दीत भारतात पहिली टेलिग्राफ लाईन - - - - - - - - - ते - - - - - - - - - पर्यंत टाकली गेली. (Combined B 2020) A) कलकत्ता ते दिल्ली B) कलकत्ता ते आग्रा C) मद्रास ते दिल्ली D) कलकत्ता ते मद्रास 44 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 44. ईस्ट इंडिया कंपनीच्या भारतातील केवळ सत्ता विस्तारावर तो खुष नव्हता. त्याला कंपनीची सत्ता भारतात मजबूत करायची होती. त्याला आधुनिक भारताचा निर्माता म्हणतात, तो कोण होता ? (राज्यसेवा मुख्य 2014) A) लॉर्ड रिपन B) लॉर्ड डलहौसी C) लॉर्ड कॉर्नवॉलीस D) लॉर्ड वेलस्ली लॉर्ड डलहौसी भारतातील इंग्रज सत्तेचा विस्तार करण्यापर्यंत मर्यादित नव्हता, तर त्याने भारतात इंग्रजांची सत्ता मजबूत करण्यासाठी अनेक सुधारणा लागू केल्या. त्याने रेल्वे, तार आणि कालव्यांसारखी आधुनिक पायाभूत सुविधा विकसित केली, प्रशासनाचे केंद्रीकरण केले आणि शिक्षण पद्धतीमध्ये सुधारणा केली. यामुळे त्याला "आधुनिक भारताचा निर्माता" म्हटले जाते. 45 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 45. लॉर्ड डलहौसीच्या बाबत पुढीलपैकी कोणती विधाने बरोबर आहेत ? अ) रेल्वेयुग सुरु केले. ब) स्वतंत्र सार्वजनिक बांधकाम खाते निर्माण केले. क) 1842 मध्ये तार विभागाची स्थापना केली. ड) 1854 मध्ये पोस्ट कायदा संमत करुन टपाल तिकिटांची सुरुवात केली. (Combined C 2019) A) अ,ब,आणि क फक्त B) ब,क, आणि ड फक्त C) वरील सर्व बरोबर D) अ,क, आणि ड फक्त 46 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 46. तैनाती फौज धोरणानुसार वॉरन हेस्टिंग्जने औधच्या नवाबाला खालीलपैकी कोणत्या विरोधात लष्करी मदत दिली होती ? (राज्यसेवा मुख्य, 2020) A) जात B) मराठा C) रोहील्ला D) राजपूत रोहील्ला हे बरोबर उत्तर आहे कारण तैनाती फौज धोरणानुसार वॉरन हेस्टिंग्जने औधच्या नवाब शुजा-उद-दौला याला रोहील्लांच्या विरुद्ध लष्करी मदत दिली होती. या धोरणात ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीने स्थानिकांना त्यांच्या स्वतःच्या लष्करांशी लढणे आणि देखरेख ठेवणे आवश्यक होते, ज्यामुळे त्यांना त्यांच्या प्रदेशाचा विस्तार करण्याची आणि राजकीय सत्ता बळकवण्याची अनुमती मिळाली होती. 47 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 47. काशि येथे हिंदू विश्वविद्यालयाच्या स्थापना समारंभास - - - - - - - - - व्हाईसरॉय हजर होता. (राज्यसेवा मुख्य 2022) A) लॉर्ड हार्डिंग B) लॉर्ड कर्झन C) लॉर्ड चेम्सफर्ड D) लॉर्ड मिटो 48 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 48. कोणत्या गव्हर्नर जनरलनी इनाम कमिशन 1828 ला नेमले ? (PSI पूर्व 2016) A) लॉर्ड वेलस्ली B) लॉर्ड हेस्टिग्ंस C) लॉर्ड मेयो D) लॉर्ड विलियम बेंटिंक 49 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 49. भारतीय संस्थेने खालसा करण्याचो धोरण कोणत्या ब्रिटीश गव्हर्नर जनरलने अवलंबिले होते. (लिपिक टंकलेखन मुख्य परिक्षा 2017) A) लॉर्ड डलहौसी B) लॉर्ड हेस्टिंग्ज C) लॉर्ड वेलस्ली D) लॉर्ड कर्झन 50 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 50. स्वतंत्र भारतातील पहिले भारतीय गर्व्हनर जनरल कोण होते ? (PSI/ASO/STI संयुक्त 2017) A) सी. राजगोपालचारी B) लॉर्ड माऊंटबॅटन C) वॉरन हेस्टींग्ज D) राजेंद्र प्रसाद 51 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 51. गव्हर्नर जनरल विल्यम बेंटिकने कोणत्या सुधारणा केल्या ? अ) राज्यकारभारतील अनावश्यक पदे रद्द केली. ब) कंपनीच्या नोकाराचे पगार कमी करण्यात आले. क) भत्ता देणे बंद करण्यात आले. ड) भारताला स्वातंत्र्य देण्याचे घोषित केले. (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) वरील सर्व B) अ,ब, आणि ड C) अ,ब आणि क D) अ आणि ड फक्त पर्याय अ, ब आणि क बरोबर आहे कारण या तिन्ही सुधारणा गव्हर्नर जनरल विल्यम बेंटिकने केल्या होत्या. त्याने राज्यकारभारतील अनावश्यक पदे रद्द केली, कंपनीच्या नोकाराचे पगार कमी केले आणि भत्ता देणे बंद केले. पर्याय ड चुकीचा आहे कारण बेंटिकने भारताला स्वातंत्र्य दिले नव्हते. 52 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 52. कोणत्या गव्हर्नर जनरलनी इनाम कमिशन 1828 ला नेमले ? (PSI पूर्व 2016) A) लॉर्ड मेयो B) लॉर्ड वेलस्ली C) लॉर्ड विलियम बेंटिंक D) लॉर्ड हेस्टिग्ंस लॉर्ड विलियम बेंटिंक हा बरोबर उत्तर आहे कारण त्यांनी 1828 मध्ये ईनाम कमिशन नेमले होते. या कमिशनची स्थापना इनाम जमिनीच्या मालकी हक्क आणि त्यावर असलेल्या सरकारच्या आणि खाजगी व्यक्तींच्या दाव्यांची तपासणी करण्यासाठी झाली होती. 53 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 53. लॉर्ड डलहौसीच्या साम्राज्य विस्तार धोरणासंदर्भात पुढीलपैकी कोणती विधाने बरोबर आहेत ? अ) दत्तक वारस नामंजूर करुनसातारा व नागपूर ही राज्य खालसा केली. र्ब) युध्दमार्गाचा अवलंब करुन शिखांचे राज्य जिंकले. र्क) गैरकारभाराचा कारणस्तव औंधचे राजय खालसा केले. ड) लष्कर कारवाई करुन पेशव्यांचे राज्य जिंकले. (लिपिक टंकलेखक 2014) A) अ,क आणि ड फक्त B) अ फक्त C) अ, ब आणि क फक्त D) अ,ब,क आणि ड फक्त 54 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 54. तैनाती फौजेसंबधी खाली दिलेल्या विधानापैकी कोणते विधान चुकीचे आहे ? (राज्यसेवा मुख्य 2013) A) कंपनीच्या प्रदेशात वाढ करण्यासाठी केलेल्या प्रयत्नात मदत झाली. B) हिंदी राजांना इंग्लिश इस्ट इंडिया कंपनीच्या अधिपत्याखाली आणण्याचा प्रयत्न केला. C) लॉर्ड रिपनने तैनाती फौजेची योजना सुरु केली. D) तैनातील फौजेमुळे दुसरे इंग्रज- मराठा युध्द झाले. 55 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 55. पुढील वाक्ये - - - - - - - - - शी संबधित आहेत. त्यांनी शेतक-यांसाठी सहकारी पतपेढया स्थापन केलया. 1901 मध्ये त्यांनी कृषी महानिरीक्षकांची नेमणूक केली त्यांनी पुसा येथे शेतकी संशोधनसंस्था स्थापन केलेली त्यशंनी दुष्काळ समिती नेमली. (AMVI Pre. 2020) A) लॉर्ड कॉर्नवॉलीस B) लॉर्ड कर्झन C) लॉर्ड वेलस्ली D) लॉर्ड मॅकॉले लॉर्ड कर्झन हे भारतीय व्हाइसरॉय होते ज्यांनी कृषीशी संबंधित अनेक सुधारणा राबवल्या. या सुधारणांमध्ये शेतकऱ्यांसाठी सहकारी पतपेढ्यांची स्थापना, कृषी महानिरीक्षकांची नेमणूक आणि पुसा येथे कृषी संशोधन संस्थेची स्थापना यांचा समावेश होता. त्यांनी दुष्काळ समितीची नेमणूकही केली होती. म्हणून, दिलेली वाक्ये लॉर्ड कर्झनशी संबंधित आहेत. 56 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 56. ब्रिटीश सत्तेदरम्यान जिल्हाधिका-यांकडील न्यायिक शक्ती कोणी काढून घेतली होती ? (राज्यसेवा पूर्व 2015) A) विलियम हंटर B) लॉर्ड कॉर्नवालीस C) लॉर्ड रिपन D) वॉरेन हेस्टींग्ज लॉर्ड कॉर्नवालीसने ब्रिटीश सत्तेदरम्यान जिल्हाधिका-यांकडील न्यायिक शक्ती काढून घेतली. कारण त्याने 1793 मध्ये कॉर्नवॉलिस कोड मंजूर केला, ज्या अंतर्गत जिल्हाधिका-यांना न्यायिक कामकाजावरून नियंत्रण काढून घेण्यात आले आणि फौजदारी न्यायालये स्थापन करण्यात आली होती. 57 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 57. भारतासंदर्भात वसाहत स्वराज्याची मागणी म्हणजे चांदोबाची मागणी असा उल्लेख कोणी केला ? (STI पूर्व 2014) A) व्हाईसरॉय – मिंटो B) भारतमंत्री – मोर्ले C) व्हाईसरॉय –चेम्सफोर्ड D) भारतमंत्री – मॅटेग्यू भारतमंत्री मोर्ले यांनी वसाहत स्वराज्याच्या मागणीला "चांदोबाची मागणी" असे म्हटले होते. कारण ही मागणी मॉर्ले-मिंटो सुधारणा (1909) च्या वेळी केली गेली होती आणि हे सुधारणे चंद्रभानू गुप्ता (उर्फ चांदोबा) यांच्या नेतृत्वाखाली असलेल्या तत्कालीन कलकत्ता इंडियन एसोसिएशनने केल्या होत्या. 58 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 58. भारताचे गव्हर्नर जनरल केव्हापासून व्हॉईसरॉय म्हणून ओळखले जाऊ लागले ? (PSI पूर्व 2012) A) इ.स. 1857 B) इ.स. 1858 C) इ.स. 1856 D) इ.स. 1855 1858 मध्ये भारताचे गव्हर्नर जनरल व्हॉईसरॉय म्हणून ओळखले जाऊ लागले. या वर्षी ब्रिटिश सरकारने कंपनीच्या राजवटीचा अंत केला आणि थेट नियंत्रण घेतले. त्यामुळे, गव्हर्नर जनरलला ब्रिटीश सरकारचे प्रतिनिधी म्हणून व्हॉईसरॉय (राजाचा प्रातिनिधी) म्हणून ओळखले जाऊ लागले. 59 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 59. खालीलपैकी चुकीची जोडी ओळखा. (STI पूर्व 2014) A) लॉर्ड कर्झन – भारतीय विद्यापीठ कायदा B) लॉर्ड कॅनिंग – राज उपाधी कायदा C) लॉर्ड रिपन – प्रथम फॅक्टरी कायदा D) लॉर्ड लिटन – भारतीय शस्र कायदा 60 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 60. लॉर्ड डलहौसीच्या बाबत पुढीलपैकी कोणती विधाने बरोबर आहेत ? अ) रेल्वेयुग सुरु केले. ब) स्वतंत्र सार्वजनिक बांधकाम खाते निर्माण केले. क) 1842 मध्ये तार विभागाची स्थापना केली. ड) 1854 मध्ये पोस्ट कायदा संमत करुन टपाल तिकिटांची सुरुवात केली. (Combined C 2019) A) ब,क, आणि ड फक्त B) अ,ब,आणि क फक्त C) वरील सर्व बरोबर D) अ,क, आणि ड फक्त वरील सर्व पर्याय बरोबर आहेत कारण ते प्रत्यक्षात लॉर्ड डलहौसीच्या काळात घडलेल्या घटनांशी संबंधित आहेत: * रेल्वेयुग - डलहौसीने 1853 मध्ये भारतात पहिल्या रेल्वे मार्गाचे उद्घाटन केले. * स्वतंत्र सार्वजनिक बांधकाम खाते - डलहौसीने 1854 मध्ये सार्वजनिक बांधकाम खाते स्थापित केले. * तार विभागाची स्थापना - डलहौसीने 1852 मध्ये तार विभागाची स्थापना केली. * टपाल तिकिटांची सुरुवात - डलहौसीने 1854 मध्ये पोस्ट कायदा संमत करून भारतात टपाल तिकिटांची सुरुवात केली. 61 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 61. पुढीलपैकी कोणते विधान योग्य आहे ? अ) गव्हर्नर जनरलच्या कार्यकारी मंडळावर नेमणूक झालेले सत्येंद्र प्रसन्न सिन्हा प्रथम भारतीय होते. ब) सत्येंद्र प्रसन्न सिन्हा त्यानंतर एका प्रांताचे गव्हर्नर बनविले गेले व तसे नेमणूक झालेले ते इंग्रजाच्या काळातील दुसरे भारतीय होते. (PSI मुख्य 2014) A) केवळ अ B) दोन्ही अ व ब C) न अ न ब D) केवळ ब केवळ अ हा पर्याय बरोबर आहे कारण सत्येंद्र प्रसन्न सिन्हा हे गव्हर्नर जनरलच्या कार्यकारी मंडळावर नियुक्त केले जाणारे प्रथम भारतीय होते. 62 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 62. - - - - - - - - - याने एका स्रीला सतीपासून परावृत्त करण्यासाठी बनारसपर्यंतचा प्रवासखर्च दिला व तिला सती जाण्यापासून परावृत्त केले. (ASO मुख्य 2011) A) हेन्री डंडास रॉबर्टसन B) ग्रँट डफ C) लॉड्र वलेस्ली D) विलियम बेंटीक 63 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 63. पुढील वाक्यात वर्णन केलेल्या गव्हर्नर जनरलचे नाव सांगा. अ) त्यांनी जनसामान्यांच्या शिक्षणात आस्था दाखविली. ब) त्यांना स्थानिक भाषांच्या शाळा उघडायच्या होत्या. क) त्यांना जास्तीत जास्त लोकांना शिक्षण द्यायचे होते. ड) त्यांच्या प्रोत्साहनामुळे बंगाल, बॉम्बे आणि पंजाब येथील स्थानिक सरकारांनी स्थानिक शिक्षणाला उत्तेजन दिले. (राज्यसेवा मुख्य, 2020) A) लॉर्ड कॅनिंग B) वॉरन हेस्टिंग्ज C) लॉर्ड बेटिंक D) लॉर्ड डलहौसी 64 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 64. भारतासंदर्भात वसाहत स्वराज्याची मागणी म्हणजे चांदोबाची मागणी असा उल्लेख कोणी केला ? (STI पूर्व 2014) A) भारतमंत्री – मॅटेग्यू B) व्हाईसरॉय –चेम्सफोर्ड C) व्हाईसरॉय – मिंटो D) भारतमंत्री – मोर्ले 65 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 65. अयोग्य जोडी निवडा. (सहाय्यक पूर्व 2013) A) काँग्रेसची स्थापना – लॉर्ड लिटन B) इल्बर्ट बिल - लॉर्ड रिपन C) खालसाकरणाचे तत्व – लॉर्ड डलहौसी D) बंगालची फाळणी - लॉर्ड कर्झन 66 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 66. लॉर्ड डलहौसीने संस्थाने खालसा करतांना दत्तक वारस नामंजूर हे धोरण स्विकारले होते. हे धोरण पूर्वी खाली दिलेल्या गव्हर्रनरस जनरलपैकी कोणत्या गव्हर्नर जनरलने स्वीकारले होते ? (राज्यसेवा मुख्य 2013) A) लॉर्ड पिरन B) लॉर्ड बेंटिक C) लॉर्ड ऑकलंड D) लॉर्ड कॉर्नवॉलिस लॉर्ड ऑकलंडने 1834 मध्ये दत्तक वारस नामंजूर हे धोरण स्वीकारले होते. या धोरणानुसार, संस्थानी शासकाला आपल्या मृत्यूपूर्वी दत्तक वारस घेण्यास मज्जाव करण्यात आला होता आणि जर त्याच्या वंशज नसल्यास, त्याचे राज्य ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीने खालसा करावे. त्यामुळे, लॉर्ड ऑकलंड हे धोरण स्वीकारणारे पहिले गव्हर्नर जनरल होते, जे नंतर लॉर्ड डलहौसीने चालू ठेवले. 67 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 67. लॉर्ड डलहौसीने लष्कराच्या विकेंद्रीकरणासाठी कोणत्या सुधारणा केल्या ? त्याबाबत खालीलपैकी कोणते विधान चुकीचे आहे ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) सिमला येथे भारताचे प्रमुख केंद्र उभारले. B) भारतीय लष्करावर विश्वास ठेवला. C) कलकत्ता येथे असलेली युध्द सामग्री मेरठ येथे नेली. D) बंगालमधील सैन्य मेरठ येथे नेले. बरोबर उत्तर "भारतीय लष्करावर विश्वास ठेवला" आहे. लॉर्ड डलहौसीच्या सुधारणांमध्ये बंगालमधील सैन्य मेरठ येथे हलविणे, युध्द सामग्री कलकत्त्याहून मेरठ येथे नेणे आणि सिमला येथे भारतीय लष्करी मुख्यालय स्थापन करणे यांचा समावेश होता. मात्र, त्याने भारतीय लष्करावर विश्वास ठेवला नाही. त्याऐवजी त्याने भारतीय सैन्यामध्ये इंग्रज अधिकाऱ्यांचे प्रमाण वाढवले आणि त्यांच्यावर कडक नियंत्रण ठेवले. 68 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 68. खालील दुष्काळ आयोगाची त्यांच्या नियुक्ती वर्षानुसार कालानुक्रमे रचना करा व योग्य पर्याय निवडा. अ) मॅक्डोनेल आयोग ब) लायल आयोग क) कॅम्पबेल आयोग ड) स्ट्रॅची आयोग (STI पूर्व 2014) A) क, ड, ब, अ B) ड, क, ब, अ C) क, ड, अ, ब D) ड, क, अ, ब 69 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 69. वरच्या ब्रहमदेशाला ब्रिटीश मुलूखात कोणी सामील करुन घेतले ? (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) लॉर्ड डफरीन B) सर ॲशले एडन C) लॉर्ड लॉरेन्स D) लॉर्ड डलहौसी लॉर्ड डफरीन हा 1885 ते 1894 पर्यंत भारताचे व्हाइसरॉय होता. त्याचे कार्यकाळ हा भारतीय विस्तारवादाच्या कालखंडाचा साक्षीदार होता. 1886 मध्ये, त्यांनी ब्रम्हदेश (म्यानमार) वर ताबा मिळवला आणि त्याला ब्रिटिश साम्राज्यात समाविष्ट केले. यामुळे ब्रिटिशांच्या भारतातील सत्तेचा विस्तार झाला आणि देशाची पूर्व सीमा मजबूत झाली. 70 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 70. खालील दुष्काळ आयोगाची त्यांच्या नियुक्ती वर्षानुसार कालानुक्रमे रचना करा व योग्य पर्याय निवडा. अ) मॅक्डोनेल आयोग ब) लायल आयोग क) कॅम्पबेल आयोग ड) स्ट्रॅची आयोग (STI पूर्व 2014) A) क, ड, अ, ब B) ड, क, अ, ब C) क, ड, ब, अ D) ड, क, ब, अ पर्याय क, ड, ब, अ बरोबर आहे कारण हा पर्याय दुष्काळ आयोगांच्या स्थापनेच्या कालानुक्रमाच्या क्रम दर्शवतो: * कॅम्पबेल आयोग (1878-79) * स्ट्रॅची आयोग (1880) * मॅक्डोनेल आयोग (1891) * लायल आयोग (1901) 71 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 71. चंद्रनगरचा प्रशासक या नात्याने - - - - - - - - - याने आपल्या दूददृष्टीचा व प्रशासकीय कौशल्याचा परिचय दिला. (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) लॉरेंन्स B) सॉण्डर्स C) ढुप्ले D) वेरेल्स्ट ढुप्ले बरोबर उत्तर आहे कारण तो चंद्रनगरचा प्रशासक होता आणि त्याने व्हॅन्सीचे पाडाव केल्याने आणि फ्रेंचांशी युद्धात मराठ्यांशी युती करून आपल्या दूददृष्टीचा आणि प्रशासकीय कौशल्याचा परिचय दिला होता. तर वेरेल्स्ट, लॉरेंन्स आणि सॉण्डर्स हे इंग्रज इस्ट इंडिया कंपनीचे इतर उच्च अधिकारी होते परंतु ते चंद्रनगरचे प्रशासक नव्हते. 72 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 72. इ.स. 1800 मध्ये कोणी हिंदी लोकांसाठी कलकत्ता येथे फोर्ट विलीयम महाविद्यालयाची स्थापना केली ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) लॉर्ड वेलस्ली B) लॉर्ड बेंटिंक C) लॉर्ड मेकॉले D) लॉर्डडलहौसी लॉर्ड वेलस्ली यांनी इ.स. 1800 मध्ये हिंदी लोकांसाठी फोर्ट विलियम महाविद्यालयाची स्थापना केली होती. या महाविद्यालयाचे उद्दिष्ट भारतीय प्रशासकीय अधिकाऱ्यांना प्रशिक्षण देणे होते. 73 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 73. मॉर्ले मिंटो सुधारणांचे श्रेय मॉर्लें यांना नसून मिंटोनाच आहे असे लेडी मिंटो यांचे म्हणणे होते. परंतु मॉर्ले व्यापक सुधारणा करु इच्छित होत म्हणुन त्यांचेही महत्व होते. मॉले यांच्या पत्रव्यवहारातील पुढीलपैकी कोणत्या सुचनांवरुन हे स्पष्ट होते ? अ) लोकांसाठी सुधारणा करण्याच्या दिशेने आपण पावले उचलावीत. ब) आपण्सा सुधारणा केल्यानाहीत तर मागण्या वाढतील व त्यांना राष्ट्रीय स्वरुप प्राप्त होईल. क) सुधारणांची सुरुवात तळापासून करावी. ड) जिल्हा लोकल बोर्ड आणि नगरपालिकात अधिक प्रमाणात भारतीय प्रतिनिधी नेमावेत व त्यांना जास्त अधिकार मिळकती असे करावे. (राज्यसेवा मुख्य 2014) A) ड आणि अ B) अ आणि ब C) ब आणि क D) क आणि ड 74 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 74. भारतातची राजधानी कलकत्ता येथून दिल्लीला नेणा-या ब्रिटीश गर्व्हनर जनरलचे नाव सांगा. (Excise पूर्व 2017) A) लॉर्ड लिटन B) लॉर्ड हार्डिंग्ज II C) लॉर्ड चेम्सफोर्ड D) लॉर्ड रिपन लॉर्ड हार्डिंग्ज II हे बरोबर उत्तर आहे कारण ते 1912 मध्ये ब्रिटिश गव्हर्नर जनरल बनले होते आणि त्यांनीच भारताची राजधानी कलकत्ता येथून दिल्लीला स्थानांतरित केले होते. अन्य पर्याय चुकीचे आहेत कारण लॉर्ड रिपन, लॉर्ड चेम्सफोर्ड आणि लॉर्ड लिटन यांनी या स्थानांतरणावर देखरेख केली नाही. 75 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 75. खालीलपैकी चुकीची जोडी ओळखा. (STI पूर्व 2014) A) लॉर्ड कॅनिंग – राज उपाधी कायदा B) लॉर्ड लिटन – भारतीय शस्र कायदा C) लॉर्ड कर्झन – भारतीय विद्यापीठ कायदा D) लॉर्ड रिपन – प्रथम फॅक्टरी कायदा लॉर्ड कॅनिंग हे भारतीय राज उपाधी कायदा लागू करण्याशी संबंधित नाहीत. हा कायदा लॉर्ड डलहौसीने 1856 मध्ये लागू केला होता. म्हणून, "लॉर्ड कॅनिंग – राज उपाधी कायदा" ही जोडी चुकीची आहे. 76 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 76. लॉर्ड कॉर्नवॉलीसच्या संदर्भातील कोणती विधाने बरोबर आहे ? अ) प्रशासन व्यवस्थेचे शुध्दीकरण केले. ब) पोलीस यंत्रणेचे आधुनिकीकरण केले. क) दर वीस मैलावर पोलीस चौक्या बसविल्या. ड) भारतीय लोकांना मोठया पदांवर नेमले. (राज्यसेवा मुख्य 2014) A) अ,ब,क फक्त B) ब,क,ड, फक्त C) अ आणि ब फक्त D) क आणि ड फक्त पर्याय "अ, ब, क फक्त" हा बरोबर उत्तर आहे कारण: * लॉर्ड कॉर्नवॉलीसने प्रशासन व्यवस्था शुद्ध केली. * त्याने पोलीस यंत्रणेचे आधुनिकीकरण केले. * त्याने दर वीस मैलावर पोलीस चौक्या बसवल्या. 77 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 77. खालील वर्णनावरुन गर्व्हनर जनरल ओळखा. अ) आग्रा येथे सर्वोच्य न्यायालय स्थापन केले. ब) कुर्ग संस्थान खालसा केले. क) अलाहाबाद येथे रेव्हिन्यू बोर्डाची स्थापना केली. ड) पेनिन्सुलर व ओरिएण्टल या आगबोट कंपन्या सुरु केल्या. (वनसेवा मुख्य 2019) A) लॉर्ड कॉर्नवॉलीस B) लॉर्ड रिपन C) लॉर्ड डलहौसी D) लॉर्ड विल्यम बेंटिक लॉर्ड विल्यम बेंटिक बरोबर उत्तर आहे कारण वर्णन केलेल्या सर्व कृत्ये त्याने केल्या होत्या. त्याने आग्रा येथे सर्वोच्च न्यायालय स्थापन केला, कुर्ग संस्थान खालसा केला आणि अलाहाबाद येथे रेव्हिन्यू बोर्ड स्थापन केला. पण डलहौसीने पेनिन्सुलर आणि ओरिएण्टल आगबोट कंपन्या सुरू केल्या होत्या, कॉर्नवॉलीसने रेग्युलेटिंग अॅक्ट आणि रिपनने स्थानिक स्वराज्य अधिनियम सुरू केला होता. 78 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 78. ब्रिटीश सत्तेदरम्यान जिल्हाधिका-यांकडील न्यायिक शक्ती कोणी काढून घेतली होती ? (राज्यसेवा पूर्व 2015) A) वॉरेन हेस्टींग्ज B) विलियम हंटर C) लॉर्ड रिपन D) लॉर्ड कॉर्नवालीस 79 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 79. आधुनिक भारतात स्थानिक स्वराज्य सरकार - - - - - - - - - ने सुरु केले. (Excise पूर्व 2017) A) लॉर्ड क्लाइव्ह B) लॉर्ड रिपन C) लॉर्ड कॉर्नवालीस D) लॉर्ड माऊंटबॅटन लॉर्ड रिपन हे बरोबर उत्तर आहे कारण त्यांनी 1882 मध्ये स्थानिक स्वराज्य संस्था कायदा पारित केला होता, जिने भारतभरच्या शहरांमध्ये स्थानिक स्वराज्य सरकारांची स्थापना केली होती. लॉर्ड कॉर्नवालीस, लॉर्ड माऊंटबॅटन आणि लॉर्ड क्लाइव्ह हे चुकीचे पर्याय आहेत कारण त्यांनी भारतात स्थानिक स्वराज्य सरकारांची स्थापना केली नव्हती. 80 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 80. भारतामध्ये दत्तक वारसा नामंजूर हे धोरण- - - - - - - - - ने स्विकारले. (महा. कृषीसेवा मुख्य 2017) A) लॉर्ड हेस्टिग्ंज B) लॉर्ड डलहौसी C) विल्यम बेंटिंक D) लॉर्ड कॅनिंग 81 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 81. भारतातची राजधानी कलकत्ता येथून दिल्लीला नेणा-या ब्रिटीश गर्व्हनर जनरलचे नाव सांगा. (Excise पूर्व 2017) A) लॉर्ड हार्डिंग्ज II B) लॉर्ड चेम्सफोर्ड C) लॉर्ड रिपन D) लॉर्ड लिटन 82 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 82. ’हिंदी लोक हिंदूस्थानात जगातील परंतू आम्हांला हिंदूस्थानावर जगावयाचे आहे, असे वक्तव्य कोणाचे ? (PSI मुख्य 2012) A) भारमंत्री मॉटेंग्यू B) भारतमंत्री माऊंटबॅटन C) भारतमंत्री लॉर्ड कर्झन D) भारतमंत्री बर्कनहेड 83 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 83. पुढील वाक्ये - - - - - - - - - शी संबधित आहेत. त्यांनी शेतक-यांसाठी सहकारी पतपेढया स्थापन केलया. 1901 मध्ये त्यांनी कृषी महानिरीक्षकांची नेमणूक केली त्यांनी पुसा येथे शेतकी संशोधनसंस्था स्थापन केलेली त्यशंनी दुष्काळ समिती नेमली. (AMVI Pre. 2020) A) लॉर्ड वेलस्ली B) लॉर्ड कॉर्नवॉलीस C) लॉर्ड कर्झन D) लॉर्ड मॅकॉले 84 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 84. भारतामध्ये दत्तक वारसा नामंजूर हे धोरण- - - - - - - - - ने स्विकारले. (महा. कृषीसेवा मुख्य 2017) A) लॉर्ड हेस्टिग्ंज B) विल्यम बेंटिंक C) लॉर्ड कॅनिंग D) लॉर्ड डलहौसी लॉर्ड डलहौसीने भारतामध्ये दत्तक वारसा नामंजूर करणारे धोरण स्वीकारले. या धोरणानुसार, निःपुत्रक राजांना आपल्या राज्यावर दत्तक मुलाला बसवण्याचा अधिकार नाही. हे धोरण त्याच्या "व्यपगत सिद्धांता"चा भाग होता, ज्यानुसार ब्रिटिश सरकारला कोणत्याही राज्यावर त्याच्या नैसर्गिक वारसदारशिवाय नियंत्रण मिळावे. 85 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 85. योग्य कामगिरीची जोडी करा : अ) सार्वजनिक बांधकाम खाते (PWD) सुरु केले. ब) 1857 च्या उठावावेळी गर्व्हनर जनरल. क) व्हार्नाक्युलर प्रेस ॲक्ट पास केले. ड) भगवतगीतेचे इंग्रजीत भाषांतर केले. 1) लॉर्ड डलहौसी 2) लॉर्ड लिटन 3) लॉर्ड कॉर्नवॉलीस 4) लॉर्ड कॅनिंग (PSI पूर्व 2016) A) 1 4 2 3 B) 4 2 3 1 C) 3 1 4 2 D) 2 3 1 4 पर्याय 1 4 2 3 हा बरोबर आहे कारण: * लॉर्ड कॅनिंग 1857 च्या उठावावेळी गव्हर्नर जनरल होते * लॉर्ड लिटन यांनी व्हार्नाक्युलर प्रेस ॲक्ट पास केला होता * लॉर्ड कॉर्नवॉलीस यांनी सार्वजनिक बांधकाम खाते (PWD) सुरू केले होते * लॉर्ड डलहौसी यांनी भगवद्गीतेचे इंग्रजीत भाषांतर करवले होते 86 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 86. पुढील वाक्यात वर्णन केलेले ईस्ट इंडिया कंपनीचे प्रशासक कोण ते ओळखा ? त्यांनी पुण्यात रेसिडेंट म्हणून काम केले होते. ते दक्षिणेत कमिशनर होते. मराठी भाषिकांचे गुणदोष त्यांना माहिती होते. रेसिडेंट म्हणुन पुण्याला असतांना पेश्वाईचा कारभार त्यांनी जवळून पाहिला होता. (राज्यसेवा मुख्य परीक्षा 2017) A) माऊंट स्टुअर्ट एलफिन्स्टन (1819-27) B) वॉरन हेस्टिग्ंज C) चॉलर्स मेटकाफ D) थॉमस मन्रो माऊंट स्टुअर्ट एलफिन्स्टन हे पुण्यात रेसिडेंट म्हणून काम करणारे ईस्ट इंडिया कंपनीचे प्रशासक होते. यामुळे, त्यांना मराठी भाषिकांचे गुणदोष माहिती होते आणि ते पेशवाईचा कारभार जवळून पाहू शकले. त्यांचा दक्षिणेकडे कमिशनर म्हणून कार्यकाळ नव्हता आणि चॉलर्स मेटकाफ, थॉमस मन्रो आणि वॉरन हेस्टिग्ंज यांनी पुण्यात रेसिडेंट म्हणून काम केले नव्हते. 87 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 87. त्यांनी प्रशासनाचे भारतीयीकरण केले, त्यांनी अफगाण युध्दाचा शेवट केला. त्यांनी आर्म्स ॲक्ट रद्द केला, ते कोण होते ? (राज्यसेवा मुख्य 2016) A) लॉर्ड रिपन B) लॉर्ड लिटन C) लॉर्ड हेस्टिग्ंज D) लॉर्ड इलबर्ट 88 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 88. पुढील वाक्यात वर्णन केलेल्या गव्हर्नर जनरलचे नाव सांगा. अ) त्यांनी जनसामान्यांच्या शिक्षणात आस्था दाखविली. ब) त्यांना स्थानिक भाषांच्या शाळा उघडायच्या होत्या. क) त्यांना जास्तीत जास्त लोकांना शिक्षण द्यायचे होते. ड) त्यांच्या प्रोत्साहनामुळे बंगाल, बॉम्बे आणि पंजाब येथील स्थानिक सरकारांनी स्थानिक शिक्षणाला उत्तेजन दिले. (राज्यसेवा मुख्य, 2020) A) लॉर्ड बेटिंक B) लॉर्ड कॅनिंग C) लॉर्ड डलहौसी D) वॉरन हेस्टिंग्ज लॉर्ड डलहौसी हा बरोबर पर्याय आहे कारण वाक्यांशात वर्णन केलेल्या वैशिष्ट्ये त्याच्या शिक्षण धोरणाशी जुळतात. त्याने जनसामान्यांचे शिक्षण वाढवण्यावर भर दिला आणि स्थानिक भाषांच्या शाळा उघडण्यास उत्तेजन दिले. त्याच्या प्रोत्साहनाने बंगाल, बॉम्बे आणि पंजाब येथील स्थानिक सरकारांनी स्थानिक शिक्षणाला पाठिंबा दिला. 89 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 89. गव्हर्नर जनरल विल्यम बेंटिकने कोणत्या सुधारणा केल्या ? अ) राज्यकारभारतील अनावश्यक पदे रद्द केली. ब) कंपनीच्या नोकाराचे पगार कमी करण्यात आले. क) भत्ता देणे बंद करण्यात आले. ड) भारताला स्वातंत्र्य देण्याचे घोषित केले. (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) वरील सर्व B) अ आणि ड फक्त C) अ,ब आणि क D) अ,ब, आणि ड 90 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 90. लॉर्ड- - - - - - - - - ने देशभर मीठावर एकसारखा (uniformed) कर लावला. (राज्यसेवा मुख्य, 2020) A) बेंटिक B) कॉर्नवालिस C) वेलस्ली D) लीटन लीटन हे उत्तर बरोबर आहे कारण 1836 मध्ये लॉर्ड लीटन यांनी देशभर मीठावर एकसारखा कर लावला होता. हा कर 'मीठावरील कर' म्हणून ओळखला जातो, ज्याने भारतीय स्वातंत्र्य लढ्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. 91 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 91. लॉर्ड डलहौसीने संस्थाने खालसा करतांना दत्तक वारस नामंजूर हे धोरण स्विकारले होते. हे धोरण पूर्वी खाली दिलेल्या गव्हर्रनरस जनरलपैकी कोणत्या गव्हर्नर जनरलने स्वीकारले होते ? (राज्यसेवा मुख्य 2013) A) लॉर्ड पिरन B) लॉर्ड बेंटिक C) लॉर्ड ऑकलंड D) लॉर्ड कॉर्नवॉलिस 92 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 92. ’हिंदी लोक हिंदूस्थानात जगातील परंतू आम्हांला हिंदूस्थानावर जगावयाचे आहे, असे वक्तव्य कोणाचे ? (PSI मुख्य 2012) A) भारमंत्री मॉटेंग्यू B) भारतमंत्री लॉर्ड कर्झन C) भारतमंत्री माऊंटबॅटन D) भारतमंत्री बर्कनहेड भारतमंत्री बर्कनहेड यांचे हे वक्तव्य बरोबर आहे कारण ते 1927 मध्ये भारतीय संसदेत केले होते. हे वक्तव्य हिंदी भाषा आंदोलनाच्या पार्श्वभूमीवर आले होते, ज्यामध्ये हिंदीला भारतभरात अधिकृत भाषा बनवावे अशी मागणी होती. बर्कनहेडने या मागणीला नकार दिला आणि त्याऐवजी हिंदीला हिंदूंची भाषा म्हणून संबोधले. 93 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 93. लॉर्ड डलहौसीने लष्कराच्या विकेंद्रीकरणासाठी कोणत्या सुधारणा केल्या ? त्याबाबत खालीलपैकी कोणते विधान चुकीचे आहे ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) भारतीय लष्करावर विश्वास ठेवला. B) सिमला येथे भारताचे प्रमुख केंद्र उभारले. C) बंगालमधील सैन्य मेरठ येथे नेले. D) कलकत्ता येथे असलेली युध्द सामग्री मेरठ येथे नेली. 94 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 94. लॉर्ड डलहौसीच्या कारकिर्दीत भारतात पहिली टेलिग्राफ लाईन - - - - - - - - - ते - - - - - - - - - पर्यंत टाकली गेली. (Combined B 2020) A) कलकत्ता ते आग्रा B) कलकत्ता ते दिल्ली C) मद्रास ते दिल्ली D) कलकत्ता ते मद्रास बरोबर उत्तर आहे "कलकत्ता ते आग्रा". 1853 मध्ये लॉर्ड डलहौसीच्या कारकिर्दीत भारतात पहिली टेलिग्राफ लाईन कलकत्ता ते आग्रा या शहरांदरम्यान टाकण्यात आली होती. 95 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 95. क्लाइव्हने- - - - - - - - - शाह आलमला दिले होते. परंतु बादशहाच्या सेवेचे बक्षिस म्हणून त्याने ते मराठयांना देऊन टाकले. (महा वनसेवा मुख्य 2017) A) अलाहाबाद व कोरा B) राजपुताना व दोआब C) दिवाणी हक्क D) अवध व बनारस 96 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 96. चुकीची जोडी ओळखा. (STI मुख्य 2016) A) वुडचा खलिता - लॉर्ड डलहौसी B) इल्बर्ट बिल - लॉर्ड रिपन C) प्रथम भारतीय फॅक्टरी कायदा-लॉर्ड लिटन D) भारतीय विद्यापीठ कायदा - लॉर्ड कर्झन 97 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 97. वृत्तपत्राच्या स्वातंत्रयावर गदा आणणारा भारतीय भाषा वृत्तपत्र कायदा (1878) कोणी मंजुर केला ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) लॉर्ड लिटन B) लॉर्ड कर्झन C) लॉर्ड रिपन D) लॉर्ड डफरीन लॉर्ड लिटन बरोबर उत्तर आहे कारण ते त्यांनी भारतीय वृत्तपत्र कायदा, 1878 मंजूर केला होता. हा कायदा भारतीय वृत्तपत्रांवर सरकारचे नियंत्रण स्थापित करण्यासाठी तयार करण्यात आला होता आणि त्याच्या स्वातंत्र्यावर गदा आणली होती. 98 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 98. भारतीय संस्थेने खालसा करण्याचो धोरण कोणत्या ब्रिटीश गव्हर्नर जनरलने अवलंबिले होते. (लिपिक टंकलेखन मुख्य परिक्षा 2017) A) लॉर्ड डलहौसी B) लॉर्ड कर्झन C) लॉर्ड हेस्टिंग्ज D) लॉर्ड वेलस्ली लॉर्ड डलहौसी हा बरोबर पर्याय आहे कारण त्याने भारतात 'खालसा' नावाचे धोरण अवलंबिले होते. या धोरणान्वये, मुलाची वारसाहक्क नसलेली मालमत्ता अशा परिस्थितीत ब्रिटीश सरकारने ताब्यात घेतली की त्यात त्या कुटुंबाचा शेवटचा पुरुष वारस नसला किंवा वारसा चालू ठेवण्यासाठी त्याला मुलगा नसेल. 99 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 99. पुढील विधानांपैकी कोणते विधान योग्य आहे ? अ) इलबर्ट बिल चा हेतू भारतीय न्यायाधिशांना भारतातील ब्रिटीश न्यायाधिशांच्या पातळीवर आणण्याचा होता. ब) इलबर्ट बिल मागे घेण्यात आले कारण त्याच्या मसुद्यात चूक होती. (PSI मुख्य 2014) A) दोन्ही अ व ब B) केवळ अ C) न अ न ब D) केवळ ब 100 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 100. भारतात रेल्वेचे जाळे उभारण्याकरीता लॉर्ड डलहौसीने नियोजन केले कारण – अ) भारताच्या अंतर्गत भागातून निर्यातीसाठी कच्चा माल मिळविण्यात सहजता यावी. ब) ब्रिटीश भांडवली गुंतवणुकीवर नफा कमविण्याकरीता मार्ग उपलब्ध करुन देण्यासाठी. क) भारतात स्वस्त व सहज वाहतूक उपलब्ध व्हावी याकरीता. (STI पूर्व 2013) A) अ,ब आणि क B) अ आणि ब फक्त C) अ फक्त D) ब आणि क फक्त पर्याय "अ आणि ब फक्त" बरोबर आहे कारण लॉर्ड डलहौसीने भारताच्या अंतर्गत भागांमधून कच्चा माल मिळविण्यासाठी आणि ब्रिटिश भांडवली गुंतवणुकीवर नफा कमविण्यासाठी रेल्वेचे जाळे उभारण्याचे नियोजन केले होते. भारताला स्वस्त व सहज वाहतूक उपलब्ध करणे हे रेल्वे उभारण्याचे दुय्यम उद्दिष्ट होते. 101 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 101. कॉर्नवालिसने प्रत्येक जिल्हयाचे आकारानुसार लहान विभाग करुन प्रत्येक विभागावर कोणते हिंदुस्थानी अधिकारी नेमले ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) मुलकी पाटील B) जिल्हाधिकारी C) तलाठी D) दरोगा 102 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 102. वसाहतीच्या स्वातंत्रयाची मागणी म्हणजे चांदोबाची मागणी असे - - - - - - - - - म्हणाले. (Combined B 2020) A) लॉर्ड मोर्ले B) लॉर्ड रिपन C) लॉर्ड डलहौसी D) विलियम जोन्स लॉर्ड मोर्ले हे बरोबर उत्तर आहे कारण त्यांनीच 1909 मध्ये भारतीय व्हाइसरॉय म्हणून "कलकत्ता येथील चांदोबा" हे वक्तव्य केले होते. या व्यक्तव्यात त्यांनी भारतीय लोकांना स्वराज्य (स्वशासन) देण्याची मागणी "चांदोबाची मागणी" अशी संबोधली होती. 103 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 103. योग्य जोड्या जुळवा. स्तंभ अ अ) लॉर्ड बेंटिक ब) लॉर्ड डलहौसी क) बॅ. मुंकूदराव जयकर ड) श्री. वालचंद हिराचंद स्तंभ ब 1) ग्रँड ट्रंक रोड 2) सार्वजनिक बांधकाम खाते 3) इंडियन रोड डेव्हलपमेंट कमिटी 4) हिंदूस्थान एअरक्राफ्ट लिमिटेड (STI पूर्व 2014) A) 4 3 2 1 B) 3 4 1 2 C) 2 3 4 1 D) 1 2 3 4 104 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 104. लॉर्ड मेयो यांच्या संदर्भात, हे/ही विधान/विधाने सत्य आहे /आहेत. (राज्यसेवा मुख्य 2022) A) अफगणितस्तानचे अमिर शेर अली यांच्याशी त्यांचे मैत्रीपूर्ण संबध होते. B) त्यांना कारागृह सुधारण्यात स्वारस्य होते. C) एका कैद्याने त्याची हत्या केली. D) 1, 2, 3 सर्व सत्य आहेत. पर्याय "1, 2, 3 सर्व सत्य आहेत" हा बरोबर आहे कारण त्यात दिलेली सर्व विधाने लॉर्ड मेयो यांच्या संदर्भात ऐतिहासिकदृष्ट्या अचूक आहेत. लॉर्ड मेयो यांनी कारागृह सुधारणांमध्ये सक्रिय भूमिका बजावली होती, अफगणिस्तानच्या अमिर शेर अली यांच्याशी त्यांचे मैत्रीपूर्ण संबंध होते आणि 1872 मध्ये एका कैद्याने त्यांची हत्या केली होती. 105 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 105. सप्टेंबर 1816 मध्ये पेंढारींना दडपून टाकण्यासाठी कोर्ट ऑफ डायरेक्टरसची मंजूरी कोणी घेतली ? (राज्यसेवा मुख्य, 2020) A) लॉर्ड वेलस्ली B) लॉर्ड हेस्टिंग्ज C) लॉर्ड बेंटिक D) लॉर्ड डलहौसी 106 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 106. तैनाती फौज धोरणानुसार वॉरन हेस्टिंग्जने औधच्या नवाबाला खालीलपैकी कोणत्या विरोधात लष्करी मदत दिली होती ? (राज्यसेवा मुख्य, 2020) A) रोहील्ला B) जात C) मराठा D) राजपूत 107 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 107. कॉर्नवालिसने प्रत्येक जिल्हयाचे आकारानुसार लहान विभाग करुन प्रत्येक विभागावर कोणते हिंदुस्थानी अधिकारी नेमले ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) तलाठी B) जिल्हाधिकारी C) मुलकी पाटील D) दरोगा दरोगा बरोबर उत्तर आहे कारण कॉर्नवालिसने केलेले प्रशासकीय सुधारणेचा एक भाग म्हणून, दरोग्यांना जिल्ह्याच्या लहान विभागांवर प्रशासक म्हणून नेमण्यात आले होते. त्यांची जिल्हाधिकार्यांना अहवाल देण्याची जबाबदारी होती, ज्यांना मोठ्या भौगोलिक प्रदेशांवर अधिकार होता. 108 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 108. इ.स. 1800 मध्ये कोणी हिंदी लोकांसाठी कलकत्ता येथे फोर्ट विलीयम महाविद्यालयाची स्थापना केली ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) लॉर्ड वेलस्ली B) लॉर्ड बेंटिंक C) लॉर्ड मेकॉले D) लॉर्डडलहौसी 109 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 109. 1872मध्ये एका पठाणाने अंदमान बेटावर - - - - - - - - - यांचा खून केला. (PSI/ASO/STI संयुक्त 2017) A) लॉर्ड लिटन B) लॉर्ड मेओ C) लॉर्ड वेलस्ली D) लॉर्ड डलहौसी लॉर्ड मेओ हे 1872 ते 1876 पर्यंत भारताचे व्हाइसरॉय होते. अंदमान बेटांना भेट देत असताना, त्यांचा त्यांच्या अंगरक्षकाद्वारे खून करण्यात आला होता. हे इतर पर्यायांपेक्षा बरोबर आहे कारण लॉर्ड डलहौसी, लॉर्ड वेलस्ली आणि लॉर्ड लिटन 1872 मध्ये व्हाइसरॉय नव्हते. 110 / 110 Category: गर्व्हनर जनरल व व्हाइसरॉय 110. इ.स. 1848 ते 1856 या काळात अनेक संस्थने कोणी खालसा केली ? (ASO पूर्व 2011) A) लॉर्ड कॉर्नवालिस B) लॉर्ड डलहौसी C) लॉर्ड रिपन D) लॉर्ड विल्यम बेंटिक लॉर्ड डलहौसी 1848 ते 1856 या काळात भारताचे गव्हर्नर जनरल होते. त्यांनी डोक्ट्रिन ऑफ लॅप्स आणि डोक्ट्रिन ऑफ एस्चेअट या धोरणांद्वारे अनेक देशी संस्थाने ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीच्या खालसा केली होती. या धोरणांनुसार, जर एखाद्या संस्थानाच्या राजाला वारस नसेल तर ते संस्थान ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीच्या मालकीचे होत असे. Loading...MPSC is all about Patience.... Your score is LinkedIn Facebook Twitter BACK HOME PAGE
