5 महाराष्ट्राचा इतिहास महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 1 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 1. 1949 मध्ये कोणत्या प्रादेशिक विद्यापिठाची स्थापना झाली. (PSI/ASO/STI संयुक्त 2017) A) पुणे B) अमरावती C) मुंबई D) कोल्हापूर पुणे विद्यापीठाची स्थापना 1949 मध्ये झाली. मुंबई विद्यापीठ 1857 मध्ये स्थापित झाले होते, अमरावती विद्यापीठ 1983 मध्ये स्थापित झाले होते आणि कोल्हापूर विद्यापीठ 1949 मध्ये स्थापित झाले होते. म्हणूनच, पुणे हा बरोबर उत्तर आहे कारण ते 1949 मध्ये स्थापित झालेले एकमेव प्रादेशिक विद्यापीठ आहे. 2 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 2. रावबहादूर शेंबेंकर यांनी पुणे विद्यापीठला सुरुवातीच्या काळात एक लाख रुपये - - - - - - - - - संशोधनासाठी दिले होते. (राज्यसेवा मुख्य 2017) A) गुळ B) साखर C) तांदूळ D) कापूस बरोबर उत्तर गुळ आहे. रावबहादूर शेंबेंकर हे गुळाचे व्यापारी होते आणि त्यांनी पुणे विद्यापीठला संशोधनासाठी सुरुवातीच्या काळात एक लाख रुपये गुळच्या स्वरूपात दिले होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण साखर, कापूस आणि तांदूळ हे रावबहादूर शेंबेंकर यांच्या मुख्य व्यवसायाशी संबंधित नव्हते. 3 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 3. गरीब मुलांचे शिक्षण व्हावे म्हणूव ‘कमवा आणि शिका’ ही स्वावलंबी शिक्षणाची योजना कोणी राबविली ? अ) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर व महात्मा फुले ब) महात्मा फुले क) महर्षि वि.दा. शिंदे व आगरकर ड) कर्मवीर भाऊराव पाटील (कंबाईन गट क पूर्व 2022) A) ब आणि ड B) अ आणि क C) अ आणि ड D) ड फक्त पर्याय ड बरोबर आहे कारण कर्मवीर भाऊराव पाटील यांनी "कमवा आणि शिका" योजना राबवली. ही स्वावलंबी शिक्षणाची योजना गरीब मुलांना जीवनात यशस्वी होण्याची संधी देण्यासाठी होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत: अ: डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आणि महात्मा फुले यांनी समानता आणि समाजसुधारणे वर भर दिला होता, परंतु "कमवा आणि शिका" योजनेशी त्यांचा थेट संबंध नव्हता. ब: महात्मा फुले यांना आधुनिक महाराष्ट्राचे जनक मानले जाते, परंतु त्यांनी "कमवा आणि शिका" योजना राबवली नव्हती. क: महर्षि वि.दा. शिंदे आणि आगरकर यांनी सामाजिक सुधारणा आणि राष्ट्रवादाचे समर्थन केले होते, परंतु त्यांनी "कमवा आणि शिका" योजना राबवली नव्हती. 4 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 4. हंटर आयोगाचे प्रमुख डॉ. विल्यम हंटर यांच्या मते- - - - - - - - - च्या तोडीची एक ही शाळा हिंदुस्थानात नव्हती. (PSI मुख्य 2012) A) शारदा सदन B) नूतन मराठी विद्यालय C) न्यू इंग्लिश स्कूल D) हुजूर पागा हंटर आयोगाचे प्रमुख डॉ. विल्यम हंटर यांच्या मते, न्यू इंग्लिश स्कूल ही "इंग्लंडच्या सर्वोत्तम शाळांच्या तोडीची" शाळा होती. परिवर्तनाच्या काळात आधुनिक शिक्षणाचे प्रणेते म्हणून ओळखले जाणारे न्यू इंग्लिश स्कूल हे मुंबईमधील एक अग्रगण्य शैक्षणिक संस्था आहे. उदारमतवादी विचारांवर आधारित आणि इंग्रजी शिक्षण देऊ करणारी ही शाळा इंग्लंडच्या प्रसिद्ध शाळांच्या धर्तीवर मॉडेल बनवण्यात आली होती. उलट, शारदा सदन ही एक मुलींची शाळा होती, हुजूर पागा ही एक इस्लामिक शाळा होती आणि नूतन मराठी विद्यालय हे एक मराठी-माध्यम शाळा होती. यांमध्ये न्यू इंग्लिश स्कूलची निकोप शिक्षण पद्धती, पाठ्यक्रम आणि सुविधा नव्हती. 5 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 5. महिलांच्या उच्च शिक्षणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी महर्षी कर्वे इ.स. 1930 मध्ये सुरु केलेले मुंबईतील विश्वविद्यालय (विद्यापीठ) पुढीलपैकी कोणत्या नावाने ओळखले जाते ? (PSI मुख्य 2012) A) बॉम्बे युर्निव्हर्सिंटी B) महिला शिक्षण संस्था C) श्रीमती नाथीबाई दामोधर ठाकरसी D) महिला हायस्कूल बरोबर उत्तर श्रीमती नाथीबाई दामोधर ठाकरसी हे आहे. ही महाराष्ट्रातील मुलींसाठी स्थापन केलेली पहिली उच्च शिक्षण संस्था होती. बॉम्बे युनिव्हर्सिटी हा मुंबईतील मुलांसाठीचा विद्यापीठ होता, महिला शिक्षण संस्था ही एक संस्था होती आणि महिला हायस्कूल हे माध्यमिक शाळा स्तरावरील होते, उच्च शिक्षण स्तरावरील नव्हते. 6 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 6. ‘स्वावलंबी शिक्षण हेच आमचे ब्रीद’ हे घोषवाक्य- - - - - - - - - या संस्थेचे आहे. (STI मुख्य 2016) A) डेक्कन एज्युकेशेन सोसायटी B) रयत एज्युकेशन सोसायटी C) पीपल एज्युकेशन सोसायटी D) खानदेश एजयुकेशन सोसायटी बरोबर उत्तर '' रयत एज्युकेशन सोसायटी'' आहे. हे घोषवाक्य रयत एज्युकेशन सोसायटीचे आहे, ज्याची स्थापना 1934 मध्ये कर्मवीर भाऊराव पाटील यांनी केली होती. हे घोषवाक्य त्यांच्या स्वावलंबनावर आणि शिक्षणामध्ये आत्मनिर्भरतेवर भर देणार्‍या विचारसरणीचे प्रतिनिधित्व करते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते इतर शैक्षणिक संस्थांच्या घोषवाक्यांशी संबंधित आहेत. 7 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 7. ‘महाराष्ट्राचे बुकर टी-वॉशिंग्टन’ म्हणून कोणाला ओळखले जाते ? (ॲग्री पूर्व 2012) A) महात्मा फुले B) महर्षी धोंडो केशव कर्वे C) महर्षी विठ्ठल शिंदे D) कर्मवीर भाऊराव पाटील कर्मवीर भाऊराव पाटील यांना "महाराष्ट्राचे बुकर टी-वॉशिंग्टन" असे ओळखले जाते कारण त्यांनी दलित आणि अस्पृश्य समाजाच्या शिक्षण आणि सामाजिक उन्नतीसाठी त्याचप्रमाणे दक्षिण अमेरिकेतील प्रसिद्ध शिक्षणतज्ज्ञ बुकर टी-वॉशिंग्टन यांच्यासारखे काम केले. त्यांनी शिक्षण संस्थांची स्थापना केली, विद्यार्थ्यांना कौशल्य शिकवले आणि त्यांच्या सामाजिक मान्यतेसाठी प्रयत्न केले. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण त्यांनी या विशिष्ट भूमिकेत काम केले नाही. 8 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 8. ज्या सुशिक्षितांनी सुरुवातीच्या काळात पंडीता रमाबाईना प्रोत्साहित केले, ते नंतर टीका करु लागले कारण- (PSI मुख्य 2012) A) त्यांनी प्रचलित समाज व्यवस्थेला आव्हान दिले B) त्यांनी शारदा सदन सुरु केले C) त्यांनी खिस्ती धर्माचा स्विकार व प्रसार केला. D) पंडीता स्वत:ची मते अत्यंत निर्भिडपणे मांडू लागल्या खिस्ती धर्माचा स्विकार आणि प्रसार हे पंडीता रमाबाईच्या सुशिक्षित समर्थकांनी टीका केल्याचे कारण होते. ही टीका खरी आहे कारण पंडीतांचे धार्मिक परिवर्तन आणि त्यांचे धर्मांतराचे कार्य त्यांच्या समकालीन हिंदू समाजाच्या परंपरागत धार्मिक विश्वासांवर आव्हान होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण त्या पंडीता रमाबाईविरुद्ध केलेल्या टीकेशी संबंधित नाहीत. 9 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 9. शिवराम जनाबा कांबळे ज्यांनी सोमवंशीय हितवर्धक सभा 1910 मध्ये आयोजित केली, त्यांच्यावर कोणाचा प्रभाव होता ? (PSI पूर्व 2013) A) वरील कोणाचाही नाही. B) ज्योतिबा फुले C) जी.बी. वलंगकर D) वरील दोघांचाही बरोबर उत्तर "वरील दोघांचाही" आहे. शिवराम जनाबा कांबळे हे सोमवंशीय हितवर्धक सभेचे संस्थापक होते. ते सामाजिक न्यायाचे पुरस्कर्ते होते आणि त्यांच्यावर जी.बी. वलंगकर आणि ज्योतिबा फुले या दोघांचाही प्रभाव होता. जी.बी. वलंगकर हे एक सामाजिक कार्यकर्ते होते ज्यांनी खालच्या जातींना सामाजिक न्याय मिळण्यासाठी काम केले. ज्योतिबा फुले हे एक समाजसुधारक होते ज्यांनी स्त्रियांच्या आणि खालच्या जातींच्या अधिकारांसाठी लढा दिला. त्यामुळे, वलंगकर आणि फुले यांच्या विचारांचा शिवराम जनाबा कांबळे आणि त्यांच्या कार्यावर मोठा प्रभाव होता. 10 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 10. खालील योग्य जोड्या लावा. अ) डॉ. विल्यम जॉन्स ब) वॉरन हेस्टिंग्ज क) विल्यम कॅरे ड) ग्रॅण्ड डफ 1) वनवा सिध्दांत 2) मराठी भाषेचा शब्दकोश 3) भगवतगीतेचे भाषांतर 4) शांकुतलाचे भाषांतर (Clerk Mains Aug. 2022) A) 3 2 1 4 B) 1 4 3 2 C) 4 3 2 1 D) 2 1 4 3 बरोबर उत्तर आहे पर्याय 1: 4 3 2 1. हे पर्याय बरोबर आहे कारण: डॉ. विल्यम जॉन्सने शेक्सपियरच्या नाटकांचे संस्कृत भाषांतर केले होते, त्यामुळे ते "वनवा सिध्दांत" (4)शी संबंधित आहेत. वॉरन हेस्टिंग्ज यांनी विल्यम कॅरेला मराठी भाषेचा शब्दकोश (2) तयार करण्यात मदत केली होती. विल्यम कॅरे हा बॅप्टिस्ट मिशनरी होता ज्याने भगवद्गीतेचे (3) इंग्रजी भाषांतर केले होते. ग्रॅण्ड डफ यांनी कालिदासाचे "शांकुतला" (1) नाटक भाषांतरित केले होते. 11 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 11. अ) ते धों.के.कर्व्यांचे रॉबर्ट मनी हायस्कूल मध्ये शिक्षक होते. ब) ते मुंबईच्या सेंट झेव्हीयर्स महाविद्यालयात संस्कृत शिकवीत क) ते समाज सुधारक होते ड) 1905 च्या सुमारास त्यांनी विधवांच्या पुनर्विवाहाचा पुरस्कार केला होता. इ) जातीव्यवस्था व अस्पृश्यता यांना त्यांनी कडाडून विरोध केला होता. ते कोण होते ? (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) गो.ग. आगरकर B) राजाराम शास्री भागवत C) नरहर मल्हार जोशी D) र.पु. परांजपे राजाराम शास्री भागवत हे बरोबर उत्तर आहे कारण ते ते धों.के.कर्व्यांचे रॉबर्ट मनी हायस्कूल मध्ये संस्कृत शिक्षक होते. त्यांनी विधवांच्या पुनर्विवाहाचा पुरस्कार केला आणि जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यता यांचा कडाडून विरोध केला. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: नरहर मल्हार जोशी हे एक समाज सुधारक होते, परंतु ते संस्कृत शिक्षक नव्हते. र.पु. परांजपे हे एक साहित्यिक आणि समाजसुधारक होते, परंतु ते संस्कृत शिक्षक नव्हते. गो.ग. आगरकर हे एक पत्रकार आणि समाजसुधारक होते, परंतु ते संस्कृत शिक्षक नव्हते. 12 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 12. - - - - - - - - - हे पहिले मराठी वृत्तपत्र आहे. (लिपिक टंकलेखन पुर्व परिक्षा 2017) A) केसरी B) मराठा C) दर्पण D) सुधारक पहिले मराठी वृत्तपत्र "दर्पण" होते, याचा उल्लेख 1832 मध्ये झाला होता. "केसरी" हे 1881 मध्ये स्थापन झाले, तर "सुधारक" हे 1840 मध्ये आणि "मराठा" 1881 मध्ये स्थापन झाले. 13 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 13. प्राथमिक शिक्षण सक्तीचे व्हावे यासाठीचे पहिले विधेयक 1911 मध्ये इंपीरिअल काऊन्सिलमध्ये - - - - - - - - - यांनीमांडले (PSI मुख्य 2018) A) के.टी. तेलंग B) फिरोझशाह मेहता C) बद्रुदिन तय्यबजी D) गोपाळ कृष्ण गोखले गोपाळ कृष्ण गोखले हे बरोबर उत्तर आहे कारण ते तेव्हा इंडियन नॅशनल काँग्रेसमध्ये सर्वात प्रभावशाली नेत्यांपैकी एक होते आणि त्यांनी प्राथमिक शिक्षणाचे महत्त्व यावर भाषणे दिली होती. ते इंपीरिअल काऊन्सिलचे सदस्य होते आणि त्यांनी 1911 मध्ये प्राथमिक शिक्षण सक्तीचे करण्यासाठी विधेयक प्रस्तावित केले होते. फिरोझशाह मेहता हे देखील इंडियन नॅशनल काँग्रेसमध्ये प्रभावशाली होते, परंतु त्यांनी प्राथमिक शिक्षण सक्तीचे करण्यासाठी विधेयक सादर केले नव्हते. के.टी. तेलंग आणि बद्रुदिन तय्यबजी हेही इंपीरिअल काऊन्सिलचे सदस्य होते, परंतु त्यांनी प्राथमिक शिक्षण सक्तीचे करण्यासाठी विधेयक सादर केले नव्हते. 14 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 14. मुंबई प्रांताच्या कायदेमंडळाने प्राथमिक शिक्षण सक्तीचे करणारा एक कायदा संमत केला, परंतु ते केव्हापासून सक्तीचे करणार आणि सक्ती करण्याची जबाबदारी कोणाची हे नक्की नसल्यामुळे त्यावर - - - - - - - - - यांनी कडक टीका केली. (ASO मुख्य 2019) A) भी.रा. आंबेडकर B) सिताराम केशव बोले C) चिमणलाल सेटलवाड D) र.पु. परांजपे भी.रा. आंबेडकर हे बरोबर उत्तर आहे कारण त्यांनी मुंबई प्रांताच्या कायदेमंडळाने प्राथमिक शिक्षण सक्तीचे करणारा कायदा संमत केला होता, परंतु त्याच्या अंमलबजावणीच्या भागाची कमतरता होती म्हणून त्यावर कडक टीका केली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: र.पु. परांजपे भारताच्या संविधान सभेचे सदस्य होते आणि मुंबई प्रांताच्या कायदेमंडळाशी त्यांचा संबंध नव्हता. सिताराम केशव बोले हे भारतविद्या भवनचे संस्थापक होते आणि शिक्षण कायद्यांशी त्यांचा विशेष संबंध नव्हता. चिमणलाल सेटलवाड हे भारताचे पहिले अॅटर्नी जनरल होते आणि मुंबई प्रांताच्या कायदेमंडळाशी त्यांचा संबंध नव्हता. 15 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 15. स्रियांच्या शिक्षणासंबधी गोपाळ गणेश आगरकर यांचे काय मत होते ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) मुलींनी मॅट्रीकच्या परिक्षेस आवश्यक असलेले सर्व विषय शिकावेत B) मुलींनी फक्त प्रादेशिक भाषा व गृहशास्र शिकावे. C) वरीलपैकी एकही नाही. D) मुलींनी केवळ लिहिणे व मोजणे शिकावे पर्याय 3 बरोबर आहे कारण तो सुधारक गोपाळ गणेश आगरकर यांच्या शिक्षणविषयक विचारांशी सुसंगत आहे. आगरकर मानत होते की मुलींना मुलांइतकेच शिक्षण मिळण्याचा अधिकार आहे आणि त्यांना मॅट्रीक परिक्षेसाठी आवश्यक असलेले सर्व विषय शिकण्यास उत्तेजन दिले. पर्याय 1 चुकीचा आहे कारण आगरकर मुलींचे शिक्षण केवळ मूलभूत स्तरावर मर्यादित ठेवण्याचे समर्थन करत नाही. पर्याय 2 हाही चुकीचा आहे कारण आगरकर प्रादेशिक भाषा आणि गृहशास्रासाठी विशिष्ट शिक्षणावर भर देत नव्हते, तर सर्व स्तरावर शिक्षणावर भर देत होते. पर्याय 4 चुकीचा आहे कारण पर्याय 3 बरोबर आहे. 16 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 16. कोणाच्या नेतृत्वाखाली टिळक व आगरकरांनी न्यू इंग्लिश स्कूलची स्थापना केली ? (राज्यसेवा मुख्य, मे 2022) A) विष्णूशास्री चिपळूणकर B) शिवराम महादेव परांजपे C) मोरोबादादा फडणीस D) वामन शिवराम आपटे विष्णूशास्री चिपळूणकर हे न्यू इंग्लिश स्कूलचे संस्थापक होते. ते आगरकर आणि टिळकांसह इंडियन नॅशनल काँग्रेसचे सह-संस्थापक होते. मोरोबादादा फडणीस हे पुणे येथील पेशवा दरबारात एकाधिकार असलेले मंत्री होते, वामन शिवराम आपटे हे एक समाजसुधारक होते, आणि शिवराम महादेव परांजपे हे एक मराठी कवी होते. 17 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 17. जोड्या जुळवा स्तंभ अ अ) गुरुवर्य बाबुराव जगताप ब) के.वि. गोडबोले क) गंगारामभाऊ म्हसके ड) ना.म. जोशी स्तंभ ब 1) जाती निमुर्लन संस्था 2) मासिक शिक्षक 3) मुंबई प्रांतिक सुधारणा मंडळाचे अध्यक्ष 4) डेक्कन असोसिएशन (लिपिक टंकलेखक 2014) A) 1 3 4 2 B) 3 4 1 2 C) 4 3 2 1 D) 2 1 4 3 पर्याय 2 1 4 3 बरोबर आहे कारण: स्तंभ अ मध्ये दिलेल्या व्यक्ति आणि स्तंभ ब मध्ये दिलेल्या संस्थांच्या जोड्या खालीलप्रमाणे योग्य आहेत: के.वि. गोडबोले - मासिक शिक्षक गुरुवर्य बाबुराव जगताप - जाती निमुर्लन संस्था ना.म. जोशी - डेक्कन असोसिएशन गंगारामभाऊ म्हसके - मुंबई प्रांतिक सुधारणा मंडळाचे अध्यक्ष 18 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 18. हंटर कमिशनमुळे शिक्षण व्यवस्थेत कोणते बदल झाले ? अ) खाजगी क्षेत्राला प्राधान्य दिले. ब) लोकशिक्ष्ज्ञण विभाग स्थापन करण्यात आला. क) पंजाब 1882 आणि अलाहाबाद 1887 विद्यापिठांची स्थापना झाली. ड) शारीरिक आणि बौध्दिक शिक्षणाला महत्व दिले. (ASO Mains Oct. 2022) A) अ,ब,ड B) ब,क,ड C) अ,क,ड D) ब,ड बरोबर उत्तरात "अ,क,ड" हा पर्याय आहे. पर्याय "अ" चुकीचा आहे कारण हंटर कमिशनने खाजगी क्षेत्राला प्राधान्य दिले नाही, तर लोकशिक्ष्ज्ञण विभागाच्या स्थापनेवर भर दिला. पर्याय "ब" बरोबर आहे कारण हंटर कमिशनमुळे लोकशिक्ष्ज्ञण विभाग स्थापन झाला होता. पर्याय "क" बरोबर आहे कारण हंटर कमिशनच्या शिफारशीनंतर पंजाब विद्यापीठ 1882 आणि अलाहाबाद विद्यापीठ 1887 मध्ये स्थापन झाले. पर्याय "ड" बरोबर आहे कारण हंटर कमिशनने शारीरिक आणि बौध्दिक शिक्षणाला महत्व दिले. 19 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 19. शिक्षणाशी संबधित असलेल्या ‘झिरपणी सिदधांता’ ला कोणी विरोध केला होता ? (कर सहाय्यक 2015) A) महर्षी शिंदे B) न्यायमूर्ती रानडे C) महात्मा फुले D) डॉ. आंबेडकर महात्मा फुले यांनी शिक्षणाशी संबंधित 'झिरपणी सिद्धांताला' विरोध केला होता. हा सिद्धांत उच्च वर्गातील विद्यार्थ्यांना प्राथमिक शिक्षणात मातृभाषा ऐवजी इंग्रजीचे शिक्षण देण्यावर भर देत होता. फुले यांचा असा विश्वास होता की मातृभाषेतील शिक्षण सर्वसामान्यांना अधिक प्रभावीपणे शिक्षित करू शकेल आणि सामाजिक समानतेला प्रोत्साहन देईल. कर सहाय्यक 2015 चा पर्याय महात्मा फुले बरोबर आहे कारण फुले हे झिरपणी सिद्धांताचे उग्र विरोधी होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण डॉ. आंबेडकर, महर्षी शिंदे आणि न्यायमूर्ती रानडे यांनी झिरपणी सिद्धांताला पाठिंबा दिला होता. 20 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 20. डिप्रेस्ड क्लासेस मिशन संबधी पुढे दिलेल्या विधानापैकी कोणती विधाने बरोबर आहेत ? अ)मंगलोर, इंदौर व भवानी येथे केंद्र स्थापन केली. ब) शिवणकाम, पुस्तकबांधणी व काथ्थ्याच्या कामाचे व्यवसायशिक्षण वर्ग सुरु केले. क) 1913 मध्ये आपले कार्यालय पुण्याहून मुंबईला हलवले. (राज्यसेवा मुख्य 2016) A) सर्व अ,ब,क सत्य नाहीत B) सर्व अ,ब, क सत्य आहेत. C) अ व ब सत्य आहेत, क सत्य नाही D) ब व क सत्य आहेत, अ सत्य नाही पर्याय "अ व ब सत्य आहेत, क सत्य नाही" बरोबर आहे. अ) आणि ब) विधाने बरोबर आहेत कारण डिप्रेस्ड क्लासेस मिशनने मंगलोर, इंदौर आणि भवानी येथे खरोखरच केंद्र स्थापन केली होती आणि शिवणकाम, पुस्तकबांधणी आणि काथ्थ्याच्या कामाच्या व्यवसायशिक्षण वर्ग सुरू केले होते. मात्र, क) विधान चुकीचे आहे कारण डिप्रेस्ड क्लासेस मिशनचे कार्यालय 1913 मध्ये पुण्याहून मुंबईला स्थानांतरित करण्यात आले नव्हते. त्याऐवजी, ते 1917 मध्ये मुंबईला हलवले गेले. 21 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 21. पुढील वाक्यात कोणाचे वर्णन केले आहे ? अ) ते प्राच्य विद्येचे उत्तम अभ्यासक होते. ब) त्यांना सर्वोच्य न्यायालयाचे न्यायाधिश नेमले होते. क) ते हिब्रु, अरबी, फारसी, तुर्की भाषात निष्णात होते आणि त्यांना चिनी भाषेचे जुजबी ज्ञान होते. ड) त्यांना संस्कृतचेही ज्ञान होते. (ASO Mains Oct. 2022) A) आंकेतील दयूपेरॉन B) माऊटस्टुअर्ट एलफिन्स्टन C) फ्रान्स बॉप D) सर विल्यम जोन्स सर विल्यम जोन्स यांचे वर्णन दिलेल्या वाक्यात केले आहे. पर्याय क) बरोबर आहे कारण ते प्राच्य विद्येचे उत्तम अभ्यासक होते आणि त्यांना अनेक भाषांचे ज्ञान होते. पर्याय अ), ब) आणि ड) चुकीचे आहेत कारण ते इतर व्यक्तींचे वर्णन करतात: माऊटस्टुअर्ट एलफिन्स्टन: भारतविद्या तज्ञ आणि ब्रिटीश भारताचे गव्हर्नर फ्रान्स बॉप: संस्कृत भाषा आणि तुलनात्मक भाषाविज्ञानाचे अभ्यासक आंकेतील दयूपेरॉन: इंडोलॉजिस्ट आणि ओरिएंटलिस्ट सोसायटी ऑफ पॅरिसचे संस्थापक 22 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 22. पुणे येथे इ.स. - - - - - - - - - मध्ये महात्मा फुले यांनी मुलींची पहिली शाळा काढली. (ASO मुख्य 2011) A) 73 B) 83 C) 48 D) 51 पर्याय 1848 बरोबर आहे कारण 1848 मध्ये महात्मा फुले यांनी पुण्यात "भिडे वाडा" येथे मुलींची पहिली शाळा स्थापन केली. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: 1851: या वर्षी फुले यांनी शेतकऱ्यांचे पहिले समारंभ आयोजित केले होते. 1873: या वर्षी फुले यांनी सत्यशोधक चळवळ स्थापन केली होती. 1883: या वर्षी फुले यांचे निधन झाले होते. 23 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 23. हिंदू मिशनरी सोसायटीची स्थापना कोणी केली ? (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) महादेव गोंविद रानडे B) गजाननराव वैद्य C) ज्योतीबा फुले D) गंगाधर शास्री जांभेकर गजाननराव वैद्य यांनी 1893 मध्ये हिंदू मिशनरी सोसायटीची स्थापना केली. हे इतर पर्यायांमुळे चुकीचे आहेत कारण: गंगाधर शास्त्री जांभेकर यांनी प्रार्थना समाजाची स्थापना केली, ज्योतीबा फुले यांनी सत्यशोधक समाजाची स्थापना केली आणि महादेव गोविंद रानडे हे समाजसुधारक आणि इंडियन नॅशनल कॉंग्रेसचे संस्थापक सदस्य होते, परंतु त्यांनी हिंदू मिशनरी सोसायटीची स्थापना केली नव्हती. 24 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 24. महात्मा फुले यांनी अस्पृश्यांच्या शिक्षणासाठी वेताळपेठ (पुणे) येथे इ.स- - - - - - - - - मध्ये शाळा सुरु केली. (PSI पूर्व 2011) A) 63 B) 52 C) 86 D) 85 52 बरोबर उत्तर आहे कारण महात्मा फुले यांनी 1852 साली वेताळपेठ येथे अस्पृश्यांच्या शिक्षणासाठी शाळा सुरू केली होती. 85 चुकीचा आहे कारण हा 1885 साल दर्शवतो, ज्यावेळी फुले हयात नव्हते. 86 चुकीचा आहे कारण हा 1886 साल दर्शवतो, जरी हा 1852 च्या नजीक असला तरी तो योग्य नाही. 63 चुकीचा आहे कारण हा 1863 साल दर्शवतो, जो 1852 च्या खूप नंतरचा आहे. 25 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 25. पुढीलपैकी कोणत्या व्यक्तीने ‘डेक्कन एज्युकेशन सोसायटी’ चा इतिहास लिहिला आहे ? (Excise मुख्य 2017) A) जी.जी. लिमये B) एन.जी. लिमये C) मधु लिमये D) पी.एम.लिमये पी.एम.लिमये हा 'डेक्कन एज्युकेशन सोसायटी' चा इतिहास लिहिणारा बरोबर उत्तर आहे कारण तेच या सोसायटीच्या संस्थापकांपैकी एक होते. मधु लिमये, एन.जी. लिमये आणि जी.जी. लिमये हे या सोसायटीशी संबंधित नव्हते. 26 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 26. महात्मा फुले यांनी हंटर कमिशनला- - - - - - - - - साठी शासनाने अग्रक्रम देण्याबाबत प्रस्ताव मांडला होता. (राज्यसेवा पूर्व 2011) A) मोफत आणि सक्तीचे प्राथमिक शिक्षण B) स्री शिक्षण C) प्रौढ शिक्षण D) उच्च शिक्षण महात्मा फुले यांनी हंटर कमिशनला "मोफत आणि सक्तीचे प्राथमिक शिक्षण" यासाठी शासनाने अग्रक्रम देण्याबाबत प्रस्ताव मांडला होता. हे बरोबर आहे कारण फुले यांचा असा विश्वास होता की सर्वांना शिक्षणाचा समान हक्क असला पाहिजे, विशेषत: गरीब आणि वंचित घटकांना. ते समाजाच्या प्रगतीसाठी शिक्षणाचे महत्त्व समजून होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण फुले यांनी हंटर कमिशनला उच्च शिक्षण, प्रौढ शिक्षण किंवा स्री शिक्षणासाठी प्राधान्य देण्याची मागणी केली नव्हती. 27 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 27. अ आणि ब विधाने वाचून उतराचा योग्य पर्याय निवडा अ) भाऊराव पाटील यांना जैन वसतिगृह सोडावे लागले. ब) ते कोल्हापूर येथील अनुसूचित अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांसाठी असलेल्या वसतीगृहाच्या उदघाटन प्रसंगाला उपस्थित राहिले होते. (राज्यसेवा मुख्य 2014) A) अ आणि ब बरोबर आहेत व ब, अ चे स्पष्टीकरण करते. B) अ आणि ब बरोबर आहेत परंतु ब, अ चे स्पष्टीकरण देत नाही C) अ चूक आहे ब देखील चूक आहे D) अ बरोबर आहे ब चुकीचे आहे पर्याय :- अ आणि ब बरोबर आहेत व ब, अ चे स्पष्टीकरण करते हे उत्तर बरोबर आहे. कारण अ हे विधान भाऊराव पाटील यांना जैन वसतिगृह सोडावे लागल्याची माहिती देते. तर ब हे विधान भाऊराव पाटील कोल्हापूर येथे अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांसाठी असलेल्या वसतीगृहाच्या उदघाटन प्रसंगाला उपस्थित राहिल्याचा उल्लेख करते. या दोन्ही घटना परस्पराशी संबंधित असून, ब विधान अ विधानाचे स्पष्टीकरण देते. म्हणजेच, भाऊराव पाटील जैन वसतिगृह सोडण्याची घटना त्यांनी कोल्हापूर येथे अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांसाठी वसतिगृह उद्घाटनाच्या प्रसंगाला उपस्थित राहण्याशी निगडीत होती. 28 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 28. पुढील दोन विधानांपैकी कोणते योग्य आहे ? अ) डॉ. आत्माराम तर्खडकर यांची मुलगी, अन्नपूर्णा महाराष्ट्रातून विदेशी शिक्षणार्थ जाणारी पहिली महिला. ब) डॉ. रखमाबाई अमेरिकेला जाऊन औषध क्षेत्रातील पदवी घेणारी पहिली महिला होती. (STI मुख्य 2014) A) केवळ अ योग्य आहे. B) अ व ब दोन्ही योग्य आहेत. C) केवळ ब योग्य आहे. D) अ व ब दोन्ही योग्य नाहीत. केवळ 'अ' हे विधान योग्य आहे कारण डॉ. आत्माराम तर्खडकर यांची मुलगी, अन्नपूर्णा महाराष्ट्रातून विदेशी शिक्षणार्थ जाणारी पहिली महिला होती. 'ब' हे विधान चुकीचे आहे कारण डॉ. रखमाबाई महाराष्ट्रातील पहिली महिला होत्या ज्या अमेरिकेला जाऊन औषध क्षेत्रातील पदवी घेतली होती, परंतु त्या महाराष्ट्राच्या बाहेरील होत्या. 29 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 29. ’नेटीव्ह फीमेल स्कूलची’ ची स्थापना कोणी केली होती ? (STI पूर्व 2012) A) यशवंतराव चव्हाण B) भाऊराव पाटील C) विठ्ठल शिंदे D) ज्योतिबा फुले ज्योतिबा फुले हे बरोबर उत्तर आहे कारण त्यांनी 1848 मध्ये भारतातील मुलींसाठी "नेटिव्ह फीमेल स्कूल"ची स्थापना केली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण विठ्ठल शिंदे, भाऊराव पाटील आणि यशवंतराव चव्हाण यांनी या शाळेची स्थापना केली नव्हती. 30 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 30. पंडिता रमाबाईना कैसर –ए-हिंद किताब का देण्यात आला ? (राज्यसेवा मुख्य 2017) A) दुष्काळग्रस्त स्रियांना आश्रय दिला म्हणून B) त्यांनी ख्रिस्ती धर्म स्विकारला म्हणून C) त्यांच्या स्री शिक्षण कार्याचा गौरव करण्यासाठी D) रमाबाई असोसिएशन स्थापन केले म्हणून पंडिता रमाबाईंना केसर-ए-हिंद किताब त्यांच्या स्री शिक्षण कार्याचा गौरव करण्यासाठी देण्यात आला. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: त्यांनी ख्रिस्ती धर्म स्वीकारला नाही तर त्या ब्राह्मो समाजाच्या होत्या. त्यांनी दुष्काळग्रस्त स्रियांना आश्रय दिला होता, पण तो केसर-ए-हिंद किताब देण्याचा मुख्य कारण नव्हता. रमाबाई असोसिएशन त्यांच्या निधनानंतर स्थापन करण्यात आली. 31 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 31. - - - - - - - - - यांना इंग्लडमध्ये कायदयचे शिक्षण घेण्यासाठी प्रतिष्ठित शिवाजी शिष्यवृत्ती प्राप्त झाली होती ? (ASO मुख्य 2019) A) गोपाळ कृष्ण गोखले B) खुदीराम बोस C) विनायक दामोदर सावरकर D) श्यामजी कृष्णा वर्मा गोपाळ कृष्ण गोखले आणि विनायक दामोदर सावरकर हे दोघेही महाराष्ट्राशी संबंधित होते. मात्र, गोपाळ कृष्ण गोखले यांना "शिवाजी शिष्यवृत्ती" मिळाली नाही. खुदीराम बोस आणि श्यामजी कृष्णा वर्मा हे बंगालशी संबंधित होते. त्यामुळे, हा प्रश्न "विनायक दामोदर सावरकर" यांचा आहे जो योग्य उत्तर आहे कारण ते महाराष्ट्रीयन होते आणि त्यांना इंग्लंडमध्ये कायद्याचे शिक्षण घेण्यासाठी "शिवाजी शिष्यवृत्ती" मिळाली होती. 32 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 32. नेटीव्ह जनरल लायब्ररी, फिमेल हायस्कूल, वेस्टर्न इंडीया इंडस्ट्रीयल असोसिएशनची सुरुवात- - - - - - - - - ने केली. (PSI मुख्य 2019) A) गो.ग. आगरकर B) म.गो. रानडे C) रा.गो. भांडारकर D) गो.कृ. गोखले म.गो. रानडे हे बरोबर उत्तर आहे कारण नेटीव्ह जनरल लायब्ररी (1848), फिमेल हायस्कूल (1849) आणि वेस्टर्न इंडीया इंडस्ट्रीयल असोसिएशन (1869) या संस्थांची स्थापना त्यांनी केली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: रा.गो. भांडारकर हे एक विद्वान होते, जॉर्ज हॅरिसन वॅटन कलेजचे संस्थापक होते, परंतु त्यांनी वरील संस्थांची स्थापना केली नाही. गो.कृ. गोखले हे एक राजकीय नेते आणि समाजसुधारक होते, ज्यांनी सर्व्हंट्स ऑफ इंडिया सोसायटीची स्थापना केली होती. गो.ग. आगरकर हे एक पत्रकार आणि समाजसुधारक होते, ज्यांनी केसरी आणि सुधारक या नियतकालिकांची स्थापना केली होती. 33 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 33. ’हॅम्लेट’ या नाटकाचे ‘विकास विलासित’ या नावाने मराठी भाषांतर कोणी केले ? (PSI पूर्व 2013) A) वि.दा. सावरकर B) विष्णुशास्री पंडित C) महर्षी धोंडो केशव कर्वे D) गोपाळ गणेश आगरकर गोपाळ गणेश आगरकर हे 'विकास विलासित' या नावाने 'हॅम्लेट' नाटकाचे मराठी भाषांतर करणारे बरोबर उत्तर आहे. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: वि.दा. सावरकर हे "काव्य रचना" आणि "कमला" सारख्या कादंबऱ्यांसाठी ओळखले जातात. महर्षी धोंडो केशव कर्वे हे सामाजिक कार्यकर्ते आणि स्त्री शिक्षणाचे पुरस्कर्ते होते. विष्णुशास्री पंडित हे मुद्रक आणि प्रकाशक होते. 34 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 34. 12 फेब्रुवारी 1853 रोजी पुण्यातील एतदृेशिय स्रियांच्या शाळांची दुसरी वार्षिक परीक्षा घेण्यात आली. त्यावेळी पुढीलपैकी कोणती व्यक्ती उपस्थित नव्हती ? (राज्यसेवा मुख्य परिक्षा 2017) A) सरदार आप्पासाहेब ढमढेरे B) ब्रिगेडियर ट्रायडेल C) श्री. कॉकबर्न D) सरदार आबासाहेब मुझूमदार श्री. कॉकबर्न हे बरोबर उत्तर आहे कारण ते 1853 मध्ये इंग्लंडमध्ये होते आणि त्यामुळे एतदृेशिय स्रियांच्या शाळांची दुसरी वार्षिक परीक्षा उपस्थित राहू शकत नव्हते. ब्रिगेडियर ट्रायडेल, सरदार आप्पासाहेब ढमढेरे आणि सरदार आबासाहेब मुझूमदार यांनी या परीक्षेला उपस्थिती दर्शवली होती. 35 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 35. - - - - - - - - - यांना ‘अमेरिक युनिटेरीयन असेासिएशन’ ची शिष्यवृत्ती मिळाली होती. (राज्यसेवा मुख्य 2016) A) विठ्ठल रामजी शिंदे B) विवेकानंद C) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर D) पंडिता रमाबाई विठ्ठल रामजी शिंदे बरोबर पर्याय आहे कारण त्यांना अमेरिकन युनिटेरियन अ‍ॅसिएशन कडून शिष्यवृत्ती मिळाली होती. पंडिता रमाबाई हा पर्याय चुकीचा आहे कारण त्यांना या संस्थेकडून शिष्यवृत्ती मिळाली नव्हती. विवेकानंद हाही चुकीचा पर्याय आहे कारण त्यांनी ही शिष्यवृत्ती घेतली नव्हती. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हा पर्याय देखील चुकीचा आहे कारण त्यांनीही ही शिष्यवृत्ती स्वीकारली नव्हती. 36 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 36. ‘शिक्षणाचे कार्य म्हणजे व्यक्तीच्या ठिकाणी जे मूळ ज्ञान आहे, त्याचा आविष्कार करणे होय’असे मत कोणी मांडले? अ) स्वामी विवेकानंद ब) म. ज्योतिबा फुले क) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर ड) छ. शाहू महाराज (ASO मुख्य 2013) A) अ आणि ब फक्त B) अ,ब,क आणि ड C) अ ब आणि क D) अ फक्त पर्याय 'अ फक्त' बरोबर आहे कारण हा सिद्धांत स्वामी विवेकानंद यांनी मांडला होता. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: - म. ज्योतिबा फुले यांनी शिक्षणाचे महत्त्व आणि स्त्रियांच्या शिक्षणावर भर दिला होता. - डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी सामाजिक आणि आर्थिक समानतेवर भर दिला होता. - छ. शाहू महाराज यांनी शिक्षणाच्या प्रसार आणि सामाजिक सुधारणांमध्ये योगदान दिले होते, परंतु त्यांनी शिक्षणाच्या उद्दिष्टेवर विशिष्ट सिद्धांत मांडले नव्हते. 37 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 37. ‘ग्राम प्राथमिक शिक्षण मंडळ’ या संस्थेची स्थापना कोणी केली ? (PSI पूर्व 2012) A) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर B) राजषी शाहू महाराज C) महात्मा फुले D) महर्षी कर्वे महर्षी कर्वे हे बरोबर उत्तर आहे कारण ते ग्राम प्राथमिक शिक्षण मंडळाचे संस्थापक होते. ही संस्था 1918 मध्ये मराठी मुलींसाठी ग्रामीण भागात शिक्षणाचा प्रसार करण्यासाठी स्थापन केली गेली होती. राजर्षी शाहू महाराजांनी 1902 मध्ये भोसले लायब्ररीची स्थापना केली होती. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे समाज सुधारक आणि भारतीय संविधानाचे शिल्पकार होते. महात्मा फुले हे समाज सुधारक होते ज्यांनी स्त्री आणि शूद्रांच्या शिक्षणासाठी कार्य केले होते. 38 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 38. कोल्हापूरमध्ये मोफत शिक्षण देणा-या शाळा कोणी सुरु केल्या ? (PSI पूर्व 2011) A) कर्मवीर भाऊराव पाटील B) शाहू महाराज C) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर D) गो.कृ. गोखले बरोबर उत्तर '' शाहू महाराज'' आहे. शाहू महाराजांनी 1884 मध्ये कोल्हापुरात मोफत शिक्षण देणाऱ्या शाळा स्थापन केल्या. या शाळांमुळे महाराष्ट्रातील शिक्षण क्षेत्रात क्रांती आली आणि सर्व समाजांना शिक्षणाची संधी उपलब्ध झाली. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: '' कर्मवीर भाऊराव पाटील:'' त्यांनी विदर्भातील शिक्षण सुधारण्यासाठी प्रयत्न केले, परंतु कोल्हापूरमध्ये मोफत शिक्षण देणाऱ्या शाळा त्यांनी सुरू केल्या नव्हत्या. '' गो.कृ. गोखले:'' त्यांनी सेवासदन सारख्या संस्था स्थापन केल्या, परंतु या संस्था मोफत शिक्षण देत नव्हत्या. '' डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर:'' त्यांनी बहिष्कृत हितकारिणी सभा स्थापन केली, परंतु त्यांच्या संस्था मोफत शिक्षण देत नव्हत्या. 39 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 39. शाहू छत्रपतींनी सर्व जाती-धर्मातील विद्यार्थ्यांसाठी सुरु केलेल्या पहिल्या वसतिगृहाचे नाव काय ? (Tax Asst. पूर्व 2017) A) दिगंबर जैन बोर्डिंग B) व्हिक्टोरिया मराठा बोर्डिंग C) ढोर- चांभार बोर्डिंग D) वीरशैव लिंगायत वसतिगृह व्हिक्टोरिया मराठा बोर्डिंग हे शाहू छत्रपतींनी सर्व जाती-धर्मातील विद्यार्थ्यांसाठी सुरु केलेले पहिले वसतिगृह होते. हे उत्तर बरोबर आहे कारण इतिहासात नोंद आहे की शाहू छत्रपतींनी 1906 मध्ये कोल्हापुरात हे वसतिगृह स्थापन केले होते. अन्य पर्याय चुकीचे आहेत कारण दिगंबर जैन बोर्डिंग, वीरशैव लिंगायत वसतिगृह आणि ढोर- चांभार बोर्डिंग या वसतिगृहांची स्थापना शाहू छत्रपतींनी केली नव्हती. 40 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 40. 1957 च्या स्री शिक्षण विषयक राष्ट्रीय आयोगाच्या अध्यक्षा कोण होत्या ? (राज्यसेवा पूर्व, ऑगस्ट 2022) A) शांताबाई दाणी B) दुर्गाबाई देशमुख C) दुर्गाबाई भागवत D) अनुताई वाघ दुर्गाबाई देशमुख 1957 च्या राष्ट्रीय आयोगाच्या अध्यक्षा होत्या ज्याला राष्ट्रीय स्री शिक्षण आयोग म्हणूनही ओळखले जात होते. हा आयोग भारतातील महिलांच्या शिक्षणाचा दर्जा सुधारण्यासाठी स्थापन करण्यात आला होता. अनुताई वाघ आणि शांताबाई दाणी यांनी महिलांच्या सशक्तीकरण आणि शिक्षणामध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान दिले असले तरी, त्या 1957 च्या आयोगाच्या अध्यक्ष नव्हत्या. दुर्गाबाई भागवत या एक सामाजिक कार्यकर्त्या होत्या ज्यांनी बाल कल्याण आणि महिलांच्या अधिकारांसाठी काम केले होते, परंतु त्या आयोगाशी संबंधित नव्हत्या. 41 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 41. पुण्यात मुलींची पहिली शाळा कोणी सुरु केली ? (STI पूर्व 2011) A) महर्षी धोंडो केशव कर्वे B) महात्मा फुले C) पंडिता रमाबाई D) नाना जगन्नाथ शंकर शेठ महात्मा फुले हे बरोबर उत्तर आहे कारण त्यांनी 1848 मध्ये पुण्यात मुलींची पहिली शाळा स्थापन केली, जी भारतीय उपखंडातील मुलींची पहिली शाळा होती. नाना जगन्नाथ शंकर शेठ यांनी पुण्यात मुलांची पहिली इंग्रजी शाळा स्थापन केली. महर्षी धोंडो केशव कर्वे यांनी महाराष्ट्रात विधवा विवाहाचा प्रचार केला आणि सामाजिक सुधारणा चळवळीत सक्रिय भूमिका बजावली. पंडिता रमाबाई यांनी मुलींच्या शिक्षणासाठी काम केले परंतु त्यांनी पुण्यात पहिली मुलींची शाळा स्थापन केली नाही. 42 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 42. पुढील वाक्यात खाली दिलेल्या कोणाचे वर्णन केले आहे ? स्कॉटीश मिशन शाळेत असतांना मानव सर्वत्र समान असतो,हे तत्व शिकले होते. ख्रिश्चन मिशन-यांच्या प्रभावामुळे त्यांना शिक्षणाचे, सामाजिक सुधारणांचे आणि जागतिक मानवतावादाचे महत्व कळले. त्यांनी विधवा पुनर्विवाहाला उघड उघड पाठींबा दिला आणि स्री भूण हत्येच्या प्रथेला विरोध केला. (राज्यसेवा पूर्व 2017) A) दुर्गाराम मंच्छाराम B) ज्योतिबा फुले C) दादोबा पांडुरंग तर्खडकर D) नारायण गुरु बरोबर उत्तर '' ज्योतिबा फुले'' आहे. दिलेल्या वाक्यांमध्ये वर्णन केलेले विचार आणि कार्ये ज्योतिबा फुले यांशी संबंधित आहेत. ते स्कॉटिश मिशन शाळेत शिक्षण घेत होते आणि त्यांच्यावर ख्रिश्चन मिशनचा प्रभाव पडला होता. ते मानवतेतील विश्वास ठेवणारे होते, त्यांनी विधवा पुनर्विवाहाचे समर्थन केले आणि स्री भ्रूण हत्या विरोध केली. दुर्गाराम मंच्छाराम, दादोबा पांडुरंग तर्खडकर आणि नारायण गुरु हे अन्य समाजसुधारक होते, परंतु दिलेल्या वर्णनाशी त्यांचा संबंध नाही. 43 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 43. महाराष्ट्रात ग्रंथालय चळवळ - - - - - - - - - यांनी सुरु केली. (PSI मुख्य 2013) A) महर्षी विठ्ठल रामजी शिंदे B) महात्मा ज्योतिराव फुले C) गोपाळ हरी देशमुख D) महर्षी धोंडो केशव कर्वे गोपाळ हरी देशमुख हे उत्तर बरोबर आहे कारण ते महाराष्ट्रात ग्रंथालय चळवळीचे जनक आहेत. त्यांनी 1848 मध्ये पहिले सार्वजनिक ग्रंथालय स्थापन केले. महर्षी विठ्ठल रामजी शिंदे हे शिक्षण आणि समाजसुधारणा चळवळीशी संबंधित होते. महात्मा ज्योतिराव फुले हे समाजसुधारक आणि स्त्री अधिकारांचे पुरस्कर्ते होते. महर्षी धोंडो केशव कर्वे हे समाजसुधारक आणि शिक्षणतज्ज्ञ होते. 44 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 44. मुंबई विद्यापीठाची स्थापना - - - - - - - - - समितीच्या अहवालातील शिफारसीमुळे झाली. (ASO मुख्य 2015) A) चार्ल्स वूड B) सॅडलर C) बेनेट कोलमन D) मेकॉले चार्लस वूड हा बरोबर पर्याय आहे कारण मुंबई विद्यापीठाची स्थापना चार्ल्स वूड समितीच्या अहवालाच्या शिफारसींनुसार 1857 मध्ये झाली होती. बेनेट कोलमन हे एक पत्रकार होते, मेकॉले हा एक इतिहासकार होता आणि सॅडलर हा एक शिक्षणतज्ज्ञ होता, त्यांचा मुंबई विद्यापीठाच्या स्थापनेशी काहीही संबंध नव्हता. 45 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 45. ‘डिप्रेस्ड क्लास मिशन’ ने प्रामुख्याने खालील कोणत्या घटकासाठी कार्य केले. (ॲग्री पूर्व 2012) A) दलितांच्या उद्वारासाठी B) विधवाविवाह C) स्री- सबलीकरण D) आदिवासी सेवा दलितांच्या उद्वारासाठी" हा पर्याय बरोबर आहे कारण "डिप्रेस्ड क्लास मिशन"ची स्थापना 1906 मध्ये महात्मा फुले यांनी दलितांना सामाजिक आणि आर्थिक स्थितीतून उचलण्यासाठी केली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण "विधवाविवाह", "आदिवासी सेवा" आणि "स्री-सबलीकरण" हे या मिशनचे प्राथमिक उद्दिष्ट नव्हते. 46 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 46. ख्रिश्चन मिशन-यांनी 1818 मध्ये बॅप्टीस्ट मिशनरी कॉलेज - - - - - - - - - येथे स्थापन केले. (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) मुंबई B) मद्रास C) कलकत्ता D) श्रीरामपूर बरोबर उत्तर '' श्रीरामपूर'' आहे. अमेरिकन बॅप्टिस्ट मिशनरींनी 1818 मध्ये महाराष्ट्रातील श्रीरामपूर येथे बॅप्टीस्ट मिशनरी कॉलेज स्थापन केले. हे कॉलेज भारतातील पहिले प्रख्यात शैक्षणिक संस्थांपैकी एक होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: कलकत्तामध्ये बाबू कॉलेज 1817 मध्ये स्थापन करण्यात आले होते, बॅप्टीस्ट मिशनरी कॉलेज नाही. मुंबई आणि मद्रासमध्ये बॅप्टीस्ट मिशनरी कॉलेज स्थापन करण्यात आले नाहीत. 47 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 47. प्राथमिक शिक्षण सक्तीचे करणारे भारतातील पहिले राज्य हा मान कोणत्या संस्थानाने मिळविला ? (कंबाईन गट क पूर्व 2022) A) बडोदा B) कोल्हापूर व बडोदा C) जुनागड व हैद्राबाद D) औंध व सातारा बरोबर उत्तर 'बडोदा' आहे. 1883 मध्ये बडोदा हे भारतातील पहिले संस्थान ठरले जेथे प्राथमिक शिक्षण सर्व मुलांसाठी सक्तीचे करण्यात आले होते. 'औंध व सातारा' चूक आहे कारण त्यांनी केवळ मुलींसाठी शिक्षण सक्तीचे केले होते. 'कोल्हापूर व बडोदा' चूक आहे कारण कोल्हापूरने शिक्षण सक्तीचे केले नव्हते. 'जुनागड व हैद्राबाद' चूक आहे कारण त्यांनीही शिक्षण सक्तीचे केले नव्हते. 48 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 48. लेडी डफरीन फंड महिलांच्या - - - - - - - - - शिक्षणाकरीता मदत करी? (राज्यसेवा मुख्य 2013) A) परिचारीका B) डॉक्टर C) डॉक्टर, परिचारीका व सुईण D) परिचारिका व सुईण लेडी डफरीन फंड हा महिलांच्या वैद्यकीय शिक्षणाकरीता पायाभूत सुविधा उपलब्ध करण्यास मदत करणारा एक निधी होता. हा निधी परिचारीका, सुईण आणि वैद्यकीय डॉक्टर या तीन क्षेत्रांतील महिलांना मदत करायचा. परिणामी, पर्याय "डॉक्टर, परिचारीका व सुईण" बरोबर आहे. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते फक्त महिलांच्या शिक्षणाच्या एका पैलूशी संबंधित आहेत: "डॉक्टर" हा पर्याय चुकीचा आहे कारण हा निधी फक्त वैद्यकीय डॉक्टरांना मदत करत नव्हता. "परिचारीका" हा पर्याय चुकीचा आहे कारण हा निधी फक्त परिचारिकांना मदत करत नव्हता. "परिचारिका व सुईण" हा पर्याय चुकीचा आहे कारण हा निधी वैद्यकीय डॉक्टरांनाही मदत करत होता. 49 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 49. जोड्या जुळवा. अ)छत्रपती शाहू महाराज ब) सयाजीराव गायकवाड क) गोपाळराव वलंगकर ड) शिवराम जानबा कांबळे 1) मुंबई येथे भरलेल्या अस्पृश्यांच्य पहिल्या परिषदेचे अध्यक्ष 2) श्री.शंकर प्रासादिक सोमवंशीय हितचिंतक मित्र समाज 3) मिस क्लार्क होस्टेलची स्थापना 4) अनार्य दोष परिहार समाज संस्थेची स्थापना (Forest मुख्य 2018) A) 2 1 4 3 B) 1 4 2 3 C) 3 1 4 2 D) 2 3 1 4 पर्याय 3 1 4 2 बरोबर आहे कारण: छत्रपती शाहू महाराजांनी मिस क्लार्क होस्टेलची स्थापना केली होती. (पर्याय 3) सयाजीराव गायकवाड यांनी मुंबई येथे भरलेल्या अस्पृश्यांच्या पहिल्या परिषदेचे अध्यक्षपद भूषवले होते. (पर्याय 1) गोपाळराव वलंगकर यांनी अनार्य दोष परिहार समाज संस्थेची स्थापना केली होती. (पर्याय 4) शिवराम जानबा कांबळे यांनी श्री.शंकर प्रासादिक सोमवंशीय हितचिंतक मित्र समाजची स्थापना केली होती. (पर्याय 2) 50 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 50. 1911 मध्ये शाही विधीमंडळात- - - - - - - - - यांनी सक्तीचे आणि मोफत प्राथमिक शिक्षण सुरु करावे असे विधेयक मांडले. (PSI Mains July, 2022) A) गोपाळ कृष्ण गोखले B) दादाभाई नौरोजी C) गोपाळ गणेश आगरकर D) धोंडो केशव कर्वे गोपाळ कृष्ण गोखले यांनी 1911 मध्ये शाही विधीमंडळात सक्तीचे आणि मोफत प्राथमिक शिक्षण सुरु करावे असे विधेयक मांडले. हे विधेयक बरोबर आहे कारण ते ऐतिहासिक नोंदींद्वारे समर्थित आहे. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण त्यांचे ऐतिहासिक आधार नाहीत. गोपाळ गणेश आगरकर यांनी शिक्षणाचा प्रसार करण्यासाठी प्रयत्न केले, परंतु त्यांनी हे विधेयक मांडले नाही कारण त्यांचे 1895 मध्ये निधन झाले होते. दादाभाई नौरोजी आणि धोंडो केशव कर्वे यांनी शिक्षणाशी संबंधित योगदान दिले, परंतु त्यांनी हे विधेयक मांडले नाही. 51 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 51. पुढील स्रियांपैकी कोणत्या स्रीने विदर्भातील स्रियांकरीता पहिली रात्रशाळा सुरु केली ? (PSI पूर्व 2014) A) तुळसाबाई बनसोडे B) नंदाताई गवळी C) जाईबाई चौधरी D) वेणूताई भटकर जाईबाई चौधरी हा बरोबर उत्तर आहे कारण त्यांनी विदर्भातील स्रियांकरीता पहिली रात्रशाळा सुरू केली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: नंदाताई गवळी यांनी महिलांसाठी स्वरोजगार धंदे सुरू केले होते. वेणूताई भटकर यांनी महाराष्ट्रातील पहिली महिला सहकारी संस्था स्थापन केली होती. तुळसाबाई बनसोडे यांनी भारतातील पहिली महिला शिक्षण संस्था स्थापन केली होती. 52 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 52. डॉ. कॅरे यांनी 1805 मध्ये कोणत्या भाषेचे व्याकरण प्रसिध्द केले ? अ) मराठी ब) हिंदी क) संस्कृत ड) इंग्रजी (Clerk Mains Aug. 2022) A) फक्त अ B) अ आणि क C) ब आणि क D) फक्त फक्त पर्याय अ बरोबर आहे. डॉ. कॅरे यांनी 1805 मध्ये "ए मराठी व्याकरण" हे मराठी भाषेचे व्याकरण प्रसिद्ध केले होते. हे व्याकरण मराठी भाषेचे प्रथम व्याकरण मानले जाते, ज्यामुळे मराठी भाषा अभ्यास आणि विकासात एक क्रांती घडवून आली. अन्य पर्याय चुकीचे आहेत कारण डॉ. कॅरे यांनी हिंदी, संस्कृत किंवा इंग्रजी भाषांचे व्याकरण प्रसिद्ध केले नव्हते. 53 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 53. इ.स.1862 मध्ये मुंबई विद्यापीठाचे प्रथम पदवीधर होण्याचा मान कोणी मिळविला ? अ) एम.जी. रानडे ब) आर.सी भांडारकर क) बी.एस. वाळगे ड) व्ही.ए. मोडक (Clerk 2015) A) फकत अ आणि ब B) फक्त अ C) अ,ब,क आणि ड D) फक्त अ, ब आणि क पर्याय अ, ब, क आणि ड बरोबर आहे कारण: एम.जी. रानडे, आर.सी भांडारकर आणि बी.एस. वाळगे हे इ.स. 1862 मध्ये मुंबई विद्यापीठाचे प्रथम पदवीधर होते. त्यांनी प्रथम बॅचलर ऑफ आर्ट्स (बी.ए.) पदवी मिळवली. व्ही.ए. मोडक हा मुंबई विद्यापीठातील पहिला पदवीधर नव्हता. 54 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 54. वासुदेव फडके, वामनराव भावे, लक्ष्मण इंदापुरकर यांनीइ.स.1874 साली - - - - - - - - - ही शाळा सुरु केली (ASO मुख्य2011) A) ब्राम्हो पोस्टल मिशन B) ऐक्यवर्धिनी संस्था C) पुना नेटिव्ह इन्स्टीटयुट D) डिप्रेस्ड क्लासेस मिशन पुना नेटिव्ह इन्स्टीटयुट ही बरोबर उत्तर आहे कारण वासुदेव फडके, वामनराव भावे आणि लक्ष्मण इंदापुरकर यांनी 1874 मध्ये ही शाळा स्थापन केली होती. ऐक्यवर्धिनी संस्था ही विष्णू शास्त्री चिपलूणकर यांनी 1885 मध्ये स्थापन केली होती. ब्राम्हो पोस्टल मिशन आणि डिप्रेस्ड क्लासेस मिशन यांचा स्थापनाशी काहीही संबंध नव्हता. 55 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 55. - - - - - - - - - यांनी पुण्यामध्ये पहिली मुलींची शाळा स्थापन केली. (Tax Asst. पूर्व 2017) A) महर्षी शिंदे B) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर C) म.ज्योतिबा फुले D) गोपाळ हरी देशमुख म.ज्योतिबा फुले यांनी पुण्यामध्ये पहिली मुलींची शाळा स्थापन केली होती. हा पर्याय बरोबर आहे कारण फुले स्त्री शिक्षणाचे पुरस्कर्ते होते आणि त्यांनी 1848 मध्ये "बालिका विद्यालय" नावाची पहिली मुलींची शाळा स्थापन केली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे स्वातंत्र्यसैनिक आणि घटनेचे शिल्पकार होते, परंतु त्यांनी मुलींची शाळा स्थापन केली नाही. महर्षी शिंदे हे समाजसुधारक होते, परंतु त्यांनी विशेषतः मुलींच्या शिक्षणाकडे लक्ष दिले नाही. गोपाळ हरी देशमुख हे महाराष्ट्रचे पहिले मुख्यमंत्री होते, परंतु त्यांनी मुलींची शाळा स्थापन केली नाही. 56 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 56. पंडिता रमाबाई यांनी स्री मुक्तीकरणात केलेले कार्य उल्लेखनीय आहे. (राज्यसेवा मुख्य 2013) A) त्यांनी महिलांच्या स्थिती सुधार आणण्याकरता आर्य महिला समाज सुरु केला. B) त्यांनी स्रियांना आरोग्य सुविधा पुरवण्याकरता लेडी डफरीन फंड सुरु केला C) त्यांनी अनाथांकरता कृपा सदन सुरु केले. D) त्यांनी विधवांकरता शारदा सदन स्थापित केले. पंडिता रमाबाई यांनी महिलांच्या शिक्षण आणि हक्कांसाठी अथक काम केले. त्यांनी अनाथांकरता कृपा सदन सुरु केले. हे सदन मुंबईतील मुलींसाठीचे पहिले अनाथाश्रम होते. त्यामुळे या पर्यायाशिवाय इतर पर्याय चुकीचे आहेत. 57 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 57. विधाने वाचून पर्याय निवडा विधान A - मुंबई प्रांतातील संस्थात्मक व्यवहारात लोकशाही प्रथा मूळ धरु लागल्या. विधान B - 1852 साली मुंबईच्या बोर्ड ऑफ एज्युकेशनचे सभासद श्री. मोहमम्द मकबा निवृत्त झाले, तेव्हा त्याजागी डॉ.भाऊ दाजी हे निवडूनआले. (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) A बरोबर आहे, B चूक आहे. B) A हा निष्कर्ष आहे. B हे निरीक्षण आहे. C) A आणि B यांचा परस्पर संबध नाही. D) A हे निरीक्षण आहे, B हा निष्कर्ष आहे. पर्याय "A हा निष्कर्ष आहे. B हे निरीक्षण आहे." बरोबर आहे. कारण A विधान हे मुंबई प्रांतातील लोकशाही प्रथा मूळ धरणे या निष्कर्षांवर पोहोचत आहे. दुसरीकडे, B विधान हे डॉ. भाऊ दाजी यांच्या निवडीचे निरीक्षण करते, जे विशिष्ट घटनेचे वर्णन करते. पर्याय A आणि B यांचा परस्पर संबंध नाही, A निष्कर्ष आहे आणि A निरीक्षण आहे हे चुकीचे आहेत. 58 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 58. “स्वावलंबी शिक्षण हेच आमचे ब्रीद” हे घोषवाक्य कोणाशी संबधित आहे ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) खान्देश एज्युकेशन सोसायटी B) रयत शिक्षण संस्था C) मराठा विद्याप्रसारक मंडळ D) गोखले एज्युकेशन सोसायटी स्वावलंबी शिक्षण हेच आमचे ब्रीद" हे घोषवाक्य '' रयत शिक्षण संस्थेशी'' संबंधित आहे कारण ही संस्था स्वावलंबी शिक्षणाच्या तत्त्वावर चालते, स्वतःच्या साधनांचा अवलंब करते आणि सरकारी अनुदानावर अवलंबून नाही. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: खान्देश एज्युकेशन सोसायटी हे "आम्ही आमच्या शाळा आणि कनिष्ठ महाविद्यालयांसह सर्वांसाठी शिक्षण" या घोषवाक्याशी संबंधित आहे. मराठा विद्याप्रसारक मंडळ हे "विद्या हीच संपत्ती" या घोषवाक्याशी संबंधित आहे. गोखले एज्युकेशन सोसायटी हे "राष्ट्र सेवा समर्पण" या घोषवाक्याशी संबंधित आहे. 59 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 59. गो.ग.आगरकरांनी न्यू इंग्शिल स्कूलची स्थापना कोणत्या वर्षात केली ? (PSI पूर्व 2012) A) इ.स.1882 B) इ.स. 1881 C) इ.स. 1880 D) इ.स. 1883 इ.स. 1880 हा बरोबर उत्तर आहे कारण गो.ग.आगरकरांनी न्यू इंग्लिश स्कूलची स्थापना 1880 मध्ये पुण्यात केली होती. तर इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते स्थापनेच्या वास्तविक वर्षाशी जुळत नाहीत. 60 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 60. ‘न्यू इंग्लिश स्कूल, पुणे’ चे संस्थापक कोण होते ? अ) लोकमान्य टिळक ब) गोपाळ गणेश आगरकर क) विष्णुशास्री चिपळूणकर ड) दादोबा पांडुरंग तर्खडकर (सहाय्यक पूर्व 2013) A) फक्त अ B) अ आणि ब फक्त C) वरील सर्व D) अ,ब आणि क फक्त न्यू इंग्लिश स्कूल, पुणे" चे संस्थापक लोकमान्य टिळक, गोपाळ गणेश आगरकर आणि विष्णुशास्री चिपळूणकर होते. पर्याय क चुकीचा आहे कारण दादोबा पांडुरंग तर्खडकर यांनी "राष्ट्रीय मित्र" नामक मराठी वृत्तपत्राची स्थापना केली होती, परंतु त्यांचा "न्यू इंग्लिश स्कूल" शी संबंध नव्हता. 61 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 61. खालीलपैकी कोणती जोडी बरोबर नाही? (ASO मुख्य 2014) A) अखिल भारतीय कृषक समाज - पंजाबराव देशमुख B) पुणे येथे मुलींची शाळा - इ.एम.फोर्स्टर C) आर्य महिला समाज - पंडिता रमाबाई D) पुणे येथे अनाथ बालिकाश्रम- धों.के. कर्वे पुणे येथे मुलींची शाळा - इ.एम.फोर्स्टर" ही जोडी बरोबर नाही कारण इ.एम.फोर्स्टर हा एक इंग्रजी लेखक होता जो भारतात वास्तव्य करत होता. तो कोणत्याही शाळेशी किंवा सामाजिक सुधारणा चळवळीशी संबंधित नव्हता. इतर तीन पर्याय बरोबर आहेत कारण ते भारतीय सामाजिक सुधारकोंना त्यांनी स्थापन केलेल्या किंवा त्यांच्याशी संबंधित संस्थांशी जोडतात. 62 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 62. इ.स. 1876 मध्ये - - - - - - - - - यांनी मुंबईत पहिली रात्रशाळा सुरु केली. (वनसेवा मुख्य 2016) A) दादोबा पांडुरंग तर्खडकर B) भिकोबा लक्ष्मण चव्हाण C) डॉ. भाऊ दाजी लाड D) जगन्नाथ शंकरशेठ भिकोबा लक्ष्मण चव्हाण हे उत्तर बरोबर आहे कारण ते 1876 मध्ये मुंबईत पहिली रात्रशाळा सुरू करणारे एकमात्र व्यक्ती होते. दादोबा पांडुरंग तर्खडकर यांनी मुंबईत पहिली मुलगी शाळा सुरू केली होती, जगन्नाथ शंकरशेठ यांनी बॉम्बे नॅटिव्ह लायब्ररीची स्थापना केली होती आणि डॉ. भाऊ दाजी लाड हे एक इतिहासकार होते. 63 / 63 Category: महाराष्ट्रातील शिक्षणाची वृध्दी व विकास 63. - - - - - - - - - शहरातील द अलबर्ट एडवर्ड हॉस्पिटलच्या विभागाच्या प्रमुख वैद्य म्हणून आनंदीबाई जोशी यांना नेमणूक झाली होती. (PSI मुख्य 2017) A) मुंबई B) पुणे C) सुरत D) कोल्हापूर कोल्हापूर हा बरोबर उत्तर आहे कारण आनंदीबाई जोशी यांची द अलबर्ट एडवर्ड हॉस्पिटलच्या स्त्रीरोग विभागाच्या प्रमुख वैद्य म्हणून नेमणूक कोल्हापूर येथे झाली होती. मुंबई, पुणे आणि सुरत या पर्यायांचा आनंदीबाईंच्या नेमणुकीशी काही संबंध नाही. Loading...MPSC is all about Patience.... Your score is LinkedIn Facebook Twitter BACK HOME PAGE
