14 महाराष्ट्राचा इतिहास महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 1 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 1. महाराष्ट्रात एकोणविसाव्या शतकाच्या उत्तरार्धात गोविंद बाबाजी जोशी हे उल्लेखनीय सामाजिक कार्येकर्ते होऊन गेले. त्यांनी स्थापन केलेल्या - - - - - - - - - ने 1862 मध्ये सहकारी पतपेढीची पायाभरणी केली होती. (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) मुंबई असोसिएशन B) वसई असोसिएशन C) ठाणे असोसिएशन D) वेस्टर्न इंडिया असोसिएशन वसई असोसिएशनचा पर्याय बरोबर आहे कारण गोविंद बाबाजी जोशी यांनी 1845 मध्ये वसई असोसिएशनची स्थापना केली होती. हा संघटनेने 1862 मध्ये पहिली सहकारी पतपेढी स्थापन करून महाराष्ट्रात सहकारी चळवळीच्या पायाची काळी घातली होती. मुंबई असोसिएशन, ठाणे असोसिएशन आणि वेस्टर्न इंडिया असोसिएशन या पर्याय चुकीचे आहेत कारण हे संघटनांनी सहकारी पतपेढी स्थापन केली नव्हती किंवा त्यांचा सहकारी चळवळीशी संबंध नव्हता. 2 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 2. भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसची खालीलपैकी कोणती अधिवेशने मुंबई येथे आयोजित करण्यात आली होती ? अ) प्रथम -1885 ब) पाचवे- 1889 क) विसावे – 1904 ड) एकतिसावे – 1915 (Combined गट ब पूर्व 2019) A) अ आणि ब फक्त B) ब, क आणि ड फक्त C) अ आणि क फक्त D) अ,ब,क,ड 3 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 3. महाराष्ट्रातील पुढीलपैकी कोणत्या व्यक्ती भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या स्थापनेत सहभागी होत्या ? अ) कृष्णाजी लक्ष्मण नुलकर, रामचंद्र साने ब) सिताराम चिपळुणकर, शिवराम साठे क) वामन आपटे, गो.ग. आगरकर ड) रा.गो. भांडारकर, धों. के. कर्वे (Forest मुख्य 2018) A) अ व ड फक्त B) अ, ब व क फक्त C) अ, ब फक्त D) क, ड फक्त 4 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 4. इ.स.1889 च्या मुंबई इंडियन नॅशनल काँग्रेस अधिवेशनात महाराष्ट्राचे नेतृत्व करणा-या दोन महिला प्रतिनिधी कोण होत्या ? (ASO पूर्व 2015) A) पंडिता रमाबाई आणि काशीबाई कानिटकर B) गोदावरी परुळेकर आणि अनुसयाबाई काळे C) दुर्गाबाई देशमुख आणि लिला रॉय D) डॉ.ॲनी बेझंट आणि मादाम भिकाजी कामा पंडिता रमाबाई आणि काशीबाई कानिटकर हा पर्याय बरोबर आहे कारण त्या दोघीही महिला इ.स.1889 च्या मुंबई इंडियन नॅशनल काँग्रेस अधिवेशनात महाराष्ट्राच्या प्रतिनिधी होत्या. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: दुर्गाबाई देशमुख आणि लिला रॉय 1889 मध्ये अधिवेशनात उपस्थित नव्हत्या. गोदावरी परुळेकर आणि अनुसयाबाई काळे यांनी काँग्रेसमध्ये सक्रिय भूमिका बजावली, परंतु त्या 1889 च्या अधिवेशनात उपस्थित नव्हत्या. डॉ. ॲनी बेझंट आणि मादाम भिकाजी कामा त्या वेळी महाराष्ट्राच्या प्रतिनिधी नव्हत्या. 5 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 5. लोकमान्य टिळकांनी मवाळ नेते व काँग्रेस अधिवेशनावर खालील प्रमाणे टीका केली. अ) खुशामत खोरांचा मेळावा ब) सरकारचे गुलाम क) सुटटीतील मनोजरंज ड) फावल्या वेळातले काम (Clerk Mains Aug. 2022) A) ब आणि ड बरोबर B) अ,ब आणि क बरोबर C) अ आणि क बरोबर D) वरील सर्व पर्याय अ आणि क बरोबर आहे कारण लोकमान्य टिळकांनी मवाळ नेत्यांना "खुशामतखोरांचा मेळावा" आणि काँग्रेस अधिवेशनाला "फावल्या वेळातले काम" म्हणून टीका केली होती. पर्याय ' ब आणि ड '' चुकीचा आहेत कारण टिळकांनी काँग्रेस नेत्यांना "सरकारचे गुलाम" म्हणून किंवा अधिवेशनाला "सुटटीतील मनोरंज" म्हणून टीका केली नव्हती. 6 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 6. लोकमान्य टिळकांनी मवाळ नेते व काँग्रेस अधिवेशनावर खालील प्रमाणे टीका केली. अ) खुशामत खोरांचा मेळावा ब) सरकारचे गुलाम क) सुटटीतील मनोजरंज ड) फावल्या वेळातले काम (Clerk Mains Aug. 2022) A) ब आणि ड बरोबर B) अ आणि क बरोबर C) वरील सर्व D) अ,ब आणि क बरोबर 7 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 7. 1887 मध्ये मद्रास येथे झालेल्या काँग्रेस अधिवेशनाचे अध्यक्षपद - - - - - - - - - यांनी भूषविले. (ASO Mains Oct 2022) A) बद्रुद्दीन तय्यबजी B) म.गो. रानडे C) मोरोपंत जोशी D) दादाभाई नौरोजी बद्रुद्दीन तय्यबजी हा 1887 मध्ये मद्रास येथील काँग्रेस अधिवेशनाचे अध्यक्ष होते. कारण ते एक प्रतिष्ठित कायदेमंत्री आणि भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे एक संस्थापक सदस्य होते. त्यांची कायदेशीर आणि राजकीय माहितगार हा पदासाठी योग्य होता. दादाभाई नौरोजी, म.गो. रानडे आणि मोरोपंत जोशी हे सर्व प्रख्यात भारतीय स्वातंत्र्य सैनिक होते परंतु 1887 मध्ये अध्यक्ष म्हणून त्यांची निवड झाली नाही. 8 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 8. इ.स.1889 च्या मुंबई इंडियन नॅशनल काँग्रेस अधिवेशनात महाराष्ट्राचे नेतृत्व करणा-या दोन महिला प्रतिनिधी कोण होत्या ? (ASO पूर्व 2015) A) डॉ.ॲनी बेझंट आणि मादाम भिकाजी कामा B) पंडिता रमाबाई आणि काशीबाई कानिटकर C) दुर्गाबाई देशमुख आणि लिला रॉय D) गोदावरी परुळेकर आणि अनुसयाबाई काळे 9 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 9. * त्यांनी 1895 च्या पुण्यातील भारतीय राष्ट्रीय काँगेस अधिवेशनात भाग घेतला. * मुंबई व युरोपात वैद्यकीय शिक्षण घेऊन त्या डॉक्टर झाल्या. * कोल्हापूर संस्थानात सरकारी इस्तिपळात त्यांनी डॉक्टर म्हणून सेवा बजावली. त्या कोण होत्या ? (राज्यसेवा मुख्य 2015) A) कृष्णाबाई केळवकर B) रखमाबाई C) काशीबाई कानिटकर D) आनंदीबाई जोशी कृष्णाबाई केळवकर हे बरोबर उत्तर आहे कारण प्रश्न दिलेली सर्वे गुणवैशिष्ट्ये फक्त त्यांनाच लागू आहेत. 1895 च्या पुण्यातील भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसमध्ये कृष्णाबाई केळवकरने भाग घेतला होता, तर इतर पर्यायमध्ये उल्लेखित व्यक्तींनी सहभाग घेतला नाही. आनंदीबाई जोशी वैद्यकीय शिक्षण घेऊन डॉक्टर झाल्या, पण मुंबई किंवा युरोपात त्यांचे शिक्षण झाले नाही. रखमाबाई आणि काशीबाई कानिटकर यांनी वैद्यकीय शिक्षण घेतले नव्हते. 10 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 10. फ़ैझपूर काँग्रेस अधिवेशनास स्वंयसेविका म्हणून जाणा-या स्रियांसाठी प्रशिक्षण शिबीरांचे आयोजन कोणी केल होते ? (PSI मुख्य 2018) A) प्रेमा कंटक B) रोझा देशपांडे C) उषा मेहता D) उषा डांगे प्रेमा कंटक यांनी फ़ैझपूर काँग्रेस अधिवेशनास स्वंयसेविका म्हणून जाणा-या स्रियांसाठी प्रशिक्षण शिबिरांचे आयोजन केले होते. उषा डांगे आणि रोझा देशपांडे या दोघी स्वातंत्र्यसैनिक होत्या, परंतु त्यांनी या प्रशिक्षण शिबिरांचे आयोजन केले नाही. उषा मेहता या 1950 च्या दशकातील राजकारणी होत्या आणि त्या काँग्रेस पक्षाशी संबंधित नव्हत्या. 11 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 11. फ़ैझपूर काँग्रेस अधिवेशनास स्वंयसेविका म्हणून जाणा-या स्रियांसाठी प्रशिक्षण शिबीरांचे आयोजन कोणी केल होते ? (PSI मुख्य 2018) A) उषा डांगे B) रोझा देशपांडे C) प्रेमा कंटक D) उषा मेहता 12 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 12. भारतीय राष्ट्रीय सभेच्या इ.स. 1886 च्या कलकत्ता अधिवेशनाचे अध्यक्ष कोण होते ? (STI मुख्य 2018) A) अब्दुल अझीझ B) बद्रुद्दीन तय्यबजी C) फिरोजशाह मेहता D) दादाभाई नौरोजी 13 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 13. 1886 च्या कलकत्त्याच्या भारतीय राष्ट्रीय सभेच्या अधिवेशनात महाराष्ट्रातून आलेल्या नेत्यांनी केलेली आवेशपूर्व भाषणे गाजली. त्यात दिनशा वाच्छा, दाजी खरे आणि - - - - - - - - - यांचा समावेश होता. (ASO Mains July 2022) A) अब्दुल अझीझ B) गोपाळ कृष्ण गोखले C) बाळ गंगाधर टिळक D) मोरोपंत जोशी 14 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 14. 1887 मध्ये मद्रास येथे झालेल्या काँग्रेस अधिवेशनाचे अध्यक्षपद - - - - - - - - - यांनी भूषविले. (ASO Mains Oct 2022) A) मोरोपंत जोशी B) बद्रुद्दीन तय्यबजी C) म.गो. रानडे D) दादाभाई नौरोजी 15 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 15. भारतीय राष्ट्रीय सभेच्या इ.स. 1886 च्या कलकत्ता अधिवेशनाचे अध्यक्ष कोण होते ? (STI मुख्य 2018) A) अब्दुल अझीझ B) दादाभाई नौरोजी C) बद्रुद्दीन तय्यबजी D) फिरोजशाह मेहता भारतीय राष्ट्रीय सभेच्या इ.स. 1886 च्या कलकत्ता अधिवेशनाचे अध्यक्ष दादाभाई नौरोजी होते. हा अधिवेशन सभेचा दुसरा अधिवेशन होता आणि दादाभाई नौरोजी यांनीच या अधिवेशनाचे अध्यक्षपद भूषवले होते. फिरोजशाह मेहता 1890 साली मुंबई येथील सभेच्या अधिवेशनाचे अध्यक्ष होते. अब्दुल अझीझ आणि बद्रुद्दीन तय्यबजी हे कधीही सभेचे अध्यक्ष राहिले नाहीत. 16 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 16. ‘इंडियन नॅशल युनियन’ ही संस्था कोणी व केव्हा स्थापन केली होती ? (STI मुख्य 2018) A) व्योमेशचंद्र बॅनर्जी, 1884 B) दादाभाई नौरोजी 1885 C) म.गो. रानडे 1885 D) ए.ओ ह्यूम 1884 बरोबर उत्तर आहे ए.ओ ह्यूम 1884. इंडियन नॅशनल युनियन ही संस्था ए.ओ ह्यूम यांनी 1884 मध्ये स्थापन केली होती. या संस्थेचा उद्देश भारतीय जनतेमध्ये राष्ट्रवादी भावना निर्माण करणे आणि ब्रिटिश सरकारविरुद्ध मध्यमार्गी विरोध करणे होता. दादाभाई नौरोजी यांनी 1885 मध्ये इंडियन नॅशनल काँग्रेसची स्थापना केली होती. व्योमेशचंद्र बॅनर्जी यांनी 1883 मध्ये इंडियन असोसिएशनची स्थापना केली होती, तर म.गो. रानडे यांनी 1899 मध्ये महाराष्ट्र लोक शिक्षण मंडळाची स्थापना केली होती. 17 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 17. योग्य जोड्या लावा. स्तंभ अ अ) ह्यूम ब) दिनशा वाच्छा क) गोपाळ कृष्ण गोखले ड) दाजी आबाजी खरे स्तंभ ब 1) भारतीय राष्ट्रीयसभेचे सरचिटणीस 2) भारतीय राष्ट्रीय सभेचे सचिव 3) भारतीय राष्ट्रीय सभेचे अतिरिक्त संयुक्त सचिव 4) भारतीय राष्ट्रीय सभेच्या सचिवालयातील गोखलेंचे उत्तराधिकारी (PSI मुख्य 2019) A) 3 4 1 2 B) 2 1 4 3 C) 1 2 3 4 D) 4 3 2 1 18 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 18. महाराष्ट्रातील पुढीलपैकी कोणत्या व्यक्ती भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या स्थापनेत सहभागी होत्या ? अ) कृष्णाजी लक्ष्मण नुलकर, रामचंद्र साने ब) सिताराम चिपळुणकर, शिवराम साठे क) वामन आपटे, गो.ग. आगरकर ड) रा.गो. भांडारकर, धों. के. कर्वे (Forest मुख्य 2018) A) क, ड फक्त B) अ, ब व क फक्त C) अ व ड फक्त D) अ, ब फक्त बरोबर उत्तर: पर्याय - अ, ब व क फक्त कृष्णाजी लक्ष्मण नुलकर, रामचंद्र साने, सिताराम चिपळुणकर आणि वामन आपटे हे सगळे महाराष्ट्रातील नेते होते. 1885 साली भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या स्थापनेत रामचंद्र साने, वामन आपटे आणि सिताराम चिपळुणकर यांनी सहभाग घेतला होता. शिवराम साठे, गो.ग. आगरकर, रा.गो. भांडारकर आणि धों. के. कर्वे यांनी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या स्थापनेत सहभाग घेतला नव्हता. 19 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 19. भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसची खालीलपैकी कोणती अधिवेशने मुंबई येथे आयोजित करण्यात आली होती ? अ) प्रथम -1885 ब) पाचवे- 1889 क) विसावे – 1904 ड) एकतिसावे – 1915 (Combined गट ब पूर्व 2019) A) अ,ब,क,ड B) अ आणि क फक्त C) ब, क आणि ड फक्त D) अ आणि ब फक्त पर्याय: अ, ब, क, ड बरोबर आहे कारण त्यामध्ये दिलेल्या सर्व अधिवेशनांचे आयोजन मुंबईमध्ये करण्यात आले होते: प्रथम अधिवेशशने (1885) गोकुळदास तेजाबाई स्मारक हॉलमध्ये आयोजित करण्यात आले होते. पाचवे अधिवेशन (1889) एल्फिन्स्टन कॉलेजमध्ये आयोजित करण्यात आले होते. विसावे अधिवेशन (1904) टाऊन हॉलमध्ये आयोजित करण्यात आले होते. एकतिसावे अधिवेशन (1915) गोकुळदास तेजाबाई स्मारक हॉलमध्ये आयोजित करण्यात आले होते. 20 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 20. राष्ट्रीय काँग्रेसच्या स्थापनेत महाराष्ट्रातील कोणत्या नेत्यांचा सहभाग होता ? अ) गोपाळकृष्ण गोखले ब) गंगारामभाऊ मस्के क) गोपाळ गणेश आगरकर ड) फिरोजशहा मेहता (ASO पूर्व 2014) A) अ,ब आणि ड बरोबर B) अ व ब बरोबर C) ब व क चूक D) अ,ब,क,ड 21 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 21. राष्ट्रीय काँग्रेसच्या स्थापनेत महाराष्ट्रातील कोणत्या नेत्यांचा सहभाग होता ? अ) गोपाळकृष्ण गोखले ब) गंगारामभाऊ मस्के क) गोपाळ गणेश आगरकर ड) फिरोजशहा मेहता (ASO पूर्व 2014) A) अ व ब बरोबर B) अ,ब आणि ड बरोबर C) अ,ब,क,ड D) ब व क चूक बरोबर उत्तर '' अ,ब,क,ड'' आहे. कारण, राष्ट्रीय काँग्रेसची स्थापना 1885 मध्ये केली गेली होती आणि गोपाळकृष्ण गोखले, गंगारामभाऊ मस्के आणि गोपाळ गणेश आगरकर हे महाराष्ट्रातील नेते त्याच्या स्थापनेत सहभागी होते. फिरोजशहा मेहता देखील एक गुजराती नेते होते जे काँग्रेसच्या स्थापनेत सहभागी होते. 22 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 22. योग्य जोड्या लावा. स्तंभ अ अ) ह्यूम ब) दिनशा वाच्छा क) गोपाळ कृष्ण गोखले ड) दाजी आबाजी खरे स्तंभ ब 1) भारतीय राष्ट्रीयसभेचे सरचिटणीस 2) भारतीय राष्ट्रीय सभेचे सचिव 3) भारतीय राष्ट्रीय सभेचे अतिरिक्त संयुक्त सचिव 4) भारतीय राष्ट्रीय सभेच्या सचिवालयातील गोखलेंचे उत्तराधिकारी (PSI मुख्य 2019) A) 3 4 1 2 B) 1 2 3 4 C) 4 3 2 1 D) 2 1 4 3 बरोबर उत्तर पर्याय (4 3 2 1) आहे. ह्यूम भारतीय राष्ट्रीय सभेचे सरचिटणीस होते. दिनशा वाच्छा भारतीय राष्ट्रीय सभेचे सचिव होते. गोपाळ कृष्ण गोखले भारतीय राष्ट्रीय सभेचे अतिरिक्त संयुक्त सचिव होते. दाजी आबाजी खरे गोखलेंचे भारतीय राष्ट्रीय सभेच्या सचिवालयातील उत्तराधिकारी होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते स्तंभ अ आणि स्तंभ बमधील योग्य पर्यायांशी जुळत नाहीत. 23 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 23. * त्यांनी 1895 च्या पुण्यातील भारतीय राष्ट्रीय काँगेस अधिवेशनात भाग घेतला. * मुंबई व युरोपात वैद्यकीय शिक्षण घेऊन त्या डॉक्टर झाल्या. * कोल्हापूर संस्थानात सरकारी इस्तिपळात त्यांनी डॉक्टर म्हणून सेवा बजावली. त्या कोण होत्या ? (राज्यसेवा मुख्य 2015) A) आनंदीबाई जोशी B) कृष्णाबाई केळवकर C) काशीबाई कानिटकर D) रखमाबाई 24 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 24. ‘इंडियन नॅशल युनियन’ ही संस्था कोणी व केव्हा स्थापन केली होती ? (STI मुख्य 2018) A) ए.ओ ह्यूम 1884 B) दादाभाई नौरोजी 1885 C) म.गो. रानडे 1885 D) व्योमेशचंद्र बॅनर्जी, 1884 25 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 25. 1886 च्या कलकत्त्याच्या भारतीय राष्ट्रीय सभेच्या अधिवेशनात महाराष्ट्रातून आलेल्या नेत्यांनी केलेली आवेशपूर्व भाषणे गाजली. त्यात दिनशा वाच्छा, दाजी खरे आणि - - - - - - - - - यांचा समावेश होता. (ASO Mains July 2022) A) मोरोपंत जोशी B) गोपाळ कृष्ण गोखले C) अब्दुल अझीझ D) बाळ गंगाधर टिळक बरोबर उत्तर '' अब्दुल अझीझ'' आहे कारण ते 1886 मध्ये भारतीय राष्ट्रीय सभेच्या कलकत्ता अधिवेशनाला उपस्थित होते आणि त्यांची आवेशपूर्ण भाषणे गाजली होती. बाळ गंगाधर टिळक 1890 मध्ये भारतीय राष्ट्रीय सभेत सामील झाले, म्हणून ते 1886 च्या अधिवेशनात उपस्थित नव्हते. मोरोपंत जोशी 1893 मध्ये महाराष्ट्रात भारतीय राष्ट्रीय सभेची स्थापना करण्यात सहभागी होते, परंतु ते 1886 च्या कलकत्ता अधिवेशनाला उपस्थित नव्हते. गोपाळ कृष्ण गोखले 1889 मध्ये भारतीय राष्ट्रीय सभेत सामील झाले, म्हणून ते 1886 च्या अधिवेशनात उपस्थित नव्हते. 26 / 26 Category: महाराष्ट्रातील कॉग्रेसची स्थापना 26. महाराष्ट्रात एकोणविसाव्या शतकाच्या उत्तरार्धात गोविंद बाबाजी जोशी हे उल्लेखनीय सामाजिक कार्येकर्ते होऊन गेले. त्यांनी स्थापन केलेल्या - - - - - - - - - ने 1862 मध्ये सहकारी पतपेढीची पायाभरणी केली होती. (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) मुंबई असोसिएशन B) वेस्टर्न इंडिया असोसिएशन C) ठाणे असोसिएशन D) वसई असोसिएशन Loading...MPSC is all about Patience.... Your score is LinkedIn Facebook Twitter BACK HOME PAGE