2 महाराष्ट्राचा इतिहास महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 1 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 1. सोलापूर नगरपालिकेवरील राष्ट्रध्वज उतरविण्यास- - - - - - - - - यांनी नकार दिला. (STI Mains Oct. 2022) A) माणिकचंद शाह B) दादासाहेब खापर्डे C) सोमण देशपांडे D) शंकरराव देव 2 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 2. जोड्या जुळवा. अ) ट्वेल्व्ह स्टार्स ब) सातारा रेव्होल्यूशनरीज क) ठाणे ग्रुप ड) बेळगाव ग्रुप 1) डॉ. आठल्ये 2) दिनकरशास्री कानडे 3) काका नाईक 4) गोंविदराव यालगी (PSI मुख्य 2017) A) 3 4 2 1 B) 1 3 4 2 C) 1 2 3 4 D) 2 1 3 2 3 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 3. पुढीलपैकी कोणत्या स्रीने सविनय कायदेभंगाच्या चळवळीच्या काळात मुंबईतील एका सत्याग्रही गटाचे नेतृत्व केल्यामुळे कारावास भोगला होता ? A) सरोजिनी नायडू B) उर्मिला देवी C) हंसाबेन मेहता D) अवंतिकाबाई गोखले अवंतिकाबाई गोखले हे बरोबर उत्तर आहे. सविनय कायदेभंगाच्या चळवळीदरम्यान मुंबईतील एका सत्याग्रही गटाचे नेतृत्व करून कारावास भोगणारी स्री होती. हंसाबेन मेहता आणि उर्मिला देवी या चळवळीतील इतर प्रमुख महिला होत्या, परंतु त्यांनी मुंबईत गटांचे नेतृत्व केले नाही. सरोजिनी नायडू ह्या चळवळीत सक्रिय होत्या, परंतु त्यांना या चळवळीदरम्यान कारावास भोगावा लागला नव्हता. 4 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 4. खाली दिलेल्या विधाने कोणत्या संघटनेची संबधित आहेत ? अ) लोकांच्या मागण्या इंग्लंडमधील सरकारपर्यंत पोहचविल्या ब) व्ही.एन, मंडलिक आणि नवरोसजी सरदुनखी हे पुढारी असोसिएशनमध्ये सामील झाले. क) युरोपियन अधिका-यांच्या गलेलठठ पगाराचा निषेध केला. ड) हिंदू, पारसी, मुसलमान, पोर्तुगीज, ज्यू यांचे पुढारी एकत्रित आले. (वनसेवा मुख्य 2019) A) ईस्ट इंडिया असोशिएन B) बॉम्बे असोसिएशन C) इंडियन असोसिएशन D) हिंदूस्थान रिपब्लिक असोसिएशन 5 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 5. ‘प्रतियोगिता सहकार पक्ष’ स्थापनेत- - - - - - - - - यांचा सहभाग होता. अ) न.चि. केळकर ब) मदन मोहन मालवीय क) डॉ. बा.शि. मुंजे ड) लोकनायक मा.श्री. अणे (Combined गट ब पूर्व 2019) A) अ आणि ब फक्त B) अ,ब,क,ड C) अ, ब आणि क फक्त D) अ आणि क फक्त पर्याय :- अ,ब,क,ड हा बरोबर आहे कारण या सर्व नेत्यांनी 'प्रतियोगिता सहकार पक्ष' स्थापनेत सहभाग घेतला होता. पर्याय :- अ आणि ब फक्त चुकीचा आहे कारण त्यात डॉ. बा.शि. मुंजे आणि लोकनायक मा.श्री. अणे यांचा सहभाग वगळला आहे. पर्याय :- अ आणि क फक्त चुकीचा आहे कारण त्यात मदन मोहन मालवीय यांचा सहभाग वगळला आहे. 6 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 6. - - - - - - - - - यांच्या अध्यक्षतेखाली पुणे येथे स्थापन झालेलया महाराष्ट्र सविनय कायदेभंगाच्या कार्यक्रमाला पाठिंबा मिळाला. (वनसेवा मुख्य 2019) A) शंकरराव देव B) किशोरलाल मश्रूवाला C) अनंत वासुदेव सहस्रबुद्धे D) वा.वि. दास्ताने शंकरराव देव या बरोबर उत्तराचे कारण ते पुणे येथे भरलेल्या महाराष्ट्र सविनय कायदेभंगाच्या कार्यक्रमाला अध्यक्षस्थानी होते आणि या कार्यक्रमाला व्यापक पाठिंबा मिळाला होता. वा.वि. दास्ताने हे कृषी तज्ञ होते आणि महाराष्ट्र सविनय कायदेभंग आंदोलनात त्यांचा थेट सहभाग नव्हता. किशोरलाल मश्रूवाला आणि अनंत वासुदेव सहस्रबुद्धे हे दोघेही स्वातंत्र्यसैनिक होते, परंतु ते पुणे येथील विशिष्ट कार्यक्रमाच्या अध्यक्षपदी नव्हते. 7 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 7. 1924 मध्ये बॉम्बे म्युनिसीपल कॉर्पारेशनचे अध्यक्ष कोण होते ? (वनसेवा मुख्य 2017) A) मास्टर तारा सिंग B) आचार्य नरेंद्र देव C) नारायण मल्हार जोशी D) विठ्ठल भाई पटेल 8 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 8. मुळशीच्या सत्याग्रहाचे नेतृत्व कोणी केले ? (ASO मुख्य 2012) A) केशवराव जेधे B) सेनापती बापट C) शंकरराव मोरे D) नारायण मेघाजी लोखंडे सत्याग्रहाचे नेतृत्व सेनापती बापट यांनी केले हे बरोबर आहे कारण ते इंडियन स्टेट पीपल्स कॉन्फरन्सचे सदस्य होते. त्यांनी त्यांच्या अनुयायांसह मुळशी साखर कारखान्यात जाण्याचा आणि कारखान्यात उत्पादित होणाऱ्या साखरेवर कोणताही कर न देण्याचा निर्णय घेतला होता. त्यांच्या या कृत्यामुळे महाराष्ट्रात शेतकऱ्यांच्या चळवळीला प्रेरणा मिळाली. इतर पर्याय चुकीचे आहेत: शंकरराव मोरे हे पुणे जिल्हा काँग्रेस कमिटीचे अध्यक्ष होते. केशवराव जेधे हे साहित्यिक आणि सामाजिक कार्यकर्ते होते. नारायण मेघाजी लोखंडे हे सावकारी विरोधी चळवळीचे नेते होते. 9 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 9. बापूजी अणे यांनी पुसदमध्ये 10 जुलै 1930 रोजी इंग्रजाविरुध्द विरोध दर्शविण्यास काय केले ? (PSI पूर्व 2013) A) त्यांनी पाश्चात्य कपडे गाळा करुन त्यांना आग लावली. B) त्यांनी मीठाची पाकीटे विकण्यासाठी सभा घेतल्या. C) त्यांनी मीठ तयार केले व सविनय कायदेभंग चळवळीत सहभागी झाले. D) त्यांनी राखीव जंगलातून गवत कापून जंगल कायदा मोडला. बरोबर उत्तर आहे, "त्यांनी राखीव जंगलातून गवत कापून जंगल कायदा मोडला." हे उत्तर बरोबर आहे कारण 10 जुलै 1930 रोजी बापूजी अणे यांनी त्यांच्या अनुयायांसह पुसदमधील राखीव जंगलात प्रवेश केला आणि तेथून गवत कापले. हे जंगल कायद्याचा भंग होता, ज्यामुळे सविनय कायदेभंग चळवळीची सुरुवात झाली. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: त्यांनी मीठ तयार केले नव्हते; त्यांनी गवत कापले होते. त्यांनी मीठाची पाकीटे विकण्यासाठी सभा घेतल्या नव्हत्या. त्यांनी पाश्चात्य कपडे जाळले नव्हते. 10 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 10. नागपूरच्या मजूर आंदोलनाचे जनक कोणाला म्हणतात? (ASO मुख्य 2012) A) स्वामी शंकरानंद B) ॲङ बी.आर मंडलेकर C) डॉ. मुंजे D) धुंडिराजपंत ठेंगडी धुंडिराजपंत ठेंगडी हे नागपूरच्या मजूर आंदोलनाचे जनक म्हणून ओळखले जातात कारण ते नागपूर मजूर महासंघाचे संस्थापक होते, जे भारत आणि महाराष्ट्रातील सर्वात जुने कामगार संघटन आहे. नागपुरात कामगार वर्गाला संगठित करण्यात त्यांनी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आणि त्यांच्या हक्कांसाठी लढा दिला. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ॲङ बी.आर. मंडलेकर एक पत्रकार होते, स्वामी शंकरानंद एक हिंदू धर्मगुरू होते आणि डॉ. मुंजे एक स्वातंत्र्यसैनिक आणि हिंदू राष्ट्रवादी नेते होते. 11 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 11. विजोड व्यक्ती ओळखा. (PSI मुख्य 2017) A) बॅरिस्टर जयकर B) अण्णासाहेब भोकरकर C) अब्दुल सैफ D) वासुदेव दास्ताने 12 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 12. कृष्णाजी प्रभाकर खाडिलकर - - - - - - - - - यांचे अनुयायी झाले. (संयुक्त गट ब पूर्व 2018) A) गो.कृ गोखले B) गो.ह. देशमुख C) मो.क. गांधी D) बा.गं.टिळक मोहनदास करमचंद गांधी हे बरोबर उत्तर आहे कारण कृष्णाजी प्रभाकर खाडिलकर हे गांधीजींचे समर्पित अनुयायी होते. ते त्यांचे तत्त्वज्ञान आणि सत्याग्रह चळवळीचे समर्थन करत. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण बा.गं.टिळक, गो.कृ.गोखले आणि गो.ह.देशमुख यांचे खाडिलकरशी थेट अनुयायी-अनुयायाचे नाते नव्हते. 13 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 13. मुंबई मध्ये खालीलपैकी कोणत्या दोन ठिकाणी ब्रिटीशांची काळात मिठाच्या पेठा होत्या ? (राज्यसेवा पूर्व 2022) A) पनवेल व वडाळा B) चर्नीरोड व वडाळा C) छ. शिवाजी महाराज टर्मिनस व वडाळा D) भेंडी बाजार व वडाळा 14 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 14. ‘स्वदेशी को-ऑपरेटिव्ह स्टोअर्स लिमीटेड’ सुरु करण्यात पुढीलपैकी कोणी पुढाकार घेतला होता ? (PSI Mains July 2022) A) हरी किशोर B) जमशेटजी टाटा C) लोकमान्य टिळक D) नानासाहेब देशमुख 15 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 15. 1946 साली पुणे कराराच्या निषेधार्थ दलित सत्याग्रहींनी मोर्चे काढले होते. त्यातील स्री सत्याग्रहींच्या पहिल्या तुकडीत - - - - - - - - - या सहभागी होत्या. (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) अवंतिकाबाई गोखले B) शांताबाई दाणी C) बेबी कांबळे D) ताराबाई शिंदे 16 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 16. - - - - - - - - - यांना राजद्रोहात्मक पुस्तक छापल्याबददल दोन वर्ष सक्तमजुरीची शिक्षा झाली होती. काही अटी मान्य केल्यास त्यांनी मुक्ता करण्याच्या प्रस्ताव इंग्रज सरकारने 1924 मध्ये ठेवला परंतु त्यांची सर्शत सुटका करुन घेण्यास नकार दिला (ASO मुख्य 2019) A) रामभाऊ प्रधान B) रंगराव दिवाकर C) बी.जी. हॉर्निमन D) हसरत मोहानी 17 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 17. विदर्भात हिंदूस्थानी लाल सेनेच्या स्थापनेत पुढील व्यक्तींपैकी कोण होते ? (संयुक्त गट क पूर्व 2018) A) राजगुरु, सुखदेव, श्यामनारायण काश्मिरी B) मदनला, बागडी, विनायक स. दांडेकर आणि श्यामनारायण काश्मिरी C) राजगुरु आणि विनायक स. दांडेकर D) सुखदेव आणि श्यामनारायण काश्मिरी बरोबर पर्याय हा बरोबर आहे कारण तो विदर्भात हिंदूस्थानी लाल सेनेच्या स्थापनेत सहभागी असलेल्या सर्व योग्य व्यक्तींची नावे देतो. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते काही महत्वाच्या व्यक्तींची नावे वगळतात किंवा चुकीच्या व्यक्तींचा समावेश करतात. उदाहरणार्थ, पर्याय 2 राजगुरु आणि सुखदेव यांची नावे वगळतो, ज्यांचा हिंदूस्थानी लाल सेनेच्या स्थापनेशी काहीही संबंध नव्हता. पर्याय 3 बागडी आणि मदनला यांची नावे वगळतो, जे या सेनेचे प्रमुख संस्थापक होते. पर्याय 4 विनायक स. दांडेकर यांचे नाव चुकीचे देते, ज्यांचे या सेनेशी कोणतेही संबंध नव्हते. 18 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 18. अयोग्य जोडी ओळखा. (राज्यसेवा मुख्य परिक्षा 2017) A) बापुजी अणे - धारासाना सत्याग्रह B) डॉ.आंबेडकर - महाड सत्याग्रह C) साने गुरुजी - पंढरपूरचा सत्याग्रह D) सेनापटी बापट - मुळशी सत्याग्रह 19 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 19. कृष्णाजी प्रभाकर खाडिलकर - - - - - - - - - यांचे अनुयायी झाले. (संयुक्त गट ब पूर्व 2018) A) बा.गं.टिळक B) मो.क. गांधी C) गो.कृ गोखले D) गो.ह. देशमुख 20 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 20. खालीलपैकी कोणते विधान चुकीचे आहे ? (PSI पूर्व 2013) A) प्रभात फे-या व लष्करी कारवाया आयोजित केल्या. B) यशवंतराव चव्हाण यांनी चळवळीत भाग घेतला. C) सातारा जिल्हयात नाना पाटील यांनी पत्री सरकार –समांतर सरकार सुरु केले D) वरील एकही नाही. वरील एकही नाही हा पर्याय बरोबर आहे कारण दिलेले सर्व पर्याय बरोबर आहेत. नाना पाटील यांनी सातारा जिल्ह्यात पत्री सरकार स्थापन केले. यशवंतराव चव्हाण हे भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतील प्रमुख व्यक्तिमत्त्व होते. प्रभात फे-या आणि लष्करी कारवाया आयोजित करण्यात क्रांतिकारकांचा सहभाग होता. म्हणून, दिलेले सर्व पर्याय बरोबर असल्याने, "वरील एकही नाही" हा पर्याय चुकीचा आहे. 21 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 21. टिळक व शिवरामपंत साक्षीने भारतातील परदेशी कापडाची पहिली होळी- - - - - - - - - येथे पेटविली गेली. (महा. कृषी सेवा 2017) A) मुंबई B) मद्रास C) पुणे D) नाशिक पुणे हे उत्तर बरोबर आहे कारण 23 सप्टेंबर, 1905 रोजी टिळक आणि शिवरामपंत यांनी स्वदेशी चळवळीचा प्रारंभ पुण्याच्या लक्ष्मी रस्त्यावरील टिळक वाड्यासमोर ब्रिटिश मालाचा बहिष्कार करण्यासाठी होळी पेटविली होती. मुंबई, नाशिक आणि मद्रास या इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण या ठिकाणी परदेशी कापडाची पहिली होळी पेटविली गेली नव्हती. 22 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 22. - - - - - - - - - यांच्या अध्यक्षतेखाली पुणे येथे स्थापन झालेलया महाराष्ट्र सविनय कायदेभंगाच्या कार्यक्रमाला पाठिंबा मिळाला. (वनसेवा मुख्य 2019) A) वा.वि. दास्ताने B) किशोरलाल मश्रूवाला C) शंकरराव देव D) अनंत वासुदेव सहस्रबुद्धे 23 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 23. सन १९३० साली नाशिक येथील काळाराम मंदिरात अस्पृश्यांना प्रवेश देण्यासाठी कोणी सत्याग्रह केला ? (PSI पूर्व 2013) A) महात्मा गांधी B) सवित्रीबाई फले C) महात्मा फुले D) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे उत्तर बरोबर आहे कारण तेच अस्पृश्यांना नाशिकच्या काळाराम मंदिरात प्रवेश मिळावा यासाठी 1930 मध्ये सत्याग्रह करणारे व्यक्ती होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण सवित्रीबाई फुले, महात्मा फुले आणि महात्मा गांधी यांनी या सत्याग्रहात सहभाग घेतला नव्हता. 24 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 24. ‘भारतीय असंतोषाचे जनक’ असा लोकमान्य टिळकांचा उल्लेख खालीलपैकी कोणी केला आहे ? (कंबाईन गट क पूर्व 2022) A) ॲलन ॲक्टोव्हीयन ह्रयूम B) गोपाळ गणेश आगरकर C) अरविंद घोष D) सर व्हॅलेंटाईन चिरोल सर व्हॅलेंटाईन चिरोल हा बरोबर पर्याय आहे कारण तो एक प्रसिद्ध ब्रिटिश पत्रकार आणि इंडोलॉजिस्ट होता ज्याने "भारतीय असंतोषाचे जनक" या पुस्तकात लोकमान्य टिळकांना हा किताब दिला होता. ॲलन ॲक्टोव्हीयन ह्रयूम हे भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे संस्थापक होते, अरविंद घोष हे "वंदे मातरम" या गीताचे लेखक होते आणि गोपाळ गणेश आगरकर हे महाराष्ट्रातून येणारे एक प्रसिद्ध पत्रकार होते. 25 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 25. 1946 साली पुणे कराराच्या निषेधार्थ दलित सत्याग्रहींनी मोर्चे काढले होते. त्यातील स्री सत्याग्रहींच्या पहिल्या तुकडीत - - - - - - - - - या सहभागी होत्या. (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) बेबी कांबळे B) ताराबाई शिंदे C) अवंतिकाबाई गोखले D) शांताबाई दाणी शांताबाई दाणी हा पर्याय बरोबर आहे कारण त्या पहिल्या स्री सत्याग्रहींच्या तुकडीत सहभागी झाल्या होत्या. बेबी कांबळे हा पर्याय चुकीचा आहे कारण त्या 1946 मध्ये झालेल्या पुणे कराराच्या निषेधार्थ झालेल्या सत्याग्रहात सहभागी झाल्या नव्हत्या. ताराबाई शिंदे हा पर्याय चुकीचा आहे कारण त्या 1875 ते 1944 या काळात जिवंत होत्या आणि त्यामुळे 1946 मध्ये झालेल्या सत्याग्रहात सहभागी होऊ शकल्या नाहीत. अवंतिकाबाई गोखले हा पर्याय चुकीचा आहे कारण त्या 1865 ते 1890 या काळात जिवंत होत्या आणि त्यामुळे 1946 मध्ये झालेल्या सत्याग्रहात सहभागी होऊ शकल्या नाहीत. 26 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 26. - - - - - - - - - यांनी जून 1930 मध्ये हिंदूस्थानी सेविका दल स्थापन केले. (राज्यसेवा मुख्य 2022) A) अवंतिकाबाई गोखले B) कल्याण सय्यद C) हंसा मेहता D) ना.सु. हर्डीकर ना.सु. हर्डीकर यांनी जून 1930 मध्ये हिंदूस्थानी सेविका दल स्थापन केले. हर्डीकर एक समाजसेवक आणि गांधीवादी होते ज्यांनी स्त्री-शिक्षण आणि सशक्तीकरणासाठी काम केले. अवंतिकाबाई गोखले फक्त महाराष्ट्रातच नव्हे तर भारतातील शिक्षण क्षेत्राशी संबंधित होत्या. कल्याण सय्यद राजकीय कार्यकर्त्या होत्या आणि भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाच्या सहसंस्थापक होत्या. हंसा मेहता एक गुजराती लेखिका आणि सामाजिक कार्यकर्त्या होत्या ज्यांनी स्त्री हक्कांसाठी काम केले. त्यांनी हिंदूस्थानी सेविका दलची स्थापना केली नाही. 27 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 27. योग्य जोड्या लावा. अ) ट्वेल्व्ह स्टार्स ब) सातारा रेव्होल्यूशनरीज क) ठाणे ग्रुप ड) बेळगाव ग्रुप 1) डॉ. आठल्ये 2) दिनकरशास्त्री कानडे 3) काका नाईक 4) गोंविदराव यालगी (PSI मुख्य 2017) A) 2 1 3 2 B) 1 2 3 4 C) 1 3 4 2 D) 3 4 2 1 28 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 28. पुढीलपैकी विजोड व्यक्ती ओळखा. (ASO मुख्य 2017) A) मल्लप्पा धन शेटटी B) सिद्धप्पा कांबळी C) अब्दूल रसूल D) जगन्नाथ शिंदे सिद्धप्पा कांबळी हेविजोड व्यक्ती आहे, कारण ते स्वातंत्र्यसैनिक होते आणि उर्वरित पर्याय स्वातंत्र्यपूर्व काळातील मराठा सरदार होते. मल्लप्पा धन शेटटी मराठा योद्धा होता जो छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या नौदलाचा नायक होता. जगन्नाथ शिंदे हे मराठा सेनापती होते जे पेशवा बाजीराव प्रथम यांच्या अंतर्गत काम करत होते. अब्दूल रसूल हे मराठा सरदार होते जे छत्रपती संभाजी महाराजांच्या काळात झाले. 29 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 29. महाराष्ट्र सविनय कायदेभंग समितीने - - - - - - - - - जुलमी कायद्याच्या विरोधात सत्याग्रह करण्याचे ठरविले. (Excise मुख्य 2017) A) उर्मिला देवी B) सरोजिनी नायडू C) हंसाबेन मेहता D) अवंतिकाबाई गोखले 30 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 30. देशभक्तीचा प्रसार करण्याच्या उदेशाने ‘आत्मनिष्ठ युवती’ समाजाची स्थापना नाशिकमध्ये कोणी केली ? अ) श्रीमती दुर्गादेवी बोहरा ब) कल्पना दत्त क)सौ.येमु बाबाराव सावरकर ड) सौ.लक्ष्मीबाई दातार (ASO पूर्व 2014) A) वरील सर्व बरोबर आहेत B) अ आणि ब दोन्ही बरोबर C) फक्त क बरोबर आहे D) वरील सर्व चुकीचे आहेत परिच्छेदातून निदर्शनास येते की 'आत्मनिष्ठ युवती' समाजाची स्थापना केवळ सौ.येमु बाबाराव सावरकर यांनी नाशिकमध्ये केली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते या ऐतिहासिक घटनेशी संबंधित नाहीत. 31 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 31. 25 सप्टेंबर 1916 रोजी मद्रास येथे डॉ. ॲनी बेझंट यांनी कोणत्या स्वतंत्र संघटनेची स्थापना केली ? (ASO Mains Oct 2022) A) होमरुल लिग B) हिंदू महासभा C) कॉलन वील D) स्वराज्य संघ होमरुल लिग ही इंग्रजांच्या राजवटीत भारतीय स्वशासनाच्या समर्थनासाठी 25 सप्टेंबर 1916 रोजी मद्रास येथे डॉ. ॲनी बेझंट यांनी स्थापन केलेली एक संघटना होती. कॉलन वील हा ब्रिटिश व्यापारी हितसंबंधांचे प्रतिनिधित्व करत होता, हिंदू महासभा हा एक धार्मिक आणि सांस्कृतिक संघटना होती, आणि स्वराज्य संघ ही एक प्रादेशिक संघटना होती. म्हणून, या इतर पर्याय चुकीचे आहेत. 32 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 32. खालीलपैकी कोणती व्यक्ती/कोणत्या व्यक्ती महाराष्ट्रातील भूमिगत चळवळीशी संबधित नव्हती/नव्हत्या ? अ) एस.एम.जोशी ब) एन.जी.गोरे क) शिरुभाऊ लिमये ड) एन.एम.लोखंडे (STI मुख्य 2013) A) ब आणि ड B) अ आणि क C) फक्त क D) फक्त ड पर्याय "फक्त ड" बरोबर आहे कारण एन.एम.लोखंडे ही व्यक्ती महाराष्ट्रातील भूमिगत चळवळीशी संबंधित नव्हती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण एस.एम.जोशी, एन.जी.गोरे आणि शिरुभाऊ लिमये हे तिघेही महाराष्ट्रातील भूमिगत चळवळीत सक्रियपणे सहभागी होते. 33 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 33. क्रांतिसिह नाना पाटील यांच्या नेतृत्वाखालील सातारा प्रतिसरकारचा कालखंड कोणता ? (STI मुख्य 2015) A) 10 जुन 1943 ते 26 जुलै 1945 B) 1 जुन 1943 ते 13 जुन 1946 C) वरीलपैकी नाही. D) 1 जुन 1944 ते 15 ऑगस्ट 1946 पर्याय 1 जुन 1943 ते 13 जुन 1946 बरोबर आहे कारण हा कालखंड सातारा प्रतिसरकारच्या कार्यकाळाशी जुळतो. क्रांतिसिंह नाना पाटील यांच्या नेतृत्वाखाली 1 जून 1943 रोजी सातारा प्रतिसरकारची स्थापना झाली होती आणि 13 जून 1946 रोजी त्याचा शेवट झाला होता. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते या कालखंडाशी जुळत नाहीत. 34 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 34. डॉ. आंबेडकरांनी नेतृत्व केलेल्या चळवळींची त्यांच्या कालाक्रमानुसार मांडणी करा. अ) काळाराम मंदिर सत्याग्रह ब) चवदार तळे सत्याग्रह क) मनुस्मृती दहन ड) धर्मांतर चळवळ (ASO मुख्य 2019) A) ब,क,अ,ड B) ब,क,ड,अ C) अ,ब,क,ड D) अ,क,ब,ड 35 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 35. योग्य जोड्या लावा. अ) भिल्लांचा उठाव 1) 1838 ब)पागलपंथियांचा उठाव 2) 1829 क) कोळयांचा उठाव 3) 1825 ड) फरेजी उठाव 4) 1817 (ASO पूर्व 2014) A) 4 3 2 1 B) 1 2 3 4 C) 2 4 1 3 D) 3 1 4 2 पर्याय "4 3 2 1" बरोबर आहे कारण तो ऐतिहासिक घटनांच्या कालक्रमानुसार आहे. फरेजी उठाव 1817 मध्ये झाला होता, जो सर्वात जुना आहे. कोळयांचा उठाव 1825 मध्ये घडला होता. पागलपंथियांचा उठाव 1829 मध्ये झाला होता. भिल्लांचा उठाव 1838 मध्ये, जो सर्वात नंतरचा आहे. 36 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 36. पुढीलपैकी विजोड व्यक्ती ओळखा. (राजयसेवा पूर्व 2019) A) भास्कर विष्णू काळे B) पुंडलीकजी कातगडे C) शंकरराव देव D) गंगाधरराव देशपांडे 37 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 37. ’डेक्कन सभेची ‘ स्थापना कोणी केली ? (PSI मुख्य 2018) A) गो.कृ.गोखले B) लोकमान्य टिळक C) गो.ग. आगरकर D) न्यायमूती रानडे न्यायमूर्ती रानडे यांनी डेक्कन सभेची स्थापना केली होती. हा एक सामाजिक आणि शैक्षणिक संघटना होती जी 1852 मध्ये पुण्यात स्थापित करण्यात आली होती. रानडे हे डेक्कन कॉलेजचे प्राचार्य होते, आणि डेक्कन सभा ही विद्यार्थ्यांना आणि इतरांना अभ्यास आणि प्रगतीसाठी एक मंच प्रदान करण्यासाठी स्थापित केली गेली होती. लोकमान्य टिळक हे एक राजकीय नेते आणि स्वातंत्र्य सैनिक होते, तर गो.ग. आगरकर आणि गो.कृ.गोखले दोघेही समाजसुधारक आणि पत्रकार होते, जे डेक्कन सभेशी संबंधित नव्हते. 38 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 38. राष्ट्रीय पातळीवर ‘ऑल इंडिया स्टेट्स पीपल्स काँग्रेसची स्थापना होण्यापूर्वी कोल्हापूरात जनतेची गा-हाणी मांडण्यासाठी खालीलपैकी कोणती संघटना कार्यरत होती ? (राज्यसेवा पूर्व 2022) A) परोपकारिणी सभा B) लोकसभा C) विधानसभा D) राज्यसभा परोपकारिणी सभा हा पर्याय बरोबर आहे कारण ही संघटना 1840 मध्ये कोल्हापूरात स्थापन झाली होती आणि ती राष्ट्रीय पातळीवरील 'ऑल इंडिया स्टेट्स पीपल्स काँग्रेस' स्थापनेपूर्वी (1888) महाराष्ट्रातील लोकांच्या समस्या आणि मागण्या आवाज उठवत होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण लोकसभा, राज्यसभा आणि विधानसभा हे विधायी संस्था आहेत ज्यांची स्थापना त्यानंतर अनेक वर्षांनी झाली. 39 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 39. शेख दुल्हा कोण होते ? (राज्यसेवा मुख्य 2022) A) ते पेंढा-यांचे प्रमुख होते. B) ते विणकरणांचे प्रमुख होते. C) ते निझामाचे अधिकारी होते. D) ते मुगलांचे अधिकारी होते. पेंढारी हे मराठा साम्राज्यातून उदयास आलेले घोडेस्वार होते जे त्यांच्या छापेमारी आणि लूटपाटातील कौशल्यासाठी ओळखले जात होते. शेख दुल्हा हा एक प्रसिद्ध पेंढारी प्रमुख होता ज्याने मराठा साम्राज्याच्या विस्तारात महत्त्वाची भूमिका बजावली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण शेख दुल्हा हा निझाम किंवा मुघलांचा अधिकारी नव्हता. त्यांचा विणकरणांशी काही संबंध नव्हता. त्यामुळे बरोबर उत्तर हे आहे की शेख दुल्हा पेंढा-यांचे प्रमुख होते. 40 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 40. खालील दोन विधानांचा विचार करा. अ) सेवाग्राम आश्रमचे प्रोफेसर भनसाली दि.1 नोव्हेंबर 1942 रोजी दिल्लीला गेले व बापूजी अप्पेना भेटले. ब) त्यांना चिमूर येथे अत्याचार झालेल्या स्रियांकरीता न्याय हवा होता. आता सांगा की - (PSI पूर्व 2013) A) विधान अ बरोबर आहेत परंतु ब नाही. B) दोन्ही विधाने खरी आहेत परंतु ब हे अ चे कारण नाही. C) दोन्हीतील कोणतेच विधान बरोबर नाही. D) दोन्ही विधाने खरी आहेत व ब हे चे कारण आहे. पर्याय "दोन्ही विधाने खरी आहेत व ब हे चे कारण आहे" बरोबर आहे कारण: विधान अ सेवाग्राम आश्रमचे प्रोफेसर भनसाली यांच्या दिल्ली भेटीची माहिती देते, जी नोव्हेंबर 1942 मध्ये घडली होती. विधान ब या भेटीचे कारण स्पष्ट करते, जे चिमूरमध्ये अत्याचार झालेल्या महिलांसाठी न्याय मिळवणे होते. म्हणून, विधान ब हे विधान अ चे कारण आहे, जे या अर्थाचे समर्थन करते की भनसाली दिल्लीत अप्पा यांना भेटण्यासाठी गेले होते. 41 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 41. सरकारी शिष्यवृत्ती घेऊन इंजिनिअरींगचा अभ्यास करण्यासाठी - - - - - - - - - यु.के. ला गेले परंतु त्या ऐवजी ते सावरकांना जाऊ मिळाले. (वनसेवा मुख्य 2019) A) पांडुरंग महादेव बापट B) श्यामजी कृष्ण वर्मा C) मुकुंद देसाई D) विष्णू गणेश पिंगळे पांडुरंग महादेव बापट हे बरोबर उत्तर आहे कारण ते सरकारी शिष्यवृत्ती घेऊन इंजिनिअरींगचा अभ्यास करण्यासाठी यू.के. ला गेले होते परंतु त्याऐवजी ते सावरकांना जाऊन मिळाले. श्यामजी कृष्ण वर्मा यू.के. मध्ये शिकले नाहीत, तर त्यांनी जिनेव्हा आणि पॅरिस येथे शिक्षण घेतले. मुकुंद देसाई आणि विष्णू गणेश पिंगळे हे भारतातच इंजिनिअरिंगचे शिक्षण घेतले होते. 42 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 42. ‘स्वदेशी को-ऑपरेटिव्ह स्टोअर्स लिमीटेड’ सुरु करण्यात पुढीलपैकी कोणी पुढाकार घेतला होता ? (PSI Mains July 2022) A) नानासाहेब देशमुख B) जमशेटजी टाटा C) लोकमान्य टिळक D) हरी किशोर लोकमान्य टिळक हे बरोबर उत्तर आहे कारण ते 'स्वदेशी को-ऑपरेटिव्ह स्टोअर्स लिमिटेड' स्थापनेत पुढाकार घेणारे आणि ते सहकारी चळवळीचे अग्रणी होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: जमशेटजी टाटा हे भारतीय उद्योगपती होते, सहकारी चळवळशी संबंधित नव्हते. नानासाहेब देशमुख हे स्वातंत्र्यानंतरचे राजकारणी होते, ते सहकारी चळवळीशी संबंधित नव्हते. हरी किशोर हे सहकारी चळवळशी संबंधित नव्हते. 43 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 43. 1926 साली मुंबई कायदे मंडळात- - - - - - - - - यांनी असे विधेयक मांडले की ‘ग्रामजोशांना’ संस्कार करायला बोलावले नसेल, तर त्यांना दक्षिणा मागण्याचा हक्क राहणार नाही. (राज्यसेवा पूर्व 2015) A) राव बहादूर सी.के.बोले B) भास्करराव जाधव C) बॅरिस्टर जयकर D) दामोदर सखाराम यंदे राव बहादूर सी.के.बोले हा बरोबर उत्तर आहे कारण ते 1926 साली मुंबई कायदे मंडळाचे अध्यक्ष होते. त्यांनी हे विधेयक मांडले होते की 'ग्रामजोशांना' संस्कार करायला बोलावले नसेल, तर त्यांना दक्षिणा मागण्याचा हक्क राहणार नाही. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: बॅरिस्टर जयकर हे 1919 साली मुंबई कायदे मंडळाचे अध्यक्ष होते. भास्करराव जाधव हे 1936-1937 च्या दरम्यान मुंबई कायदे मंडळाचे अध्यक्ष होते. दामोदर सखाराम यंदे हे 1947-1948 च्या दरम्यान मुंबई कायदे मंडळाचे अध्यक्ष होते. 44 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 44. पुढीलपैकी कोणत्या व्य्क्ती राष्ट्रीय महासभेत सामील झाल्या नाहीत परंतु त्यांनी स्वातंत्र चळवळीला आर्थिक व इतर मदत केली होती ? अ) जमनालाल बजाज ब) वाडीलाल लल्लुभाई मेहता क) घ.दा. बिर्ला ड) लाला शंकरलाल इ. वालचंद हिराचंद (कंबाईन गट क पूर्व 2022) A) ब आणि ड फक्त B) क आणि इ फक्त C) अ,ब,क,फक्त D) ब,क,ड, फक्त 45 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 45. योग्य जोड्या लावा. अ) ट्वेल्व्ह स्टार्स ब) सातारा रेव्होल्यूशनरीज क) ठाणे ग्रुप ड) बेळगाव ग्रुप 1) डॉ. आठल्ये 2) दिनकरशास्त्री कानडे 3) काका नाईक 4) गोंविदराव यालगी (PSI मुख्य 2017) A) 3 4 2 1 B) 1 2 3 4 C) 1 3 4 2 D) 2 1 3 2 बरोबर उत्तर '' 2 1 3 2'' आहे. '' 2 1'' : दिनकरशास्त्री कानडे हे ठाणे ग्रुपचे प्रमुख होते. '' 1 3'' : डॉ. आठल्ये हे सातारा रेव्होल्यूशनरीजचे सदस्य होते. '' 3 2'' : काका नाईक हे बेळगाव ग्रुपचे नेते होते. '' 2 4'' : गोंविदराव यालगी हे ट्वेल्व्ह स्टार्सचे सदस्य होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते नेत्यांना आणि गटांना चुकीच्या प्रकारे जोडतात. 46 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 46. 1908 मध्ये टिळकांना 6 वर्षाची सश्रम कारावासाची शिक्षा - - - - - - - - - साठी ठोठावण्यात आली. (राज्यसेवा मुख्य 2014) A) स्वराज्य, स्वदेशी व परदेशी मालावर बहिष्कार या कार्यक्रमाला पाठिंबा दिला. B) एका इंग्रज दांपत्याच्या हत्याचे समर्थन केले. C) केसरी व मराठा ही वृत्तपत्रे सुरु केले. D) लाला लजपतराय व बिपिनचंद्रपाल यांना पाठींबा दिला. एक इंग्रज दांपत्याच्या हत्याचे समर्थन केले हे बरोबर पर्याय आहे कारण 1908 मध्ये टिळकांना अलिफ्रेड वाटसन आणि त्यांच्या पत्नीची हत्या करणाऱ्या क्रांतिकारकाच्या लेखनाला पाठिंबा दिल्याबद्दल 6 वर्षांच्या सश्रम कारावासाची शिक्षा ठोठावण्यात आली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: केसरी आणि मराठा ही वृत्तपत्रे टिळकांनी यापूर्वीच सुरू केली होती. लाला लजपतराय आणि बिपिनचंद्रपाल यांना पाठींबा देण्यासाठी त्यांना शिक्षा झाली नव्हती. स्वराज्य, स्वदेशी आणि परदेशी मालावर बहिष्कार हे कार्यक्रम टिळक यांचे होते आणि त्यांना शिक्षा झाली नव्हती. 47 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 47. स्वातंत्र्य चळवळीच्या काळात स्वा.सावरकरांनी सोलापुरात केव्हा भेट दिली होती ? (Forest मुख्य 2018) A) 8 ऑगस्ट 1937 B) 10 सप्टेंबर 1938 C) 21 जानेवारी 1940 D) 15 डिसेंबर 1939 पर्याय 8 ऑगस्ट 1937 बरोबर आहे कारण महाराष्ट्राच्या इतिहासातील विविध स्रोतांमध्ये नोंद आहे की, स्वातंत्र्य चळवळीच्या काळात स्वा. सावरकर यांनी 8 ऑगस्ट 1937 रोजी सोलापुरात भेट दिली होती. अन्य पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते या घटनेची अचूक तारीख दर्शवत नाहीत. 48 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 48. जोड्या जुळवा स्तंभ अ स्तंभ ब अ) भिल्लांचे उठाव 1) 1816- 1832 ब) कित्तूरचा उठाव 2) 1841 क) साता-याचा उठाव 3) 1824 ड) सौराष्ट्रातील उठाव 4) 1818-1831 (ASO पूर्व 2016) A) 3 4 1 2 B) 1 2 3 4 C) 4 3 2 1 D) 2 1 4 3 बरोबर उत्तर पर्याय 4 3 2 1 आहे. अ) भिल्लांचे उठाव हे 1818-1831 दरम्यान झाले, त्यामुळे तो स्तंभ ब मध्ये 4 जुळतो. ब) कित्तूरचा उठाव 1824 मध्ये झाला, त्यामुळे तो स्तंभ ब मध्ये 3 जुळतो. क) साता-याचा उठाव 1841 मध्ये झाला, त्यामुळे तो स्तंभ ब मध्ये 2 जुळतो. ड) सौराष्ट्रातील उठाव 1816-1832 दरम्यान झाला, त्यामुळे तो स्तंभ ब मध्ये 1 जुळतो. 49 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 49. कोल्हापूर प्रजा परिषदेची स्थापना- - - - - - - - - आणि यांच्या प्रयत्नांनी झाली. (संयुक्त गट ब पूर्व 2018) A) खंडेराव बागल आणि दामोदर जोशी B) हणमंत कुलकर्णी आणि गंगाधराव देशपांडे C) माधवराव बागल आणि रत्नाप्पा कुंभार D) दामोधर भिडे आणि दामोदर जोशी 50 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 50. जोड्या जुळवा स्तंभ अ स्तंभ ब अ) भिल्लांचे उठाव 1) 1816- 1832 ब) कित्तूरचा उठाव 2) 1841 क) साता-याचा उठाव 3) 1824 ड) सौराष्ट्रातील उठाव 4) 1818-1831 (ASO पूर्व 2016) A) 4 3 2 1 B) 3 4 1 2 C) 2 1 4 3 D) 1 2 3 4 51 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 51. हाताने विणलेल्या खादीचा वेष परिधान करुन राजदरबारात 1877 कोण उपस्थित होते ? (ASO पूर्व 2014) A) बाळेंद्रनाथ टागोर B) रविंद्रनाथ टागोर C) एम.जी. रानडे D) गणेश वासुदेव जोशी गणेश वासुदेव जोशी हा अत्रे यांनी स्थापन केलेल्या 'न्यायनिष्ठ' या वृत्तपत्राचे संपादक होते. ते महाराष्ट्रातील पहिले व्यक्ती होते ज्यांनी 1877 मध्ये राजदरबारात हाताने विणलेल्या खादीचा वेष घातला होता. हे महत्त्वाचे पाऊल होते कारण ते ब्रिटिश राजवटीविरुद्ध स्वदेशी चळवळीचे प्रतीक होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण रानडे आणि टागोर यांनी राजदरबारात कधीही खादी घातली नव्हती, तर बाळेंद्रनाथ टागोर हा व्यक्तीच नाही. 52 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 52. टाटा हायड्रोलिक पावर कंपनीची स्थापना कोणी केली ? (PSI/ASO/STI संयुक्त 2017) A) रतन टाटा B) विराजित टाटा C) दोराबजी टाटा D) जमशेदजी टाटा दोराबजी टाटा हे बरोबर उत्तर आहे कारण तो टाटा हायड्रोलिक पावर कंपनीचा संस्थापक होता. जमशेदजी टाटा हा टाटा समूहाचा संस्थापक होता, रतन टाटा हे टाटा समूहाचे माजी अध्यक्ष होते आणि विराजित टाटा हे विप्रोचे माजी कार्यकारी अध्यक्ष होते. 53 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 53. भूमिगत चळवळ महाराष्ट्रात कोणत्या जिल्हयात प्रथमता सुरु केली ? (कंबाईन गट क पूर्व 2022) A) चंद्रपूर B) ठाणे C) जळगाव D) सातारा 54 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 54. त्या व्यक्तीला ओळखा अ) ते इंडिया हाऊस मध्ये सहभागी झाले. ब) जर ते मरण पावले तर त्यांचा पुर्नजन्म भारतात व्हावा जेणेकरून ते त्यांचे उर्वरीत कार्य पूर्ण करु शकतील असे ते मानीत. क) बॉम्ब तयार करण्याचे तंत्र शिकण्यास ते पॅरीसला गेले. ड) सन 1914 पासून त्यांनी सशस्र चळवळ सोडून विकासात्मक सामाजिक कार्यास झोकून घेतले. इ) त्यांना सेनापती बापट म्हणून अधिक चांगले ओळखले जाते. (राज्यसेवा मुख्य 2013) A) गोपाळ हरी देशमुख B) बाबा पदमनजी C) वासुदेव गणेश जोशी D) पांडुरंग महादेव बरोबर उत्तर पांडुरंग महादेव आहे कारण: अ) इंडिया हाऊस मध्ये सहभागी होणे हे पांडुरंग महादेवाशी संबंधित आहे. ब) पुनर्जन्माबाबतचा विश्वास हा पांडुरंग महादेवाचा होता. क) बॉम्ब तयार करणे शिकण्यासाठी पॅरीसला जाणे हे वासुदेव गणेश जोशीशी संबंधित आहे. ड) सशस्त्र चळवळ सोडून विकासात्मक सामाजिक कार्यात गुंतणे हे गोपाळ हरी देशमुखशी संबंधित आहे. इ) सेनापती बापट हे वासुदेव गणेश जोशीचे दुसरे नाव आहे, पांडुरंग महादेवाचे नाही. 55 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 55. पुणे,ठाणे, धारवाड व मुंबई येथे पसरलेला दारुबंदी कार्यक्रम का आवरता घेण्यात आला (PSI पूर्व 2013) A) कारण आकारलेला दंड अधिक होता. B) कारण गांधीजींना तुरुगांत टाकण्यात आले. C) कारण त्यात भारतीय मुसलमान सहभागी झाले नाहीत. D) कारण त्या कार्यक्रमात गांधीजी आणि काँग्रेसचा सहभाग नव्हता. दंड आकारात अधिक असल्याने दारूबंदी कार्यक्रम बंद करण्यात आला. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: त्या कार्यक्रमात गांधीजी आणि काँग्रेसचा सहभाग होता. भारतीय मुसलमानांनी त्यात सक्रियपणे भाग घेतला होता. गांधीजींचा तुरुंगवास कार्यक्रम सुरू असताना झाला होता, तो बंद होण्याचे कारण नव्हते. 56 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 56. गोवा विमोचन समितीची स्थापना - - - - - - - - - येथे झाली. (महा. ॲग्री पूर्व 2012) A) मडगांव B) पुणे C) पणजी D) मुंबई पुणे हे उत्तर बरोबर आहे कारण गोवा विमोचन समितीची स्थापना 1946 मध्ये पुण्यातील गणेश कला मंदिरात झाली होती. मडगाव आणि पणजी हे गोव्यातील आहेत आणि गोवा विमोचन समितीची स्थापना गोव्यात झाली नाही. मुंबई ही महाराष्ट्राची राजधानी असली तरी गोवा विमोचन समिती मुंबईत स्थापन झाली नव्हती. 57 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 57. महाराष्ट्र सविनय कायदेभंग समितीने - - - - - - - - - जुलमी कायद्याच्या विरोधात सत्याग्रह करण्याचे ठरविले. (Excise मुख्य 2017) A) हंसाबेन मेहता B) अवंतिकाबाई गोखले C) सरोजिनी नायडू D) उर्मिला देवी महाराष्ट्र सविनय कायदेभंग समितीने मिठा उत्पादन आणि विक्रीवर लादलेल्या हिसकावणी या जुलमी कायद्याच्या विरोधात सत्याग्रह करण्याचे ठरविले होते. हा सत्याग्रह अवंतिकाबाई गोखले यांच्या नेतृत्वाखाली करण्यात आला होता. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: हंसाबेन मेहता गुजरातमधील स्वातंत्र्यसैनिक होत्या. उर्मिला देवी बिहारमधील स्वातंत्र्यसैनिक होत्या. सरोजिनी नायडू उत्तर प्रदेशमधील स्वातंत्र्यसैनिक होत्या. 58 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 58. पुढीलपैकी विजोड व्यक्ती ओळखा. (ASO मुख्य 2017) A) जगन्नाथ शिंदे B) सिद्धप्पा कांबळी C) मल्लप्पा धन शेटटी D) अब्दूल रसूल 59 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 59. जोड्या लावा स्तंभ अ स्तंभ ब अ) कोल्हापूर 1) भंगवतराव ब) खानदेश 2) रामजी शिरसाट क) मुंबई 3) भिमा नाईक ड) नाशिक 4) गुलमार डुबे (महा कृषी सेवा 2017) A) 4 3 2 1 B) 3 4 1 2 C) 2 3 4 1 D) 1 2 3 4 60 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 60. ‘प्रतियोगिता सहकार पक्ष’ स्थापनेत- - - - - - - - - यांचा सहभाग होता. अ) न.चि. केळकर ब) मदन मोहन मालवीय क) डॉ. बा.शि. मुंजे ड) लोकनायक मा.श्री. अणे (Combined गट ब पूर्व 2019) A) अ, ब आणि क फक्त B) अ आणि क फक्त C) अ आणि ब फक्त D) अ,ब,क,ड 61 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 61. योग्य जोड्या लावा. अ) महाराजा सयाजीराव गायकवाड ब) पी.त्यागराव आणि टी.एम.नायर क) गोपाळ बाबा वलंगकर ड) किसन फागुजी बंदसोडे 1) न्यायपक्षाची स्थापना 2) ‘विटाळ विध्वंसन’ ग्रंथाचे लेखन 3) चोखामेळा सुधारणा मंडळाची स्थापना 4) अस्पृश्यता निवारक परिष्ज्ञदेचे आयोजन (Tax Asst. मुख्य 2017) A) 4 1 2 3 B) 2 1 4 3 C) 1 3 4 2 D) 3 4 1 2 62 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 62. जोड्या लावा स्तंभ अ स्तंभ ब अ) कोल्हापूर 1) भंगवतराव ब) खानदेश 2) रामजी शिरसाट क) मुंबई 3) भिमा नाईक ड) नाशिक 4) गुलमार डुबे (महा कृषी सेवा 2017) A) 1 2 3 4 B) 2 3 4 1 C) 3 4 1 2 D) 4 3 2 1 बरोबर पर्याय 2 3 4 1 आहे कारण: खानदेश - रामजी शिरसाट: रामजी शिरसाट हे एक भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक आणि क्रांतिकारक होते जे खानदेश येथे सक्रिय होते. मुंबई - भिमा नाईक: भिमा नाईक हे मुंबईतील एक भारतीय व्यापारी आणि समाजसुधारक होते. नाशिक - गुलमार डुबे: गुलमार डुबे हे एक भारतीय क्रांतिकारक होते जे नाशिक येथे सक्रिय होते. कोल्हापूर - भंगवतराव: भंगवतराव हे कोल्हापूरचे राजे होते. 63 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 63. भिल्ल, कोळी आणि धनगर यांच्या शिवाय - - - - - - - - - वासुदेव बळवंत फडक्यांना येऊन मिळाले. अ) सीताराम गद्रे ब) रामचंद्रपंत कुलकर्णी क) गोपाळ मोरेश्वर साठे ड) उमाजी नाईक (PSI मुख्य 2018) A) ब आणि क फक्त B) ब आणि ड फक्त C) अ,ब,क आणि ड D) अ आणि क फक्त 64 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 64. अस्पृश्यांना मानवी हक्क मिळावे यासाठी लढणा-या - - - - - - - - - यांनी 1903 मध्ये ‘सन्मार्ग बोधक निराश्रित समाज’ आणि 1907 मध्ये चोखामेळा मुलींची शाळा सुरु केली. (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) किसन फागोजी बंदसोडे B) गोपाळबाबा कातगडे C) विठ्ठल रामजीशिंदे D) शिवराम जानबा कांबळे 65 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 65. अयोग्य जोडी ओळखा. (राज्यसेवा मुख्य परिक्षा 2017) A) डॉ.आंबेडकर - महाड सत्याग्रह B) सेनापटी बापट - मुळशी सत्याग्रह C) साने गुरुजी - पंढरपूरचा सत्याग्रह D) बापुजी अणे - धारासाना सत्याग्रह बापुजी अणे - धारासाना सत्याग्रह ही जोडी अयोग्य आहे कारण धारासाना सत्याग्रहाचे नेतृत्व बाबासाहेब आंबेडकर यांनी केले होते, बापूजी अणे यांनी नाही. इतर जोड्या बरोबर आहेत: डॉ. आंबेडकर - महाड सत्याग्रह सेनापती बापट - मुळशी सत्याग्रह साने गुरुजी - पंढरपूरचा सत्याग्रह 66 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 66. राष्ट्रीय पातळीवर ‘ऑल इंडिया स्टेट्स पीपल्स काँग्रेसची स्थापना होण्यापूर्वी कोल्हापूरात जनतेची गा-हाणी मांडण्यासाठी खालीलपैकी कोणती संघटना कार्यरत होती ? (राज्यसेवा पूर्व 2022) A) राज्यसभा B) विधानसभा C) परोपकारिणी सभा D) लोकसभा 67 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 67. डॉ. आंबेडकरांनी नेतृत्व केलेल्या चळवळींची त्यांच्या कालाक्रमानुसार मांडणी करा. अ) काळाराम मंदिर सत्याग्रह ब) चवदार तळे सत्याग्रह क) मनुस्मृती दहन ड) धर्मांतर चळवळ (ASO मुख्य 2019) A) अ,क,ब,ड B) ब,क,अ,ड C) ब,क,ड,अ D) अ,ब,क,ड पर्याय '' ब,क,अ,ड'' बरोबर आहे कारण ते डॉ. आंबेडकरांनी नेतृत्व केलेल्या चळवळींचे कालक्रमानुसार मांडणी करतो. '' चवदार तळे सत्याग्रह (1927):'' नाशिकमधील चवदार तळ्यावर उच्च जातींच्या लोकांनी अस्पृश्य समाजाला पाणी घेण्यापासून रोखले. '' मनुस्मृती दहन (1927):'' डॉ. आंबेडकरांनी प्राचीन हिंदू कायद्याचा ग्रंथ मनुस्मृती, जो जाती आणि स्त्रियांच्या विरुद्ध भेदभाव करतो, जाळला. '' काळाराम मंदिर सत्याग्रह (1930):'' नासिकमधील काळाराम मंदिरात अस्पृश्य लोकांना प्रवेश देण्याचा त्यांनी आग्रह केला. '' धर्मांतर चळवळ (1956):'' बौद्ध धर्मात सामूहिक धर्मांतराचे डॉ. आंबेडकरांनी नेतृत्व केले, ज्यामुळे हिंदू जाती व्यवस्थेच्या विरोधात निषेध व्यक्त झाला. 68 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 68. महाराष्ट्रात मिठाचा सत्याग्रह- - - - - - - - - येथे झाला. (ASO मुख्य 2012) A) कल्याण, मालवण, शिरोडा B) वडाळा, मालवण, शिरोडा C) संगमनेर, रत्नागिरी, मालवण D) शिरोडा, संगमनेर,ठाणे बरोबर उत्तर '' वडाळा, मालवण, शिरोडा'' आहे कारण: या तीन ठिकाणी 1930 मध्ये महात्मा गांधींच्या नेतृत्वाखाली भारतातील पहिला मिठाचा सत्याग्रह झाला होता. संगमनेर, कल्याण आणि ठाणे हे पर्याय चुकीचे आहेत कारण या ठिकाणी मिठाचा सत्याग्रह झाला नव्हता. 69 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 69. स्वातंत्र्य चळवळीच्या काळात स्वा.सावरकरांनी सोलापुरात केव्हा भेट दिली होती ? (Forest मुख्य 2018) A) 15 डिसेंबर 1939 B) 10 सप्टेंबर 1938 C) 8 ऑगस्ट 1937 D) 21 जानेवारी 1940 70 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 70. कोणी महाराष्ट्रात भाववाढीविरुध्द लाटणे मोर्चा काढला होता ? (वनसेवा पूर्व 2012) A) श्रीमती प्रमिला दंडवते. B) श्रीमती मृणाल गोरे C) श्रीमती अहिल्या रांगणेकर D) श्रीमती सुशिला गोखले बरोबर उत्तर '' श्रीमती मृणाल गोरे'' आहे. श्रीमती मृणाल गोरे यांनी 1973 मध्ये मुंबईत भाववाढीविरुद्ध लाटणे मोर्चा काढला होता. हा मोर्चा मराठी आणि हिंदी भाषिक कामगारांना एकत्र आणण्यात यशस्वी झाला आणि राज्यात भाववाढीविरुद्ध चळवळ म्हणून त्याला ओळखले जाते. अन्य पर्याय चुकीचे आहेत कारण: श्रीमती सुशिला गोखले यांनी महाराष्ट्रात महिलांच्या हक्कांसाठी काम केले होते. श्रीमती अहिल्या रांगणेकर यांनी स्त्री शिक्षणासाठी काम केले होते. श्रीमती प्रमिला दंडवते यांनी महाराष्ट्रात समाजवादी चळवळीत सक्रिय भूमिका बजावली होती. 71 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 71. जोड्या जुळवा स्तंभ अ स्तंभ ब अ) सत्तू नाईक 1) सातारा ब) उमाजी नाईक 2) कोरेगाव क) दौलतराव नाईक 3) पुरंदर ड) चतुरसिंग नाईक 4) सासवड (वनसेवा मुख्य 2016) A) 3 2 1 4 B) 4 3 2 1 C) 2 3 4 1 D) 1 2 3 4 72 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 72. पुढील घटनांची त्यांच्या कालानुक्रमे यादी करा. अ) लाहोर येथे भरलेल्या मुस्लीम लीगच्या अधिवेशनात पाकिस्तानच्या मागणीचा ठराव केला. ब) अलाहाबाद येथ डॉ.महंमद इकबाक यांचा अध्यक्षतेखाली झालेल्या बैठकीत पाकिस्तनाची कल्पना मांडली. क) बॅरिस्टर जीना यांनी मुस्लिमांच्या मागण्यासाठी चौदा मुद्दे मांडले. ड) पंडीत जवाहरलाल नेहरू हंगामी सरकारचे पंतप्रधान झाले तो दिवस मुस्लिम लीगने शोकदिन म्हणून पाळला. (STI Mains Oct. 2022) A) अ,ब,क,ड B) क,अ,ब,ड C) क,ब,अ,ड D) ब,अ,क,ड क) बॅरिस्टर जीना यांनी मुस्लिमांच्या मागण्यासाठी 1929 साली चौदा मुद्दे मांडले. ब) डॉ. महंमद इकबाक यांनी 1930 साली अलाहाबाद येथे पाकिस्तानच्या कल्पनेचा प्रस्ताव मांडला. अ) लाहोर येथे 1940 साली मुस्लीम लीगच्या अधिवेशनात पाकिस्तानच्या मागणीचा ठराव केला गेला. ड) पंडित जवाहरलाल नेहरू 1946 साली हंगामी सरकारचे पंतप्रधान झाले, आणि मुस्लिम लीगने तो दिवस शोकदिन म्हणून पाळला. 73 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 73. योग्य जोड्या लावा. राष्ट्रसभेची मुंबई अधिवेशने अ) 1889 ब) 1904 क) 1915 ड) 1934 अध्यक्ष 1) सर हेन्री कॉटन 2) एस.पी. सिन्हा 3) सर विल्यम वेडरबर्न 4) डॉ. राजेंद्र प्रसाद (STI मुख्य 2014) A) 3 1 2 4 B) 3 4 1 2 C) 4 3 2 1 D) 1 2 3 4 पर्याय 3 1 2 4 योग्य आहे कारण: 1889 मध्ये मुंबई येथे राष्ट्रसभेच्या पहिल्या अधिवेशनाचे अध्यक्ष सर विल्यम वेडरबर्न होते (3 1). 1904 मध्ये मुंबई येथे राष्ट्रसभेच्या आठव्या अधिवेशनाचे अध्यक्ष सर हेन्री कॉटन होते (3 4). 1915 मध्ये मुंबई येथे राष्ट्रसभेच्या एकविसाव्या अधिवेशनाचे अध्यक्ष एस.पी. सिन्हा होते (1 2). 1934 मध्ये मुंबई येथे राष्ट्रसभेच्या पंचावन्नाव्या अधिवेशनाचे अध्यक्ष डॉ. राजेंद्र प्रसाद होते (4 3). 74 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 74. पुढीलपैकी कोणत्या स्रीने सविनय कायदेभंगाच्या चळवळीच्या काळात मुंबईतील एका सत्याग्रही गटाचे नेतृत्व केल्यामुळे कारावास भोगला होता ? A) सरोजिनी नायडू B) उर्मिला देवी C) हंसाबेन मेहता D) अवंतिकाबाई गोखले 75 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 75. रावसाहेब पेशवे, भाऊसाहेब लिमये, गणेश केशव लिमये, भाऊराव लिमये, भाऊसाहेब काशिनाथ खाजगीवाले, राजेसाहेब विठ्ठल छत्रे आणि बळवंत जगदंब ही नावे पुढीलप्रमणे कोणत्या व्यक्तीने घेतली होती ? (राज्यसेवा मुख्य 2015) A) पुण्याचे केशवराव वकील B) अहमदनगरचे जयसिंग रामचंद्र पवार C) पुण्याचे सदाशिव निळकंठ जोशी D) नाशिकचे दामोदर भिडे सदाशिव निळकंठ जोशी हा पुण्याचा एक प्रसिद्ध लेखक आणि इतिहासकार होते. त्यांनी 'मनःपिंड', 'शिवछत्रपती' आणि 'महाराष्ट्राचा इतिहास' यासह अनेक ऐतिहासिक पुस्तके लिहिली आहेत. 'महाराष्ट्राचा इतिहास' या पुस्तकात, त्यांनी रावसाहेब पेशवे, भाऊसाहेब लिमये, गणेश केशव लिमये, भाऊराव लिमये, भाऊसाहेब काशिनाथ खाजगीवाले, राजेसाहेब विठ्ठल छत्रे आणि बळवंत जगदंब यांच्यासह महाराष्ट्राच्या इतिहासात महत्त्वाच्या असलेल्या अनेक व्यक्तींच्या नावांचा उल्लेख केला आहे. इतर पर्याय हे पुण्याचे, अहमदनगरचे, नाशिकचे आणि पुण्याचे इतिहासकारांशी संबंधित असल्याने बरोबर नाहीत. 76 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 76. क्रांतीसिंह नाना पाटील यांच्या प्रतिसरकारच्या सांगली गटाचे नेतृत्व कोणाकडे होते ? (ASO मुख्य 2016) A) यशवंतराव चव्हाण B) बापू कचरे C) वसंतदादा पाटील D) पांडुरंग बोराटे वसंतदादा पाटील हे पर्याय बरोबर उत्तर आहे कारण ते क्रांतीसिंह नाना पाटील यांच्या प्रतिसरकारच्या सांगली गटाचे नेतृत्व करत होते. पांडुरंग बोराटे भोर गटाचे नेते होते, बापू कचरे सांगली गटाचे नव्हते, आणि यशवंतराव चव्हाण स्वातंत्र्यानंतर महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री झाले परंतु त्यांचा सांगली गटाशी काहीही संबंध नव्हता. 77 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 77. जोड्या जुळवा स्तंभ अ स्तंभ ब अ) सत्तू नाईक 1) सातारा ब) उमाजी नाईक 2) कोरेगाव क) दौलतराव नाईक 3) पुरंदर ड) चतुरसिंग नाईक 4) सासवड (वनसेवा मुख्य 2016) A) 3 2 1 4 B) 4 3 2 1 C) 2 3 4 1 D) 1 2 3 4 बरोबर उत्तराचा क्रमांक 4 3 2 1 आहे कारण: उमाजी नाईक हे सासवडचे सरदार होते. दौलतराव नाईक हे पुरंदरचे सरदार होते. चतुरसिंग नाईक हे कोरेगावचे सरदार होते. सत्तू नाईक हे साताऱ्याचे सरदार होते. इतर पर्याय हे चुकीचे आहेत कारण ते स्तंभ अ आणि स्तंभ ब मध्ये दिलेल्या सरदारां आणि त्यांच्या राजधानीत जुळत नाहीत. 78 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 78. पुढीलपैकी विजोड व्यक्ती ओळखा. (राजयसेवा पूर्व 2019) A) भास्कर विष्णू काळे B) पुंडलीकजी कातगडे C) शंकरराव देव D) गंगाधरराव देशपांडे शंकरराव देव विजोड व्यक्ती आहेत कारण ते सामाजिक कार्यकर्ते होते, तर गंगाधरराव देशपांडे, पुंडलीकजी कातगडे आणि भास्कर विष्णू काळे हे सर्व पत्रकार होते. 79 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 79. विदर्भात हिंदूस्थानी लाल सेनेच्या स्थापनेत पुढील व्यक्तींपैकी कोण होते ? (संयुक्त गट क पूर्व 2018) A) मदनला, बागडी, विनायक स. दांडेकर आणि श्यामनारायण काश्मिरी B) राजगुरु आणि विनायक स. दांडेकर C) सुखदेव आणि श्यामनारायण काश्मिरी D) राजगुरु, सुखदेव, श्यामनारायण काश्मिरी 80 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 80. ‘भारतीय असंतोषाचे जनक’ असा लोकमान्य टिळकांचा उल्लेख खालीलपैकी कोणी केला आहे ? (कंबाईन गट क पूर्व 2022) A) गोपाळ गणेश आगरकर B) अरविंद घोष C) ॲलन ॲक्टोव्हीयन ह्रयूम D) सर व्हॅलेंटाईन चिरोल 81 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 81. - - - - - - - - यांनी आपल्या कर्मचा-यांसाठी बोनस व भविष्यनिर्वाह निधी लागू केला. (PSI Mains July 2022) A) केशवजी नाईक B) बी.एच.वाडीया C) जमशेटजी टाटा D) मंगलदास नाथुभाई 82 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 82. वार कौन्सीलचे सभासद व जेथून आले होते त्या ठिकाणांच्या जोड्या लावा. स्तंभ अ स्तंभ ब अ) जी.व्ही कोतकर 1) पुणे ब) व्ही.व्ही. आठल्ये 2) सातारा क) एस.पी. पटवर्धन 3) रत्नागिरी ड) व्ही.व्ही. दस्ताने 4) भुसावळ (STI पूर्व 2015) A) 1 2 3 4 B) 2 1 4 3 C) 3 2 4 1 D) 4 3 1 2 पर्याय 1 2 3 4 बरोबर आहे कारण: अ) जी.व्ही कोतकर एका ठिकाणाहून आले होते, ते म्हणजे पुणे. स्तंभ ब मध्ये 1) पुणे आहे, म्हणून जी.व्ही कोतकर जोडी 1 2 आहे. ब) व्ही.व्ही. आठल्ये एका ठिकाणाहून आले होते, ते म्हणजे सातारा. स्तंभ ब मध्ये 2) सातारा आहे, म्हणून व्ही.व्ही. आठल्ये जोडी 2 1 आहे. क) एस.पी. पटवर्धन एका ठिकाणाहून आले होते, ते म्हणजे रत्नागिरी. स्तंभ ब मध्ये 3) रत्नागिरी आहे, म्हणून एस.पी. पटवर्धन जोडी 3 4 आहे. ड) व्ही.व्ही. दस्ताने एका ठिकाणाहून आले होते, ते म्हणजे भुसावळ. स्तंभ ब मध्ये 4) भुसावळ आहे, म्हणून व्ही.व्ही. दस्ताने जोडी 4 3 आहे. 83 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 83. ब्रिटिश व भिल्ल यांच्यातील कोणत्या युध्दात कॅप्टन हेनरी मारला गेला ? (ASO पूर्व 2016) A) नांदगाव B) अंबापाणी C) नांदुरशिंगोटे D) पेठ सुरगाणा नांदुरशिंगोटे युद्ध हे ब्रिटिश आणि भिल्ल यांच्यातील युद्ध होते ज्यामध्ये कॅप्टन हेनरी मारला गेला. हे युद्ध 25 मार्च, 1830 रोजी नांदुरशिंगोटे गावाजवळ लढले गेले होते, जे आता महाराष्ट्राच्या नाशिक जिल्ह्यात आहे. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते भिल्ल आणि ब्रिटिशांमधील युद्धाशी संबंधित नाहीत. अंबापाणी हे झाशीच्या राणी लक्ष्मीबाईशी संबंधित आहे, नांदगाव हे बाजीरावांच्या नेतृत्वाखाली मराठेशाहीशी संबंधित आहे आणि पेठ सुरगाणा हे स्वातंत्र्यसैनिक वासुदेव बळवंत फडकेशी संबंधित आहे. 84 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 84. पांडुरंग बापट यांच्या समवेत मुळशी सत्याग्रहात खालीलपैकी कोण सहभागी झाले होते ? (संयुक्त गट क पूर्व 2018) A) श्रीपतराव शिंदे B) कृष्णराव भालेकर C) तात्यासाहेब करंदीकर D) दिनकरराव जवळकर 85 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 85. टिळक व शिवरामपंत साक्षीने भारतातील परदेशी कापडाची पहिली होळी- - - - - - - - - येथे पेटविली गेली. (महा. कृषी सेवा 2017) A) मुंबई B) पुणे C) मद्रास D) नाशिक 86 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 86. - - - - - - - - - यांनी जून 1930 मध्ये हिंदूस्थानी सेविका दल स्थापन केले. (राज्यसेवा मुख्य 2022) A) कल्याण सय्यद B) अवंतिकाबाई गोखले C) ना.सु. हर्डीकर D) हंसा मेहता 87 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 87. लो. टिळकांनी 23 एप्रिल 1916 ला पुण्यामध्ये - - - - - - - - - ची स्थापना केली. (PSI मुख्य 2019) A) होमरूल लीग B) फर्ग्युसन कॉलेज C) डेक्कन एज्युकेशन सोसायटी D) प्रभाकर होमरूल लीग ही बरोबर उत्तर आहे कारण लो. टिळकांनी 23 एप्रिल 1916 ला पुण्यामध्ये होमरूल लीगची स्थापना केली होती. ही एक राजकीय संघटना होती जी भारताला ब्रिटिश राजवटीपासून स्वराज्य मिळवून देण्यासाठी स्थापन करण्यात आली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: प्रभाकर हे एक मराठी वृत्तपत्र होते. डेक्कन एज्युकेशन सोसायटीची स्थापना 1884 मध्ये करण्यात आली होती. फर्ग्युसन कॉलेजची स्थापना 1885 मध्ये करण्यात आली होती. 88 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 88. टाटा हायड्रोलिक पावर कंपनीची स्थापना कोणी केली ? (PSI/ASO/STI संयुक्त 2017) A) जमशेदजी टाटा B) विराजित टाटा C) रतन टाटा D) दोराबजी टाटा 89 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 89. जोड्या जुळवा. अ) कळंब क्लब ब) टव्हेल्वह स्टार्स क) ठाणे ग्रुप ड) बेळगाव ग्रुप 1) पिंपरीकर 2) दिनकरशास्री कापडे 3) काका नाईक 4) गंगाधरराव देशपांडे आणि गोंविदराव यालगी (Forest मुख्य 2018) A) 4 3 2 1 B) 3 4 1 2 C) 2 3 4 1 D) 1 2 3 4 90 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 90. 10 जुलै 1930 रोजी पुसद येथील जंगल सत्याग्रहाचे नेतृत्व - - - - - - - - - यांनी केले. (लिपिक टंकलेखक 2014) A) लालजी पेंडसे B) बापूजी अणे C) श्रीनिवास देसाई D) राजूताई कदम बापूजी अणे हे 10 जुलै 1930 रोजी पुसद येथील जंगल सत्याग्रहाचे नेतृत्व करणारे बरोबर पर्याय आहे. हे उत्तर बरोबर आहे कारण अणे हे त्या वेळी महाराष्ट्र प्रदेश काँग्रेस कमिटीचे अध्यक्ष होते आणि त्यांनी पुसद येथील जंगल सत्याग्रहाला सक्रियपणे नेतृत्व केले होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण राजूताई कदम, लालजी पेंडसे आणि श्रीनिवास देसाई यांनी या सत्याग्रहात समान भूमिका बजावली नव्हती. 91 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 91. 1924 मध्ये बॉम्बे म्युनिसीपल कॉर्पारेशनचे अध्यक्ष कोण होते ? (वनसेवा मुख्य 2017) A) मास्टर तारा सिंग B) नारायण मल्हार जोशी C) विठ्ठल भाई पटेल D) आचार्य नरेंद्र देव विठ्ठल भाई पटेल हे 1924 मध्ये बॉम्बे म्युनिसीपल कॉर्पोरेशनचे अध्यक्ष होते हे उत्तर बरोबर आहे कारण या काळात ते मुंबईचे महापालिका कमिशनर होते. मास्टर तारा सिंग हे शिरोमणी अकाली दलाचे होते, नारायण मल्हार जोशी हे काँग्रेस नेते होते आणि आचार्य नरेंद्र देव हे समाजवादी विचारवंत होते. ते कधीही बॉम्बे म्युनिसीपल कॉर्पोरेशनचे अध्यक्ष नव्हते. 92 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 92. कोल्हापूर प्रजा परिषदेची स्थापना- - - - - - - - - आणि यांच्या प्रयत्नांनी झाली. (संयुक्त गट ब पूर्व 2018) A) खंडेराव बागल आणि दामोदर जोशी B) माधवराव बागल आणि रत्नाप्पा कुंभार C) दामोधर भिडे आणि दामोदर जोशी D) हणमंत कुलकर्णी आणि गंगाधराव देशपांडे माधवराव बागल आणि रत्नाप्पा कुंभार यांनी कोल्हापूर प्रजा परिषदेची स्थापना केली कारण हे दोन्ही व्यक्ती कोल्हापूर येथील समाजसुधारक आणि राजकीय कार्यकर्ते होते ज्यांनी त्यांच्या प्रयत्नांमध्ये सहकार्य केले होते. पर्याय 2 चुकीचा आहे कारण दामोदर भिडे आणि दामोदर जोशी पुण्यात कार्यरत होते, तर पर्याय 3 आणि 4 चुकीचे आहेत कारण या व्यक्ती कोल्हापूरशी संबंधित नव्हत्या. 93 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 93. मुंबई मध्ये खालीलपैकी कोणत्या दोन ठिकाणी ब्रिटीशांची काळात मिठाच्या पेठा होत्या ? (राज्यसेवा पूर्व 2022) A) पनवेल व वडाळा B) भेंडी बाजार व वडाळा C) चर्नीरोड व वडाळा D) छ. शिवाजी महाराज टर्मिनस व वडाळा भेंडी बाजार व वडाळा" हा बरोबर उत्तर आहे कारण ब्रिटीशांच्या काळात मुंबईतील मिठाच्या पेठा या दोन ठिकाणी होत्या. अन्य पर्याय चुकीचे आहेत कारण छ. शिवाजी महाराज टर्मिनस, चर्नीरोड आणि पनवेल या ठिकाणी मिठाच्या पेठा नव्हत्या. 94 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 94. अस्पृश्यांना मानवी हक्क मिळावे यासाठी लढणा-या - - - - - - - - - यांनी 1903 मध्ये ‘सन्मार्ग बोधक निराश्रित समाज’ आणि 1907 मध्ये चोखामेळा मुलींची शाळा सुरु केली. (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) गोपाळबाबा कातगडे B) किसन फागोजी बंदसोडे C) विठ्ठल रामजीशिंदे D) शिवराम जानबा कांबळे किसन फागोजी बंदसोडे हा अस्पृश्यांना मानवी हक्क मिळावे यासाठी लढणारे समाजसुधारक होते. त्यांनी 1903 मध्ये "सन्मार्ग बोधक निराश्रित समाज" आणि 1907 मध्ये चोखामेळा मुलींची शाळा सुरु केली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: शिवराम जानबा कांबळे हे शिक्षक होते, समाजसुधारक नव्हते. गोपाळबाबा कातगडे हे एक आध्यात्मिक गुरू होते. विठ्ठल रामजीशिंदे यांनी महाराष्ट्रातील महात्मा फुले यांचे विचार पसरवले. 95 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 95. योग्य जोड्या लावा. अ) महाराजा सयाजीराव गायकवाड ब) पी.त्यागराव आणि टी.एम.नायर क) गोपाळ बाबा वलंगकर ड) किसन फागुजी बंदसोडे 1) न्यायपक्षाची स्थापना 2) ‘विटाळ विध्वंसन’ ग्रंथाचे लेखन 3) चोखामेळा सुधारणा मंडळाची स्थापना 4) अस्पृश्यता निवारक परिष्ज्ञदेचे आयोजन (Tax Asst. मुख्य 2017) A) 1 3 4 2 B) 3 4 1 2 C) 4 1 2 3 D) 2 1 4 3 पर्याय 4 1 2 3 बरोबर आहे कारण: '' 4:'' अस्पृश्यता निवारक परिष्ज्ञदेचे आयोजन किसन फागुजी बंदसोडे यांनी केले होते. '' 1:'' न्यायपक्षाची स्थापना पी.त्यागराव आणि टी.एम.नायर यांनी केली होती. '' 2:'' 'विटाळ विध्वंसन' ग्रंथाचे लेखन गोपाळ बाबा वलंगकर यांनी केले होते. '' 3:'' चोखामेळा सुधारणा मंडळाची स्थापना महाराजा सयाजीराव गायकवाड यांनी केली होती. 96 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 96. सोलापूर नगरपालिकेवरील राष्ट्रध्वज उतरविण्यास- - - - - - - - - यांनी नकार दिला. (STI Mains Oct. 2022) A) दादासाहेब खापर्डे B) माणिकचंद शाह C) शंकरराव देव D) सोमण देशपांडे माणिकचंद शाह हे उत्तर बरोबर आहे कारण त्यांनी 1930 मध्ये सोलापूर नगरपालिकेवरून राष्ट्रध्वज उतरविण्यास नकार दिला होता. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण दादासाहेब खापर्डे हे अखिल भारतीय राष्ट्रवादी आंदोलनाशी संबंधित होते, सोमण देशपांडे हे समाज सुधारक होते आणि शंकरराव देव हे भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीचे कार्यकर्ते होते, परंतु राष्ट्रध्वज प्रकरणाशी त्यांचा संबंध नव्हता. 97 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 97. पुढील घटनांची त्यांच्या कालानुक्रमे यादी करा. अ) लाहोर येथे भरलेल्या मुस्लीम लीगच्या अधिवेशनात पाकिस्तानच्या मागणीचा ठराव केला. ब) अलाहाबाद येथ डॉ.महंमद इकबाक यांचा अध्यक्षतेखाली झालेल्या बैठकीत पाकिस्तनाची कल्पना मांडली. क) बॅरिस्टर जीना यांनी मुस्लिमांच्या मागण्यासाठी चौदा मुद्दे मांडले. ड) पंडीत जवाहरलाल नेहरू हंगामी सरकारचे पंतप्रधान झाले तो दिवस मुस्लिम लीगने शोकदिन म्हणून पाळला. (STI Mains Oct. 2022) A) क,अ,ब,ड B) क,ब,अ,ड C) ब,अ,क,ड D) अ,ब,क,ड 98 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 98. पुढीलपैकी कोणत्या व्य्क्ती राष्ट्रीय महासभेत सामील झाल्या नाहीत परंतु त्यांनी स्वातंत्र चळवळीला आर्थिक व इतर मदत केली होती ? अ) जमनालाल बजाज ब) वाडीलाल लल्लुभाई मेहता क) घ.दा. बिर्ला ड) लाला शंकरलाल इ. वालचंद हिराचंद (कंबाईन गट क पूर्व 2022) A) ब,क,ड, फक्त B) ब आणि ड फक्त C) अ,ब,क,फक्त D) क आणि इ फक्त पर्याय क आणि इ बरोबर आहे कारण जमनालाल बजाज आणि वालचंद हिराचंद हे राष्ट्रीय महासभेत सामील झाले नाहीत. त्याऐवजी, त्यांनी आर्थिक आणि इतर माध्यमांद्वारे स्वातंत्र्य चळवळीला महत्वपूर्ण समर्थन दिले. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण वाडीलाल लल्लुभाई मेहता, घनश्यामदास बिर्ला आणि लाला शंकरलाल हे राष्ट्रीय महासभेचे सदस्य होते. 99 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 99. पांडुरंग बापट यांच्या समवेत मुळशी सत्याग्रहात खालीलपैकी कोण सहभागी झाले होते ? (संयुक्त गट क पूर्व 2018) A) दिनकरराव जवळकर B) कृष्णराव भालेकर C) तात्यासाहेब करंदीकर D) श्रीपतराव शिंदे तात्यासाहेब करंदीकर बरोबर उत्तर आहे कारण ते पांडुरंग बापट यांचे जवळचे सहकारी आणि मुळशी सत्याग्रहाचे प्रणामकारक सदस्य होते. अन्य पर्याय चुकीचे आहेत कारण कृष्णराव भालेकर आणि दिनकरराव जवळकर तेथे सहभागी नव्हते, तर श्रीपतराव शिंदे तेथे सहभागी असले तरी त्यांचे योगदान तात्यासाहेब करंदीकरांपेक्षा कमी होते. 100 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 100. भूमिगत चळवळ महाराष्ट्रात कोणत्या जिल्हयात प्रथमता सुरु केली ? (कंबाईन गट क पूर्व 2022) A) ठाणे B) चंद्रपूर C) सातारा D) जळगाव सातारा बरोबर उत्तर आहे कारण भूमिगत चळवळ महाराष्ट्रात प्रथमपासूनच सातारा जिल्ह्यात सुरु झाली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण चंद्रपूर, जळगाव आणि ठाणे जिल्ह्यांमध्ये भूमिगत चळवळ नंतर सुरु झाली होती. 101 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 101. अस्पृश्यांना लष्करात व पोलिसात नोकऱ्या मिळाव्या म्हणून सासवडच्या सभेत कोणी मागणी केली. अ) शिवराम जानबा कांबळे ब) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर क) ॲड .बी.सी कांबळे ड) गोपाळबुवा वलंगकर (STI पूर्व 2013) A) अ फक्त B) क आणि ड C) ब फक्त D) ड फक्त शिवराम जानबा कांबळे यांनी सासवडच्या सभेत अस्पृश्यांना लष्कर आणि पोलिसात नोकऱ्या मिळाव्यात, अशी मागणी केली होती. या मागणीमुळे अस्पृश्य समाजाला रोजगाराच्या नवीन संधी मिळाल्या, ज्यामुळे त्यांचा सामाजिक दर्जा सुधारण्यात मदत झाली. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी अस्पृश्यांच्या अधिकारांसाठी विविध आंदोलने केली होती, परंतु त्यांनी विशेषत: सासवडच्या सभेत ही मागणी केली नव्हती. ॲड. बी.सी. कांबळे आणि गोपाळबुवा वलंगकर यांनीही अस्पृश्य समाजाच्या हक्कांसाठी काम केले होते, पण त्यांनी ही मागणी सासवडच्या सभेत केली नव्हती. 102 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 102. - - - - - - - - यांनी आपल्या कर्मचा-यांसाठी बोनस व भविष्यनिर्वाह निधी लागू केला. (PSI Mains July 2022) A) मंगलदास नाथुभाई B) बी.एच.वाडीया C) केशवजी नाईक D) जमशेटजी टाटा जमशेटजी टाटा हा बरोबर उत्तर आहे कारण तो भारतीय उद्योगपती होता ज्याने आपल्या कर्मचाऱ्यांसाठी बोनस आणि भविष्य निर्वाह निधी लागू केला होता. मंगलदास नाथुभाई हे एक राजकारणी होते, बी.एच.वाडीया हे एक शेतकरी नेते होते आणि केशवजी नाईक हे एक सामाजिक कार्यकर्ते होते, परंतु त्यांनी बोनस किंवा भविष्य निर्वाह निधी लागू केला नव्हता. 103 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 103. खाली दिलेल्या विधाने कोणत्या संघटनेची संबधित आहेत ? अ) लोकांच्या मागण्या इंग्लंडमधील सरकारपर्यंत पोहचविल्या ब) व्ही.एन, मंडलिक आणि नवरोसजी सरदुनखी हे पुढारी असोसिएशनमध्ये सामील झाले. क) युरोपियन अधिका-यांच्या गलेलठठ पगाराचा निषेध केला. ड) हिंदू, पारसी, मुसलमान, पोर्तुगीज, ज्यू यांचे पुढारी एकत्रित आले. (वनसेवा मुख्य 2019) A) ईस्ट इंडिया असोशिएन B) बॉम्बे असोसिएशन C) इंडियन असोसिएशन D) हिंदूस्थान रिपब्लिक असोसिएशन बॉम्बे असोसिएशन हा बरोबर उत्तर आहे कारण दिलेली विधाने बॉम्बे असोसिएशनशी संबंधित आहेत. '' अ)'' बॉम्बे असोसिएशनने इंग्लंडमधील सरकारपर्यंत लोकांच्या मागण्या पोहोचवल्या. '' ब)'' व्ही.एन. मंडलिक आणि नवरोसजी सरदुनखी हे बॉम्बे असोसिएशनचे पुढारी होते. '' क)'' बॉम्बे असोसिएशनने युरोपियन अधिकाऱ्यांच्या गलेलठ पगाराचा विरोध केला. '' ड)'' बॉम्बे असोसिएशनमध्ये हिंदू, पारसी, मुसलमान, पोर्तुगीज आणि ज्यू समाजाचे पुढारी एकत्र आले होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते या विधानांशी संबंधित नाहीत: '' इंडियन असोसिएशन'' ही सुधारकांची संघटना होती. '' ईस्ट इंडिया असोसिएशन'' ही लंडन-आधारित संघटना होती. '' हिंदूस्थान रिपब्लिक असोसिएशन'' ही एक क्रांतिकारी संघटना होती. 104 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 104. जोड्या जुळवा. अ) कळंब क्लब ब) टव्हेल्वह स्टार्स क) ठाणे ग्रुप ड) बेळगाव ग्रुप 1) पिंपरीकर 2) दिनकरशास्री कापडे 3) काका नाईक 4) गंगाधरराव देशपांडे आणि गोंविदराव यालगी (Forest मुख्य 2018) A) 1 2 3 4 B) 3 4 1 2 C) 4 3 2 1 D) 2 3 4 1 बरोबर उत्तर: 1 2 3 4 हे उत्तर बरोबर आहे कारण: अ) कळंब क्लब - पिंपरीकर (1) ब) टव्हेल्वह स्टार्स - दिनकरशास्री कापडे (2) क) ठाणे ग्रुप - काका नाईक (3) ड) बेळगाव ग्रुप - गंगाधरराव देशपांडे आणि गोंविदराव यालगी (4) इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते दिलेल्या जोड्यांशी जुळत नाहीत. 105 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 105. जोड्या जुळवा. अ) ट्वेल्व्ह स्टार्स ब) सातारा रेव्होल्यूशनरीज क) ठाणे ग्रुप ड) बेळगाव ग्रुप 1) डॉ. आठल्ये 2) दिनकरशास्री कानडे 3) काका नाईक 4) गोंविदराव यालगी (PSI मुख्य 2017) A) 2 1 3 2 B) 3 4 2 1 C) 1 3 4 2 D) 1 2 3 4 बरोबर उत्तर पर्याय 2 1 3 2 आहे. हे उत्तर बरोबर आहे कारण: सातारा रेव्होल्यूशनरीजचे नेतृत्व दिनकरशास्री कानडे यांनी केले होते. ठाणे ग्रुपचे नेतृत्व डॉ. आठल्ये यांनी केले होते. बेळगाव ग्रुपचे नेतृत्व गोंविदराव यालगी यांनी केले होते. काका नाईक हे ठाणे ग्रुपचे सदस्य होते. 106 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 106. विजोड व्यक्ती ओळखा. (PSI मुख्य 2017) A) बॅरिस्टर जयकर B) अब्दुल सैफ C) वासुदेव दास्ताने D) अण्णासाहेब भोकरकर अण्णासाहेब भोकरकर विजोड आहे कारण ते महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री झालेले पहिले व्यक्ति होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: बॅरिस्टर जयकर हे बॉम्बे हायकोर्टाचे पहिले भारतीय मुख्य न्यायाधीश होते. वासुदेव दास्ताने हे क्रांतिकारक होते. अब्दुल सैफ हे विधिमंडळाचे सदस्य होते. 107 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 107. लो. टिळकांनी 23 एप्रिल 1916 ला पुण्यामध्ये - - - - - - - - - ची स्थापना केली. (PSI मुख्य 2019) A) प्रभाकर B) डेक्कन एज्युकेशन सोसायटी C) होमरूल लीग D) फर्ग्युसन कॉलेज 108 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 108. शेख दुल्हा कोण होते ? (राज्यसेवा मुख्य 2022) A) ते मुगलांचे अधिकारी होते. B) ते विणकरणांचे प्रमुख होते. C) ते निझामाचे अधिकारी होते. D) ते पेंढा-यांचे प्रमुख होते. 109 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 109. भिल्ल, कोळी आणि धनगर यांच्या शिवाय - - - - - - - - - वासुदेव बळवंत फडक्यांना येऊन मिळाले. अ) सीताराम गद्रे ब) रामचंद्रपंत कुलकर्णी क) गोपाळ मोरेश्वर साठे ड) उमाजी नाईक (PSI मुख्य 2018) A) ब आणि क फक्त B) अ,ब,क आणि ड C) ब आणि ड फक्त D) अ आणि क फक्त पर्याय "अ आणि क फक्त" बरोबर आहे कारण वासुदेव बळवंत फडक्यांना भिल्ल, कोळी आणि धनगर यांच्यासोबत सीताराम गद्रे आणि गोपाळ मोरेश्वर साठे देखील येऊन मिळाले होते. तर रामचंद्रपंत कुलकर्णी आणि उमाजी नाईक यांनी फडक्यांना समर्थन दिले नाही. 110 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 110. ’डेक्कन सभेची ‘ स्थापना कोणी केली ? (PSI मुख्य 2018) A) न्यायमूती रानडे B) गो.कृ.गोखले C) गो.ग. आगरकर D) लोकमान्य टिळक 111 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 111. सरकारी शिष्यवृत्ती घेऊन इंजिनिअरींगचा अभ्यास करण्यासाठी - - - - - - - - - यु.के. ला गेले परंतु त्या ऐवजी ते सावरकांना जाऊ मिळाले. (वनसेवा मुख्य 2019) A) विष्णू गणेश पिंगळे B) पांडुरंग महादेव बापट C) मुकुंद देसाई D) श्यामजी कृष्ण वर्मा 112 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 112. - - - - - - - - - यांना राजद्रोहात्मक पुस्तक छापल्याबददल दोन वर्ष सक्तमजुरीची शिक्षा झाली होती. काही अटी मान्य केल्यास त्यांनी मुक्ता करण्याच्या प्रस्ताव इंग्रज सरकारने 1924 मध्ये ठेवला परंतु त्यांची सर्शत सुटका करुन घेण्यास नकार दिला (ASO मुख्य 2019) A) हसरत मोहानी B) रामभाऊ प्रधान C) बी.जी. हॉर्निमन D) रंगराव दिवाकर रंगराव दिवाकर हा बरोबर उत्तर आहे कारण तो एक भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक होता ज्याला राजद्रोहात्मक पुस्तक छापल्याबद्दल दोन वर्ष सक्तमजुरीची शिक्षा झाली होती. इंग्रज सरकारने काही अटी मान्य केल्यास त्यांची मुक्तता करण्याचा प्रस्ताव 1924 मध्ये ठेवला होता, पण त्यांनी ही सशर्त सुटका करून घेण्यास नकार दिला होता. हसरत मोहानी एक भारतीय उर्दू कवी आणि स्वातंत्र्यसैनिक होते पण त्यांना राजद्रोहात्मक पुस्तक छापल्याबद्दल दोन वर्ष सक्तमजुरीची शिक्षा झाली नव्हती. रामभाऊ प्रधान हे एक भारतीय क्रांतिकारी होते तर बी.जी. हॉर्निमन हे एक ब्रिटिश पत्रकार होते ज्यांना राजद्रोहात्मक लेखांबद्दल भारताहून निर्वासित करण्यात आले होते. 113 / 113 Category: महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय चळवळी 113. राष्ट्रीय सभेच्या स्थापनेपूर्वी ब्रिटिश सत्तेविरुद्ध महाराष्ट्रातील सशस्र उठाव कोणी केले? अ) चंद्रशेखर आझाद ब) उमाजी नाईक क) वासुदेव बळवंत फडके ड) नाना साहेब पेशवे (Clerk 2013) A) वरील सर्व B) ब आणि ड फक्त C) अ आणि ब फक्त D) ब आणि क फक्त बरोबर उत्तर आहे ब आणि क फक्त, कारण: उमाजी नाईक (इ.स. 1793-94) हे ब्रिटिश सत्तेविरुद्ध सशस्र उठाव करणारे महाराष्ट्रातील पहिले नेते होते. वासुदेव बळवंत फडके (इ.स. 1845-83) हे देखील ब्रिटिश सत्तेविरुद्ध लढलेले प्रमुख क्रांतिकारक होते. चंद्रशेखर आझाद (इ.स. 1906-31) हे भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतील क्रांतिकारक होते जे किरात शाखेशी संबंधित होते, त्यांचा महाराष्ट्रातील सशस्र उठावशी काहीही संबंध नव्हता. नाना साहेब पेशवे (इ.स. 1824-59) हे इंग्रजांविरुद्ध 1857 च्या भारतीय बंडाचे नेते होते, परंतु त्यांनी महाराष्ट्रात कधीही सशस्र उठाव केला नाही. Loading...MPSC is all about Patience.... Your score is LinkedIn Facebook Twitter BACK HOME PAGE