2 महाराष्ट्राचा इतिहास महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 1 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 1. बंकिमचंद्र चटर्जीनी आनंदमठ खेरीज इतरही ऐतिहासिक कादंब-या लिहिल्या, त्यापैकी एक म्हणजे - - - - - - - - - ( वनसेवा मुख्य 2017) A) ठकुराइन B) देवीदास C) शेष प्रश्न D) सीताराम सीताराम हे बंकिमचंद्र चटर्जी यांनी लिहिलेल्या "देवी चौधुराणी" नावाच्या ऐतिहासिक कादंबरीतील मुख्य पात्र आहे. ही कादंबरी 18वी शतकाच्या मध्यात बंगालमधील फोर्ट विल्यममध्ये घडणाऱ्या कट आणि उठाववर आधारित आहे. शेष प्रश्न हा पर्याय चुकीचा आहे कारण तो प्रश्न संबंधित नाही. ठकुराइन आणि देवीदास हे पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते "आनंदमठ" किंवा "देवी चौधुराणी" या कादंबऱ्यांशी संबंधित नाहीत. 2 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 2. ‘जय तु शिवाजी ‘ या काव्याची रचना कोणी केली ? (Tax Asst. मुख्य 2014) A) विनायक दामोदर सावरकर B) गोपाळ गणेश आगरकर C) गोपाळ कृष्ण गोखले D) रविंद्रनाथ टागोर रविंद्रनाथ टागोर यांनी 'जय तु शिवाजी' हे काव्य रचले होते. हे काव्य 1914 मध्ये मराठीत भाषांतरित करण्यात आले. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: विनायक दामोदर सावरकर यांनी 'सावरकर निबंधमाला' लिहिली होती. गोपाळ कृष्ण गोखले हे समाजसुधारक होते. गोपाळ गणेश आगरकर हे समाजसुधारक आणि पत्रकार होते. 3 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 3. खालील वर्णनावरुन योग्य पर्याय निवडा. अ) त्यांचा जन्म पैठणमध्ये झाला. ब) श्री जनार्धन स्वामींचे ते शिष्य होय. क) त्यांची काळजी त्यांचे आजोबा चक्रपाणी यांनी घेतली. ड) यांच्या भारुड रचना आणि गौळणी प्रसिध्द आहेत. (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) संत नामदेव महाराज B) संत नरहरी सोनार C) संत तुकाराम महाराज D) संत एकनाथ महाराज पर्याय बरोबर आहे कारण तो एकनाथ महाराज यांचे वर्णन करतो. अ) एकनाथ महाराजांचा जन्म पैठणमध्ये झाला होता. ब) ते श्री जनार्धन स्वामींचे शिष्य होते. ड) त्यांच्या भारुड रचना आणि गौळणी प्रसिध्द आहेत. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: तुकाराम महाराजांचा जन्म देहू येथे झाला होता. नामदेव महाराजांचे शिष्य श्री ज्ञानेश्वर होते. नरहरी सोनार हे नामदेव महाराजांचे शिष्य होते, एकनाथ महाराजांचे नव्हते. 4 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 4. ‘कष्णाकाठ’ यया पुस्तकाचे लेखक कोण ? (लिपिक टंकलेखक 2014) A) वसंतदादा पाटील B) यशवंतराव चव्हाण C) वसंतराव नाईक D) शंकरराव चव्हाण यशवंतराव चव्हाण हे 'कष्णाकाठ' या पुस्तकाचे लेखक आहेत. हे पुस्तक महाराष्ट्राच्या सामाजिक, आर्थिक आणि राजकीय इतिहासाचा आढावा घेते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: वसंतदादा पाटील 'सह्याद्रीचा वाघ' या पुस्तकाचे लेखक होते. शंकरराव चव्हाण एक स्वातंत्र्यसेनानी होते आणि त्यांनी कोणतेही पुस्तक लिहिले नाही. वसंतराव नाईक हे महाराष्ट्राचे माजी मुख्यमंत्री होते, परंतु त्यांनी 'कष्णाकाठ' हे पुस्तक लिहिले नाही. 5 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 5. पुढील लेखक व त्यांच्या कृती यांच्या जोड्या जुळवा. अ) भास्कर भट्ट 1) भारत ब) मुक्तेश्वर 2) शिशुपालबध क) एकनाथ 3) भावार्थ रामायण ड) श्रीधर 4) हरिविजय (राज्यसेवा मुख्य 2020) A) 4 3 2 1 B) 2 1 3 4 C) 2 1 4 3 D) 3 4 1 2 पर्याय 2 1 3 4 बरोबर आहे कारण: भास्कर भट्ट हे "शिशुपालबध" या संस्कृत महाकाव्याचे लेखक होते. मुक्तेश्वर हे "भारत" या संस्कृत महाकाव्याचे लेखक होते. एकनाथ हे "भावार्थ रामायण" या मराठी भाषेतील अध्यात्मिक ग्रंथाचे लेखक होते. श्रीधर हे "हरिविजय" या संस्कृत महाकाव्याचे लेखक होते. 6 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 6. ‘लुकींग बँक’ हे आत्मचरित्र कोणाचे आहे ? (STI पूर्व 2012) A) धोंडो केशव कर्वे B) आप्पासाहेब परांजपे C) भास्करराव जाधव D) तात्यासाहेब केळकर बरोबर उत्तर "धोंडो केशव कर्वे" आहे. "लुकींग बँक" हे आत्मचरित्र भारतीय समाजसुधारक आणि स्त्री शिक्षणाचे पुरस्कर्ते धोंडो केशव कर्वे यांनी लिहिले आहे. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: आप्पासाहेब परांजपे यांनी "माझे आत्मवृत्त" लिहिले. तात्यासाहेब केळकर हे पत्रकार आणि राजकारणी होते, ज्यांनी आत्मचरित्र लिहिले नव्हते. भास्करराव जाधव हे सामाजिक कार्यकर्ते होते, ज्यांनी आत्मचरित्र लिहिले नव्हते. 7 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 7. केशवराव भोसले आणि बालगंधर्व यांनी संगीत मानापमान नाटकाचा प्रयोग करुन- - - - - - - - - च्या मदतीसाठी रुपये पंधरा हजार जमविले. (STI पूर्व 2015) A) दोस्तांचे महायुध्दातील प्रयत्न B) दुष्काळ निवारण फंड C) वरीलपैकी नाही D) टिळक स्वराज्य फंड पर्याय "टिळक स्वराज्य फंड" बरोबर आहे कारण केशवराव भोसले आणि बालगंधर्व यांनी 1906 मध्ये मुंबईच्या गायटी थिएटरमध्ये संगीत मानापमान नाटकाचा प्रयोग केला होता. या प्रयोगातून जमलेले रुपये पंधरा हजार त्यांनी टिळक स्वराज्य फंडाला दिले होते. हा फंड लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक यांनी 1905 मध्ये भारतीय स्वातंत्र्य लढ्यासाठी स्थापन केला होता. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते प्रयोगातून जमलेल्या पैशाच्या वास्तविक वापराशी संबंधित नाहीत. 8 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 8. गणपत म्हात्रे, वि.पां. करमरकर, र.क. फडके, वा.व. तालीम ही नावे महाराष्ट्रात कोणत्या क्षेत्रासाठी प्रसिध्द आहेत ? (Agri पुर्व 2011) A) गायक B) शिल्पकार C) समाजसुधारक D) चित्रकार बरोबर उत्तर पर्याय "शिल्पकार" आहे कारण गणपत म्हात्रे, वि.पां. करमरकर, र.क. फडके आणि वा.व. तालीम हे सर्व महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध शिल्पकार होते. पर्याय "चित्रकार" चुकीचा आहे कारण हे नाव चित्रकारांशी संबंधित नाहीत. पर्याय "गायक" चुकीचा आहे कारण हे नाव गायकांशी संबंधित नाहीत. पर्याय "समाजसुधारक" चुकीचा आहे कारण हे नाव समाजसुधारकांशी संबंधित नाहीत. 9 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 9. जोड्या जुळवा. अ) काशिनाथशास्री चिपळूणकर ब) सखाराम प. पंडित क) रावजीशास्री गोडबोले ड) बापू छत्रे 1)अरेबियन नाईट्रसचा मराठीत अनुवाद केला. 2) रॉबीनसन क्रुसोचा मराठीत अनुवाद केला 3) लँबच्या टेल्स फ्रॉम शेक्सपियचा मराठीत अनुवाद केला 4) इसप्स टेल्सचा मराठीत अनुवाद केला (राज्यसेवा मुख्य 2016) A) 4 3 2 1 B) 1 2 3 4 C) 1 3 2 4 D) 3 1 4 2 पर्याय 1 3 2 4 हा बरोबर आहे कारण: अ) काशिनाथशास्री चिपळूणकर यांनी इसप्स टेल्सचा मराठीत अनुवाद केला. ब) सखाराम प. पंडित यांनी रॉबीनसन क्रुसोचा मराठीत अनुवाद केला. क) रावजीशास्री गोडबोले यांनी लँबच्या टेल्स फ्रॉम शेक्सपियचा मराठीत अनुवाद केला. ड) बापू छत्रे यांनी अरेबियन नाईट्रसचा मराठीत अनुवाद केला. बाकीचे पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते जोड्या बरोबर सांगत नाहीत. 10 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 10. “नैवद्य, ‘खेया’ आणि ‘बालक’ कोणी लिहिली आहेत ? (राज्यसेवा मुख्य 2017) A) बंकीमचंद्र चटर्जी B) शरदचंद्र चटर्जी C) रविंद्रनाथ टागोर D) सुनिल गंगोपाध्याय रविंद्रनाथ टागोर ही बंगाली लेखक होते. त्यामुळे भारतीय साहित्याच्या या तीन रचना त्यांनी लिहिल्या आहेत. उर्वरित पर्याय चुकीचे आहेत कारण हे लेखक मराठी लेखक होते किंवा त्यांनी मराठीत लिखाण केले नाही. 11 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 11. अजिंठा येथील हिनयानांच्या कोणत्या दोन लेण्या सर्वात प्राचीन आहेत ? (राज्यसेवा मुख्य 2020) A) लेणी नं – 13,14 B) लेणी नं – 6,7 C) लेणी नं – 11,12 D) लेणी नं – 9,10 लेणी नं – 9 आणि 10 सर्वात प्राचीन अजिंठा लेणी आहेत कारण ही लेणी अजिंठा शैलीच्या सर्वात सुरुवातीच्या टप्प्यातील आहेत. लेणी नं 6, 7 ही महायान लेणी आहेत, तर लेणी नं 11, 12 आणि 13, 14 ही अजिंठा शैलीच्या नंतरच्या टप्प्यातील लेणी आहेत. 12 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 12. योग्य जोड्या जुळवा. स्तंभ अ अ) राम जोशी ब) परशराम क) सगन भाऊ ड) होनाजी बाळा स्तंभ ब 1) लटपट-लटपट तुझं चालणं ग मोठया नख-यांच 2) सुंदरा मनामध्ये भरली 3) निर्मल मुखडा चंद्राकार सरळ नाकाची शोभते धार 4) लेकराला माय विसरली कसा ईश्वरतारी (राज्यसेवा मुख्य 2015) A) 2 3 4 1 B) 3 4 2 1 C) 1 2 4 3 D) 2 4 1 3 पर्याय 2 3 4 1 चा निवड योग्य आहे कारण तो खालील जोड्या जुळवतो: स्तंभ अ मध्ये राम जोशी बरोबर स्तंभ ब मध्ये सुंदरा मनामध्ये भरली (2) जोडली जाते. स्तंभ अ मध्ये परशराम स्तंभ ब मध्ये निर्मल मुखडा चंद्राकार सरळ नाकाची शोभते धार (3) जोडले जाते. स्तंभ अ मध्ये सगन भाऊ स्तंभ ब मध्ये लेकराला माय विसरली कसा ईश्वरतारी (4) जोडले जाते. स्तंभ अ मध्ये होनाजी बाळा स्तंभ ब मध्ये लटपट-लटप तुझं चालणं ग मोठया नख-यांच (1) जोडले जाते. 13 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 13. मराठी बालरंगभूमीची चळवळ - - - - - - - - - ने सुरु केली. (राज्यसेवा मुख्य 2017) A) सुलभा देशपांडे B) ज्योत्सना मोहीले C) अरविंद् देशपांडे D) सुधा करमरकर सुधा करमरकर हा मराठी बालरंगभूमीची चळवळ सुरू करणारा बरोबर पर्याय आहे कारण त्यांनी 1956 मध्ये "बालकलाकार" नावाची संस्था स्थापन केली जी बालकांसाठी नाटकांचे आयोजन करत असे. या चळवळीमुळे बालकांमध्ये नाटक आणि कला क्षेत्राबद्दल रस वाढला. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: सुलभा देशपांडे या मराठी रंगभूमीवर एक अभिनेत्री होत्या, त्या बालरंगभूमी चळवळशी संबंधित नव्हत्या. अरविंद देशपांडे हे मराठी लेखक आणि दिग्दर्शक होते, ते मुख्यतः प्रौढ नाटकांशी संबंधित होते. ज्योत्सना मोहीले या मराठी बालसाहित्य लेखिका होत्या, त्यांनी बालरंगभूमीशी संबंधित कोणतीही चळवळ सुरू केली नाही. 14 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 14. लावणी प्रकारातील कोणता प्रकार दु:ख विरह दर्शवितो ? (वनसेवा मुख्य 2016) A) वग लावणी B) बाळेघाटी C) जुन्नरी लावणी D) छक्कड बाळेघाटी हा लावणीचा प्रकार दुःख आणि विरह व्यक्त करतो. हा प्रकार शोकगीतांनी ओळखला जातो ज्यात विरहाच्या भावना आणि प्रिय व्यक्तीच्या आठवणी व्यक्त केल्या जातात. दुसरीकडे, वग लावणी ही विवाह सोहळ्यादरम्यान सादर केली जाते, छक्कड ही कारवाईशी आणि विनोदी लावणी आहे आणि जुन्नरी लावणी हिचा प्रादेशिक प्रकार आहे. 15 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 15. खालीलपैकी विसंगत शिर्षक ओळखा (राज्यसेवा पूर्व 2021) A) शेटजी प्रताप B) विठोबाची शिकवण C) शेतक-यांचा असूड D) कुलकर्णी लीलामृत शेतक-यांचा असूड हा पर्याय विसंगत आहे कारण ते महाराष्ट्राच्या इतिहासाशी संबंधित नाही. इतर तीन पर्याय, विठोबाची शिकवण, कुलकर्णी लीलामृत आणि शेटजी प्रताप, हे महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक आणि सामाजिक इतिहासाशी संबंधित आहेत. शेतक-यांचा असूड हा विसंगत आहे कारण ते केवळ कृषीशी संबंधित आहे आणि महाराष्ट्राच्या इतिहासाच्या व्यापक संदर्भाशी संबंधित नाही. 16 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 16. खालील नाटके व त्यांचे लेखक यांच्या जोड्या जुळवा. स्तंभ अ अ) मूक नायक ब) कीचकवध क) संगीत शारदा ड) तृतीय रत्न स्तंभ ब 1) कृष्णाजी प्रभाकर खाडिलकर 2) ज्योतिबा फुले 3) श्रीपाद कृष्ण कोल्हाटकर 4) गोंविद बल्लाळ देवल (महा.वनसेवा मुख्य 2017) A) 3 1 4 2 B) 2 3 4 1 C) 2 1 3 4 D) 4 3 1 2 पर्याय क्रमांक 3 1 4 2 बरोबर आहे कारण तो स्तंभ अ आणि ब मध्ये दिलेल्या नाटकांचा आणि त्यांच्या लेखकांचा अचूकपणे जुळतो. "मूक नायक" हे नाटक श्रीपाद कृष्ण कोल्हाटकर यांनी लिहिले आहे (स्तंभ ब - 3). "कीचकवध" हे नाटक ज्योतिबा फुले यांनी लिहिले आहे (स्तंभ ब - 1). "संगीत शारदा" हे नाटक गोंविद बल्लाळ देवल यांनी लिहिले आहे (स्तंभ ब - 4). "तृतीय रत्न" हे नाटक कृष्णाजी प्रभाकर खाडिलकर यांनी लिहिले आहे (स्तंभ ब - 2). 17 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 17. ब्रिटीश सरकारने किचकवध या मराठी नाटकावर प्रतिबंध घातला होता. या नाटकात किचक कोणाचे प्रतिनिधीत्व करत होता ? (राज्यसेवा मुख्य 2017) A) सर व्हॅलेंटाईन चिरॉल B) ब्रिगेडियर जनरल डायर C) लॉर्ड कर्झन D) लॉर्ड डलहौसी सर व्हॅलेंटाईन चिरॉल, लॉर्ड डलहौसी आणि ब्रिगेडियर जनरल डायर हे पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते किचकवध नाटकाच्या वेळी महाराष्ट्राचे राज्यपाल नव्हते. लॉर्ड कर्झन हा बरोबर उत्तर आहे कारण ते 1899 ते 1905 या काळात भारताचे व्हाइसरॉय आणि महाराष्ट्राचे राज्यपाल होते आणि त्यांनीच किचकवध नाटकावर प्रतिबंध घातला होता. नाटकात किचकचे पात्र लॉर्ड कर्झनचे प्रतिनिधीत्व करत होते. 18 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 18. कोकणात शिमग्याच्या वेळी नृत्याचा कोणता प्रकार सादर केला जातो ? अ) गजा नृत्य ब) काठ खेळ क) तारपी नृत्य ड) नकटा नाच (राज्यसेवा मुख्य 2014) A) ड फक्त B) अ आणि ब फक्त C) क फक्त D) अ आणि क फक्त बरोबर उत्तर: ड फक्त कोकणात शिमग्याच्या वेळी "नकटा नाच" सादर केला जातो. हा एक नृत्य प्रकार आहे ज्यामध्ये पुरुष नग्नावस्थेत नाचतात आणि महिलांच्या संगतीला गातात. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: - गजा नृत्य एक पारंपारिक महाराष्ट्रीयन नृत्य प्रकार आहे जो दहीहंडीच्या वेळी सादर केला जातो. - काठ खेळ एक खेळ आहे जो शिमग्यादरम्यान खेळला जातो. - तारपी नृत्य कोकणात सादर केला जाणारा एक पारंपारिक नृत्य प्रकार आहे, परंतु तो शिमग्याच्या वेळी विशिष्टपणे सादर केला जात नाही. 19 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 19. ‘खोती पद्धत” कोठे होती ? (राज्यसेवा पूर्व 2013) A) मराठवाडा B) कोकण C) खानदेश D) विदर्भ कोकण हे उत्तर बरोबर आहे कारण खोती पद्धत ही महाराष्ट्राच्या कोकण विभागात प्रचलित होती, जिथे जमीन जहागिरीदारांना दिली गेली होती आणि ते शेतकऱ्यांकडून कर वसूल करत होते. मराठवाडा, खानदेश आणि विदर्भ हे महाराष्ट्राचे इतर विभाग आहेत, परंतु त्यांना खोती पद्धतीचा काही संबंध नव्हता. 20 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 20. पुढील लेखक व त्यांनी लिहीलेल्या नाटकांच्या जोड्या जुळवा. स्तंभ अ अ)वासुदेव पुरुषोत्तम साठे ब)अनंत वामन बर्वे क)लक्ष्मण नारायण जोशी ड) इस्माईल युसूफ स्तंभ ब 1.वंगभंग 2. स्वदेशाची चळवळ 3. भीमराव 4. महाराणा प्रताप सिंह (ASO पूर्व 2016) A) 2 1 4 3 B) 1 4 3 2 C) 4 3 2 1 D) 1 2 3 4 बरोबर पर्याय 1 4 3 2 आहे कारण: वासुदेव पुरुषोत्तम साठे यांनी "भीमराव" नाटक लिहिले. महाराणा प्रताप सिंह नाटक इस्माईल युसूफ यांनी लिहिले. अनंत वामन बर्वे यांनी "स्वदेशाची चळवळ" नाटक लिहिले. लक्ष्मण नारायण जोशी यांनी "वंगभंग" नाटक लिहिले. 21 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 21. जोड्या जुळवा. स्तंभ अ स्तंभ ब अ) श्रीराम करुणा 1) नरहरी ब) श्री. समर्थ करुणा 2) गिरीधर क) गंगारत्नमाला 3) श्रीधर ड) नवरत्नमाला 4) दिनकरस्वामी (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) 2 4 3 1 B) 1 3 2 4 C) 1 2 3 4 D) 4 2 1 3 पर्याय 4 2 1 3 बरोबर आहे कारण: अ) श्रीराम करुणा ही गंगारत्नमाला या ग्रंथाची रचना आहे, जी श्रीधर यांनी लिहिली आहे. ब) श्री. समर्थ करुणा ही नवरत्नमाला या ग्रंथाची रचना आहे, जी दिनकरस्वामी यांनी लिहिली आहे. क) गंगारत्नमाला ही श्रीधर यांची रचना आहे, नरहरी यांची नाही. ड) नवरत्नमाला ही दिनकरस्वामी यांची रचना आहे, गिरीधर यांची नाही. 22 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 22. अण्णाभाऊ साठे यांची - - - - - - - - - ही कांदबरी सर सेनापती प्रतापराव गुजर यांच्या जीवनावर आधारित आहे. (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) माकडीचा माळ B) वैजयंता C) अग्निदिव्य D) फकिरा अग्निदिव्य" हा पर्याय बरोबर आहे कारण ही अण्णाभाऊ साठे यांची कादंबरी सर सेनापती प्रतापराव गुजर यांच्या जीवनावर आधारित आहे. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: "माकडीचा माळ" ही कादंबरी कृष्णाजी पेशव्याच्या जीवनावर आधारित आहे. "फकिरा" ही कादंबरी संत ज्ञानेश्वरांवर आधारित आहे. "वैजयंता" ही कादंबरी छत्रपती शिवाजी महाराजांवर आधारित आहे. 23 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 23. पुढीलपैकी कोणी ‘वुई’ हे पुस्तक लिहिले ? (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) माधव सदाशिव गोळवलकर B) मदन मोहन मालवीय C) वि.दा. सावरकर D) शामाप्रसाद मुखर्जी माधव सदाशिव गोळवलकर बरोबर उत्तर आहे कारण त्यांनी 'वुई' हे पुस्तक लिहिले होते, जे राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ (RSS) च्या विचारसरणीचे वर्णन करते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: शामाप्रसाद मुखर्जी यांनी 'श्यामाप्रसाद मुखर्जी लेखसंग्रह' लिहिला होता. वि.दा. सावरकर यांनी 'हिंदुत्व' आणि 'सहा सोनेरी पाने' सारखी पुस्तके लिहिली होती. मदन मोहन मालवीय यांनी 'हिंदू विश्वविद्यालय आणि राष्ट्रीय शिक्षण' सारखी पुस्तके लिहिली होती. 24 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 24. हे खरे महाराष्ट्राचे नाथ असे संत एकनाथांबददल कोणी म्हटले आहे ? (राज्यसेवा मुख्य मे 2022) A) रा.गो. भांडारकर B) लोकमान्य टिळक C) न्यायमूर्ती म.गो. रानडे D) विष्णुबुवा ब्रहमचारी न्यायमूर्ती म. गो. रानडे यांनी एकनाथांबद्दल "हे खरे महाराष्ट्राचे नाथ" असे म्हटले. हे उत्तर बरोबर आहे कारण रानडे हे एक प्रसिद्ध समाजसुधारक आणि विचारवंत होते जे त्यांच्या महाराष्ट्र आणि एकनाथांच्या कार्याच्या ज्ञानासाठी ओळखले जात होते. त्यांच्या समकालीन लोकमान्य टिळक, विष्णुबुवा ब्रह्मचारी आणि रा.गो. भांडारकर हेही महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व होते परंतु त्यांनी एकनाथांना "महाराष्ट्राचे नाथ" म्हटले नाही. 25 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 25. गावे व संत यांच्या जोड्या जुळवा गावे संत अ) पैठण 1) सोपानदेव ब) एदलाबाद 2) एकनाथ क) सासवड 3) मुक्ताबाई ड) आरणगाव 4) सावतामाली (राज्यसेवा मुख्य मे 2022) A) 1 2 3 4 B) 2 3 1 4 C) 3 4 1 2 D) 4 3 2 1 पर्याय 2 3 1 4 बरोबर आहे कारण तो ऐतिहासिकदृष्ट्या अचूक आहे. पैठण हे संत एकनाथांचे गाव आहे. एदलाबाद हे संत मुक्ताबाईंचे गाव आहे. सासवड हे संत सोपानदेवांचे गाव आहे. आरणगाव हे संत सावतामालींचे गाव आहे. 26 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 26. भार्गवराम विठ्ठल हे - - - - - - - - - या लोकप्रिय नावाने ओळखले जातात. (राज्यसेवा मुख्य मे 2022) A) मामा कोल्हाटकर B) मामा सराफ C) मामा बोरकर D) मामा भोसले मामा बोरकर हे भार्गवराम विठ्ठल यांचे लोकप्रिय नाव आहे. ते महाराष्ट्रातील एक सामाजिक कार्यकर्ते आणि पत्रकार होते. ते स्वातंत्र्यसैनिक आणि पुणे विद्यार्थी वसतिगृहाचे संस्थापक होते. अन्य पर्याय चुकीचे आहेत कारण: मामा कोल्हाटकर संस्थापक नावाने ओळखले जातात, भार्गवराम विठ्ठल नावाने नाही. मामा सराफ हे एक चित्रपट निर्माते होते, सामाजिक कार्यकर्ते नाहीत. मामा भोसले एक संगीतकार होते, भार्गवराम विठ्ठल नाहीत. 27 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 27. डॉ. इंदिरा हिंदुजा या खालीलपैकी कोणत्या क्षेत्रातील तज्ज्ञ समजल्या जातात ? (लिपिक टंकलेखन 2011) A) स्रीरोग B) वारली चित्रकला C) समाजकार्य D) नृत्यक्षेत्र डॉ. इंदिरा हिंदुजा स्रीरोग क्षेत्रातील तज्ज्ञ समजल्या जातात कारण त्या एक प्रख्यात स्त्रीरोगतज्ज्ञ आहेत. त्यांनी भारतात IVF (इन विट्रो फर्टिलायझेशन) तंत्रज्ञानात अग्रणी भूमिका बजावली आहे. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण डॉ. हिंदुजा त्या क्षेत्रातील तज्ज्ञ नाहीत: वारली चित्रकला: ही एक आदिवासी कला शैली आहे. नृत्यक्षेत्र: डॉ. हिंदुजा एक प्रशिक्षित नर्तक नाहीत. समाजकार्य: डॉ. हिंदुजा एक समाजसेविका नाहीत. 28 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 28. - - - - - - - - - यांनी 1904 मध्ये ‘जयतु शिवाजी’ हे काव्य रचले. (राज्यसेवा मुख्य 2017) A) लोकमानय टिळक B) वीर सावकर C) बिपीनचंद्र पाल D) रविंद्रनाथ टागोर रविंद्रनाथ टागोर हे बंगाली कवी, लेखक आणि सामाजिक कार्यकर्ते होते. ते 1904 मध्ये 'जयतु शिवाजी' हे काव्य रचले. हे काव्य शिवाजी महाराजांच्या कार्याची प्रशंसा करते आणि त्यांना आदरांजली वाहते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: वीर सावकर आणि बिपीनचंद्र पाल यांनी 'जयतु शिवाजी' काव्य लिहिले नव्हते. लोकमान्य टिळक हे महाराष्ट्राचे अग्रणी स्वातंत्र्यसैनिक होते, पण त्यांनी 'जयतु शिवाजी' काव्य लिहिले नव्हते. 29 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 29. बहुरुपी हे - - - - - - - - - यांचे आत्मचरित्र आहे. (राज्यसेवा मुख्य मे 2022) A) केशवराव दाते B) गणपतराव बोडस C) चिंतामणराव कोल्हाटकर D) बापुराव पेंढारकर चिंतामणराव कोल्हाटकर हे बहुरुपी या आत्मचरित्राचे लेखक आहेत. हे त्यांचे आत्मचरित्र असून त्यात त्यांच्या बहुरंगी जीवनातील विविध अनुभव आणि प्रसंगांचे वर्णन आहे. अन्य पर्याय चुकीचे आहेत कारण गणपतराव बोडस 'या' या आत्मचरित्राचे लेखक आहेत, केशवराव दाते 'स्मृतिचित्रे'चे लेखक आहेत आणि बापुराव पेंढारकर 'आमच्या जीवनाची वाटचाल' या आत्मचरित्राचे लेखक आहेत. 30 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 30. योग्य जोड्या लावा. अ) किचकवध ब) स्वदेशी क) वंभभंग ड) भीमराव 1) गणेश बल्लाळ फणसळकर 2) वासुदेव पुरुषोत्तम साठे 3) कृष्णाजी प्रभाकर खाडिलकर 4) लक्ष्मण नारायण जोशी (संयुक्त गट ब पूर्व 2018) A) 3 1 4 2 B) 3 4 1 2 C) 3 1 2 4 D) 3 2 1 4 पर्याय 3 1 2 4 बरोबर आहे कारण: "किचकवध" हे एक नाटक आहे जे कृष्णाजी प्रभाकर खाडिलकर यांनी लिहिले आहे. "स्वदेशी" हा एक संकल्पना आहे ज्याचे जनक गणेश बल्लाळ फणसळकर आहेत. "वंभभंग" हा एक संघर्ष आहे ज्यामध्ये वासुदेव पुरुषोत्तम साठे सहभागी होते. "भीमराव" हे लक्ष्मण नारायण जोशी यांचे उपनाव आहे. 31 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 31. खालीलपैकी बरोबरविधाने कोणती ? अ) राष्ट्रकूट काळातील सर्वात श्रेष्ठ लेणे म्हणजे कैलास लेणे होय ब) वेरुळ येथील जैनांची लेणी दिगंबर पंथीयांची आहेत. क) चालुक्याच्या राजवटीत पटटकदल, बदामी व तेर या ठिकाणी अनेक सुंदर मंदिरे बांधली गेली. ड) घारापुरी येथील लेण्यातील त्रिमुखी मूर्ती शिल्प प्रसिध्द आहे (राज्यसेवा मुख्य 2015) A) ब आणि क फक्त B) वरील सर्व बरोबर C) अ आणि क फक्त D) अ आणि ब फक्त वरील सर्व पर्याय बरोबर आहेत. '' अ) राष्ट्रकूट काळातील सर्वात श्रेष्ठ लेणे म्हणजे कैलास लेणे होय'' : कैलास लेणे हे एलोरा येथे स्थित आहे आणि ते राष्ट्रकूट वंशातील राजा कृष्ण पहिला यांनी खोदले होते. '' ब) वेरुळ येथील जैनांची लेणी दिगंबर पंथीयांची आहेत'' : वेरुळ येथील जैनांची लेणी दिगंबर पंथीयांची आहेत कारण या लेण्यांमध्ये जैनांच्या दिगंबर मुनींच्या मूर्ती आहेत. '' क) चालुक्याच्या राजवटीत पटटकदल, बदामी व तेर या ठिकाणी अनेक सुंदर मंदिरे बांधली गेली'' : चालुक्याच्या राजवटीत पटटकदल, बदामी व तेर या ठिकाणी अनेक सुंदर मंदिरे बांधली गेली, ज्यामध्ये ऐहोळे येथील वैरणभीमा मंदिर आणि पट्टडकल येथील विरुपाक्ष मंदिर यांचा समावेश आहे. '' ड) घारापुरी येथील लेण्यातील त्रिमुखी मूर्ती शिल्प प्रसिध्द आहे'' : घारापुरी येथील लेण्यातील त्रिमुखी मूर्ती शिल्प प्रसिध्द आहे कारण या शिल्पामध्ये ब्रम्हा, विष्णू आणि शिवाचे एकाच शिल्पात दर्शन घडते. 32 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 32. शाकुंतल या संस्कृत नाटकाचा मराठीत अनुवाद पुढीलपैकी कोणी केला आहे ? (Clerk 2013) A) शिवरामशास्री खरे B) महादेवशास्री कोल्हाटकर C) कृष्णशास्री राजवाडे D) परशुराम बल्लाळ गोडबोले परशुराम बल्लाळ गोडबोले यांचा मराठीत अनुवाद केलेला शाकुंतल हा संस्कृत नाटकाचा मराठीतील सर्वात प्रथम अनुवाद आहे. या अनुवादामुळे मराठी साहित्यात एक नवीन अध्याय सुरू झाला आणि मराठीतील नाट्यलेखनावर याचा मोठा प्रभाव पडला. महादेवशास्री कोल्हाटकर, शिवरामशास्री खरे आणि कृष्णशास्री राजवाडे हे इतर प्रसिद्ध मराठी लेखकांनीही नाटके आणि इतर साहित्य प्रकारांमध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान दिले, परंतु त्यांनी शाकुंतलाचा अनुवाद केला नव्हता. 33 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 33. पुढील ग्रंथ व त्याचे लेखक यांच्या जोड्या जुळवा. अ) स्वात्मानुभवतंरगिणी ब) चैतन्यचंद्रिका क) ज्ञानप्रबोध ड) अनुभूतिलेश 1) सुकदेव 2) शिवराम अकोलकर 3) शिवदिनकेसरी 4) साम्राज्यवामन (राज्यसेवा मुख्य 2020) A) 3 4 1 2 B) 4 1 2 3 C) 4 3 2 1 D) 1 2 3 4 पर्याय 1 2 3 4 बरोबर आहे कारण: "स्वात्मानुभवतंरगिणी" ग्रंथाचे लेखक सुकदेव (1) आहेत. "चैतन्यचंद्रिका" ग्रंथाचे लेखक साम्राज्यवामन (4) आहेत. "ज्ञानप्रबोध" ग्रंथाचे लेखक शिवदिनकेसरी (3) आहेत. "अनुभूतिलेश" ग्रंथाचे लेखक शिवराम अकोलकर (2) आहेत. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते ग्रंथ आणि लेखक यांच्यातील चुकीच्या जोड्या सांगतात. 34 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 34. जोड्या जुळवा. अ) राजा रवी वर्मा ब) गणपती शंकर माजगांवकर क) मशे, जिव्या, सोम्या ड) तेंडूलकर मंगेश 1) निसर्ग चित्रे, व्यक्तिचित्रे 2) वारली चित्रकला 3) व्यंग चित्रकला 4) 1873 मध्ये नारय लेडी धोंडोपंत चित्रास गव्हन्ररचे सुवर्ण पदक (Forest मुख्य 2018) A) 3 2 1 4 B) 2 3 4 1 C) 4 1 2 3 D) 1 3 3 4 बरोबर उत्तर '' पर्याय 4 1 2 3'' आहे. '' 4) 1873 मध्ये नारय लेडी धोंडोपंत चित्रास गव्हन्ररचे सुवर्ण पदक'' - हा पर्याय रवी वर्मा यांच्या योगदानाचे वर्णन करतो, जे एक प्रसिद्ध निसर्ग आणि व्यक्तिचित्रकार होते. '' 1) निसर्ग चित्रे, व्यक्तिचित्रे'' - हा पर्याय देखील रवी वर्मा यांच्या कार्याशी संबंधित आहे, ज्यामध्ये निसर्ग आणि व्यक्तिचित्रकलाचा समावेश होता. '' 2) वारली चित्रकला'' - हा पर्याय माजगांवकर यांच्या योगदानाचे वर्णन करतो, जे वारली चित्रकला शैलीसाठी प्रसिद्ध होते. '' 3) व्यंग चित्रकला'' - हा पर्याय तेंडूलकर यांच्या कार्याशी संबंधित आहे, जे एक व्यंगचित्रकार होते. 35 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 35. वेदान्तसूर्य हा 2443ओव्यांच्या ग्रंथाचे लेखक कोण आहेत ? (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) तुकाराम B) चक्रधर C) श्रीधर D) रामदास श्रीधर हे वेदान्तसूर्य या 2443 ओव्यांच्या ग्रंथाचे लेखक आहेत. हे उत्तर बरोबर आहे कारण वेदान्तसूर्य हा 'न्यायसिद्धान्तमुकतावली' या ग्रंथाचा पर्यायवाची आहे, ज्याचे श्रेय श्रीधर यांना दिले जाते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण रामदासांनी "दासबोध" लिहिले, चक्रधरांनी "लीलाचरित्र" लिहिले आणि तुकाराम हे भक्ती कवी होते ज्यांनी अभंग लिहिले. 36 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 36. - - - - - - - - हे आधुनिक काळातील पहिले मराठी नाटक होते. (राज्यसेवा मुख्य 2017) A) माधवराव पेशवा B) रामराज्यवियोग C) सीता स्वंयवर D) गोपीचंद सीता स्वंयवर" हे आधुनिक काळातील पहिले मराठी नाटक होते कारण: पर्याय "गोपीचंद" हा एक ओपेरा होता, नाटक नाही. पर्याय "माधवराव पेशवा" एक ऐतिहासिक व्यक्तिमत्त्व होता. पर्याय "रामराज्यवियोग" हे 19व्या शतकातील एक नाटक होते, ते आधुनिक काळातील नव्हते. 37 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 37. खालीलपैकी कोणता अभंग संत नामदेवाने लिहिलेला नाही ? अ) ‘योगायोग विधी येणे नोहे सिध्दी | वायांची उपाधी | दंगधर्म” ब) ‘न लगे मज काही | ऋद्विसिध्दी पाही | मुक्ती सुख तेही न लग मज” क) “म्फक्तपण आम्हा नको देवराया | भेटी मज पाया परे बापा |’” ड) “बहु पुरुषार्थी शिरी भक्ति जैसी |” वरील पर्यायापैकी कोणता पर्याय बरोबर आहे? (Clerk 2013) A) ब आणि ड फक्त B) वरील सर्व C) अ फक्त D) ब आणि क फक्त विधान "अ" बरोबर आहे कारण हा अभंग सद्गुरू श्री जगनाथ महाराजांनी लिहिलेला आहे, संत नामदेवांनी नाही. विधान "ब" आणि "क" चुकीचे आहेत कारण हे दोन्ही अभंग संत नामदेवांनी लिहिलेले आहेत. विधान "ड" चुकीचा आहे कारण हा अभंग संत ज्ञानेश्वरांनी लिहिलेला आहे, संत नामदेवांनी नाही. 38 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 38. मराठील लोकप्रिय प्रेमकथा-ककांदब-याचे लेखक म्हणून ना.सी.फडके प्रसिध्द होते. त्यांनी चले जाव चळवळीच्या पार्श्वभूमीवर आधारित- - - - - - - - - नावाची कादंबरी लिहिली होती. (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) अखेरचे बंड B) झंझावात C) तूफान D) अल्ला हो अकबर झंझावात हे उत्तर बरोबर आहे कारण ही ना.सी.फडके यांनी लिहिलेली चले जाव चळवळीच्या पार्श्वभूमीवर आधारित कादंबरी आहे. अखेरचे बंड, तूफान आणि अल्ला हो अकबर हे इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते ना.सी.फडके यांनी लिहिलेल्या कादंबऱ्या नाहीत. 39 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 39. पुढीलपैकी कोणती कादंबरी अण्णाभाऊ साठेनी लिहिली नाही ? (राज्यसेवा मुख्य 2017) A) रामगंगा B) बारी C) वैर D) चित्रा बारी" ही कादंबरी अण्णाभाऊ साठे यांनी लिहिलेली नाही. ही कादंबरी यशवंतराव चव्हाण यांनी लिहिली होती. इतर पर्याय अण्णाभाऊ साठे यांच्या प्रसिद्ध कादंबऱ्या आहेत. 40 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 40. जोड्या जुळवा. अ) नाटय निकेतन ब) नाटयमन्वन्तर क) आर्शिवाद ड) ललीतकलादर्श 1) मोतीराम गजानन रांगणेकर 2) इबसेन आणि शॉ यांच्यावर भक्ती असलेल्या ध्येयवादी तरुणांनी सुरु केले. 3) केशवराव भोसले आणि बापुराव पेंढारकर 4) ज्योत्सना भोळे आणि विष्णुपंत औंधकर (राज्यसेवा मुख्य 2020) A) 4 3 1 2 B) 1 2 4 3 C) 1 2 3 4 D) 2 1 3 4 पर्याय 1 2 4 3 बरोबर उत्तर आहे कारण: - भक्ती असलेल्या ध्येयवादी तरुणांनी नाट्यमन्वन्तरची स्थापना केली (2). - मोतीराम गजानन रांगणेकरांनी आर्शिवाद या नाट्यसंस्थेची स्थापना केली (1). - नाट्य निकेतनची स्थापना केशवराव भोसले आणि बापुराव पेंढारकर यांनी केली (3). - ललीतकलादर्श हे ज्योत्सना भोळे आणि विष्णुपंत औंधकर यांच्या नाट्य संस्थेचे नाव होते (4). 41 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 41. योग्य जोड्या जुळवा. स्तंभ अ अ) किरणोत्सव ब) घारापुरी उत्सव क) काळाघोडा प्रकल्प ड) वेरुळ उत्सव स्तंभ ब 1) फेब्रुवारी 2) नोव्हेंबर, जानेवारी, फेब्रुवारी 3) डिसेंबर 4) नोव्हेंबर –जानेवारी (वनसेवा मुख्य -2015) A) 4 3 1 2 B) 2 1 4 3 C) 3 4 2 1 D) 1 2 3 4 पर्याय 2 1 4 3 हा बरोबर आहे कारण तो स्तंभ अ आणि बमधील योग्य जोड्या जुळवतो: किरणोत्सव: नोव्हेंबर, जानेवारी, फेब्रुवारी (स्तंभ बमध्ये 2) घारापुरी उत्सव: फेब्रुवारी (स्तंभ बमध्ये 1) वेरुळ उत्सव: नोव्हेंबर - जानेवारी (स्तंभ बमध्ये 4) काळाघोडा प्रकल्प: डिसेंबर (स्तंभ बमध्ये 3) 42 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 42. लहूजी वस्तादाकडे एक खास हत्यार होते, ते म्हणजे - - - - - - - - - (राज्यसेवा मुख्य 2022) A) गुदगुदा B) छडीपट्टा C) वाघनख D) दांडपट्टा गुदगुदा हा एक प्रकारचा हातोडा होता जो लहूजी वस्तादाकडे असतो. ते अतिशय तीक्ष्ण असून त्याचा वापर शत्रूवर घातक हल्ले करण्यासाठी केला जात असे. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: वाघनख हे नखांसारखे धारदार हत्यार आहे जे हाताशी बांधले जाते, तर गुदगुदा एक हातोडा आहे. छडीपट्टा हा एक लांब, लवचिक काठी आहे, जो गुदगुल्याप्रमाणेच घातक नाही. दांडपट्टा हा एक लांब धारदार शस्त्र आहे, जो गुदगुल्याचा पर्याय नाही. 43 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 43. पुढील नेते व ते जेथून होते त्या स्थळांच्या जोड्या जुळवा नेते स्थळ अ) भाऊसाहेब हिरे 1) मुंबई ब) भाऊराव पाटील 2) पंढरपूर क) बाळासाहेब मोरे 3) सातारा ड) खंडेराव दौंडकर 4) मालेगाव (राज्यसेवा मुख्य मे 2022) A) 4 3 2 1 B) 1 2 3 4 C) 3 1 2 4 D) 2 3 4 1 पर्याय 4 3 2 1 बरोबर आहे कारण तो नेत्यांच्या जोड्यांशी जुळतो. भाऊराव पाटील पंढरपूरचे होते. बाळासाहेब मोरे साताराचे होते. खंडेराव दौंडकर मालेगावचे होते. भाऊसाहेब हिरे मुंबईचे नव्हते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते नेत्यांच्या जोड्यांशी जुळत नाहीत. 44 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 44. वारली पेंटिगला कोणी सुरुवात केली ? (राज्यसेवा मुख्य 2013) A) चामुलाल रथवा B) गोविंद गारे C) व्यंकटेश अन्नम D) जीवा सोमा म्हसे वारली पेंटिंगची सुरुवात आदिवासी वारली समाजातील जीवा सोमा म्हसे यांनी केली. वारली पेंटिंग निसर्गाचे, त्यातील मानवी उपस्थितीचे आणि आदिवासी जीवनातील सामाजिक अनुष्ठानांचे चित्रण करते. व्यंकटेश अन्नम, चामुलाल रथवा आणि गोविंद गारे हे इतर प्रसिद्ध आदिवासी कलाकार होते, परंतु ते वारली पेंटिंगशी संबंधित नव्हते. 45 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 45. ‘काव्यफुले’ आणि ‘बावनकशी सुबोध रत्नाकर’ हे दोन काव्यसंग्रह- - - - - - - - - यांनी लिहून प्रकाशित केले. (Agri पूर्व 2011) A) महात्मा ज्योतिबा फुले B) सवित्रीबाई फुले C) पंडिता रमाबाई D) न्यायमूर्ती रानडे सवित्रीबाई फुले हे बरोबर उत्तर आहे कारण 'काव्यफुले' आणि 'बावनकशी सुबोध रत्नाकर' हे दोन्ही काव्यसंग्रह सवित्रीबाई फुलेंनी लिहून प्रकाशित केले होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: पंडिता रमाबाई यांनी 'स्त्रीधर्मनीती' आणि 'उदारचरित्र' हे ग्रंथ लिहिले होते, परंतु 'काव्यफुले' आणि 'बावनकशी सुबोध रत्नाकर' हे ते नाहीत. न्यायमूर्ती रानडे एक न्यायाधीश होते आणि त्यांनी काव्यलेखन केले नव्हते. महात्मा ज्योतिबा फुले यांनी 'गुलामगिरी', 'शेतकऱ्याचा आसुड', 'सत्यशोधक करंटे विचार' यासारखे ग्रंथ लिहिले होते, परंतु 'काव्यफुले' आणि 'बावनकशी सुबोध रत्नाकर' हे नाहीत. 46 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 46. सांगलीकर नाटक मंडळीची स्थापना कोणी केली ? (राज्यसेवा मुख्य मे 2022) A) दीनानाथ मंगेशकर B) विष्णूदास अमृत भावे C) सांगलीचे महाराज आप्पासाहेब पटवर्धन D) कृष्णाजी प्रभाकर खाडिलकर विष्णूदास अमृत भावे हे बरोबर उत्तर आहे कारण त्यांनी 1843 मध्ये सांगलीकर नाटक मंडळीची स्थापना केली होती. ही महाराष्ट्रातील पहिली व्यावसायिक नाटक कंपनी होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: सांगलीचे महाराज आप्पासाहेब पटवर्धन यांनी सांगलीकर नाटक मंडळीची स्थापना केली नव्हती. दीनानाथ मंगेशकर हे भारतीय गायक होते आणि त्यांनी नाटक कंपनी स्थापन केली नाही. कृष्णाजी प्रभाकर खाडिलकर हे मराठी नाटककार होते, परंतु त्यांनी सांगलीकर नाटक मंडळी स्थापन केली नव्हती. 47 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 47. 78 भागाची रामायण ही मालिका दूरदर्शनवर सर्वप्रथम कधी प्रसारित झाली ? (कर सहाय्यक गट 2016) A) 1985-86 B) 1982-83 C) 1987-88 D) 1989-90 1987-88 हा पर्याय बरोबर आहे कारण रामायण मालिका दूरदर्शनवर पहिल्यांदा 25 जानेवारी 1987 रोजी प्रसारित झाली होती. पर्याय 1985-86 आणि 1982-83 चुकीचे आहेत कारण मालिका या काळात प्रसारित झाली नव्हती. पर्याय 1989-90 देखील चुकीचा आहे कारण मालिका 1990 मध्ये समाप्त झाली होती. 48 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 48. - - - - - - - - - यांच्या प्रोत्साहनाने कृष्णाजी अर्जुन केळुसकरांनी मराठीत ‘शिवचरित्र’ लिहिले. (ASO मुख्य 2017) A) शाहू महाराज B) यशवंतराव भोसले C) ताराबाई D) सयाजीराव गायकवाड बरोबर उत्तर '' शाहू महाराज'' आहे कारण शाहू महाराजांनीच कृष्णाजी अर्जुन केळुसकरांना मराठीत 'शिवचरित्र' लिहिण्यासाठी प्रोत्साहित केले होते. '' सयाजीराव गायकवाड'' बरोबर नाही कारण ते मराठे नव्हते आणि त्यांचा शाहू महाराजांशी काही संबंध नव्हता. '' यशवंतराव भोसले'' बरोबर नाही कारण ते शाहू महाराजांच्या नंतर आले होते आणि 'शिवचरित्र' त्यांच्या आधीच लिहिले गेले होते. '' ताराबाई'' बरोबर नाही कारण ती शाहू महाराजांच्या पत्नी होती आणि तिचा 'शिवचरित्र'च्या रचनेत थेट सहभाग नव्हता. 49 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 49. 1898-99 मध्ये आलेल्या बंध विमोचन आणि लोकमतविजय या नाटकांवर सरकारने बंदी घातली कारण त्या आडवळणाने - - - - - - - - - यांचा उल्लेख होता. (STI मुख्य 2019) A) न्यायमूर्ती रानडे B) लॉर्ड सॅडहर्स्ट C) लोकमान्य टिळक D) लॉर्ड कर्झन लोकमान्य टिळक हा बरोबर उत्तर आहे कारण ही नाटके त्यांच्यावर आरोप असलेल्या राजद्रोहाच्या खटल्याच्या आधारावर लिहिण्यात आली होती. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते नाटकांमध्ये वर्णन केलेल्या व्यक्तींचे संदर्भ देत नाहीत. 50 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 50. एलोरा (वेरुळ) येथील एकूण लेण्यांपैकी किती लेणी हिंदू धर्माची आहेत ? (राज्यसेवा मुख्य 2016) A) 16 B) 17 C) 18 D) 19 बरोबर उत्तर 17 आहे. एलोरा (वेरुळ) येथील एकूण 34 लेणी आहेत, ज्यापैकी 12 बौद्ध, 17 हिंदू आणि 5 जैन धर्माशी संबंधित आहेत. म्हणून, पर्याय 17 बरोबर आहे कारण ते एलोरा लेण्यांमध्ये हिंदू लेण्यांची खरी संख्या दर्शवते. पर्याय 16, 18 आणि 19 चुकीचे आहेत कारण ते एलोरा येथे हिंदू लेण्यांच्या खऱ्या संख्येचे प्रतिनिधित्व करत नाहीत. 51 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 51. ऐतिहासिक साहित्य आणि त्यांच्या लेखकांच्या जोड्या जुळवा. अ) थोरले माधवराव पेशवे ब) राजा शिवाजी क) मोचनगड ड) अफझलखानाच्या मृत्यूचे नाटक 1) रा.भि. गुंजीकर 2) म.मो. कुंटे 3) वि.ज. कीर्तने 4) कोंडो सखाराम घाटे (राज्यसेवा मुख्य 2020) A) 3 4 1 2 B) 3 2 1 4 C) 2 4 1 3 D) 3 1 4 2 छत्रपती शिवाजी महाराज हे उमाजी सावंत आणि वासुदेव बळवंत फडके या क्रांतिकारकांचा आदर्श होते कारण ते त्यांच्या धाडसी वृत्ती, ब्रिटिशांच्या विरोधात लढा देण्याच्या तयारी आणि स्वराज्याच्या उद्दिष्टाने त्यांच्या बलिदानाने प्रेरणा घेत होते. न्या. म.गो. रानडे सामाजिक सुधारक होते, गणेश वासुदेव जोशी समाजवादी नेते होते आणि स्वा. वि.दा. सावरकर हे स्वातंत्र्यवीर होते. हे पर्याय चुकीचे आहेत कारण हे नेते उमाजी सावंत आणि वासुदेव बळवंत फडके यांच्या क्रांतिकारी कृत्यांसाठी प्रेरणास्थान नव्हते. 52 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 52. विनोबा भावे यांनी 1930-31 दरम्यान त्यांच्या तुरुंगवासात - - - - - - - - - या ग्रंथाची रचना केली. (ASO मुख्य 2018) A) गीता रहस्य B) गीताबोध C) गीताई D) गीतससार गीताई हा पर्याय बरोबर आहे कारण विनोबा भावे यांनी 1930-31 दरम्यान त्यांच्या तुरुंगवासात "गीताई" या ग्रंथाची रचना केली होती. गीता रहस्य, गीतससार आणि गीताबोध हे इतर तीन पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते विनोबा भावे यांनी लिहिलेले ग्रंथ नव्हते. 53 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 53. जोड्या जुळवा. स्तंभ अ स्तंभ ब अ) गोंविदाग्रज 1) रामचंद्र वि. टिकेकर ब) बालकवी 2) द्वारकानाथ मा. पितळे क) धनुर्धारी 3) राम गणेश गडकरी ड) नाथमाधव 4) त्रयंबक बा ठोंबरे (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) 1 2 3 4 B) 2 1 4 3 C) 3 4 1 2 D) 4 3 2 1 दुसरा पर्याय (3 4 1 2) हा बरोबर आहे कारण तो देलेल्या स्तंभातील जुळव्यांचा योग्यपणे मेळ घालतो: राम गणेश गडकरी = धनुर्धारी (अ) त्रयंबक बा ठोंबरे = नाथमाधव (क) रामचंद्र वि. टिकेकर = गोंविदाग्रज (ब) द्वारकानाथ मा. पितळे = बालकवी (ड) इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते जुळवे चुकीच्या प्रकारे मेळवतात. 54 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 54. कोल्हापूरच्या प्रभात फिल्म कंपनीचे खालील सामाजिक चित्रपट अतिशय गाजले आहेत . अ) कुंकू ब) माणूस क) अमरज्योती ड) शेजारी (राज्यसेवा मुख्य मे 2022) A) अ,ब आणि ड B) वरील सर्व C) अ आणि क D) क आणि ड 'अ, ब आणि ड' हा पर्याय बरोबर आहे कारण प्रभात फिल्म कंपनीने 'कुंकू', 'माणूस' आणि 'शेजारी' या तीन सामाजिक चित्रपटांची निर्मिती केली आहे, जे अतिशय गाजले आहेत. पर्याय 'क' चुकीचा आहे कारण 'अमरज्योती' हा प्रभात फिल्म कंपनीचा चित्रपट नाही. 55 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 55. ‘माझा प्रवास’ हे पुस्तक कोणी लिहिले? (राज्यसेवा मुख्य 2017) A) गोंविंद बल्लाळ देवल B) गोडसें भटजी C) बाबा पदमानंदजी D) विष्णूदास भावे बरोबर उत्तर आहे '' गोडसें भटजी'' . 'माझा प्रवास' हे आत्मचरित्र गोडसें भटजी यांनी लिहिले. ते मराठीतील पहिले प्रसिद्ध आत्मचरित्र मानले जाते. बाबा पदमानंदजी, विष्णूदास भावे आणि गोंविंद बल्लाळ देवल यांनी 'माझा प्रवास' नावाचे पुस्तक लिहिले नाही. 56 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 56. महाराष्ट्रातील नाटकाविषयीच्या जोड्या लावा. अ) रत्नाकर मतकरी 1) महानिर्वाण ब) जयवंत दळवी 2) एक अंडे फुटले क) सतीश आळेकर 3) सूर्यास्त ड) दिलीप जगताप 4) घर तिघांच हव (वनसेवा मुख्य 2019) A) 4 1 2 3 B) 2 4 1 3 C) 3 2 4 1 D) 4 3 1 2 पर्याय 4 3 1 2 हा बरोबर आहे कारण तो दिलेल्या जोड्यांच्या योग्य क्रमाने आहे: रत्नाकर मतकरी - एक अंडे फुटले (2) जयवंत दळवी - सूर्यास्त (3) सतीश आळेकर - महानिर्वाण (1) दिलीप जगताप - घर तिघांच हव (4) इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते दिलेल्या जोड्यांचा चुकीचा क्रम देतात. 57 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 57. अजिंठयाच्या डोंगराचे प्राचीन नाव काय होते? (राज्यसेवा मुख्य मे 2022) A) सुवर्णगिरी B) मंदागिरी C) गिरनार D) अचिंत मंदागिरी हा अजिंठ्याच्या डोंगराचे प्राचीन नाव आहे. अजिंठा येथे असलेल्या बौद्ध लेण्यांवरील शिलालेखातून हा संदर्भ आढळतो. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: अचिंत हे कोणत्याही डोंगराचे प्रसिद्ध नाव नाही. सुवर्णगिरी हे मध्य प्रदेशातल्या सोनगिरी डोंगराचे नाव आहे. गिरनार हे गुजरातमधील पर्वताचे नाव आहे. 58 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 58. अण्णाभाऊ साठेंच्या संदर्भात काय खरे आहे ? अ) त्यांनी लाल बावटा कलापथक स्थापन केले. ब) त्यांनी पारंपारिक तमाशाला आधुनिक लोकनाटयाचे रुप दिले. क) फकिरा कांदबरीत त्यांनी वास्तव, आदर्श व स्वप्नरंजन यांचे मिश्रण केले. ड) माझा अमेरिका प्रवास हे त्यांचे प्रवासवर्णन आहे. (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) ब,क,ड फक्त B) अ,ब,ड फक्त C) अ,ब,क आणि ड D) अ,ब, क फक्त अण्णाभाऊ साठे हे प्रसिद्ध मराठी लेखक आणि नाटककार होते. त्यांनी लाल बावटा कलापथक स्थापन केले नाही, ते त्यांच्या सहकार्‍याचे होते. साठे यांनी पारंपारिक तमाशाला आधुनिक लोकनाट्याचे रूप दिले आणि त्यांच्या "फकिरा" कादंबरीत त्यांनी वास्तव, आदर्श आणि स्वप्नरंजन यांचे मिश्रण केले. त्यांनी "माझा अमेरिका प्रवास" हे प्रवासवर्णन लिहिले नव्हते. म्हणून, बरोबर उत्तर "अ,ब, क फक्त" आहे. 59 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 59. पुढे दिलेल्या भूपाळया व त्यांचे रचनाकार यांच्या जोड्या जुळवा. अ) उठि उठि बा पुरुषोत्तमा1) केशवस्वामी ब) उठा उठा हो साधक 2) रंगनाथस्वामी क) उठा उठा हो सकल जन3) गिरीधर ड) जाग रे जाग बापा 4) देवनाथ (राज्यसेवा मुख्य 2021) A) 1 3 2 4 B) 2 1 3 4 C) 3 2 4 1 D) 4 1 2 3 पर्याय 2 1 3 4 बरोबर आहे कारण: "उठा उठा हो साधक" हा भूपळ रंगनाथस्वामी यांनी रचला होता. "उठी उठी बा पुरुषोत्तमा" हा भूपळ केशवस्वामी यांनी रचला होता. "उठा उठा हो सकल जन" हा भूपळ गिरीधर यांनी रचला होता. "जाग रे जाग बापा" हा भूपळ देवनाथ यांनी रचला होता. 60 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 60. पुढीलपैकी कोणत्या नाटकावर इंग्रज सरकारने बंदी घातली नव्हती ? (ASO मुख्य 2019) A) तृतीय रत्न B) कीचकवध C) दंडधारी D) विजय तोरण 'तृतीय रत्न' या नाटकावर इंग्रज सरकारने बंदी घातली नव्हती कारण हे नाटक नोबेल पारितोषिक विजेत्या रवींद्रनाथ टागोर यांनी लिहिले होते, जे भारताच्या स्वातंत्र्य चळवळीत समर्थक होते. तर 'कीचकवध', 'दंडधारी' आणि 'विजय तोरण' ही नाटके भारतीय स्वातंत्र्यसैनिकांना प्रेरणा देणारी राष्ट्रवादी विषय हाताळत होती, ज्यामुळे ब्रिटिश सरकारने त्यांना बंदी घातली होती. 61 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 61. जोड्या जुळवा. अ) लोलींबराजा 1) शशिसेना काव्य ब) जगन्नाथ 2) रत्नकला चरित्र क) जीवन 3) अनुभवलहरी ड) अनामकवी 4) सावकार आख्यान (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) 2 1 3 4 B) 1 2 3 4 C) 4 3 2 1 D) 3 4 1 2 पर्याय 2 1 3 4 बरोबर आहे कारण हा पर्याय जोड्यांना योग्यरित्या जुळवतो: जगन्नाथ हे "शशिसेना काव्य"चे लेखक आहेत, म्हणून ब) आणि 1) जुळतात. लोलींबराजा हे "रत्नकला चरित्र"चे लेखक आहेत, म्हणून अ) आणि 2) जुळतात. अनामकवी हे "सावकार आख्यान"चे लेखक आहेत, म्हणून ड) आणि 4) जुळतात. जीवन हे "अनुभवलहरी"चे लेखक आहेत, म्हणून क) आणि 3) जुळतात. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते जोड्यांना चुकीच्या प्रकारे जुळवतात. 62 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 62. ‘बया दार उघड’ या भारुडाची रचना कोाी केली ? (राज्यसेवा मुख्य 2013) A) संत तुकाराम B) ज्ञानेश्वर C) चोखामेळा D) एकनाथ पर्याय एकनाथ बरोबर आहे कारण "बया दार उघड" हा भारूड एकनाथ यांनी रचला होता. बाकीचे पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते इतर भारुडे किंवा रचनांच्या लेखकांची नावे आहेत. 63 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 63. पुढीलपैकी कोणते पुस्तक प्रबोधनकार ठाकरे यांनी लिहीले नाही ? (राज्यसेवा मुख्य 2018) A) दगलबाज शिवाजी B) वकृत्व –कला आणि साधना C) आमच्या आठवणी D) माझी जीवन गाथा आमच्या आठवणी" हे पुस्तक प्रबोधनकार ठाकरे यांनी लिहिले नाही. हे पुस्तक त्यांच्या पत्नी रमाबाई ठाकरे यांनी लिहिले आहे. त्यामुळे, पर्याय "आमच्या आठवणी" हा बरोबर आहे. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण: "वकृत्व –कला आणि साधना": हे पुस्तक प्रबोधनकार ठाकरे यांनी लिहिले आहे. "दगलबाज शिवाजी": हे पुस्तक प्रबोधनकार ठाकरे यांनी लिहिले आहे. दगलबाज म्हणजे ‘डिप्लोमॅट’ "माझी जीवन गाथा": हे पुस्तक प्रबोधनकार ठाकरे यांनी लिहिले आहे. 64 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 64. पुढील भारुडाशी कोण संबधित आहे ? अग,ग - - - - - - - - - विंचू चावला देवा, रे देवा - - - - - - - - - विंचू चावला आता काय मी करु - - - - - - - - - विंचू चावला अग, ग - - - - - - - - - विंचू चावला अग बया, बया - - - - - - - - - विंचू चावला (राज्यसेवा पूर्व 2016) A) एकनाथ B) ज्ञानेश्वर C) रामदास D) तुकाराम बरोबर उत्तर एकनाथ आहे. हा भारुड 'एकनाथाच्या भारुडा'मधील आहे. हा भारुड एकनाथांनी त्यांच्या एका शिष्याच्या मृत्यूनंतर त्याच्या मृत्यूची बातमी घरी नेण्यास विलंब केल्याबद्दल त्यांच्या पश्चात्तापाचे वर्णन करतो. अन्य पर्याय चुकीचे आहेत कारण ज्ञानेश्वर, तुकाराम आणि रामदास भारुड लिहिण्याशी संबंधित नाहीत. 65 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 65. पुढीलपैकी कोणती जोडी अयोग्य आहे ? अ) यमुना पर्यटन - बाबा पदमनजी ब) ढढ्ढाशास्त्री परात्रे - मुकूंदराव पाटील क)पण लक्षात कोण घेतो ? - ह.ना.आपटे ड) कळ्यांचे नि:श्वास - काशिबाई कानिटकर (STI मुख्य 2015) A) ब B) ड C) क D) अ पर्याय ड बरोबर आहे कारण इतर सर्व जोड्या साहित्यकार आणि त्यांच्या पुस्तकांच्या आहेत. तर 'कळ्यांचे नि:श्वास' हे काशीबाई कानिटकर यांचे पुस्तक नसून शंकरपाळ करंडीकर यांचे पुस्तक आहे. 66 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 66. महाराष्ट्रात पौराणिक नाटकांचा प्रयोग कोणी सुरु केला ? (राज्यसेवा मुख्य 2012) A) राम जोशी B) विष्णुदास भावे C) गोपाल देव D) परशुराम देव विष्णुदास भावे महाराष्ट्रात पौराणिक नाटकांचा प्रयोग सुरु करणारे होते. ते एक प्रसिद्ध नाटककार आणि नाट्य दिग्दर्शक होते. त्यांनी अनेक पौराणिक नाटके लिहिली आणि त्यांचे प्रयोग केले, जसे की "वेणी संहार," "शकुंतला" आणि "मृच्छकटिक." इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण या व्यक्तींना पौराणिक नाटकांशी संबंधित नाही. 67 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 67. रत्नाकर मतकरी यांनी हुंडाबळी विषयावर कोणते नाटक लिहिले . (Excise पूर्व 2017) A) अश्वमेघ B) माझ कायं चुकलं ? C) अग्निदिव्य D) खोल खोल पाणी बरोबर उत्तर आहे "अग्निदिव्य". महाराष्ट्राचे प्रख्यात नाटककार रत्नाकर मतकरी यांनी "अग्निदिव्य" नावाचे नाटक लिहिले होते. हे नाटक हुंडाबळी या सामाजिक बुद्धीचा परिपाक आहे. "खोल खोल पाणी" हे नाटक विद्याधर गोखले यांनी, "अश्वमेघ" हे नाटक शिवाजी सावंत यांनी आणि "माझ काय चुकलं?" हे नाटक प्रशांत दळवी यांनी लिहिले होते. 68 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 68. म.फुल्यांचे काव्यमय चरित्र सावित्रीबाई फुले यांनी लिहिले त्याचे नाव काय ? (Agri पुर्व 2011) A) फुलराणी B) बावनकशी सुबोध रत्नाकर C) फुलेचरित्र D) फुलेसहवास बरोबर उत्तराचा पर्याय "बावनकशी सुबोध रत्नाकर" आहे. हे उत्तर बरोबर आहे कारण सावित्रीबाई फुले यांनी त्यांच्या पती महात्मा ज्योतिबा फुले यांचे काव्यमय चरित्र "बावनकशी सुबोध रत्नाकर" या नावाने लिहिले होते. इतर पर्याय चुकीचे आहेत कारण ते इतर लेखकांनी लिहिलेल्या ज्योतिबा फुले यांच्या चरित्रांची किंवा इतर कृतींची नावे आहेत. 69 / 69 Category: महाराष्ट्राचा सांस्कृतिक इतिहास 69. जोड्या लावा. अ) शाहीर अनंत फंदी ब) शाहीर परशराम क) शाहीर राम जोशी ड) शाहीर सगनभाऊ 1) सोलापूर 2) जेजूरी 3) नगर जिल्हयातील संगमनेर 4) नाशिक जिल्हयातील सिन्नर तालुक्यातील वावी (राज्यसेवा मुख्य 2019) A) 3 4 1 2 B) 2 1 4 3 C) 3 4 2 1 D) 1 2 3 4 पर्याय :- 3 4 1 2" हा बरोबर उत्तर आहे कारण तो विचारलेल्या जोड्यांशी जुळतो: शाहीर अनंत फंदी हे संगमनेर (नगर जिल्हा) मध्ये राहत होते. शाहीर परशराम हे वावी (सिन्नर तालुका, नाशिक जिल्हा) मध्ये राहत होते. शाहीर राम जोशी हे सोलापूरमध्ये राहत होते. शाहीर सगनभाऊ हे जेजूरी (पुणे जिल्हा) मध्ये राहत होते. Loading...MPSC is all about Patience.... Your score is LinkedIn Facebook Twitter BACK HOME PAGE
