6 भारताचा इतिहास वृत्तपत्रांचा इतिहास 1 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 1. देशी भाषिक वृत्तपत्र कायदा 1878 च्या बाबतीत खालीलपैकी कोणती विधाने बरोबर आहेत ?अ) देशी भाषिक वृत्तपत्राचे मुद्रक व प्रकाशन यांचेकडून सरकारी धोरणावर टिका न करण्याची लेखी हमी घेतली जात असे.ब) सरकाराच्या कार्यवाहीविरुध्द न्यायालयात दाद मागण्याचा अधिकार वृत्तपत्र व्यवसायीकांना देण्यात आला नव्हता.क) हा कायदा फक्त देशी भाषिक वृत्तपत्रानांच लागू होता. (राज्यसेवा मुख्य 2015) A) अ आणि ब फक्त B) अ,ब आणि क फक्त C) ब आणि क फक्त D) अ आणि क फक्त पर्याय 'अ,ब आणि क फक्त' बरोबर आहे कारण: * देशी भाषिक वृत्तपत्र कायदा 1878 अंतर्गत, वृत्तपत्राच्या मुद्रक आणि प्रकाशकाकडून सरकारी धोरणावर टीका न करण्याची लेखी हमी घेण्यात आली होती (अ). * या कायद्या अंतर्गत, वृत्तपत्र व्यवसायींना सरकारच्या कारवाईविरुद्ध न्यायालयात दाद मागण्याचा अधिकार देण्यात आला नव्हता (ब). * हा कायदा फक्त देशी भाषिक वृत्तपत्रांना लागू होता, इंग्रजी वृत्तपत्रांना नाही (क). 2 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 2. भारतीय वृत्तपत्र सृष्टीचा जनक कोण होता ?(राज्यसेवा मुख्य मे 2022) A) चार्लस मेटकाफ B) श्रीमती हेस्टिग्ज C) वॉरन हेस्टिग्ज D) हिक्की 3 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 3. जोड्या लावा. अ) आत्मोध्दार 1) काकासाहेब बर्वेब) भारत 2) धनाजी बि-हाडेक) सेवक 3) एस.एन. चौधरीड)दलित भारत 4) एस.एन. मेढे(ASO मुख्य 2014) A) 3 1 4 2 B) 1 2 3 4 C) 4 3 1 2 D) 2 4 3 1 परिच्छेद 3 बरोबर आहे कारण: * आत्मोध्दार हे एस.एन. चौधरी यांनी स्थापन केलेले दलित चळवळीचे साप्ताहिक होते. * भारत हा काकासाहेब बर्वे यांनी स्थापन केलेले राष्ट्रीय समाजवादी पक्षाचे मुखपत्र होते. * सेवक हा धनाजी बि-हाडे यांनी स्थापन केलेले दलित चळवळीचे साप्ताहिक होते. * दलित भारत हा एस.एन. मेढे यांनी स्थापन केलेले दलित चळवळीचे दैनिक होते. 4 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 4. हरिजन साप्ताहिक बद्दल काय खरे आहे ?अ) त्याच्या पहिल्या अंकासाठी रविंद्रनाथ टागोरांनी द क्लीन्सर ही कविता दिली होती.ब) डॉ. आंबेडकरांनी पहिल्या अंकासाठी संदेश देण्यास नकार दिला. क) गांधीजींनी स्पष्ट केले की हरिजन हे काही त्यांचे साप्ताहिक नव्हते त्याच्या मालकी हक्का विषयी सांगायचे तर ते हरिजन सेवक समाजाचे होते. ड) गांधीजीनी डॉ. आंबेडकरांना सांगितले की साप्ताहिक जसे कुठल्याही हिंदूचे आहे तितकेच आंबेडकरांचेही आहे. (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) अ,ब,ड फक्त B) अ,ब,क,फक्त C) ब,क,ड फक्त D) अ,ब,क आणि ड 5 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 5. गर्व्हनर जनरल हेस्टिंग्जवर जेम्सस ऑगस्टस हिक्की या संपादकाने खालीलपैकी कोणत्या वृत्तपत्रातून टिका केली ?(तांत्रिक सहाय्यक गट क 2016) A) कलकत्ता गॅझेट B) बंगाल गॅझेट C) बंगाल जर्नल D) इंडिया गॅझेट बंगाल गॅझेट" हे उत्तर बरोबर आहे कारण ते जेम्सस ऑगस्टस हिक्की या संपादकाने प्रकाशित केलेले वृत्तपत्र होते ज्यातून त्याने गव्हर्नर जनरल हेस्टिंग्जवर टिका केली होती. हिक्की हा एक ब्रिटिश पत्रकार होता ज्याने १७८० मध्ये कलकत्ता येथे "बंगाल गॅझेट" ही भारतातील पहिली वृत्तपत्र स्थापन केली होती. हे वृत्तपत्र त्याच्या साहसीपणामुळे आणि ब्रिटिश प्रशासनावर टीका करण्याच्या त्याच्या तयारीसाठी ओळखले जात होते, विशेषतः त्याचा लक्ष्य हेस्टिंग्ज होते. 6 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 6. योग्य जोड्या लावा.अ) रास्त गोफतार ब) ज्ञान सिंधु क) ज्ञान प्रकाश ड) नेटिव्ह ओपिनियन 1) तात्या छत्रे2) कृष्णाजी त्रयंबक रानडे3) विश्वनाथ नारायण मंडलीक4) दादाभाई नौरोजी(संयुक्त गट क पूर्व 2018) A) 2 3 1 4 B) 4 1 2 3 C) 3 1 4 2 D) 2 4 3 1 7 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 7. मुंबईच्या टेलिफोन खात्यात नवे मशिन आल्याने 228 मुलींची नोकरी गेली. याची दखल घेत भांडवलशाही व्यवस्थेत भांडवलदार विज्ञानाचा व तंत्रज्ञानाचा वापर स्वत:च्या फायदयासाठी करतात - - - - - - - - - नवी मशीन ही कामगार चळवळी पुढील मोठी समस्य आहे असे सोशॅलिस्ट मध्ये कोणी लिहीले ?(राज्यसेवा मुख्य 2017) A) ना.म. जोशी B) कॉमरेड डांगे C) कॉमरेड रणदिेव D) जॉर्ज फर्नाडीस कॉमरेड डांगे यांनी सोशॅलिस्टमध्ये मुंबईच्या टेलिफोन खात्यात नवीन मशिन येण्यामुळे 228 मुलींची नोकरी जाण्याच्या घटनेचा उल्लेख केला होता. त्यांनी भांडवलदारांचा विज्ञान आणि तंत्रज्ञान स्वत:च्या फायद्यासाठी वापर करणे आणि ते कामगार चळवळीपुढील एक प्रमुख आव्हान असल्याचे नमूद केले होते. त्यामुळे बरोबर उत्तर कॉमरेड डांगे हे आहे. 8 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 8. न्यु इंडिया वर्तमानपत्र खालीलपैकी दिलेल्या कुठल्या देशामध्ये सुरु केले ?(PSI पूर्व 2016) A) यु.एस.ए B) जर्मनी C) जपापन D) इंग्लड इंग्लंड हा बरोबर उत्तर आहे कारण न्यु इंडिया वर्तमानपत्र 1922 मध्ये मुंबई, महाराष्ट्र, भारत येथे सुरू करण्यात आले होते. परंतु ते व्हिसरॉय लॉर्ड रेडिंग यांनी सुरू केले होते, जे इंग्लंडचा प्रतिनिधी होता आणि त्या वेळी भारत इंग्लंडच्या वसाहतीचा भाग होता. 9 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 9. 1839 च्या सुमारास भारतातील वेगवेगळया ठिकाणांहन वेगवेगळी वृत्तपत्रे/पत्रिका प्रकाशित होवू लागल्या. पुढे दिलेली ठिकाणे आणि तेथून प्रकाशित होणा-या वृत्तपत्रांची /पत्रिकांची संख्या यांच्या जोड्या जुळवा. अ) दिल्ली ब) मुंबई क) मद्रास ड) कलकत्ता 1) एक वृत्तपत्र2) नऊ युरोपियन पत्रिका3) 10 युरोपियन व चार भारतीय पत्रिका4) 26 युरोपियनवृत्तपत्रे व नऊ भारतीय वृत्तपत्रे (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) 3 4 1 2 B) 1 2 3 4 C) 1 3 2 4 D) 2 1 4 3 पर्याय 1 3 2 4 हा बरोबर आहे कारण तो दिलेल्या जोड्यांशी जुळतो: * दिल्ली: एक वृत्तपत्र * कलकत्ता: 26 युरोपियन वृत्तपत्रे व नऊ भारतीय वृत्तपत्रे * मुंबई: नऊ युरोपियन पत्रिका * मद्रास: 10 युरोपियन व चार भारतीय पत्रिका 10 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 10. देशी भाषिक वृत्तपत्र कायदा 1878 च्या बाबतीत खालीलपैकी कोणती विधाने बरोबर आहेत ?अ) देशी भाषिक वृत्तपत्राचे मुद्रक व प्रकाशन यांचेकडून सरकारी धोरणावर टिका न करण्याची लेखी हमी घेतली जात असे.ब) सरकाराच्या कार्यवाहीविरुध्द न्यायालयात दाद मागण्याचा अधिकार वृत्तपत्र व्यवसायीकांना देण्यात आला नव्हता.क) हा कायदा फक्त देशी भाषिक वृत्तपत्रानांच लागू होता. (राज्यसेवा मुख्य 2015) A) ब आणि क फक्त B) अ आणि ब फक्त C) अ,ब आणि क फक्त D) अ आणि क फक्त 11 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 11. जोड्या जुळवा. अ)मिरात-उल-अखबार ब) जाम-इ-जहन नुमा क) रास्त गोफतार ड) अखबार-ओ-सौदागर 1) राजा राममोहन रॉय2) कलकत्यातील इंग्रजी व्यापारी कंपनी3) दादाभाई कावसजी4) गुजराती पाक्षिक(राज्यसेवा मुख्य 2018) A) 4 3 1 2 B) 2 1 3 4 C) 3 4 2 1 D) 1 2 4 3 पर्याय 1 2 4 3 योग्य आहे कारण: * "अखबार-ओ-सौदागर" हा कलकत्यातील इंग्रजी व्यापारी कंपनीचा पाक्षिक होता. * "जाम-इ-जहन नुमा" हे राजा राममोहन रॉय यांनी स्थापन केलेले बंगाली पाक्षिक होते. * "रास्त गोफतार" हे दादाभाई कावसजी यांनी स्थापन केलेले गुजराती पाक्षिक होते. * "मिरात-उल-अखबार" हे मुंबई येथील पहिले उर्दू पाक्षिक होते. 12 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 12. 1839 च्या सुमारास भारतातील वेगवेगळया ठिकाणांहन वेगवेगळी वृत्तपत्रे/पत्रिका प्रकाशित होवू लागल्या. पुढे दिलेली ठिकाणे आणि तेथून प्रकाशित होणा-या वृत्तपत्रांची /पत्रिकांची संख्या यांच्या जोड्या जुळवा. अ) दिल्ली ब) मुंबई क) मद्रास ड) कलकत्ता 1) एक वृत्तपत्र2) नऊ युरोपियन पत्रिका3) 10 युरोपियन व चार भारतीय पत्रिका4) 26 युरोपियनवृत्तपत्रे व नऊ भारतीय वृत्तपत्रे (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) 3 4 1 2 B) 1 3 2 4 C) 1 2 3 4 D) 2 1 4 3 13 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 13. आमचे नाव काय आहे ? बंड. आमचे काम काय आहे ?बंड. हे बंड बंड कुठे होईल ? भारतात. अशी सुरुवात कोणत्या साप्ताहिकाने केली ?(Tax Asst. मुख्य 2017) A) प्रभाकर B) ज्ञानप्रकाश C) धुमकेतू D) गदर गदर" हे उत्तर बरोबर आहे कारण हे साप्ताहिक 1913 मध्ये सॅन फ्रान्सिस्को येथे भारतीय स्वातंत्र्यसैनिकांनी सुरू केले होते. या साप्ताहिकाच्या सुरुवातीच्या अंकात "आमचे नाव काय आहे? बंड. आमचे काम काय आहे? बंड. हे बंड बंड कुठे होईल? भारतात" असे उद्घोष करण्यात आला होता. या उद्घोषाने भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीला भडकावल्यास मदत केली. 14 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 14. त्यांनी अल-हिलाल हे उर्दू साप्ताहिक सुरु केले, कैरो येथील अल अझर विद्यापीठातून त्यांचे शिक्षण झाले होते, ते अरबी व फार्सी भाषेचे विद्वान होते, ते राष्ट्रीय सभ्ळोचे अध्यक्षही होते. ते कोण ते ओळखा ?(राज्यसेवा मुख्य 2014) A) अब्दुल कलाम आझाद B) सर सय्य्द अहमद खान C) डॉ. नाझीर अहमद D) मौलाना महमद अली 15 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 15. जोड्या जुळवा. अ)फ्री प्रेस बुलेटील 1) बॉम्बेब)फ्री इंडिया 2) मद्रासक)दिनमणी 3) कलकत्ताड)सकाळ 4) पुणे(Excise पूर्व 2017) A) 4 1 3 2 B) 1 3 2 4 C) 3 2 1 4 D) 1 2 3 4 पर्याय 1 3 2 4 बरोबर आहे कारण तो नोंदवलेल्या वृत्तपत्रांची त्यांच्या प्रकाशनाच्या शहरांसोबत अचूक जुळणी दर्शवतो: * फ्री प्रेस बुलेटिन - मुंबई * दिनमणी - मद्रास * फ्री इंडिया - कलकत्ता * सकाळ - पुणे 16 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 16. योग्य जोड्या लावा.अ) रास्त गोफतार ब) ज्ञान सिंधु क) ज्ञान प्रकाश ड) नेटिव्ह ओपिनियन 1) तात्या छत्रे2) कृष्णाजी त्रयंबक रानडे3) विश्वनाथ नारायण मंडलीक4) दादाभाई नौरोजी(संयुक्त गट क पूर्व 2018) A) 4 1 2 3 B) 3 1 4 2 C) 2 3 1 4 D) 2 4 3 1 पर्याय 4 1 2 3 बरोबर आहे कारण: * दादाभाई नौरोजी "नेटिव्ह ओपिनियन" या वृत्तपत्राचे संपादक होते. * तात्या छत्रे "ज्ञान प्रकाश" या वृत्तपत्राचे संपादक होते. * कृष्णाजी त्र्यंबक रानडे "ज्ञान सिंधु" या वृत्तपत्राचे संस्थापक होते. * विश्वनाथ नारायण मंडलीक "रास्त गोफतार" या वृत्तपत्राचे संपादक होते. 17 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 17. भारतीय भाषेतून प्रकाशित होणारे पहिले वृत्तपत्र - - - - - - - - - हे होय. (महाराष्ट्र कृषी सेवा पूर्व 2016) A) कलकत्ता गॅझेट B) अमृत बाजार पत्रिका C) बंगाल गॅझेट D) समाचार दर्पण समाचार दर्पण हे भारतीय भाषेतून प्रकाशित होणारे पहिले वृत्तपत्र होते कारण ते 1818 मध्ये मराठी भाषेत सुरू झाले होते. इतर पर्याय बंगाली, इंग्रजी आणि हिंदी भाषांमध्ये प्रकाशित झाली होती. 18 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 18. खालीलपैकी अचूक जोडी ओळखा. (STI पूर्व 2016) A) दादाभाई नौरोजी - इंडियन ओपिनियन B) महात्मा गांधी - बंगाली C) ॲनी बेंझट - न्यू इंडिया D) एस.जी. बॅनजी - रास्त गोफतार ॲनी बेंझट - न्यू इंडिया" हा पर्याय अचूक आहे कारण ॲनी बेंझट या न्यू इंडिया या वृत्तपत्राच्या संस्थापक-संपादक होत्या. त्यांनी होमरूल लीगची स्थापना केली आणि भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीत महत्त्वाची भूमिका बजावली. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण एस.जी. बॅनर्जी यांनी बंगाली भाषातील रस्त गोफतार वृत्तपत्र सुरू केले होते, दादाभाई नौरोजी हे इंडियन ओपिनियनचे संस्थापक-संपादक नव्हते आणि महात्मा गांधी बंगाली भाषाशी संबंधित नव्हते. 19 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 19. दादाभाई नौरोजी हे - - - - - - - - - वर्तमानपत्राचे संपादक होते.(PSI मुख्य 2012) A) रास्त गोफतार B) बॉम्बे समाचार C) अखबार –ए-सौदागर D) जाम-ए- जमशेद रास्त गोफतार हे उत्तर बरोबर आहे कारण हे दादाभाई नौरोजी यांनी संपादित केलेले एक गुजराती भाषा वर्तमानपत्र होते. हे वर्तमानपत्र भारतातील ब्रिटिश राजवटीचा विरोध करण्यासाठी ओळखले जात होते. 20 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 20. दोन कोरडया रोटया, एक पेलाभर पाणी आणि प्रत्येक संपादकियाबदल दहा वर्षे सक्तमजुरी या पगारावर कोणत्या वृत्तपत्राने संपादक पदाची जाहिरात दिली होती ?(राज्यसेवा पूर्व 2016) A) वंदेमातरम B) काळ C) स्वराज्य D) केसरी स्वराज्य हे उत्तर बरोबर आहे कारण 1881 मध्ये लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळकांनी सुरू केलेल्या वृत्तपत्राने संपादक पदाची जाहिरात दिली होती. जाहिरातीमध्ये म्हटले होते की, संपादकाला दोन कोरड्या रोट्या, एक पेलाभर पाणी आणि प्रत्येक संपादकियासाठी दहा वर्षे सक्तमजुरी दिली जाईल. 21 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 21. जोड्या जुळवा. अ) एम. सिंगारवेलू ब) गुलाम हुसेन क) मुजफ्फर अहमद ड) श्रीपाद अमृत डांगे 1) लेबर किसान गॅझेट 2) इन्कीलाब 3) नवयुग4) दि. सोशालिस्ट(राज्यसेवा मुख्य 2018) A) 3 2 1 4 B) 1 2 3 4 C) 4 3 2 1 D) 2 1 4 3 पर्याय 1 2 3 4 बरोबर आहे कारण तो जोड्यांवर आधारित आहे: * एम. सिंगारवेलू - लेबर किसान गॅझेट * गुलाम हुसेन - इन्कीलाब * श्रीपाद अमृत डांगे - नवयुग * मुजफ्फर अहमद - दि. सोशालिस्ट 22 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 22. इंडियन ओपिनियम हे वर्तमानपत्र कोठून सुरु करण्यात आले ?(राज्यसेवा पूर्व 2016) A) बंगाल प्रांत B) ब्रिटन C) फ्रान्स D) दक्षिण आफ्रिका इंडियन ओपिनियम हे वर्तमानपत्र दक्षिण आफ्रिकेत सुरु करण्यात आले होते. कारण तेथे महात्मा गांधी वास करत होते आणि तेथील भारतीय समुदायाच्या हक्कांसाठी आणि स्वातंत्र्यासाठी आवाज उठविण्यासाठी त्यांनी हे वर्तमानपत्र सुरु केले होते. 23 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 23. ‘संवाद कौमुदी’ हे वृत्तपत्र कोणी सुरु केले ?(STI पूर्व 2012) A) राजा राममोहन रॉय B) ईश्वरचंद्र विद्यासागर C) केशव चंद्र सेन D) देवेंद्रनाथ टैगोर राजा राममोहन रॉय हे बरोबर उत्तर आहे कारण "संवाद कौमुदी" हे पहिले बंगाली-भाषा वृत्तपत्र होते जे त्यांनी 1821 मध्ये स्थापन केले होते. हे वृत्तपत्र समाज सुधारणांना प्रोत्साहन देण्यासाठी, ख्रिस्ती धर्माची आलोचना करण्यासाठी आणि हिंदू समाजाचे आधुनिकीकरण करण्यासाठी वापरले गेले. 24 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 24. भारतीय वृत्तपत्र सृष्टीचा जनक कोण होता ?(राज्यसेवा मुख्य मे 2022) A) वॉरन हेस्टिग्ज B) हिक्की C) श्रीमती हेस्टिग्ज D) चार्लस मेटकाफ हिक्की भारतीय वृत्तपत्र सृष्टीचा जनक म्हणून ओळखले जातात कारण त्यांनी 1780 मध्ये कोलकात्यामध्ये "बंगाल गॅझेट" हे पहिले भारतीय वृत्तपत्र प्रकाशित केले होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण वॉरन हेस्टिग्ज आणि चार्ल्स मेटकाफ गव्हर्नर-जनरल होते आणि श्रीमती हेस्टिग्ज वॉरन हेस्टिग्जची पत्नी होती. 25 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 25. पुढील वर्तमानपत्रे व त्यांच्या संपादकाच्या जोड्या लावा. अ) वसुमती ब) प्रबासी क) भारत मित्र ड) संदेश 1) अ.ब. कोल्हाटकर2) बालमुकूंद गुप्ता आणि अंबिका प्रसाद वाजपेयी3) रामचंद्र चटर्जी4) हेमचंद्र प्रसाद घोष (राज्यसेवा मुख्य 2016) A) 1 2 3 4 B) 4 3 2 1 C) 3 4 1 2 D) 2 1 4 3 पर्याय 4 3 2 1 बरोबर आहे कारण तो पुढील जोड्यांसह जुळतो: * संदेश - हेमचंद्र प्रसाद घोष * भारत मित्र - बालमुकूंद गुप्ता आणि अंबिका प्रसाद वाजपेयी * प्रबासी - रामचंद्र चटर्जी * वसुमती - अ.ब. कोल्हाटकर 26 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 26. पुढील वृत्त्पत्रांची त्यांच्या कालक्रमानुसार मांडणी करा.अ) बॉम्बे हेराल्डब)बॉम्बे कुरीअरक) बॉम्बे गॅझेटड) बॉम्बे समाचार(राज्यसेवा मुख्य 2020) A) अ,क,ब,ड B) अ,ड,क,ब C) ड,क,ब,अ D) अ,ब,क,ड 27 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 27. जोड्या जुळवा. अ) वंदेमातरम ब) लीडर क) यंग इंडिया ड) हिंदू 1) होमरुल द्वारे सुरु झालेले वृत्तपत्र2) मद्रासहून निघणारे वृत्तपत्र 3) अरविंद घोष4) पंडित मदन मोहन मालवीय(PSI मुख्य 2014) A) 3 4 1 2 B) 4 3 1 2 C) 3 1 2 4 D) 2 3 4 1 पर्याय 3 4 1 2 बरोबर आहे कारण: * वंदेमातरम स्वामी विवेकानंदांनी स्थापन केलेल्या रामकृष्ण मिशनचे मुखपत्र होते, जे यंग इंडियाचे सहकारी प्रकाशक होते . * लीडर अरविंद घोष यांनी स्थापन केलेले वृत्तपत्र होते. * हिंदू एक मद्रास-आधारित वृत्तपत्र आहे. * होमरुल पंडित मदन मोहन मालवीय यांनी प्रारंभ केलेले वृत्तपत्र होते. 28 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 28. हरिजन साप्ताहिक बद्दल काय खरे आहे ?अ) त्याच्या पहिल्या अंकासाठी रविंद्रनाथ टागोरांनी द क्लीन्सर ही कविता दिली होती.ब) डॉ. आंबेडकरांनी पहिल्या अंकासाठी संदेश देण्यास नकार दिला. क) गांधीजींनी स्पष्ट केले की हरिजन हे काही त्यांचे साप्ताहिक नव्हते त्याच्या मालकी हक्का विषयी सांगायचे तर ते हरिजन सेवक समाजाचे होते. ड) गांधीजीनी डॉ. आंबेडकरांना सांगितले की साप्ताहिक जसे कुठल्याही हिंदूचे आहे तितकेच आंबेडकरांचेही आहे. (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) ब,क,ड फक्त B) अ,ब,ड फक्त C) अ,ब,क आणि ड D) अ,ब,क,फक्त पर्याय अ, ब, क आणि ड बरोबर आहे कारण: * रविंद्रनाथ टागोरांनी "द क्लीन्सर" कविता हरिजन साप्ताहिकाच्या पहिल्या अंकासाठी दिली होती. * डॉ. आंबेडकरांनी सुरुवातीला पहिल्या अंकासाठी संदेश देण्यास नकार दिला होता. * गांधीजींनी स्पष्ट केले होते की हरिजन साप्ताहिक त्यांचे नाही, तर हरिजन सेवक समाजाचे होते. * गांधीजींनी डॉ. आंबेडकरांना साप्ताहिकातील भागीदारीचे आश्वासन दिले होते, जसे ते कुठल्याही अन्य हिंदूला होते. 29 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 29. दोन कोरडया रोटया, एक पेलाभर पाणी आणि प्रत्येक संपादकियाबदल दहा वर्षे सक्तमजुरी या पगारावर कोणत्या वृत्तपत्राने संपादक पदाची जाहिरात दिली होती ?(राज्यसेवा पूर्व 2016) A) काळ B) वंदेमातरम C) केसरी D) स्वराज्य 30 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 30. जोड्या लावा. अ) आत्मोध्दार 1) काकासाहेब बर्वेब) भारत 2) धनाजी बि-हाडेक) सेवक 3) एस.एन. चौधरीड)दलित भारत 4) एस.एन. मेढे(ASO मुख्य 2014) A) 3 1 4 2 B) 2 4 3 1 C) 1 2 3 4 D) 4 3 1 2 31 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 31. स्री शिक्षणासाठी सुरु केलेल्या पत्रिका आणि ज्यांनी त्या सुरु केल्या ते लोक यांच्या जोउया जुळवाअ) बामाबोधिनी ब) अबलाबांधव क) अंत:पुर ड) भारती 1) रविंद्रनाथ टागोर 2) शशीपदा बॅनजी 3) द्वारकानाथ गांगुली 4) उमेशचंद्र दत्ता(राज्यसेवा मुख्य 2016) A) 2 4 1 3 B) 2 1 4 3 C) 1 2 3 4 D) 4 3 2 1 पर्याय 4 3 2 1 बरोबर आहे कारण: * "अंत:पुर" ही एक साहित्यिक पत्रिका होती जी स्त्रियांसाठी नव्हती. * "भारती" ही एक सामान्य साहित्यिक पत्रिका होती जी स्त्रियांवर केंद्रित नव्हती. * उमेशचंद्र दत्ता यांनी "बामाबोधिनी" ही पत्रिका सुरू केली होती, जी विशेषतः स्त्री शिक्षणावर केंद्रित होती. * शशीपदा बॅनजी यांनी "अबलाबांधव" ही पत्रिका सुरू केली होती, जी स्त्री शिक्षण आणि सशक्तीकरणावर भर देणारी एक महत्त्वाची पत्रिका होती. * द्वारकानाथ गांगुली यांनी "भारती" ही पत्रिका सुरू केली होती, जी स्त्री शिक्षणावर केंद्रित नव्हती. 32 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 32. गर्व्हनर जनरल हेस्टिंग्जवर जेम्सस ऑगस्टस हिक्की या संपादकाने खालीलपैकी कोणत्या वृत्तपत्रातून टिका केली ?(तांत्रिक सहाय्यक गट क 2016) A) इंडिया गॅझेट B) बंगाल जर्नल C) कलकत्ता गॅझेट D) बंगाल गॅझेट 33 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 33. “कॉमनविल” व “न्यु इंडिया” ही वृत्तपत्रे कोणी सुरु केली होती ?(STI पूर्व 2012) A) पंडित मालवीय B) डॉ. ॲनी बेझंट C) दादाभाई नौरोजी D) बंकीम चंद्र चॅटर्जी 34 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 34. पुढील वृत्तपत्रे व त्यांचे संस्थापक यांच्या जोड्या जुळवा. अ)जमीनदार 1) मौलाना आझादब)अल हिलाल 2) जाफर अली खानक)कॉम्रेड 3) सय्यद हुसेनड)इंडिपेंडंट 4) मोहम्मद अली(राज्यसेवा मुख्य 2020) A) 2 1 4 3 B) 3 1 4 2 C) 4 1 2 3 D) 2 3 1 4 2 1 4 3 हे बरोबर उत्तर आहे कारण: * अल हिलालचे संस्थापक मौलाना आझाद होते (1). * जमीनदारचे संस्थापक जाफर अली खान होते (2). * कॉम्रेडचे संस्थापक सय्यद हुसेन होते (3). * इंडिपेंडंटचे संस्थापक मोहम्मद अली होते (4). 35 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 35. आमचे नाव काय आहे ? बंड. आमचे काम काय आहे ?बंड. हे बंड बंड कुठे होईल ? भारतात. अशी सुरुवात कोणत्या साप्ताहिकाने केली ?(Tax Asst. मुख्य 2017) A) धुमकेतू B) गदर C) प्रभाकर D) ज्ञानप्रकाश 36 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 36. त्यांनी अल-हिलाल हे उर्दू साप्ताहिक सुरु केले, कैरो येथील अल अझर विद्यापीठातून त्यांचे शिक्षण झाले होते, ते अरबी व फार्सी भाषेचे विद्वान होते, ते राष्ट्रीय सभ्ळोचे अध्यक्षही होते. ते कोण ते ओळखा ?(राज्यसेवा मुख्य 2014) A) डॉ. नाझीर अहमद B) अब्दुल कलाम आझाद C) सर सय्य्द अहमद खान D) मौलाना महमद अली अब्दुल कलाम आझाद हा बरोबर उत्तर आहे कारण त्यांनी अल-हिलाल हे उर्दू साप्ताहिक सुरू केले होते, कैरो येथील अल अझर विद्यापीठातून त्यांचे शिक्षण झाले होते, ते अरबी आणि फार्सी भाषेचे विद्वान होते आणि ते राष्ट्रीय सभेचे अध्यक्षही होते. 37 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 37. पुढील वृत्त्पत्रांची त्यांच्या कालक्रमानुसार मांडणी करा.अ) बॉम्बे हेराल्डब)बॉम्बे कुरीअरक) बॉम्बे गॅझेटड) बॉम्बे समाचार(राज्यसेवा मुख्य 2020) A) अ,क,ब,ड B) अ,ब,क,ड C) अ,ड,क,ब D) ड,क,ब,अ पर्याय अ,ब,क,ड हा बरोबर उत्तर आहे कारण तो वृत्तपत्रांना कालक्रमानुसार मांडतो. बॉम्बे समाचार हे सर्वात जुने वृत्तपत्र (1822) आहे, त्याचा क्रमांक चौथा (ड) आहे. त्यानंतर बॉम्बे हेराल्ड (1826), बॉम्बे कुरीअर (1833) आणि बॉम्बे गॅझेट (1841) आहेत. यामुळे त्यांची मांडणी अ,ब,क,ड येते. 38 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 38. पुढील वृत्तपत्रे व त्यांचे संस्थापक यांच्या जोड्या जुळवा. अ)जमीनदार 1) मौलाना आझादब)अल हिलाल 2) जाफर अली खानक)कॉम्रेड 3) सय्यद हुसेनड)इंडिपेंडंट 4) मोहम्मद अली(राज्यसेवा मुख्य 2020) A) 2 3 1 4 B) 3 1 4 2 C) 4 1 2 3 D) 2 1 4 3 39 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 39. पुढील वाक्ये कोणत्या भाषेविषयीची आहेत ?ही भाषा एक खास आहे.ही भाषा भारतातील सर्वाधिक अल्पसंख्याकांची आहे. ही भाषा बोलणारे लोक उ.प्र.बिहार, महाराष्ट्र, आंध्र प्रदेश आणि कर्नाटकात आहेत. (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) हिंदी B) हिंदूस्थानी C) उर्दू D) भोजपूरी 40 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 40. न्यु इंडिया वर्तमानपत्र खालीलपैकी दिलेल्या कुठल्या देशामध्ये सुरु केले ?(PSI पूर्व 2016) A) जपापन B) यु.एस.ए C) जर्मनी D) इंग्लड 41 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 41. जोड्या जुळवा. अ)फ्री प्रेस बुलेटील 1) बॉम्बेब)फ्री इंडिया 2) मद्रासक)दिनमणी 3) कलकत्ताड)सकाळ 4) पुणे(Excise पूर्व 2017) A) 1 3 2 4 B) 4 1 3 2 C) 1 2 3 4 D) 3 2 1 4 42 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 42. स्री शिक्षणासाठी सुरु केलेल्या पत्रिका आणि ज्यांनी त्या सुरु केल्या ते लोक यांच्या जोउया जुळवाअ) बामाबोधिनी ब) अबलाबांधव क) अंत:पुर ड) भारती 1) रविंद्रनाथ टागोर 2) शशीपदा बॅनजी 3) द्वारकानाथ गांगुली 4) उमेशचंद्र दत्ता(राज्यसेवा मुख्य 2016) A) 4 3 2 1 B) 2 1 4 3 C) 2 4 1 3 D) 1 2 3 4 43 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 43. गर्व्हनर जनरल व सर्वोच्य न्यायाधिशांवर टीका केल्यामुळे - - - - - - - - - हा छापखाना जप्त केला गेला. (महा. वनसेवा मुख्य 2017) A) बॉम्बे हेरॉल्ड B) कलकत्ता क्रॉनिकल C) कलकत्याचे ओरीएंटल मॅगेझीन D) हिकीज बेंगाल गॅझेट हिकीज बेंगाल गॅझेट योग्य उत्तर आहे कारण ते भारतमधील पहिले स्वतंत्र वृत्तपत्र होते ज्याने वॉरेन हेस्टिंग्ज आणि त्याच्या प्रशासनावर टीकात्मक बातम्या प्रसिद्ध केल्या. यामुळे गर्व्हनर जनरल व सर्वोच्च न्यायाधीशांचा आक्रोश झाला आणि त्यांनी ते बंद केले. 44 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 44. भारतीय भाषेतून प्रकाशित होणारे पहिले वृत्तपत्र - - - - - - - - - हे होय. (महाराष्ट्र कृषी सेवा पूर्व 2016) A) समाचार दर्पण B) कलकत्ता गॅझेट C) अमृत बाजार पत्रिका D) बंगाल गॅझेट 45 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 45. ‘संवाद कौमुदी’ हे वृत्तपत्र कोणी सुरु केले ?(STI पूर्व 2012) A) ईश्वरचंद्र विद्यासागर B) केशव चंद्र सेन C) राजा राममोहन रॉय D) देवेंद्रनाथ टैगोर 46 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 46. पुढील वाक्ये कोणत्या भाषेविषयीची आहेत ?ही भाषा एक खास आहे.ही भाषा भारतातील सर्वाधिक अल्पसंख्याकांची आहे. ही भाषा बोलणारे लोक उ.प्र.बिहार, महाराष्ट्र, आंध्र प्रदेश आणि कर्नाटकात आहेत. (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) भोजपूरी B) हिंदी C) हिंदूस्थानी D) उर्दू उर्दू हा बरोबर पर्याय आहे कारण दिलेल्या वाक्यांमध्ये दिलेली माहिती उर्दू भाषेशी मिळते. उर्दू ही उत्तर भारतातील सर्वाधिक अल्पसंख्याकांची भाषा आहे आणि ती उत्तर प्रदेश, बिहार, महाराष्ट्र, आंध्र प्रदेश आणि कर्नाटक या राज्यांमध्ये बोलली जाते. 47 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 47. खालीलपैकी अचूक जोडी ओळखा. (STI पूर्व 2016) A) ॲनी बेंझट - न्यू इंडिया B) एस.जी. बॅनजी - रास्त गोफतार C) दादाभाई नौरोजी - इंडियन ओपिनियन D) महात्मा गांधी - बंगाली 48 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 48. मुंबईच्या टेलिफोन खात्यात नवे मशिन आल्याने 228 मुलींची नोकरी गेली. याची दखल घेत भांडवलशाही व्यवस्थेत भांडवलदार विज्ञानाचा व तंत्रज्ञानाचा वापर स्वत:च्या फायदयासाठी करतात - - - - - - - - - नवी मशीन ही कामगार चळवळी पुढील मोठी समस्य आहे असे सोशॅलिस्ट मध्ये कोणी लिहीले ?(राज्यसेवा मुख्य 2017) A) कॉमरेड डांगे B) जॉर्ज फर्नाडीस C) कॉमरेड रणदिेव D) ना.म. जोशी 49 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 49. जोड्या जुळवा. अ)मिरात-उल-अखबार ब) जाम-इ-जहन नुमा क) रास्त गोफतार ड) अखबार-ओ-सौदागर 1) राजा राममोहन रॉय2) कलकत्यातील इंग्रजी व्यापारी कंपनी3) दादाभाई कावसजी4) गुजराती पाक्षिक(राज्यसेवा मुख्य 2018) A) 4 3 1 2 B) 1 2 4 3 C) 2 1 3 4 D) 3 4 2 1 50 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 50. जोड्या जुळवा. अ) एम. सिंगारवेलू ब) गुलाम हुसेन क) मुजफ्फर अहमद ड) श्रीपाद अमृत डांगे 1) लेबर किसान गॅझेट 2) इन्कीलाब 3) नवयुग4) दि. सोशालिस्ट(राज्यसेवा मुख्य 2018) A) 1 2 3 4 B) 4 3 2 1 C) 3 2 1 4 D) 2 1 4 3 51 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 51. श्रीपाद अमृत डांगे,जोगळेकर आणि मिरजकरांनी मिळून सुरु केलेल्या कामगार चळवळीचे मुखपत्र खालीलपैकी कोणते होते ?(तांत्रिक सहाय्यक गट क 2016) A) ज्ञानोदय B) कॉमरेड C) उजाला D) क्रांती 52 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 52. दादाभाई नौरोजी हे - - - - - - - - - वर्तमानपत्राचे संपादक होते.(PSI मुख्य 2012) A) अखबार –ए-सौदागर B) जाम-ए- जमशेद C) बॉम्बे समाचार D) रास्त गोफतार 53 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 53. पुढील वर्तमानपत्रे व त्यांच्या संपादकाच्या जोड्या लावा. अ) वसुमती ब) प्रबासी क) भारत मित्र ड) संदेश 1) अ.ब. कोल्हाटकर2) बालमुकूंद गुप्ता आणि अंबिका प्रसाद वाजपेयी3) रामचंद्र चटर्जी4) हेमचंद्र प्रसाद घोष (राज्यसेवा मुख्य 2016) A) 2 1 4 3 B) 1 2 3 4 C) 3 4 1 2 D) 4 3 2 1 54 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 54. “कॉमनविल” व “न्यु इंडिया” ही वृत्तपत्रे कोणी सुरु केली होती ?(STI पूर्व 2012) A) बंकीम चंद्र चॅटर्जी B) दादाभाई नौरोजी C) पंडित मालवीय D) डॉ. ॲनी बेझंट दादाभाई नौरोजी यांनी "ओपिनियन" वृत्तपत्र सुरू केले, बंकिम चंद्र चॅटर्जी यांनी "बंग दर्शन" पत्रिका सुरू केली, पंडित मालवीय यांनी "अभ्युदय" वृत्तपत्र सुरू केले. त्यामुळे डॉ. ॲनी बेझंट यांनी "कॉमनविल" आणि "न्यु इंडिया" या वृत्तपत्रांची स्थापना केली हे उत्तर बरोबर आहे. 55 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 55. श्रीपाद अमृत डांगे,जोगळेकर आणि मिरजकरांनी मिळून सुरु केलेल्या कामगार चळवळीचे मुखपत्र खालीलपैकी कोणते होते ?(तांत्रिक सहाय्यक गट क 2016) A) ज्ञानोदय B) कॉमरेड C) उजाला D) क्रांती 'क्रांती' हे उत्तर बरोबर आहे कारण श्रीपाद अमृत डांगे, जोगळेकर आणि मिरजकरांनी 1930 मध्ये 'क्रांती' नावाचे मराठी साप्ताहिक सुरू केले होते. हे साप्ताहिक कामगार चळवळीचे मुखपत्र होते आणि ते भारतीय साम्यवादी पक्षाचा प्रचार करत असे. 56 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 56. जोड्या जुळवा. अ) वंदेमातरम ब) लीडर क) यंग इंडिया ड) हिंदू 1) होमरुल द्वारे सुरु झालेले वृत्तपत्र2) मद्रासहून निघणारे वृत्तपत्र 3) अरविंद घोष4) पंडित मदन मोहन मालवीय(PSI मुख्य 2014) A) 3 1 2 4 B) 4 3 1 2 C) 3 4 1 2 D) 2 3 4 1 57 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 57. गर्व्हनर जनरल व सर्वोच्य न्यायाधिशांवर टीका केल्यामुळे - - - - - - - - - हा छापखाना जप्त केला गेला. (महा. वनसेवा मुख्य 2017) A) कलकत्ता क्रॉनिकल B) बॉम्बे हेरॉल्ड C) कलकत्याचे ओरीएंटल मॅगेझीन D) हिकीज बेंगाल गॅझेट 58 / 58 Category: वृत्तपत्रांचा इतिहास 58. इंडियन ओपिनियम हे वर्तमानपत्र कोठून सुरु करण्यात आले ?(राज्यसेवा पूर्व 2016) A) फ्रान्स B) बंगाल प्रांत C) दक्षिण आफ्रिका D) ब्रिटन Loading...MPSC is all about Patience.... Your score is LinkedIn Facebook Twitter BACK HOME PAGE
